των Φανής Σοβιτσλή και Βαγγέλη Στολάκη 

Με πλήρη… αυτοδυναμία φαίνεται ότι περνά η αλλαγή του εκλογικού νόμου, τουλάχιστον από τους 14 δημάρχους της Θεσσαλονίκης, οι περισσότεροι από τους οποίους βιώνουν τις συνέπειες της απορρύθμισης που επέφερε η απλή αναλογική. 

Η «ΜτΚ» καταγράφει τις απόψεις των 14 δημάρχων του νομού για το θέμα, ενώ επιχειρεί να ακτινογραφήσει τις αλλαγές που έρχονται από το 2023 για τους δήμους και τις περιφέρειες.

Θεσσαλονίκη

Την άποψη ότι ο νέος εκλογικός νόμος επαναφέρει την πολιτική στο προσκήνιο διατυπώνει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος μιλώντας στη «ΜτΚ» δηλώνει πως οι αλλαγές που δρομολογούνται κινούνται σε θετική κατεύθυνση. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει σημαντικό ρόλο. Πρέπει να μετεξελιχθεί και να μετατρέψει τους δήμους σε βασικό κύτταρο πολιτικής, σε βασικό παράγοντα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Ο νέος εκλογικός νόμος συμβάλλει στη συγκρότηση παρατάξεων που θα διακρίνονται από κοινές αντιλήψεις, προγραμματική συνοχή βασισμένη σε ‘ατζέντα πόλης’. Αποσυνδέει την πορεία των δήμων από ατομικά προσωπικά χαρακτηριστικά και επαναφέρει την πολιτική, το σχέδιο για κάθε περιοχή στο προσκήνιο» υποστηρίζει ο κ. Ζέρβας και συμπληρώνει: «Η πενταετής θητεία δίνει τη δυνατότητα και την ευχέρεια σχεδιασμού και υλοποίησης, εναρμονίζοντας τον πραγματικό με τον πολιτικό χρόνο. Η επόμενη ημέρα μετά την πανδημία είναι ημέρα εγρήγορσης, ημέρα αλλαγών και μεγάλων πρωτοβουλιών με στόχο να κάνουμε αυτή τη δεκαετία, δεκαετία της Θεσσαλονίκης. Για να τα καταφέρουμε χρειαζόμαστε στέρεες πλειοψηφίες, λειτουργικότητα και πολιτικές διαδικασίες υψηλού επιπέδου» καταλήγει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Καλαμαριά

Ο νέος εκλογικός νόμος αναμένεται να βελτιώσει τις συνθήκες λειτουργίας των δημοτικών συμβουλίων, υποστηρίζει από την πλευρά του ο δήμαρχος Καλαμαριάς, Γιάννης Δαρδαμανέλης. «Οι διοικήσεις δεν πρέπει να είναι έρμαια της αντιπολίτευσης. Πρέπει να μπορεί να γίνεται έργο, χωρίς να υπάρχουν διάφορες συναλλαγές» σχολιάζει. Σύμφωνα με τον κ. Δαρδαμανέλη η «απλή αναλογική» θα μπορούσε να πετύχει στην ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση εάν υπήρχε «πολιτική ωριμότητα» λέει χαρακτηριστικά. «Μακάρι να υπήρχε αυτή η ωριμότητα για συγκλίσεις. Αποδείχτηκε ωστόσο ότι το έδαφος δεν είναι ώριμο. Προσωπικά είμαι υπέρ των αλλαγών που προωθούνται» υποστηρίζει κα καταλήγει ότι «με τις προωθούμενες αλλαγές η αυτοδιοίκηση θα μπορέσει να δουλέψει».

Πυλαία-Χορτιάτης

Δικαίωση για όλους τους αυτοδιοικητικούς, χαρακτηρίζει την αλλαγή του εκλογικού νόμου ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη, πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης. «Θεωρώ ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου αποτελεί μία δικαίωση για όλους τους αυτοδιοικητικούς, που υποστηρίζουν ότι πρέπει να περάσουμε από την ακυβερνησία στην κυβερνησιμότητα των δήμων. Άρα ο νόμος είναι σωστός και όσον αφορά τις λεπτομέρειες, για τον αριθμό των μελών του δημοτικού συμβουλίου, τη θέσπιση εκλογικού ορίου θα συζητηθούν σε επίπεδο ΚΕΔΕ» τονίζει ο ίδιος.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για έναν από τους πλέον ισχυρούς δημάρχους στη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία, καθώς εκλέγεται εδώ και πολλές τετραετίες με ποσοστό άνω του 70%, με αποτέλεσμα η παράταξη του να μην επηρεάζεται από τις όποιες αλλαγές, εντούτοις ο κ. Καϊτεζίδης υποστηρίζει ότι η αλλαγή είναι επιβεβλημένη, καθώς «δεν είναι δυνατόν δήμαρχοι να εκλέγονται χωρίς επί της ουσίας να μπορούν να διοικούν, λόγω ενός εκλογικού μέτρου».

Στόχος, όπως είπε, είναι οι δήμαρχοι που εκλέγονται να μπορούν να διοικούν σωστά και να μπορούν να λογοδοτούν για τα πεπραγμένα τους και όχι να βρίσκονται «όμηροι» συναλλαγών από παρατάξεις στο δημοτικό συμβούλιο.

ΦΩΤ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Θέρμη

Ένσταση ως προς το ποσοστό εκλογής του δημάρχου από την πρώτη Κυριακή διατυπώνει ο δήμαρχος Θέρμης, Θεόδωρος Παπαδόπουλος, υποστηρίζοντας ότι ο δήμαρχος πρέπει να έχει αυξημένη νομιμοποίηση και ως εκ τούτου θεωρεί ότι αυτό επιτυγχάνεται με το 50%-1 ψήφο. «Είναι σαφές ότι πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος και οι αλλαγές που προτείνονται κινούνται στη σωστή κατεύθυνση για να μπορεί να διοικηθεί αποτελεσματικά ένας δήμος» αναφέρει χαρακτηριστικά. Εκτιμά μάλιστα ότι είναι σκόπιμο να υπάρχει ενιαίο ψηφοδέλτιο για τους δημοτικούς και κοινοτικούς συμβούλους της κάθε παράταξης.

«Τα χωριά στους περιφερειακούς δήμους έχουν τη δική τους δυναμική και οι πρόεδροι των Τ.Κ. που έχουν ρόλο θα πρέπει να κινούνται με τις αρχές και τις θέσεις του εκάστοτε δημάρχου» σημειώνει ο δήμαρχος. Ως προς το πλαφόν του 3% για την είσοδο ενός συνδυασμού στο δ.σ. επισημαίνει ότι είναι ζήτημα, γιατί είναι πολύ πιθανό να μείνουν εκτός, άνθρωποι που είναι χρήσιμες και ουσιαστικές φωνές, και αυτό δείχνει ότι είναι άδικος ο τρόπος εκλογής» υπογράμμισε ο κ. Παπαδόπουλος.

Θερμαϊκός

«Και μόνο το γεγονός πως η κυβέρνηση προτίθεται να καταργήσει την απλή αναλογική και να δώσει με αυτόν τρόπο τη δυνατότητα διακυβέρνησης των δήμων, προσωπικά μου αρκεί» λέει ο δήμαρχος Θερμαϊκού, Γιώργος Τσαμασλής. «Οι πλειοψηφίες της απλής αναλογικής είναι εύθραυστες και οι εκλεγμένοι δήμαρχοι δεν μπορούν να διοικήσουν όπως θέλουν» υποστηρίζει και προσθέτει ότι «είναι αναγκαίο οι δήμοι και οι περιφέρειες να αποκτήσουν ισχυρές διοικήσεις. Δεν είναι λογικό να εκλέγεται δήμαρχος κάποιος που στον πρώτο γύρο των εκλογών έλαβε 15% και εξέλεξε λιγότερους συμβούλους από την απέναντι παράταξη» λέει χαρακτηριστικά.

Νεάπολη-Συκιές

«Τις συνέπειες της απορρύθμισης του Κλεισθένη η Τοπική Αυτοδιοίκηση τις βίωσε έντονα. Με δεδομένη την εμπειρία αυτή, η αλλαγή του εκλογικού νόμου και του συστήματος διακυβέρνησης των δήμων είναι επιβεβλημένη. Η κυβέρνηση έχει κάνει τις σχετικές εξαγγελίες» υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο αντιπρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο «η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν σηκώνει άλλους πειραματισμούς» και είναι αναγκαία η έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου για το σύνολο των μεταρρυθμίσεων στην Τ.Α. άμεσα με καθοριστική συμμετοχή των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, «συμπεριλαμβανομένου και του τρόπου εκλογής δημάρχων και διοικήσεων».

«Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος πρέπει: α) να αποτυπώνει μία δημοκρατική κατεύθυνση στην εκλογική διαδικασία, β) να εγγυάται την κυβερνησιμότητα των δήμων και την αναπτυξιακή τους προοπτική, και γ) να ενισχύει τη λαϊκή συμμετοχή. Έτσι, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο για να είναι ολοκληρωμένο και να διασφαλίζει τα παραπάνω σε βάθος χρόνου, θα πρέπει: το ποσοστό εκλογής να μην κινείται στο 40-42% αλλά να κατοχυρωθεί το 50%+1 ώστε η νέα διοίκηση να περιβάλλεται από μεγάλη λαϊκή δημοκρατική νομιμοποίηση, τα 3/5 των Δημοτικών Συμβουλίων να ανήκουν στην πλειοψηφούσα παράταξη του δημάρχου, τα μη μειωθεί ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων, να υπάρξει ενοποίηση των ψηφοδελτίων δημοτικών και τοπικών συμβούλων, να υπάρξει καταστατική κατοχύρωση των αιρετών, και αναβάθμιση των συλλογικών Οργάνων της Τ.Α.» λέει ο κ. Δανιηλίδης. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, όμως, για να αποκτήσει επιτέλους το σύγχρονο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της, έχει ανάγκη από θεσμική ενίσχυση, νέες αρμοδιότητες και νέους πόρους. Η υποβάθμιση του θεσμού και η υποχρηματοδότηση των δήμων είναι εξίσου μεγάλο ζήτημα. Αυτό είναι το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί ταυτόχρονα και όχι μόνο ο εκλογικός νόμος» καταλήγει.

Αμπελόκηποι-Μενεμένη

Εκλέγεται δήμαρχος εδώ και πέντε τετραετίες, κατά τη διάρκεια των οποίων ίσχυσαν τρία διαφορετικά εκλογικά συστήματα. Ωστόσο, για το δήμαρχο Αμπελοκήπων-Μενεμένης, α’ αντιπρόεδρο της ΚΕΔΕ, Λάζαρο Κυρίζογλου «χειρότερος εκλογικός νόμος ήταν εκείνος του Κλεισθένη που ψήφισε η προηγούμενη κυβέρνηση και με τον οποίο διενεργήθηκαν οι δημοτικές εκλογές το Μάιο του 2019. Ονομάστηκε απλή αναλογική, αλλά δεν ήταν καθόλου απλή και άδολη, ήταν σύνθετη και δόλια. Για παράδειγμα στο δήμο Ορεστιάδας, παρότι η παράταξη του δημάρχου έλαβε 50%+50 ψήφους δεν έλαβε την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου» υπογραμμίζει, προσθέτοντας ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα μετά τις εκλογές, να αρχίσουν σε πολλούς δήμους «παζάρια» και διαβουλεύσεις για την παροχή θέσεων αντιδημάρχων κ.λπ. προκειμένου να υπάρξει πλειοψηφία. «Πάντως όταν η χώρα κυβερνάται με ποσοστό ακόμη και από 37% έως 39% τότε γιατί να μην είναι δυνατή η διοίκηση ενός δήμου με ποσοστό 40% - 42%;» διερωτάται ο κ. Κυρίζογλου.

Κατά συνέπεια, όπως λέει, κινείται στη σωστή κατεύθυνση η αλλαγή του εκλογικού νόμου, αρκεί το συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα να διασφαλίζει την αποτελεσματική διοίκηση και τις δυνατότητες της αναλογικής εκπροσώπησης του δημοτικού συμβουλίου.

Παύλου Μελά

Απολύτως σύμφωνος με την αλλαγή του εκλογικού δηλώνει ο δήμαρχος Δημήτρης Δεμουρτζίδης. «Το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής που εφαρμόστηκε στις εκλογές του 2019, αποδυνάμωσε πολλούς δήμους, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία τους. Η ακυβερνησία μπλόκαρε τις διοικήσεις, χωρίς πλειοψηφία και αυτό πρέπει να αλλάξει και ο δήμαρχος να ασκεί αποτελεσματική διοίκηση, αλλά και αν λογοδοτεί γι’ αυτή στους πολίτες» επισημαίνει ο δήμαρχος, ο οποίος εκτιμά παράλληλα ότι η αναλογικότητα δεν προχώρησε ουσιαστικά, γιατί οι παρατάξεις στα συμβούλια δεν ήταν ώριμες για γόνιμες συνεργασίες. «Ως εκ τούτου θεωρώ πως είναι μονόδρομος η αλλαγή και συμφωνώ με το ποσοστό 43% για την εκλογή του δημάρχου – περιφερειάρχη» σημειώνει.

Κορδελιό-Εύοσμος

Σύμφωνος με τις αλλαγές που θα επέλθουν στον εκλογικό νόμο δηλώνει και ο δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου, Κλεάνθης Μανδαλιανός, εκτιμώντας ότι θα καταστεί πιο δημοκρατικός και θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη άσκηση διοίκησης και λειτουργίας των δημοτικών συμβουλίων. «Μπορεί να θεωρήθηκε στην αρχή πως η απλή αναλογική θα ενίσχυε την πολυφωνία και της συνεργασία στα συμβούλια, ωστόσο αποδείχθηκε το ακριβώς αντίθετο: προκάλεσε ακυβερνησία και οδήγησε την αντιπολίτευση να ακολουθήσει λάθος τακτικές στη συνεργασία της με τη διοίκηση» τόνισε και πρόσθεσε πως «οι παρατάξεις και οι πολίτες δεν ήταν ώριμοι για τέτοιες συνεργασίες και όσοι τις επιδίωξαν, το έκαναν με απώτερο σκοπό και στόχο, να εξασφαλίσουν δηλαδή θέσεις μέσα στο δήμο».

Ωραιόκαστρο

Υπέρ των αλλαγών είναι ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης ο οποίος μιλώντας στη «ΜτΚ» χαρακτηρίζει την απλή αναλογική «νάρκη». «Είχα εξαρχής επισημάνει ότι το εκλογικό σύστημα της λεγόμενης ‘απλής αναλογικής’ των αυτοδιοικητικών εκλογών ήταν μία νάρκη για την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα λήψης αποφάσεων στην Τ.Α. και ως εκ τούτου διαφώνησα ανοιχτά. Αντί να ενθαρρυνθεί η συνεργασία μεταξύ δημοτικών παρατάξεων, ευνοήθηκε ο διχασμός και ο κατακερματισμός» υποστηρίζει ο κ. Τσακίρης. Και συμπληρώνει: «Πιστεύω ότι η λογική του νέου εκλογικού συστήματος βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση, δεδομένου ότι μέσα από αυτό γίνεται προσπάθεια προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητα σχηματισμού ισχυρών διοικήσεων. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα νέο εκλογικό σύστημα που θα υπηρετεί ταυτόχρονα τόσο τη δημοκρατική πολυφωνία όσο όμως και την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των δήμων» καταλήγει.

Χαλκηδόνα

Στη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο, κατά το δήμαρχο Χαλκηδόνος, Σταύρο Αναγνωστόπουλο, ο οποίος υποστηρίζει ότι θα βοηθήσουν σημαντικά στην ορθή λειτουργία των δήμων. “Η κατάσταση που ζήσαμε και ζούμε με τη διαδικασία του προηγούμενου συστήματος νομίζω ότι έχει δημιουργήσει πάρα πολλά προβλήματα λειτουργίας και κυβερνησιμότητας στους δήμους και νομίζω ότι δεν επετεύχθη και ο στόχος της απλής αναλογικής που το επιχείρημά της ήταν η δημιουργία συγκλήσεων, συναινέσεων και συνεργασιών” αναφέρει ο ίδιος.

«Κατά τη γνώμη μου» προσθέτει ο κ. Αναγνωστόπουλος, «οι συνεργασίες, οι συναινέσεις και οι συγκλήσεις δεν είναι θέμα εκλογικού συστήματος, αλλά θέμα καθαρά αρχών και θέσεων. Πιστεύω ότι η λογική των αλλαγών που υπάρχουν θα βοηθήσουν κατά πολύ στη λειτουργία και την κυβερνησιμότητα των δήμων την επόμενη ημέρα».

Δέλτα

Η αναγκαιότητα αλλαγής του εκλογικού νόμου, κατά το δήμαρχο Δέλτα, Γιάννη Ιωαννίδη, αναδείχτηκε από τις ίδιες τις καταστάσεις και τις πολιτικές παρενέργειες που δημιούργησε ο σημερινός νόμος. «Οι ιδιομορφίες που εκδηλώθηκαν είτε στις συγκροτήσεις διοικήσεων, είτε στην εφαρμογή πολιτικών, με όλους τους δυνατούς τρόπους κατά δήμο, σε μερικές περιπτώσεις. είχαν τραγελαφικά αποτελέσματα» αναφέρει. Ως προς το νέο εκλογικό νόμο, θεωρεί ότι ο κεντρικός προσανατολισμός πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της αποτελεσματικής διοίκησης, παράλληλα με αναλογική δυνατότητα εκπροσώπησης υπαρκτών ρευμάτων στις τοπικές κοινωνίες. «Ώστε να αναδεικνύει απόψεις και όχι συνασπισμούς παρεών, με τυχοδιωκτικές φιλοδοξίες και διάθεση διαρκούς διαπραγμάτευσης για τα πάντα» σχολίασε.

Λαγκαδάς

Με τους συναδέλφους του συμφωνεί και ο δήμαρχος Λαγκαδά, Γιάννης Ταχματζίδης ο οποίος υποστηρίζει πως η αλλαγή του νόμου θα εξασφαλίσει την κυβερνησιμότητα των δήμων. «Αποφεύγονται οι συναλλαγές με τις άλλες παρατάξεις» λέει και υποστηρίζει πως με τη θέσπιση κατώτατου ορίου για είσοδο μιας δημοτικής παράταξης στο δημοτικό συμβούλιο υπάρχει «αξιοπρεπής εκπροσώπηση των ψηφοφόρων. Φανταστείτε πως ένα χρόνο πριν από τις εκλογές εκπρόσωποι παρατάξεων που συμμετέχουν σε διοικήσεις και θέλουν να διεκδικήσουν κάποιο δημαρχιακό θώκο θα τρέχουν για την προεκλογική τους εκστρατεία και όχι για τους δήμους τους. «Στην πράξη η απλή αναλογική απέτυχε γιατί υπήρξε ανάγκη σωρείας νομοθετημάτων προκειμένου να εξασφαλιστεί η λειτουργία των δήμων» τόνισε, ενώ ανέφερε ότι θα υπήρχε ενδιαφέρον εάν θεσπιζόταν ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για την εκλογή δημάρχου και ξεχωριστό για την εκλογή δημοτικών συμβούλων.

Βόλβη

Σύμφωνος με τις προωθούμενες αλλαγές είναι και ο δήμαρχος Βόλβης, Διαμαντής Λιάμας. «Το ζητούμενο είναι να ενισχυθεί η κυβερνησιμότητα των δήμων. Με την απλή αναλογική δεν εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία του δήμου. Η κατάργηση της απλής αναλογικής θα βάλει φρένο στις συναλλαγές με άλλες παρατάξεις στις οποίες ενδεχομένως ένας δήμαρχος θα πρέπει να προχωρήσει γιατί δεν θα έχει την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο» λέει ο ίδιος. «Όποιες συνεννοήσεις, συμμαχίες και συμφωνίες παρατάξεων μπορεί να προκύψουν πρέπει να γίνονται πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών και όχι μετά γιατί τότε μπορεί να υπάρχει δόλος». Ωστόσο σημειώνει πως δεν γίνεται να σχηματίζονται κυβερνήσεις με ποσοστό 40% και να μη σχηματίζονται ισχυρές διοικήσεις στην Τ.Α. Αναφορικά δε με το όριο του 3% λέει ότι με τον τρόπο αυτό θα εκλείψουν τα φαινόμενα των «οικογενειακών παρατάξεων».