04/12/2024 07:00
Μετά τα παρατράγουδα, ολοκληρώθηκαν οι αρχαιρεσίες στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο της Κεντρικής Μακεδονίας και τρίτο μεγαλύτερο της χώρας. Στις κάλπες προσήλθαν 3.691 ψηφοφόροι, έναντι 4.270 το 2017, μάλλον ελάχιστοι αναλογικά με τα περίπου 50.000 εγγεγραμμένα μέλη (αριθμός εν μέρει πλασματικός, λόγω της γνωστής δυσκολίας κλεισίματος αδρανών επιχειρήσεων). Το απροσδόκητα υψηλό ποσοστό του Κυριάκου Μερελή αποδίδεται στη στήριξη που έλαβε από υποψηφίους των δύο κομμένων συνδυασμών, όμως αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι πως η διαδικασία αποτέλεσε θαυμάσια αφορμή για έμμεση καταδίκη κυβερνητικών πολιτικών.
Το ΕΕΘ κατά κανόνα εκπροσωπεί τους μικρότερους της τοπικής αγοράς: όσους αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος εξαιτίας των τεκμηρίων, όσους δεν έχουν πρόσβαση σε δανειοδότηση, όσους δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στο κόστος κανονιστικού πλαισίου (84% σε σχέση με 62% στην υπόλοιπη ΕΕ), όσους δεν μπορούν να έχουν πάνω από 1.250 ευρώ στους λογαριασμούς τους επειδή είναι οφειλέτες, όσους οργίζονται για την -έστω χαμηλή- εισφορά ΓΕΜΗ επειδή τη θεωρούν μη ανταποδοτική, όσους απορούν γιατί κάποια επιμελητήρια διατηρούν τεράστια αποθεματικά αντί να αναλαμβάνουν περισσότερες δράσεις υπέρ του επιχειρείν, όσους δεν βλέπουν αντίκρισμα στην ονομαστική βελτίωση των δεικτών, εν γένει όσους υποχρεώνονται να χαραμίζουν στο σούπερ μάρκετ, σε γιατρούς και στα φροντιστήρια των παιδιών τους το λιγοστό κεφάλαιο κίνησης που διαθέτουν. Κακά τα ψέματα, η ψήφος κατά του -γνωστού γαλάζιου- Θάνου Κουλουτμπάνη ήταν και ψήφος δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση και στον επιμελητηριακό θεσμό.
Οι εποχές έχουν αλλάξει, και πλέον τα επιμελητήρια δεν επιτρέπεται να παραμένουν τυπικές υπηρεσίες έκδοσης εγγράφων. Αντίθετα, οφείλουν να αναμορφωθούν και να λειτουργούν ενεργά υπέρ των ΜμΕ, προσφέροντας περισσότερα προγράμματα κατάρτισης, υπηρεσίες διαμεσολάβησης μεταξύ αντιδίκων και οντοτήτων που επιθυμούν συγχώνευση, συμβουλευτική για χρηματοδοτήσεις και εξωστρέφεια, και πιστοποιήσεις επαγγελματικής επάρκειας. Δεδομένης της τρέχουσας άνισης ανάπτυξης των μεγάλων, επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί άμεσα η υπανάπτυξη των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, πριν τον αφανισμό κλάδων με ουσιαστικό υποστηρικτικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία της πραγματικής οικονομίας.
Δυστυχώς, ο αφανισμός τούτος ίσως δεν απέχει τόσο όσο ευελπιστούν ορισμένοι κυβερνητικοί επιτελείς και ακαδημαϊκοί, οι οποίοι συχνά βασίζουν τις εκτιμήσεις τους σε επιλεκτική ερμηνεία αριθμών, στο σαββατιάτικο συνωστισμό σε ταβέρνες και στις ουρές με αφορμή το ετήσιο Black Friday. Πράγματι, την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου, χιλιάδες μαθητές κάνουν κοπάνα για να στήνονται έξω από υποκαταστήματα μεγάλων αλυσίδων, για να σπρώχνονται μαγεμένοι μπροστά σε καινούργια smartphones ή σε σούπερ μοδάτα αθλητικά παπούτσια. Μέχρι και πενηντάρηδες εμφανίζονται φορτωμένοι με τηλεοράσεις των 50 ιντσών, αφού εκείνη των 32 που πήραν πριν λίγα χρόνια θεωρείται πια μικρή. Ωστόσο, οι συμπεριφορές αυτές έχουν να κάνουν με την ιδιοσυγκρασία μας κι όχι με την περιουσία μας. Οι Έλληνες ζούμε για το τώρα, κι αυτό μεταφράζεται με πολλούς τρόπους. Άλλοι ταξιδεύουν οπουδήποτε, άλλοι τα σπάνε σε ταπεινά και διάσημα μπουζουξίδικα, κι άλλοι απολαμβάνουν το Τσάμπιονς Λιγκ στο σπίτι τους, μπροστά σε μια γιγάντια οθόνη. Το βέβαιο είναι πως -πλην λίγων- αδυνατούμε να αποταμιεύσουμε, και πως όσα μας περισσεύουν τα γλεντάμε όπως και όσο μπορούμε, κι από κει και πέρα περιμένουμε ελπίζοντας.
Για τους μικρούς επιχειρηματίες, τι σημαίνει κράτος υπό τις υφιστάμενες συνθήκες; Σημαίνει αλλεπάλληλα …σαφάρι από τους… ράμπο της εφορίας, Μεγάλο Αδερφό με τη μορφή του γνωστού myDATA, υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από τον μ.ο. του ΟΟΣΑ, φορολογία φυσικών προσώπων μέχρι 44% (εκείνη των κερδών ΑΕ είναι 22% και των διανεμόμενων μερισμάτων 5%). Στην αγορά εργασίας, οι άνεργοι μειώνονται, όμως οι μισθοί δεν επαρκούν για αξιοπρεπή διαβίωση. Το Υπουργείο Ανάπτυξης επαίρεται για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, αλλά στη μικρή εμπορία λιανικής και εστίαση επικρατεί σαστιμάρα από την -μνημονιακού επιπέδου- αναδουλειά. Ενώ η Ερμού και η Τσιμισκή ακμάζουν, οι υπόλοιποι κλασσικοί εμπορικοί δρόμοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης παρακμάζουν. Ενώ γιγαντώνονται οι μεγάλες αλυσίδες, ξανάρχισαν να κλείνουν ανάλογου αντικειμένου μαγαζιά τριγύρω τους. Ενώ η βιομηχανική παραγωγή συγκεντρώνεται, σβήνουν δεκάδες μικρές βιοτεχνίες που είχαν κατορθώσει να επιζήσουν μετά το 2010. Σήμερα, οι νέοι Δυνατοί μαζεύουν όλο το χρήμα, όπως κάποτε μάζευαν όλες τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις στο παρηκμασμένο Βυζάντιο. Αυτοί πληρώνουν αέρα στις εμπορικές πιάτσες, κρατούν περιζήτητους εργαζομένους, σκουπίζουν τα διαθέσιμα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αυτοί επηρεάζουν τα στατιστικά ευρήματα του ΙΟΒΕ και του ΣΕΒ αλλά όχι και εκείνα των περιφερειακών επιμελητηρίων, τα οποία αντλούν στοιχεία από παραδοσιακές οικογενειακές ΜμΕ.
Επί έτη πολλά, διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και διαμορφωτές της κοινής γνώμης γκρίνιαζαν για τους μικρούς. Δέσμιοι ιδεοληψιών, τους χαρακτήριζαν αντιπαραγωγικούς χρήστες πόρων (άσχετα αν ανέκαθεν πλήρωναν υψηλότατα τραπεζικά επιτόκια και δεν επωφελούνταν σημαντικά από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων) και συστηματικούς φοροφυγάδες, παρά το γεγονός ότι επανεπενδύουν τα παντί τρόπω κέρδη τους μέσα στη χώρα. Από το 2010 που ξεκίνησε ο διωγμός τους, οι… παρασιτικοί μικροί αναρωτιούνται γιατί δεν συμμαζεύτηκαν τα πράγματα όταν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές • γιατί δεν τους παρουσιάζονταν σοβαρά καρότα (και μαστίγια) για συγχωνεύσεις • γιατί προσφέρονταν ενισχύσεις σε μπουγατσατζίδικα και δικηγορικά γραφεία αντί σε δραστηριότητες με περισσότερο μέλλον όπως e-shops, εργαστήρια χειροποίητων επίπλων, πρότυπα οινοποιεία, νησιώτικα τυροκομεία και μονάδες τρισδιάστατης εκτύπωσης • γιατί δεν υιοθετήθηκε εγκαίρως ένα νέο παραγωγικό μοντέλο με χώρο για όλους.
Το 2022, κοντά στο 95% των ελληνικών επιχειρήσεων ήταν όντως πολύ μικρές (με 1-10 εργαζόμενους, κατά τον ενωσιακό ορισμό), έναντι 5% των μικρών, 0,5% των μεσαίων και 0,1% των μεγάλων. Ωστόσο, τα μερίδια των απασχολούμενων στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις είναι υψηλότερα εδώ σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ένωση, όταν η εικόνα στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις είναι αντίστροφη. Σε σύγκριση με την ΕΕ, η συμβολή των μικρών και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία είναι υψηλότερη, μα εκείνη των πολύ μικρών και μεγάλων είναι χαμηλότερη. Παράλληλα, 20% των ΜμΕ πραγματοποίησαν πωλήσεις μέσω διαδικτύου το 2021 (18% στην ΕΕ), 7% πραγματοποίησαν διασυνοριακές διαδικτυακές πωλήσεις (9% στην ΕΕ), το δε ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσώπευε το 11% του συνολικού τζίρου των ελληνικών ΜμΕ (12% στην ΕΕ). Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, μεγάλοι ασθενείς της εθνικής επιχειρηματικότητας είναι μάλλον οι μεγάλοι και όχι οι μικρότεροι.
Προφανώς οι μικρομεσαίοι μας πάσχουν και μάλιστα σε αρκετά επίπεδα, πέραν της τωρινής χρηματοδοτικής ασφυξίας και της διαχρονικής έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού. Το 2021, μόλις 39% από αυτούς κατέγραφαν τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης (55% στην ΕΕ), ενώ συστηματικά αδιαφορούν για τη δια βίου εκπαίδευση των μισθωτών. Μέχρι τώρα έχουν μείνει εκτός των επιδοτήσεων στην ηλεκτρική ενέργεια, κατάσταση που -έστω καθυστερημένα- επιχειρείται να διορθωθεί μέσω εφαρμογής του κανόνα De Minimis. Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για φυσικά πρόσωπα είναι θετική, μα ακούγεται εντελώς παράλογη η διατήρηση του για τα νομικά πρόσωπα. Ορθή η παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές ΜμΕ, αλλά ας μην περιμένουμε πολλά από κονδύλι 40 εκατ. ευρώ. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% δεν θα βοηθήσει ιδιαίτερα επιχειρήσεις με λιγοστούς εργαζομένους. Οι αυξήσεις μισθών τονώνουν μεν την κατανάλωση, όμως διαβρώνουν περαιτέρω την ήδη χαμηλή ανταγωνιστικότητα τους.
Φτάνουμε λοιπόν στο δια ταύτα. Όσοι μικρομεσαίοι εξαρτώνται αποκλειστικά από τις δυνατότητες της εσωτερικής αγοράς είναι μάλλον καταδικασμένοι. Ο ανταγωνισμός από τους μεγάλους, συνδυασμένος με τη φορολογική και χρηματοδοτική πίεση που υφίστανται, θα τους καταστήσει ανήμπορους. Πάντως με το άνοιγμα της οικονομίας σε ξένους και υπό τα νέα δεδομένα της ΑΙ και γενικά της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης πολλοί Έλληνες που θεωρούσαν εαυτούς ισχυρούς ήδη διαπιστώνουν οδυνηρά πόσο μικροί είναι (τρανό παράδειγμα οι big 4 συμβουλευτικές εταιρείες). Εις το εξής το πεδίο θα είναι ανοικτό για λιγότερους και οπωσδήποτε καλούς. Είναι αδύνατο να διασωθούν όλες οι σημερινές ΜμΕ, όμως είναι απόλυτα αναγκαίο να επιχειρηθεί η προστασία όσων περισσότερων είναι δυνατόν. Οι εκπρόσωποί τους καλούνται να μεταφέρουν επιτακτικά την αναγκαιότητα αυτή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, και να συμβάλλουν στο μέτρο των δυνάμεών τους. Στην τελική, ας μη ξεχνάμε πως στους μικρούς βασιζόμαστε σαν έθνος για να επενδύουν μακροπρόθεσμα εντός συνόρων, να κάνουν προσλήψεις πλήρους απασχόλησης, και να ψωνίζουν όταν έχει Black Friday.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.11-01.12.2024
Μετά τα παρατράγουδα, ολοκληρώθηκαν οι αρχαιρεσίες στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το μεγαλύτερο της Κεντρικής Μακεδονίας και τρίτο μεγαλύτερο της χώρας. Στις κάλπες προσήλθαν 3.691 ψηφοφόροι, έναντι 4.270 το 2017, μάλλον ελάχιστοι αναλογικά με τα περίπου 50.000 εγγεγραμμένα μέλη (αριθμός εν μέρει πλασματικός, λόγω της γνωστής δυσκολίας κλεισίματος αδρανών επιχειρήσεων). Το απροσδόκητα υψηλό ποσοστό του Κυριάκου Μερελή αποδίδεται στη στήριξη που έλαβε από υποψηφίους των δύο κομμένων συνδυασμών, όμως αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι πως η διαδικασία αποτέλεσε θαυμάσια αφορμή για έμμεση καταδίκη κυβερνητικών πολιτικών.
Το ΕΕΘ κατά κανόνα εκπροσωπεί τους μικρότερους της τοπικής αγοράς: όσους αντιμετωπίζουν σοβαρή μείωση διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος εξαιτίας των τεκμηρίων, όσους δεν έχουν πρόσβαση σε δανειοδότηση, όσους δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στο κόστος κανονιστικού πλαισίου (84% σε σχέση με 62% στην υπόλοιπη ΕΕ), όσους δεν μπορούν να έχουν πάνω από 1.250 ευρώ στους λογαριασμούς τους επειδή είναι οφειλέτες, όσους οργίζονται για την -έστω χαμηλή- εισφορά ΓΕΜΗ επειδή τη θεωρούν μη ανταποδοτική, όσους απορούν γιατί κάποια επιμελητήρια διατηρούν τεράστια αποθεματικά αντί να αναλαμβάνουν περισσότερες δράσεις υπέρ του επιχειρείν, όσους δεν βλέπουν αντίκρισμα στην ονομαστική βελτίωση των δεικτών, εν γένει όσους υποχρεώνονται να χαραμίζουν στο σούπερ μάρκετ, σε γιατρούς και στα φροντιστήρια των παιδιών τους το λιγοστό κεφάλαιο κίνησης που διαθέτουν. Κακά τα ψέματα, η ψήφος κατά του -γνωστού γαλάζιου- Θάνου Κουλουτμπάνη ήταν και ψήφος δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση και στον επιμελητηριακό θεσμό.
Οι εποχές έχουν αλλάξει, και πλέον τα επιμελητήρια δεν επιτρέπεται να παραμένουν τυπικές υπηρεσίες έκδοσης εγγράφων. Αντίθετα, οφείλουν να αναμορφωθούν και να λειτουργούν ενεργά υπέρ των ΜμΕ, προσφέροντας περισσότερα προγράμματα κατάρτισης, υπηρεσίες διαμεσολάβησης μεταξύ αντιδίκων και οντοτήτων που επιθυμούν συγχώνευση, συμβουλευτική για χρηματοδοτήσεις και εξωστρέφεια, και πιστοποιήσεις επαγγελματικής επάρκειας. Δεδομένης της τρέχουσας άνισης ανάπτυξης των μεγάλων, επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί άμεσα η υπανάπτυξη των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, πριν τον αφανισμό κλάδων με ουσιαστικό υποστηρικτικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία της πραγματικής οικονομίας.
Δυστυχώς, ο αφανισμός τούτος ίσως δεν απέχει τόσο όσο ευελπιστούν ορισμένοι κυβερνητικοί επιτελείς και ακαδημαϊκοί, οι οποίοι συχνά βασίζουν τις εκτιμήσεις τους σε επιλεκτική ερμηνεία αριθμών, στο σαββατιάτικο συνωστισμό σε ταβέρνες και στις ουρές με αφορμή το ετήσιο Black Friday. Πράγματι, την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου, χιλιάδες μαθητές κάνουν κοπάνα για να στήνονται έξω από υποκαταστήματα μεγάλων αλυσίδων, για να σπρώχνονται μαγεμένοι μπροστά σε καινούργια smartphones ή σε σούπερ μοδάτα αθλητικά παπούτσια. Μέχρι και πενηντάρηδες εμφανίζονται φορτωμένοι με τηλεοράσεις των 50 ιντσών, αφού εκείνη των 32 που πήραν πριν λίγα χρόνια θεωρείται πια μικρή. Ωστόσο, οι συμπεριφορές αυτές έχουν να κάνουν με την ιδιοσυγκρασία μας κι όχι με την περιουσία μας. Οι Έλληνες ζούμε για το τώρα, κι αυτό μεταφράζεται με πολλούς τρόπους. Άλλοι ταξιδεύουν οπουδήποτε, άλλοι τα σπάνε σε ταπεινά και διάσημα μπουζουξίδικα, κι άλλοι απολαμβάνουν το Τσάμπιονς Λιγκ στο σπίτι τους, μπροστά σε μια γιγάντια οθόνη. Το βέβαιο είναι πως -πλην λίγων- αδυνατούμε να αποταμιεύσουμε, και πως όσα μας περισσεύουν τα γλεντάμε όπως και όσο μπορούμε, κι από κει και πέρα περιμένουμε ελπίζοντας.
Για τους μικρούς επιχειρηματίες, τι σημαίνει κράτος υπό τις υφιστάμενες συνθήκες; Σημαίνει αλλεπάλληλα …σαφάρι από τους… ράμπο της εφορίας, Μεγάλο Αδερφό με τη μορφή του γνωστού myDATA, υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από τον μ.ο. του ΟΟΣΑ, φορολογία φυσικών προσώπων μέχρι 44% (εκείνη των κερδών ΑΕ είναι 22% και των διανεμόμενων μερισμάτων 5%). Στην αγορά εργασίας, οι άνεργοι μειώνονται, όμως οι μισθοί δεν επαρκούν για αξιοπρεπή διαβίωση. Το Υπουργείο Ανάπτυξης επαίρεται για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, αλλά στη μικρή εμπορία λιανικής και εστίαση επικρατεί σαστιμάρα από την -μνημονιακού επιπέδου- αναδουλειά. Ενώ η Ερμού και η Τσιμισκή ακμάζουν, οι υπόλοιποι κλασσικοί εμπορικοί δρόμοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης παρακμάζουν. Ενώ γιγαντώνονται οι μεγάλες αλυσίδες, ξανάρχισαν να κλείνουν ανάλογου αντικειμένου μαγαζιά τριγύρω τους. Ενώ η βιομηχανική παραγωγή συγκεντρώνεται, σβήνουν δεκάδες μικρές βιοτεχνίες που είχαν κατορθώσει να επιζήσουν μετά το 2010. Σήμερα, οι νέοι Δυνατοί μαζεύουν όλο το χρήμα, όπως κάποτε μάζευαν όλες τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις στο παρηκμασμένο Βυζάντιο. Αυτοί πληρώνουν αέρα στις εμπορικές πιάτσες, κρατούν περιζήτητους εργαζομένους, σκουπίζουν τα διαθέσιμα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αυτοί επηρεάζουν τα στατιστικά ευρήματα του ΙΟΒΕ και του ΣΕΒ αλλά όχι και εκείνα των περιφερειακών επιμελητηρίων, τα οποία αντλούν στοιχεία από παραδοσιακές οικογενειακές ΜμΕ.
Επί έτη πολλά, διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και διαμορφωτές της κοινής γνώμης γκρίνιαζαν για τους μικρούς. Δέσμιοι ιδεοληψιών, τους χαρακτήριζαν αντιπαραγωγικούς χρήστες πόρων (άσχετα αν ανέκαθεν πλήρωναν υψηλότατα τραπεζικά επιτόκια και δεν επωφελούνταν σημαντικά από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων) και συστηματικούς φοροφυγάδες, παρά το γεγονός ότι επανεπενδύουν τα παντί τρόπω κέρδη τους μέσα στη χώρα. Από το 2010 που ξεκίνησε ο διωγμός τους, οι… παρασιτικοί μικροί αναρωτιούνται γιατί δεν συμμαζεύτηκαν τα πράγματα όταν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές • γιατί δεν τους παρουσιάζονταν σοβαρά καρότα (και μαστίγια) για συγχωνεύσεις • γιατί προσφέρονταν ενισχύσεις σε μπουγατσατζίδικα και δικηγορικά γραφεία αντί σε δραστηριότητες με περισσότερο μέλλον όπως e-shops, εργαστήρια χειροποίητων επίπλων, πρότυπα οινοποιεία, νησιώτικα τυροκομεία και μονάδες τρισδιάστατης εκτύπωσης • γιατί δεν υιοθετήθηκε εγκαίρως ένα νέο παραγωγικό μοντέλο με χώρο για όλους.
Το 2022, κοντά στο 95% των ελληνικών επιχειρήσεων ήταν όντως πολύ μικρές (με 1-10 εργαζόμενους, κατά τον ενωσιακό ορισμό), έναντι 5% των μικρών, 0,5% των μεσαίων και 0,1% των μεγάλων. Ωστόσο, τα μερίδια των απασχολούμενων στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις είναι υψηλότερα εδώ σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ένωση, όταν η εικόνα στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις είναι αντίστροφη. Σε σύγκριση με την ΕΕ, η συμβολή των μικρών και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία είναι υψηλότερη, μα εκείνη των πολύ μικρών και μεγάλων είναι χαμηλότερη. Παράλληλα, 20% των ΜμΕ πραγματοποίησαν πωλήσεις μέσω διαδικτύου το 2021 (18% στην ΕΕ), 7% πραγματοποίησαν διασυνοριακές διαδικτυακές πωλήσεις (9% στην ΕΕ), το δε ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσώπευε το 11% του συνολικού τζίρου των ελληνικών ΜμΕ (12% στην ΕΕ). Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, μεγάλοι ασθενείς της εθνικής επιχειρηματικότητας είναι μάλλον οι μεγάλοι και όχι οι μικρότεροι.
Προφανώς οι μικρομεσαίοι μας πάσχουν και μάλιστα σε αρκετά επίπεδα, πέραν της τωρινής χρηματοδοτικής ασφυξίας και της διαχρονικής έλλειψης στρατηγικού σχεδιασμού. Το 2021, μόλις 39% από αυτούς κατέγραφαν τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης (55% στην ΕΕ), ενώ συστηματικά αδιαφορούν για τη δια βίου εκπαίδευση των μισθωτών. Μέχρι τώρα έχουν μείνει εκτός των επιδοτήσεων στην ηλεκτρική ενέργεια, κατάσταση που -έστω καθυστερημένα- επιχειρείται να διορθωθεί μέσω εφαρμογής του κανόνα De Minimis. Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για φυσικά πρόσωπα είναι θετική, μα ακούγεται εντελώς παράλογη η διατήρηση του για τα νομικά πρόσωπα. Ορθή η παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές ΜμΕ, αλλά ας μην περιμένουμε πολλά από κονδύλι 40 εκατ. ευρώ. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% δεν θα βοηθήσει ιδιαίτερα επιχειρήσεις με λιγοστούς εργαζομένους. Οι αυξήσεις μισθών τονώνουν μεν την κατανάλωση, όμως διαβρώνουν περαιτέρω την ήδη χαμηλή ανταγωνιστικότητα τους.
Φτάνουμε λοιπόν στο δια ταύτα. Όσοι μικρομεσαίοι εξαρτώνται αποκλειστικά από τις δυνατότητες της εσωτερικής αγοράς είναι μάλλον καταδικασμένοι. Ο ανταγωνισμός από τους μεγάλους, συνδυασμένος με τη φορολογική και χρηματοδοτική πίεση που υφίστανται, θα τους καταστήσει ανήμπορους. Πάντως με το άνοιγμα της οικονομίας σε ξένους και υπό τα νέα δεδομένα της ΑΙ και γενικά της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης πολλοί Έλληνες που θεωρούσαν εαυτούς ισχυρούς ήδη διαπιστώνουν οδυνηρά πόσο μικροί είναι (τρανό παράδειγμα οι big 4 συμβουλευτικές εταιρείες). Εις το εξής το πεδίο θα είναι ανοικτό για λιγότερους και οπωσδήποτε καλούς. Είναι αδύνατο να διασωθούν όλες οι σημερινές ΜμΕ, όμως είναι απόλυτα αναγκαίο να επιχειρηθεί η προστασία όσων περισσότερων είναι δυνατόν. Οι εκπρόσωποί τους καλούνται να μεταφέρουν επιτακτικά την αναγκαιότητα αυτή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, και να συμβάλλουν στο μέτρο των δυνάμεών τους. Στην τελική, ας μη ξεχνάμε πως στους μικρούς βασιζόμαστε σαν έθνος για να επενδύουν μακροπρόθεσμα εντός συνόρων, να κάνουν προσλήψεις πλήρους απασχόλησης, και να ψωνίζουν όταν έχει Black Friday.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.11-01.12.2024
ΣΧΟΛΙΑ