Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο   και  ενδιαφέρον, το ότι φέτος οι ελληνικές ταινίες που είδαμε, παρουσίασαν θεματολογική ποικιλία. Στο τμήμα Εκλεκτές  γεύσεις είδαμε το «Οταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες» της Μαριάνας Οικονόμου ,που παρουσιάστηκε και στο φεστιβάλ Βερολίνου.Σύγχρονη Ελλάδα ,η γεωργία πεθαίνει,αλλά κάποιοι λίγοι έχουν αντίθετη άποψη.

Η κάμερα της σκηνοθέτιδας  μας ξεναγεί σ΄ ένα μικρό θεσσαλικό χωριό και παρακολουθούμε τις δραστηριότητες δύο νέων αγροτών και πέντε γυναικών. Είναι η καλλιέργεια ντομάτας που τους απασχολεί .Στον φακό εξομολογούνται πως ,η γνωστή εταιρεία ΜΟΝΣΑΝΤΟ τους δίνει τους δικούς  της σπόρους ντομάτας , επειδή απαιτείται όλα τα προϊόντα να είναι τυποποιημένα.(Η Monsanto Company είναι εισηγμένη αμερικανική πολυεθνική εταιρεία αγροχημικής και γεωργικής βιοτεχνολογίας ,κορυφαία παραγωγός γενετικά τροποποιημένων σπόρων ).Η ομάδα που παρακολουθούμε  καλλιεργεί παλιούς σπόρους ντομάτας. Παρασκευάζουν και τα πρώτα προϊόντα από ντομάτα(με ρύζι, δυόσμο κλ.π) και σιγά σιγά περνούν και στην παγκόσμια αγορά.Το χωριό αναζωογονείται.

Κατά βάση, οικολογικό ντοκιμαντέρ ,που διαθέτει και χιούμορ(για να μεγαλώσουν οι ντομάτες ,οι αγρότες βάζουν και μουσική Βάγκνερ),αυθεντικότητα και σωστή αξιοποίηση χώρων και απόψεων.Πολύ ενδιαφέρον.

Το φαγητό …εφημερεύει!

Στο ίδιο τμήμα, Εκλεκτές γεύσεις,μου άρεσε πολύ η  μικρού μήκους ταινία της Ελιάνας Αμπραβανέλ «Βάλσαμο».Σε μια εφημερία  του Τζάνειου νοσοκομείου  στην Αθήνα,η λέσχη γαστρονομίας Μυκόνου, που αποτελείται από βραβευμένους σέφ και παραδοσιακούς καλοφαγάδες, εισβάλουν στον χώρο. Παρασκευάζουν εκλεκτά γεύματα,σούπες σαλάτες και γλυκά για τους γιατρούς. Ευρηματικότητα, χιούμορ,καλό μοντάζ,όμορφα πλάνα.Μ΄ άρεσε η άποψη που ακούγεται «Το φαγητό πρέπει να είναι καλό ,ποιοτικό και άφθονο, γιατί οι γιατροί, παιδιά του λαού,πρέπει να τρώνε καλά σε περίοδο κρίσης».Το προσυπογράφω απόλυτα.

Πηγαίνοντας τώρα κάπου αλλού ,κάνω στάση στην ταινία του Σταύρου  Ψυλλάκη «Για χωρίς λόγους:Συναντήσεις με τον Γιώργο Μανιάτη» συγγραφέα και μουσικό. Είναι χαρακτηριστική η ρήση που ακούγεται: «Για να αλλάξει κάποιος την ζωή ,πρέπει πρώτα να αλλάξει την δική του ζωή».Διεισδυτικό φίλμ ,που το χαρακτηρίζει και πάλι η ιδιαίτερη οπτική  του Σταύρου Ψυλλάκη.Με εντυπωσιάζει η ομαλότητα τα αφηγηματικής «μετάβασης»,που γίνεται με τρόπο αβίαστο, νηφάλιο, παράγοντας μια στιλιστική ηρεμία και  σοφή απλότητα. Πολύ καλή δουλειά.

Ιχνηλατώντας το παρελθόν

Αντίθετα , τα « ΄Ιχνη» του Θάνου Τσάντα ,παρά το άκρως σοβαρό και συγκινητικό του θέμα, εμφανίζουν μια , τηλεοπτικού τύπου, αφήγηση. Η Κύπρια Μαριάνα,μια ευγενική κυρία, από το 1974 αναζητεί τον καταδρομέα αδελφό της,που από τότε είναι αγνοούμενος.Στην τραγωδία της Κύπρου από τους αρχικούς 1629 αγνοούμενους ,έμειναν 1000 για να εντοπιστούν. Από το ντοκιμαντέρ πληροφορούμαστε  πως κλάπηκαν και αρχαιολογικοί θησαυροί, που επιστρέφονται. Το φίλμ μας δείχνει όλη την οδύσσεια και την καφκική γραφειοκρατία, που πρέπει κάποιος να διαβεί για να εντοπίσει τα ίχνη ενός αγνοούμενου. Καλό ως αποκάλυψη,μέτριο ως διεκπεραίωση.

΄Οσο για την «Ανθούλα»,μια μικρού μήκους ταινία του Γιάννη Μισουρίδη, μόνον καλά λόγια μπορεί να γράψει κανείς. Ευαισθησία, πρωτοτυπία, ελεγχόμενο συναίσθημα, ιστορία μνήμης, μηνύματα  αγάπης σκαλισμένα σε πέτρες, όλα αυτά δοσμένα μινιμαλιστικά, λιτά απλά ,αλλά όχι απλοϊκά.

Η χειραγώγηση της επιθυμίας

Στο τμήμα Δοκίμια ζωής και επιστήμης, «Το ά-λογο  που είμαι»του Μένιου Καραγιάννη, είναι συναρπαστικό και διαφωτιστικό.Οχτώ διαφορετικά πρόσωπα αναφέρονται και εξομολογούνται βιωματικά το, ας πούμε ,πρόβλημά τους ,την «τρέλα»για την οποία χαρακτηρίστηκαν ότι πάσχουν ,πράγμα άκρως αμφίβολο για μένα.Μιλάνε τόσο λογικά, παραστατικά, θεωρητικά, ώστε πιστεύω ότι αυτό είναι ένα ντοκιμαντέρ που πρέπει να δούνε όλοι. Ακούμε πράγματα άκρως ενδιαφέροντα. Τι είναι λοιπόν πραγματικότητα ,πως προσδιορίζεται, υπάρχει άραγε και ποια είναι η υποκειμενικότητά της;Ποιά είναι η σχέση ζωής ,ευτυχίας,κοινωνίας και επιθυμίας.;Λογικό  είναι να συναρτούμε την πραγματικότητα με την επιθυμία μας.Ο πολιτισμός επιβάλλει μια ξεκάθαρη χειραγώγηση. Δηλαδή για να υπάρξει κοινωνία είναι υποχρεωτικό να συμπιεστούν οι ατομικές επιθυμίες σε μια «συμπεριφορά»κοινά αποδεκτή .Όταν όμως οι επιθυμίες ομογενοποιούνται ,τότε η προσωπική ελευθερία και επιλογή ,διαλύονται.Αυτή η σύγκρουση , όταν δεν γίνεται αποδεκτή, «γεννάει»την λεγόμενη τρέλα.Σπουδαίες απόψεις σε μια ταινία με αξιοπρεπή κατασκευή.