Κάνοντας μία κινηματογραφική αναδρομή στο 2021, αλλά και μια πρώτη ανάλογη διαδρομή στη νέα χρονιά τα αποτελέσματα είναι επιεικώς πενιχρά.

Στις 9 Ιανουαρίου θα γίνει η απονομή των 79ων Χρυσών Σφαιρών, τόσο για δραματικές ταινίες, όσο και για μουσικές ή κωμικές. Ο Ιανουάριος, ο πρώτος μήνας του 2022, θα μας κομίσει κάποια ενδιαφέροντα φιλμ όπως τη νέα πρωτότυπη ταινία του Πολ Τόμας Άντερσον «Πίτσα Γλυκόριζα». Ακόμα αξίζει να προστεθούν τα ακόλουθα φιλμ: Το αυτοβιογραφικό «Μπέλφαστ» του Κένεθ Μπράνα, «Το Νησί του Μπέργκμαν» της Μία Χάνσεν-Λόβε, με τρομερό ενδιαφέρον αναμένεται το ανατρεπτικό νουάρ του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο «Nightmare Alley» μία νέα προσαρμογή μιας σπουδαίας παλιάς ασπρόμαυρης αμερικανικής δημιουργίας. Βέβαια, όλα όσα γράφω βρίσκονται στην κυριολεξία στον αέρα μια και η τύχη του κινηματογράφου θα εξαρτηθεί από την έκβαση της πανδημίας.

Τεράστιες απώλειες

Το 2021 μόλις τελείωσε με τεράστιες οικονομικές απώλειες για τις κινηματογραφικές αίθουσες. Από τότε που άνοιξαν οι χειμερινοί κινηματογράφοι οι θεατές είναι λίγοι, και γνωστός διανομέας ταινιών μου εξομολογήθηκε: «Τα πράγματα είναι πολύ άσχημα, υπάρχουν πολλά φιλμ που μέσα σε μια εβδομάδα κάνουν μόνο 150 εισιτήρια». Μέσα σε όλη αυτή τη ομιχλώδη κατάσταση τα ελληνικά φιλμ, μεταξύ των οποίων κάποια εξήλθαν μαζικά, έκαναν σχεδόν μηδενικά εισιτήρια. Από την άλλη μεριά δεν μπορεί κανείς με βεβαιότητα να καταθέσει ότι υπήρξαν ταινίες γεγονότα για όλους τους σινεφίλ. Δύο που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως τέτοιες δεν γνώρισαν την ανταπόκριση που τους άξιζε. Το «No Time to Die» του Κάρι Φουκουνάγκα με αναμονή εισιτηρίων στη χώρα μας μεταξύ 550.000 – 600.000, μόλις ξεπέρασε τις 300.000.Ανάσα στην κινηματογραφική αγορά πρόσφερε ο νέος «Spiderman» με τεράστια διεθνώς επιτυχία, που στη χώρα μας μέχρι 16 Δεκεμβρίου είχε φθάσει τα 150.812 εισιτήρια. Το συνταρακτικό «Titane» της Ζουλιά Ντικουρνό απέτυχε παταγωδώς και ενόχλησε πολλούς από αυτούς που το παρακολούθησαν. Ο Πολ Τόμας Άντερσον δήλωσε πόσο ενδιαφέρουσα και συνταρακτική είναι αυτή η δημιουργία, κάτι με το οποίο συμφωνεί και ο γράφων. Ο «Άνθρωπος του Θεού» έκανε εισιτήρια, δίχασε το κοινό, σε άλλους άρεσε, σε άλλους όχι. To «Βιβλίο των Εικόνων» του Ζαν Λυκ Γκοντάρ ήταν συνταρακτικό από κάθε πλευρά, αλλά συνάντησε την άρνηση των θεατών.

Απόλαυση ή όχι;

Αντίθετα, πήγε πολύ καλά και στη Θεσσαλονίκη -όπου παιζόταν για πολλές εβδομάδες- η ταινία του Δανού Τόμας Βίντερμπεργκ «Άσπρο Πάτο». Οι θεατές πέρασαν καλά μαζί της, την ευχαριστήθηκαν και τη συζήτησαν. Το ερώτημα τελικά παραμένει: Υπήρξαν πολλές ταινίες που της απήλαυσαν οι θεατές; Δύσκολα μπορώ να βρω απάντηση μια και το ίδιο δύσκολα εντοπίζονται οι τίτλοι. Νομίζω ότι στην κορυφή αυτών βρίσκεται το «Ζήτημα Χρόνου» του Τομ ΜακΚάρθι. Στον γράφοντα άρεσε πολύ το «Αυτοί Που Εύχονται τον Θάνατό Μου» του Τέιλορ Σέρινταν γιατί παρά το ότι δεν απέφυγε κάποιες κοινοτοπίες κατάφερε και κινήθηκε εξαιρετικά και πολυδύναμα μέσα από πολλά κινηματογραφικά είδη καταλήγοντας και σε ένα οικολογικό μήνυμα. Προσωπικά μ´ ενθουσίασε το «Μην κοιτάς πάνω» του Άνταμ ΜακΚέι.

Η σχετικότητα των πραγμάτων

Βέβαια, σε ό,τι αφορά στην απόλαυση τα πράγματα είναι πολύ σχετικά. Μια ταινία που εξήλθε από τις 2 Δεκεμβρίου, το βραβευμένο αριστούργημα του Κρίστιαν Πέτζολντ «Η Νύφη της Θάλασσας» αποδέσμευσε απλόχερη και γενναιόδωρη απόλαυση στο γράφοντα. Με υψηλή αισθητική, πολύπλοκα θέματα, οικολογικές ανησυχίες και συναισθηματικές αναζητήσεις έφτασε στην τελειότητα. Βεβαίως, και πάλι δεν έκανε εισιτήρια, πράγμα που σημαίνει πόσο σχετικά είναι τα πράγματα πάντα σε ό,τι αφορά βέβαια τον θεατή ως αποδέκτη μηνυμάτων και ερεθισμάτων. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα και όλα παραμένουν ασαφή. Βέβαια εδώ υπάρχει και η άποψη ενός διανομέα ανεξάρτητων ταινιών που μου δήλωσε τα ακόλουθα: «Η πανδημία έφερε τα πάνω κάτω, ακόμα και αν τελειώσει, οι νέες επιλογές που δόθηκαν στους σινεφίλ δείχνουν να είναι οριστικές. Τώρα που υπάρχουν οι ψηφιακές πλατφόρμες και οι άλλες τεχνικές, οι θεατές που αποσύρθηκαν στις οικίες τους παρακολουθώντας από εκεί ταινίες δύσκολα έως απίθανα θα επιστρέψουν στις αίθουσες.» Φαίνεται πως το τελικό συμπέρασμα μας οδηγεί στην άποψη ότι και το 2022 το σινεμά θα υπάρχει, αλλά θα βρίσκεται στην εντατική . Στις Ηνωμένες Πολιτείες βρέθηκε κάποια ισορροπία, στη χώρα μας όμως τα πράγματα είναι δυσοίωνα και ίσως στο μέλλον, δηλαδή το τώρα, μπορούν να το υπερασπίσουν μικρές αίθουσες τέχνης με ευκίνητο και πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 30-12.2021-02.01.2022