Του Άλκη Καλλιαντζίδη

Οικονομολόγου

Έπειτα από δύο χρόνια στην εξουσία και ένα ταραχώδες εξάμηνο των «κιτρινογελεκάδων», ο Μακρόν έβαλε ένα στοίχημα και πήρε το μεγάλο ρίσκο να κερδίσει τη Λεπέν στις ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής, στο πλαίσιο μιας διπολικής αντιπαλότητας των «προοδευτικών με τους εθνικιστές», τόσο σε εθνικό όσο και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μην ξεχνάμε ότι ο Μακρόν από την αρχή της θητείας του προσπάθησε να περάσει, μέσα και έξω από τη Γαλλία, το προφίλ του πιο ευρωπαϊστή ηγέτη στην Ευρώπη.

Το κέρδισε το στοίχημα; Όχι. Έχασε (22,4% των ψήφων) με μικρούς μώλωπες, αφού η αντίπαλός του τον πέρασε (23,3%) με μια διαφορά, μικρότερη της ποσοστιαίας μονάδας, 0,9%. Δεν τον εκτροχίασε όμως πολιτικά, αφού, αν εξαιρέσουμε τους κεντρώους συμμάχους του, όλοι οι άλλοι οι αντιπολιτευόμενοι ήταν εναντίον του, όπως θα ήταν φυσικό, και οι «κιτρινογελεκάδες» έδιναν γραμμή στα κοινωνικά δίκτυα να καταψηφιστεί ο Μακρόν, δίχως να λένε φανερά: ψηφίστε τη Λεπέν ή τον Μελανσόν.

Σε εθνικό επίπεδο επεδίωκε ο Μακρόν, και θα συνεχίσει νομίζω να επιδιώκει μέχρι νεωτέρας, το διπολισμό Μακρόν - Λεπέν γιατί τον συμφέρει, αφού η Λεπέν συσπειρώνει γύρω της μόνο το ένα τρίτο των Γάλλων, ενώ τα άλλα δύο τρίτα φοβούνται κάποιες επιλογές της και την εξώθησαν από το 2017 να εγκαταλείψει τις θέσεις εξόδου της χώρας από την Ευρώπη και το ευρώ. Τώρα η Λεπέν λέει ότι θα δώσει τη μάχη της αλλαγής της Ευρώπης από τα μέσα, όπως εξάλλου και όλοι οι άλλοι ακροδεξιοί σύντροφοί της από τις άλλες χώρες, γιατί οι μυαλωμένοι Ευρωπαίοι καταλαβαίνουν ότι η διάλυση της Ευρώπης δεν συμφέρει κανέναν.

Πέρα όμως από το αριθμητικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, που δεν ήταν το επιθυμητό για τον Μακρόν, ο επιδιωχθείς διπολισμός, που συμφέρει και τη Λεπέν, επιτεύχθηκε. Όχι μόνο κατίσχυσε, αλλά πέτυχε ταυτόχρονα τη σχεδόν εξαέρωση του δεξιού κόμματος των Ρεπουμπλικάνων και του αριστερίστικου κόμματος των Ανυπότακτων του Μελανσόν, τα οποία έλαβαν αντίστοιχα 8,5% (ιστορικό χαμηλό) και 6,3%, τους δυο συνδιεκδικητές της γαλλικής προεδρίας το 2017! 

Η ήττα δηλαδή του παλιού πολιτικού συστήματος συνεχίστηκε, αφού και οι Σοσιαλιστές με το ζόρι μπήκαν στην Ευρωβουλή με ποσοστό 6,2%. Ας μην αναφερθώ στους «κιτρινογελεκάδες» που κατέβηκαν στις ευρωεκλογές ως παράταξη ή συμμετείχαν σε άλλους δυο συνδυασμούς. Η νέα Ευρωβουλή δεν θα έχει κανέναν αιρετό εκπρόσωπό τους.

Και διερωτώμαι, προς τι ο τόσο μεγάλος θόρυβός τους; Για να παίξουν στην πράξη το παιχνίδι της Λεπέν ή του Μελανσόν;

Ποιος βγήκε ο μεγάλος κερδισμένος των ευρωεκλογών; Το κόμμα των Οικολόγων-πράσινων (EELV), που ήρθε τρίτο με 13,5% των ψήφων.

Για λόγους χώρου αποφεύγω να αναφερθώ στα υπόλοιπα κόμματα (συνολικά 34) που κατέβηκαν στις ευρωεκλογές, έλαβαν μικρά ποσοστά και δεν εκλέγουν ευρωβουλευτές, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα το Κομμουνιστικό κόμμα και το κόμμα του Μπενουά Αμόν, υποψηφίου προέδρου το 2017!

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το γαλλικό πολιτικό τοπίο άλλαξε μετά τις ευρωεκλογές. Δίχως να απειληθεί η κυριαρχία του δίπολου Μακρόν - Λεπέν, η ιεραρχία των κομμάτων δεύτερης γραμμής ανατράπηκε από τους Οικολόγους και αυτό μάλλον θα έχει συνέπειες για τις γαλλικές πολιτικές εξελίξεις. 

Η εκλογή του Μακρόν, πριν από δύο χρόνια, μάλλον δεν φαίνεται να ήταν ένα πολιτικό ατύχημα, όπως ισχυρίζονται στα παλιά κόμματα. Έβαλε για πρώτη φορά τη Γαλλία στην πρώτη πεντάδα των πιο ελκυστικών επενδυτικά χωρών του κόσμου, εξ ου και προσελκύει τους «νεοφυείς επιχειρηματίες» αλλά και τη «μεγάλη μπουρζουαζία» του 16ου δημοτικού διαμερίσματος των Παρισίων, όπως έγραψε συμβολικά στις 27/5/2017 ο χρονογράφος Laurent Joffrin στην εφημερίδα «Libération». 

Χάνει δηλαδή την αριστερή του πτέρυγα, αλλά κερδίζει προς τα δεξιά του, συσπειρώνοντας κάτω από τις φτερούγες του τη «νέα μπουρζουαζία» αλλά και την «παραδοσιακή μπουρζουαζία». Κι έτσι το μεν κόμμα Μακρόν βαδίζει προς τα δεξιά, οι δε σπαρασσόμενοι Ρεπουμπλικάνοι προς το άγνωστο, αν όχι στην εξαφάνιση.

Και η καρέκλα του Μελανσόν άρχισε να τρίζει.

Οι Ανυπότακτοι πληρώνουν την επιθετικότητά τους και τη στρατηγική τους, ταυτόχρονα θορυβώδη και αβέβαιη. Υποστήριξαν τους «κιτρινογιελεκάδες» χωρίς καμία προφύλαξη. Η θρυμματισμένη γαλλική αριστερά, αν και συγκεντρώνει ακόμα το ένα τρίτο περίπου των ψηφοφόρων, θα κυριαρχηθεί πλέον από τους οικολόγους του Yannick Jadot, πιθανόν στις προσεχείς δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2020. Αλλά τι θα κάνουν στις προεδρικές εκλογές του 2022; Για να τις κερδίσουν, χρειάζονται έναν ισχυρό προεδροποιήσιμο υποψήφιο. Τον έχουν; Η «νεκροψία» θα το δείξει.

Έτσι η γαλλική πολιτική ζωή, που επηρεάζει σε έναν μικρό βαθμό και την ευρωπαϊκή, αντιπαραθέτει πλέον τρεις Γαλλίες: των εθνικιστών της Λεπέν, των φιλελευθέρων του Μακρόν και της θρυμματισμένης αριστεράς.

Όμως ο Μακρόν έχει κι ένα άλλο ατού, μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.

Με επικεφαλής την παράταξή του «Αναγέννηση» (με 23 ευρωβουλευτές), θα επιχειρήσει να ηγηθεί του «φιλελεύθερου-κεντρώου» ευρωπαϊκού πόλου στο Ευρωκοινοβούλιο. Και φαίνεται να έχει σοβαρές πιθανότητες να το επιτύχει. Πράγματι, ενώ οι Συντηρητικοί του κόμματος (ΕΛΚ) και οι Σοσιαλδημοκράτες έχασαν για πρώτη φορά την απόλυτη πλειοψηφία στις Βρυξέλλες, η «φιλελεύθερη-κεντρώα συμμαχία» μάλλον θα συσπειρωθεί γύρω από την «Αναγέννηση» με πάνω από 100 ευρωβουλευτές, για να διεκδικήσουν τη θέση του προέδρου της Επιτροπής ή κάποια άλλη από τις τέσσερις σημαντικότερες. 

Το γεγονός ότι αυτή η γαλλική αντιπροσωπεία θα είναι μακράν η πολυπληθέστερη στους «φιλελεύθερους-κεντρώους», θα της δώσει μια κυρίαρχη πολιτική βαρύτητα, κι αυτό φυσικά θα είναι προς όφελος του Μακρόν. Επιπλέον, ο τελευταίος επιδιώκει συμμαχίες με τους ευρωπαίους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους, κάτι που αμφισβητείται έντονα από τους γάλλους αντιπάλους του. Όμως ο Frans Timmermans και οι Σοσιαλιστές σχεδιάζουν δίχως επιφύλαξη μια «προοδευτική συμμαχία» με τους «φιλελεύθερους-κεντρώους», κάτι που φαίνεται να υποστηρίζουν και οι ισχυροί Πράσινοι της Γερμανίας μέσα στην ομάδα των Πρασίνων, όπως έγραψε ο Alain Auffray στη «Libération» στις 27/5/2019.

Ποιος τελικά θα βγει κερδισμένος στη Γαλλία από τις ευρωεκλογές;

Θα το μάθουμε μετά τις κρίσιμες ψηφοφορίες των διαφόρων ευρωομάδων, που θα συγκροτηθούν στη νέα Ευρωβουλή.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 1-2 Ιουνίου 2019