Το Carnegie, μια αξιόλογη δεξαμενή σκέψης στις ΗΠΑ, σχολίασε στα μέσα του προηγούμενου μηνός την Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

Παρατηρεί ορισμένες αξιόλογες μεταβολές οι οποίες αξίζει να επισημανθούν, παρά το γεγονός ότι ο συντάκτης του σχετικού άρθρου απαξιώνει στην αρχή του κειμένου την σημασία της εξαγγελίας. Γράφει χαρακτηριστικά: «Οι γραφειοκράτες μερικές φορές αστειεύονται με το ότι η σύνταξη στρατηγικής στην κυβέρνηση είναι σαν να στολίζεις ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο – όλοι έχουν την ευκαιρία να προσθέσουν το αγαπημένο τους θέμα και, στη διαδικασία, η στρατηγική χάνεται».

Η μέχρι τώρα πολιτική ήταν ότι η Αμερική θα επικεντρωνόταν στον ανταγωνισμό με την Κίνα και την ανάσχεση της Ρωσίας, επενδύοντας στο εσωτερικό, χτίζοντας έναν συνασπισμό ομοϊδεατών κρατών και εκσυγχρονίζοντας τον στρατό της.

Η εστίαση του σχολίου του Carnegie γίνεται για τα κράτη με την ίδια αντίληψη περί δημοκρατίας και την αντίθεση δημοκρατίας και αυταρχισμού, κάτι που προέβαλε πολύ έντονα η κυβέρνηση Μπάϊντεν έχοντας και την εμπειρία της εισβολής στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021.

Δεν απέδωσε η έμφαση σε αυτήν την αντίθεση.

«Σε διεθνές επίπεδο, αυτό το έντονο ιδεολογικό πλαίσιο αύξησε τις εντάσεις με την Κίνα και τη Ρωσία χωρίς κανένα κέρδος, ενώ αποξένωσε τα μη δημοκρατικά έθνη που διαφορετικά θα μπορούσαν να είχαν την τάση να υποστηρίξουν την Ουάσιγκτον στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν το Πεκίνο και η Μόσχα».

Ποια είναι, τώρα, η νέα στρατηγική;

Η νέα στρατηγική διατηρεί το πλαίσιο δημοκρατίας εναντίον απολυταρχίας, αλλά προσπαθεί για μια πιο ανοιχτή προσέγγιση.

Λέει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πιστεύουν ότι χρειάζεται να μετατρέψουν τις απολυταρχίες σε δημοκρατίες για να είναι ασφαλείς.

Ο Λευκός Οίκος καλωσορίζει τώρα ρητά τις απολυταρχίες που απορρίπτουν τη χρήση βίας για να αλλάξουν τα σύνορα στην παγκόσμια σκηνή. Είναι ένας αγώνας για να τετραγωνιστεί ο κύκλος μεταξύ ιδεολογίας και πραγματικότητας.

Αυτή η αλλαγή είναι ένα βήμα προς την επίλυση του βασικού προβλήματος του τρόπου με τον οποίο τα έθνη με διαφορετικές ιστορικές, πολιτιστικές και ιδεολογικές προοπτικές μπορούν να συνυπάρξουν στον εικοστό πρώτο αιώνα.

Δηλαδή, με απλά λόγια, το νέο δόγμα δεν φέρει τις ΗΠΑ αντιμέτωπες με όλα τα αυταρχικά καθεστώτα αλλά μόνο με εκείνα που υποθάλπουν την τρομοκρατία και επιχειρούν να αλλάξουν τα σύνορα με χρήση βίας.

Ένα τέτοιο καθεστώς είναι και το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία αλλά το κείμενο του Carnegie δεν αναφέρεται ρητά σε καμιά χώρα. Ειρήσθω εν παρόδω πως στο όνομα μιας δογματικής αντίληψης κατά των αυταρχικών καθεστώτων συνολικά, οι ΗΠΑ έχουν διαταράξει σε επικίνδυνο βαθμό τις σχέσεις τους με τη Σαουδική Αραβία. Όχι, όμως με την Τουρκία.

Τα άλλα δύο σημείο που εξετάζει το άρθρο είναι η απόφαση των ΗΠΑ να μειώσουν την παρουσία τους στη Μέση Ανατολή, κάτι που θεωρεί ο αρθρογράφος λάθος αλλά και η μη δέσμευση της αμερικανικής κυβέρνησης στην προστασία της ελεύθερης αγοράς.

Για το τελευταίο, γράφει χαρακτηριστικά:

Η έμφαση της στρατηγικής στη βιομηχανική πολιτική, ειδικά όταν συνδυάζεται με αυξανόμενους περιορισμούς στην κοινή χρήση τεχνολογίας, αντιπροσωπεύει μια ξεκάθαρη μετατόπιση από τον μακροχρόνιο ρόλο της Αμερικής ως κορυφαίου υποστηρικτή μιας παγκόσμιας οικονομίας ελεύθερης αγοράς στον κόσμο – ρόλος που σχεδόν όλες οι προηγούμενες πολιτικές εθνικής ασφάλειας τόνιζαν.

Ίσως αυτή η μετατόπιση, όπως και η προσπάθεια απομάκρυνσης της έμφασης στη Μέση Ανατολή, θα θεωρηθεί ως σημείο των καιρών.