Οικολογική εκστρατεία για τους “έλληνες” γύπες

Την πανευρωπαϊκή απαγόρευση της κτηνιατρικής χρήσης του Diclofenac (Δικλοφενάκη) ζητούν οι περιβαλλοντικοί φορείς ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Καλλιστώ, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και WWF Ελλάς με επιστολή τους προς τις αρμόδιες υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
 

Του Κώστα Σιαμέλη
R2unit@hotmail.com

Οι οικολογικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι απαιτείται προστασία των γυπών από την έκθεση στο επικίνδυνο -όπως ισχυρίζονται- αυτό φάρμακο, καλώντας την ελληνική πολιτεία να αναλάβει άμεσα δράση. Το Diclofenac, που έχει ευρεία χρήση σε ανθρώπινα φάρμακα ως ισχυρό αντιφλεγμονώδες, είναι εξαιρετικά τοξικό για τα πτωματοφάγα αρπακτικά που τρέφονται με νεκρά ζώα στα οποία είχε χορηγηθεί.
Η Δικλοφενάκη είναι μια ισχυρή αντιφλεγμονώδης ουσία, η οποία χορηγείται τόσο σε ανθρώπους, όσο και σε οικόσιτα ζώα. Η ουσία αυτή είναι εξαιρετικά τοξική στους γύπες και η χρήση της σε κτηνοτροφικά ζώα αποδεκάτισε τους πληθυσμούς των όρνιων στην Ινδία, το Πακιστάν και το Νεπάλ. Αυτές οι χώρες έχουν απαγορεύσει την κτηνιατρική χρήση της Δικλοφενάκης. Αν και υπάρχουν εναλλακτικά ασφαλή φάρμακα, η Δικλοφενάκη εγκρίθηκε για χρήση σε οικόσιτα ζώα στην Ισπανία (όπου ζουν 8 στους 10 γύπες της Ευρώπης) και την Ιταλία και τώρα γίνεται διαθέσιμη σε όλη την ευρωπαϊκή αγορά. Στον αντίποδα αυτών των εγκρίσεων, έχει ήδη ξεκινήσει εκστρατεία συλλογής υπογραφών που ζητά την απαγόρευση της κτηνιατρικής χρήσης του Diclofenac στην ΕΕ .
Σύμφωνα με έναν τεχνικό φάκελο, που συντάχθηκε από κοινού από την Ισπανική Ορνιθολογική Εταιρεία, τη Βρετανική Εταιρεία για την Προστασία των Πουλιών και του Ιδρύματος Διατήρησης Γυπών, αυτό θα οδηγήσει στη μαζική εξαφάνιση της χαρισματικής, απειλούμενης και οικολογικά πολύτιμης άγριας ζωής στην Ευρώπη.
Στην Ευρώπη απαντώνται τέσσερα σπάνια είδη γύπα, όλα προστατευόμενα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο Ασπροπάρης απειλείται με εξαφάνιση και κατατάσσεται ως “Απειλούμενο” είδος στον Κόκκινο Κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης και ο Μαυρόγυπας κατατάσσεται ως “Σχεδόν Απειλούμενο”. Οι πληθυσμοί του Όρνιου και του Γυπαετού ανέκαμψαν πρόσφατα μετά από δεκαετίες προσπάθειας. Εκατομμύρια ευρώ έχουν επενδυθεί για τη σωτηρία των γυπών της Ευρώπης και αυτή η επένδυση τίθεται τώρα σε κίνδυνο.
“Οι γύπες είναι πουλιά που παρέχουν σπουδαίες υπηρεσίες στην κοινωνία, καθαρίζοντας τη φύση από τα νεκρά ζώα και βοηθώντας στην αποτροπή της διάδοσης ασθενειών. Ζητούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να διδαχθεί από την εμπειρία της Νότιας Ασίας και να απαγορεύσει την χρήση της Δικλοφενάκης προκειμένου να αποφευχθεί μια οικολογική καταστροφή”, ανέφερε ο Ivan Ramirez, επικεφαλής του Τμήματος Διατήρησης της BirdLife Ευρώπης.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Ελλάδα φιλοξενεί και τα τέσσερα είδη γυπών της Ευρώπης τα οποία βρίσκονται στα όρια της εξαφάνισης. Ο Γυπαετός, ο Ασπροπάρης και οι πληθυσμοί του Όρνιου της ηπειρωτικής χώρας κατατάσσονται στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας ως “Κρισίμως Κινδυνεύοντα”, ενώ ο Μαυρόγυπας αναφέρεται ως “Κινδυνεύων”.

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου: Δηλητηριασμένα δολώματα
Πέντε αλεπούδες και τρία σκυλιά έχασαν τη ζωή τους από δηλητηριασμένα δολώματα στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Μάλιστα, το ένα από τα τρία σκυλιά που δηλητηριάστηκαν, ανήκε σε επισκέπτη του Πάρκου, ο οποίος άφησε το ζώο ελεύθερο στη βόλτα του και αυτό επέστρεψε με συμπτώματα δηλητηρίασης από υδροκυάνιο και ξεψύχησε.
“Το πτώµα της µιας αλεπούς είχε φαγωθεί από άλλο ζώο, όποτε είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν και άλλα νεκρά ζώα, που θα εντοπίσουμε ίσως αργότερα”, εκτίμησε ο περιβαλλοντολόγος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου - Αώου και Πίνδου, Θανάσης Κοράκης. Τα πτώµατα περισυλλέγησαν από τη Θηροφυλακή σε συνεργασία µε τους φύλακες του Φορέα Διαχείρισης και απεστάλησαν στην Κτηνιατρική Υπηρεσία Ιωαννίνων προκειμένου να ελεγχθούν για το δηλητήριο που χρησιμοποιήθηκε, αλλά και για λύσσα.
Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του Φορέα Διαχείρισης, “η χρήση δηλητηριασµένων δολωµάτων είναι αδίκηµα που επισύρει ποινή πολύµηνης φυλάκισης για κάθε θανατωµένο ζώο και βαριά πρόστιµα, καθώς απαγορεύεται, σύµφωνα µε την ελληνική νοµοθεσία. Επίσης, αποτελεί µια πολύ επιβλαβή πρακτική για το περιβάλλον και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας ενώ δηµιουργεί προβλήµατα και στη δηµόσια υγεία, αφού µπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των κατοίκων και των επισκεπτών της περιοχής. Εδικά, όσον αφορά την άγρια πανίδα και τα αρπακτικά πουλιά, η παράνοµη χρήση και διασπορά δηλητηριασµένων δολωµάτων στη φύση αποτελεί µια από τις κυριότερες απειλές για την επιβίωσή τους στην Ελλάδα”.
Στην κατεύθυνση εξάλειψης του φαινομένου, ο Φορέας Διαχείρισης έχει ήδη διοργανώσει δύο τοπικές συναντήσεις µε κτηνοτρόφους και κατοίκους της περιοχής στην προσπάθειά του να ευαισθητοποιήσει και να ενηµερώσει για τις καταστροφικές συνέπειες του φαινοµένου. Στο πλαίσιο αυτό έχει δηµιουργήσει και διανείµει εξειδικευµένο έντυπο ενάντια στη χρήση των δηλητηριασµένων δολωµάτων, στο οποίο αναφέρονται οι καταστροφικές επιπτώσεις της χρήσης του στο φυσικό περιβάλλον και δίνονται και χρήσιµες συµβουλές σχετικά µε τις πρώτες βοήθειες που µπορεί κάποιος να προσφέρει για τη διάσωση σκύλων που έχουν φάει δηλητηριασµένα δολώµατα.
Επιπρόσθετα, ο Φορέας Διαχείρισης, συµµετέχοντας στο έργο LIFE+ Nature, µε τίτλο" Διαχειριστικές δράσεις για τη βελτίωση των όρων συνύπαρξης ανθρώπου-αρκούδας στη Β. Πίνδο", θα υλοποιήσει άµεσα δράσεις σχετικές µε την καταπολέµηση της χρήσης δηλητηριασµένων δολωµάτων, µεταξύ των οποίων είναι και η προµήθεια και εκπαίδευση εξειδικευµένων σκύλων από το εξωτερικό για τη “Λειτουργία Μονάδας Σκύλων Ανίχνευσης Δηλητηριασµένων Δολωµάτων”.