08/09/2020 07:00
Ριζικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις πτωχεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας. Το νομοσχέδιο που έχει δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και αλλάζει άρδην το τοπίο σε ότι ίσχυε μέχρι πρότινος, προβλέπει την προστασία της πρώτης κατοικίας υπό αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για τους πιο ευάλωτους, δίνοντας το δικαίωμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να έχουν μία «δεύτερη ευκαιρία».
Ταυτόχρονα, διασφαλίζεται πως αν οι οφειλέτες πτωχεύσουν και απολέσουν την περιουσία τους, τα χρέη τους δε θα επιβαρύνουν τα συγγενικά τους πρόσωπα καθώς θα απαλλάσσονται οριστικά από τις οφειλές τους χωρίς αυτές να μεταφέρονται στην επόμενη γενιά. Οι συνολικές οφειλές ιδιωτών και επιχειρήσεων προς εφορία, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία ανέρχονται στο δυσθεώρητο ύψος των 234 δισ. ευρώ.
Οι οφειλέτες που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μία νέα αρχή με δύο τρόπους: Είτε θα ρυθμίζουν τις υποχρεώσεις τους, συμφωνώντας με τους πιστωτές τους σε ένα σχέδιο αποπληρωμής τους, για να μη βγουν οι κατοικίες τους στο σφυρί, είτε θα απαλλάσσονται από τα χρέη τους αν ρευστοποιήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η διαδικασία θα είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και εμπιστευτική μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών.
Η ρύθμιση των χρεών θα αποφασίζεται από την πλειονότητα των τραπεζών και η εφαρμογή της θα είναι υποχρεωτική από το δημόσιο αν ακολουθηθεί η πρόταση που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο. Εντός δύο μηνών είτε θα επιτυγχάνεται η ρύθμιση των χρεών του οφειλέτη είτε η διαδικασία θα οδηγείται σε «ναυάγιο» αν το φυσικό πρόσωπο ή το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα αρνηθεί να συναινέσει σε ό,τι προταθεί.
Πότε κηρύσσεται πτώχευση
Αν τελικά δεν συμφωνήσουν οφειλέτης και πιστωτές, τότε προβλέπεται η δυνατότητα πτώχευσης (κάτι που σημαίνει πως ο οφειλέτης απαλλάσσεται από τα υπόλοιπα των χρεών του αν οι απαιτήσεις των πιστωτών ικανοποιηθούν). Σε αυτή την περίπτωση, το φυσικό πρόσωπο οφείλει να συνεισφέρει και με τα εισοδήματά του που υπερβαίνουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, πέραν της πώλησης των περιουσιακών του στοιχείων, στην κάλυψη των απαιτήσεων των πιστωτών.
Με τον νέο κώδικα, για πρώτη φορά στη χώρα μας θα εφαρμοστεί και μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του οφειλέτη ώστε να μην καταστεί αφερέγγυος.
Επιχειρήσεις
Οι εταιρείες που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης θα μπορούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας. Για να επιτευχθεί όμως η ρύθμιση των χρεών τους και να επικυρωθεί από το δικαστήριο χρειάζεται να δώσει το πράσινο φως το 60% των πιστωτών όλων των κατηγοριών. Αν δεν είναι δυνατή η αναδιάρθρωση των οφειλών, με την κήρυξη της πτώχευσης θα ρευστοποιείται το σύνολο της επιχείρησης ή τα περιουσιακά της στοιχεία. Σε περίπτωση που εντός 18 μηνών δεν πωληθεί η επιχείρηση, θα εκποιούνται τα περιουσιακά της στοιχεία.
Προβλέπεται επίσης η απαλλαγή των μελών των διοικήσεων επιχειρήσεων που χρεοκοπούν. Επιχειρείται με αυτό τον τρόπο να διορθωθεί ένα χρόνιο πρόβλημα που αφορά την ευθύνη των διοικούντων για τις οφειλές της επιχείρησης ακόμα και αν αυτή πτωχεύσει.
Με το νέο πλαίσιο επιδιώκεται να μπει «φρένο» σε ενδεχόμενο κύμα πλειστηριασμών και να διαφυλαχθεί η κοινωνική συνοχή ενώ παράλληλα η κυβέρνηση φιλοδοξεί να πιάσει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που αποτελούν μόνιμη πληγή για το τραπεζικό σύστημα συμβάλλοντας και στην αύξηση των «κόκκινων δανείων». Βέβαια, οι όροι που τίθενται για να μη χάσουν το σπίτι τους τα νοικοκυριά που δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν είναι ιδιαίτερα αυστηροί και είναι αμφίβολο κατά πόσο θα καταφέρουν να τους ικανοποιήσουν και να διασώσουν την κατοικία τους.
Αναφορικά με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, δεν θα απαλλάσσονται από τις οφειλές τους και θα γίνει προσπάθεια να εντοπιστούν μέσω ειδικών ελέγχων και διασταυρώσεων για να αποκαλυφθεί κρυμμένη περιουσία και μετρητά που ενδεχομένως κρύβουν.
Ο κώδικας έρχεται να αντικαταστήσει τον νόμο Κατσέλη, οι υποθέσεις του οποίου θα ξεκαθαρίσουν οριστικά μέσα από τη διαδικασία επικαιροποίησης των στοιχείων όλων των νοικοκυριών που έχουν εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις. Η διαδικασία θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του τρέχοντος έτους, ούτως ώστε από το 2021 να τεθεί σε πλήρη ισχύ το νέο πλαίσιο για την πτώχευση των νοικοκυριών.
Ποιοι και πως μπορούν να σώσουν το σπίτι τους
Ευάλωτος οφειλέτης θα θεωρείται αποκλειστικά όποιος ικανοποιεί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οποία, σύμφωνα με τον νέο κώδικα, είναι:
Α) Εισοδηματικά
Το συνολικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Β) Περιουσιακά
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Γ) Διαμονής
Ο δικαιούχος και τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά.
Τα νοικοκυριά που ικανοποιούν σωρευτικά τις παραπάνω προϋποθέσεις θα συνεχίσουν να διαμένουν στην πρώτη τους κατοικία, αφού όμως απολέσουν την κυριότητα του ακινήτου τους στο πλαίσιο της διαδικασίας πτώχευσης. Εναλλακτικά, θα μπορούν να σώσουν το σπίτι τους μέσω της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών, βάσει της οποίας ο οφειλέτης θα πρέπει να τηρήσει το πλάνο αποπληρωμής των οφειλών που συμφωνεί με τους πιστωτές του.
Ενοικίαση της πρώτης κατοικίας
Αν ένα νοικοκυριό χρεοκοπήσει, το ακίνητο του οφειλέτη θα μπορεί να αγοράζεται από έναν ιδιωτικό φορέα που θα επιλεγεί ύστερα από διαγωνιστική διαδικασία και ο οποίος θα υποχρεούται από το κράτος να του το εκμισθώνει για να αποτραπεί η έξωσή του από την κατοικία του. Πιο συγκεκριμένα, το φυσικό πρόσωπο θα έχει το δικαίωμα να διαμένει στο ακίνητο έχοντας μισθώσει το ακίνητό του από τον φορέα για 12 έτη, με δικαίωμα επαναγοράς κατά τη λήξη της μίσθωσης.
Η ανάκτηση γίνεται σε τιμή που προσδιορίζεται μεταξύ άλλων με βάση την αγοραία αξία του ακινήτου κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς, ενώ το μίσθωμα προσδιορίζεται βάσει απόδοσης που αντιστοιχεί προς το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο του προηγουμένου κατά περίπτωση μήνα. Ο φορέας θα επιλεγεί από το κράτος μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας και θα είναι υποχρεωμένος να αποκτήσει το ακίνητο που αποτελεί και πρώτη κατοικία του δανειολήπτη, παραχωρώντας το προς χρήση στο φυσικό πρόσωπο.
Επιδότηση ενοικίου
Επιπλέον, προβλέπεται η επιδότηση ενοικίου των δικαιούχων με βάση τις διατάξεις που ισχύουν για τη χορήγηση στεγαστικού επιδόματος. Το ποσό του επιδόματος στέγασης ορίζεται ως εξής:
• Για τον δικαιούχο: 70 ευρώ τον μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα.
Το ανήλικο παιδί προσμετρείται ως ενήλικος τόσο στον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων όσο και στον υπολογισμό του εισοδήματος.
Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Ως ανώτατο όριο του επιδόματος στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
«Δεν υφίσταται πλέον προστασία της πρώτης κατοικίας»
«Καταλύεται κάθε προστασία της κύριας κατοικίας με το νέο πτωχευτικό νόμο, η δεύτερη ευκαιρία που λένε είναι μία αθλιότητα», επισημαίνει στη «ΜτΚ» η αντιπρόεδρος της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, Παναγιώτα Καλαποθαράκου. «Στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν υπάρχουν, είναι ένα μύθευμα, θα έπρεπε να τους έχουν βρει μέχρι τώρα», προσθέτει.
«Η πτώχευση του φυσικού προσώπου προβλεπόταν και με τον νόμο Κατσέλη, πρέπει να υπάρχει προστασία της κύριας κατοικίας με προϋποθέσεις όπως όριζε ο νόμος Κατσέλη. Τα δικαστήρια θα πρέπει να έχουν λόγο στο τι θα γίνει με την περιουσία του οφειλέτη», τονίζει. Η κ. Καλαποθαράκου επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί με συγκεκριμένες προτάσεις επί του νομοσχεδίου το προσεχές διάστημα.
Μεγάλη η ανταπόκριση στο πρόγραμμα «Γέφυρα»
Περισσότερες από 51.000 είναι οι οριστικοποιημένες αιτήσεις που έχουν υποβληθεί για το πρόγραμμα «Γέφυρα» του υπουργείου Οικονομικών, από ενήμερους και μη δανειολήπτες, το οποίο επιδοτεί τη δόση των δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι οι πληγέντες από την κορονοκρίση που έχουν υποστεί μείωση του εισοδήματός τους και οι οποίοι έχουν ενισχυθεί οικονομική ενίσχυση στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης εργαζομένων, ελεύθερων επαγγελματιών ή φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και οι μακροχρόνια άνεργοι, καθώς και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι έλαβαν μειωμένο ενοίκιο στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης για τη μείωση ενοικίου επαγγελματικών μισθώσεων και μισθώσεων κύριας κατοικίας λόγω COVID-19.
Η κρατική επιδότηση καλύπτει χρονικό διάστημα 9 μηνών και ξεκινάει από το 90% της μηνιαίας δόσης για τους συνεπείς δανειολήπτες, ενώ μειώνεται για όσους έχουν δάνεια σε καθυστέρηση. Βασική προϋπόθεση είναι η ρύθμιση της οφειλής και η συνέπεια στην αποπληρωμή για χρονικό διάστημα από 6 έως και 18 μήνες, ανάλογα με την κατηγορία του δανείου.
Η επιδότηση των τόκων για εννέα μήνες από το κράτος συμπληρώνει τα προγράμματα αναστολής δόσεων που έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες και τα οποία λήγουν -ανάλογα με την κατηγορία των δανειοληπτών- είτε στα τέλη Σεπτεμβρίου είτε στα τέλη Δεκεμβρίου, σε μία προσπάθεια να διασφαλιστεί η συνεπής αποπληρωμή των στεγαστικών δανείων και να μη «γεννηθεί» νέα γενιά κόκκινων δανείων, όχι μόνο για το 2020 αλλά και για το 2021. Να σημειωθεί πως η κρατική βοήθεια συνοδεύεται με την υποχρέωση για τη συνέχιση της αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων από την πλευρά των δανειοληπτών που θα ωφεληθούν από το πρόγραμμα για χρονικό διάστημα από 6 έως και 18 μήνες, ανάλογα με την κατηγορία του δανείου. Αλλιώς, επιστρέφεται η κρατική επιδότηση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6 Σεπτεμβρίου 2020
08/09/2020 11:00
13/09/2020 08:00
Ριζικές αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις πτωχεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας. Το νομοσχέδιο που έχει δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και αλλάζει άρδην το τοπίο σε ότι ίσχυε μέχρι πρότινος, προβλέπει την προστασία της πρώτης κατοικίας υπό αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις για τους πιο ευάλωτους, δίνοντας το δικαίωμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να έχουν μία «δεύτερη ευκαιρία».
Ταυτόχρονα, διασφαλίζεται πως αν οι οφειλέτες πτωχεύσουν και απολέσουν την περιουσία τους, τα χρέη τους δε θα επιβαρύνουν τα συγγενικά τους πρόσωπα καθώς θα απαλλάσσονται οριστικά από τις οφειλές τους χωρίς αυτές να μεταφέρονται στην επόμενη γενιά. Οι συνολικές οφειλές ιδιωτών και επιχειρήσεων προς εφορία, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία ανέρχονται στο δυσθεώρητο ύψος των 234 δισ. ευρώ.
Οι οφειλέτες που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μία νέα αρχή με δύο τρόπους: Είτε θα ρυθμίζουν τις υποχρεώσεις τους, συμφωνώντας με τους πιστωτές τους σε ένα σχέδιο αποπληρωμής τους, για να μη βγουν οι κατοικίες τους στο σφυρί, είτε θα απαλλάσσονται από τα χρέη τους αν ρευστοποιήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η διαδικασία θα είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και εμπιστευτική μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών.
Η ρύθμιση των χρεών θα αποφασίζεται από την πλειονότητα των τραπεζών και η εφαρμογή της θα είναι υποχρεωτική από το δημόσιο αν ακολουθηθεί η πρόταση που προκύπτει από το υπολογιστικό εργαλείο. Εντός δύο μηνών είτε θα επιτυγχάνεται η ρύθμιση των χρεών του οφειλέτη είτε η διαδικασία θα οδηγείται σε «ναυάγιο» αν το φυσικό πρόσωπο ή το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα αρνηθεί να συναινέσει σε ό,τι προταθεί.
Πότε κηρύσσεται πτώχευση
Αν τελικά δεν συμφωνήσουν οφειλέτης και πιστωτές, τότε προβλέπεται η δυνατότητα πτώχευσης (κάτι που σημαίνει πως ο οφειλέτης απαλλάσσεται από τα υπόλοιπα των χρεών του αν οι απαιτήσεις των πιστωτών ικανοποιηθούν). Σε αυτή την περίπτωση, το φυσικό πρόσωπο οφείλει να συνεισφέρει και με τα εισοδήματά του που υπερβαίνουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, πέραν της πώλησης των περιουσιακών του στοιχείων, στην κάλυψη των απαιτήσεων των πιστωτών.
Με τον νέο κώδικα, για πρώτη φορά στη χώρα μας θα εφαρμοστεί και μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του οφειλέτη ώστε να μην καταστεί αφερέγγυος.
Επιχειρήσεις
Οι εταιρείες που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης θα μπορούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας. Για να επιτευχθεί όμως η ρύθμιση των χρεών τους και να επικυρωθεί από το δικαστήριο χρειάζεται να δώσει το πράσινο φως το 60% των πιστωτών όλων των κατηγοριών. Αν δεν είναι δυνατή η αναδιάρθρωση των οφειλών, με την κήρυξη της πτώχευσης θα ρευστοποιείται το σύνολο της επιχείρησης ή τα περιουσιακά της στοιχεία. Σε περίπτωση που εντός 18 μηνών δεν πωληθεί η επιχείρηση, θα εκποιούνται τα περιουσιακά της στοιχεία.
Προβλέπεται επίσης η απαλλαγή των μελών των διοικήσεων επιχειρήσεων που χρεοκοπούν. Επιχειρείται με αυτό τον τρόπο να διορθωθεί ένα χρόνιο πρόβλημα που αφορά την ευθύνη των διοικούντων για τις οφειλές της επιχείρησης ακόμα και αν αυτή πτωχεύσει.
Με το νέο πλαίσιο επιδιώκεται να μπει «φρένο» σε ενδεχόμενο κύμα πλειστηριασμών και να διαφυλαχθεί η κοινωνική συνοχή ενώ παράλληλα η κυβέρνηση φιλοδοξεί να πιάσει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που αποτελούν μόνιμη πληγή για το τραπεζικό σύστημα συμβάλλοντας και στην αύξηση των «κόκκινων δανείων». Βέβαια, οι όροι που τίθενται για να μη χάσουν το σπίτι τους τα νοικοκυριά που δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν είναι ιδιαίτερα αυστηροί και είναι αμφίβολο κατά πόσο θα καταφέρουν να τους ικανοποιήσουν και να διασώσουν την κατοικία τους.
Αναφορικά με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, δεν θα απαλλάσσονται από τις οφειλές τους και θα γίνει προσπάθεια να εντοπιστούν μέσω ειδικών ελέγχων και διασταυρώσεων για να αποκαλυφθεί κρυμμένη περιουσία και μετρητά που ενδεχομένως κρύβουν.
Ο κώδικας έρχεται να αντικαταστήσει τον νόμο Κατσέλη, οι υποθέσεις του οποίου θα ξεκαθαρίσουν οριστικά μέσα από τη διαδικασία επικαιροποίησης των στοιχείων όλων των νοικοκυριών που έχουν εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις. Η διαδικασία θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και θα ολοκληρωθεί στα τέλη του τρέχοντος έτους, ούτως ώστε από το 2021 να τεθεί σε πλήρη ισχύ το νέο πλαίσιο για την πτώχευση των νοικοκυριών.
Ποιοι και πως μπορούν να σώσουν το σπίτι τους
Ευάλωτος οφειλέτης θα θεωρείται αποκλειστικά όποιος ικανοποιεί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οποία, σύμφωνα με τον νέο κώδικα, είναι:
Α) Εισοδηματικά
Το συνολικό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Β) Περιουσιακά
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Γ) Διαμονής
Ο δικαιούχος και τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά.
Τα νοικοκυριά που ικανοποιούν σωρευτικά τις παραπάνω προϋποθέσεις θα συνεχίσουν να διαμένουν στην πρώτη τους κατοικία, αφού όμως απολέσουν την κυριότητα του ακινήτου τους στο πλαίσιο της διαδικασίας πτώχευσης. Εναλλακτικά, θα μπορούν να σώσουν το σπίτι τους μέσω της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών, βάσει της οποίας ο οφειλέτης θα πρέπει να τηρήσει το πλάνο αποπληρωμής των οφειλών που συμφωνεί με τους πιστωτές του.
Ενοικίαση της πρώτης κατοικίας
Αν ένα νοικοκυριό χρεοκοπήσει, το ακίνητο του οφειλέτη θα μπορεί να αγοράζεται από έναν ιδιωτικό φορέα που θα επιλεγεί ύστερα από διαγωνιστική διαδικασία και ο οποίος θα υποχρεούται από το κράτος να του το εκμισθώνει για να αποτραπεί η έξωσή του από την κατοικία του. Πιο συγκεκριμένα, το φυσικό πρόσωπο θα έχει το δικαίωμα να διαμένει στο ακίνητο έχοντας μισθώσει το ακίνητό του από τον φορέα για 12 έτη, με δικαίωμα επαναγοράς κατά τη λήξη της μίσθωσης.
Η ανάκτηση γίνεται σε τιμή που προσδιορίζεται μεταξύ άλλων με βάση την αγοραία αξία του ακινήτου κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς, ενώ το μίσθωμα προσδιορίζεται βάσει απόδοσης που αντιστοιχεί προς το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο του προηγουμένου κατά περίπτωση μήνα. Ο φορέας θα επιλεγεί από το κράτος μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας και θα είναι υποχρεωμένος να αποκτήσει το ακίνητο που αποτελεί και πρώτη κατοικία του δανειολήπτη, παραχωρώντας το προς χρήση στο φυσικό πρόσωπο.
Επιδότηση ενοικίου
Επιπλέον, προβλέπεται η επιδότηση ενοικίου των δικαιούχων με βάση τις διατάξεις που ισχύουν για τη χορήγηση στεγαστικού επιδόματος. Το ποσό του επιδόματος στέγασης ορίζεται ως εξής:
• Για τον δικαιούχο: 70 ευρώ τον μήνα.
• Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα.
Το ανήλικο παιδί προσμετρείται ως ενήλικος τόσο στον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων όσο και στον υπολογισμό του εισοδήματος.
Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Ως ανώτατο όριο του επιδόματος στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
«Δεν υφίσταται πλέον προστασία της πρώτης κατοικίας»
«Καταλύεται κάθε προστασία της κύριας κατοικίας με το νέο πτωχευτικό νόμο, η δεύτερη ευκαιρία που λένε είναι μία αθλιότητα», επισημαίνει στη «ΜτΚ» η αντιπρόεδρος της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, Παναγιώτα Καλαποθαράκου. «Στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν υπάρχουν, είναι ένα μύθευμα, θα έπρεπε να τους έχουν βρει μέχρι τώρα», προσθέτει.
«Η πτώχευση του φυσικού προσώπου προβλεπόταν και με τον νόμο Κατσέλη, πρέπει να υπάρχει προστασία της κύριας κατοικίας με προϋποθέσεις όπως όριζε ο νόμος Κατσέλη. Τα δικαστήρια θα πρέπει να έχουν λόγο στο τι θα γίνει με την περιουσία του οφειλέτη», τονίζει. Η κ. Καλαποθαράκου επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί με συγκεκριμένες προτάσεις επί του νομοσχεδίου το προσεχές διάστημα.
Μεγάλη η ανταπόκριση στο πρόγραμμα «Γέφυρα»
Περισσότερες από 51.000 είναι οι οριστικοποιημένες αιτήσεις που έχουν υποβληθεί για το πρόγραμμα «Γέφυρα» του υπουργείου Οικονομικών, από ενήμερους και μη δανειολήπτες, το οποίο επιδοτεί τη δόση των δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι οι πληγέντες από την κορονοκρίση που έχουν υποστεί μείωση του εισοδήματός τους και οι οποίοι έχουν ενισχυθεί οικονομική ενίσχυση στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης εργαζομένων, ελεύθερων επαγγελματιών ή φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και οι μακροχρόνια άνεργοι, καθώς και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι έλαβαν μειωμένο ενοίκιο στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης για τη μείωση ενοικίου επαγγελματικών μισθώσεων και μισθώσεων κύριας κατοικίας λόγω COVID-19.
Η κρατική επιδότηση καλύπτει χρονικό διάστημα 9 μηνών και ξεκινάει από το 90% της μηνιαίας δόσης για τους συνεπείς δανειολήπτες, ενώ μειώνεται για όσους έχουν δάνεια σε καθυστέρηση. Βασική προϋπόθεση είναι η ρύθμιση της οφειλής και η συνέπεια στην αποπληρωμή για χρονικό διάστημα από 6 έως και 18 μήνες, ανάλογα με την κατηγορία του δανείου.
Η επιδότηση των τόκων για εννέα μήνες από το κράτος συμπληρώνει τα προγράμματα αναστολής δόσεων που έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες και τα οποία λήγουν -ανάλογα με την κατηγορία των δανειοληπτών- είτε στα τέλη Σεπτεμβρίου είτε στα τέλη Δεκεμβρίου, σε μία προσπάθεια να διασφαλιστεί η συνεπής αποπληρωμή των στεγαστικών δανείων και να μη «γεννηθεί» νέα γενιά κόκκινων δανείων, όχι μόνο για το 2020 αλλά και για το 2021. Να σημειωθεί πως η κρατική βοήθεια συνοδεύεται με την υποχρέωση για τη συνέχιση της αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων από την πλευρά των δανειοληπτών που θα ωφεληθούν από το πρόγραμμα για χρονικό διάστημα από 6 έως και 18 μήνες, ανάλογα με την κατηγορία του δανείου. Αλλιώς, επιστρέφεται η κρατική επιδότηση.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 6 Σεπτεμβρίου 2020
ΣΧΟΛΙΑ