Ύστερα από ένα χρόνο απουσίας, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων, το Open House Thessaloniki είναι και πάλι εδώ…λίγο διαφορετικό όμως. Προσαρμοσμένη, όπως όλοι, στη νέα πραγματικότητα η διοργάνωση του Open House Thessaloniki αποφάσισε να κινηθεί διαφορετικά φέτος διοργανώνοντας «Open Walks», δηλαδή περιπάτους σε σημαντικά ιστορικά και πολιτισμικά σημεία της Θεσσαλονίκης.

Εθελοντές ξεναγοί και επισκέπτες ξεχύθηκαν στους δρόμους της πόλης με την περιέργεια να ανακαλύψουν μέσα από τις δέκα συνολικά διαδρομές την αίγλη μιας άλλης εποχής, μιας άλλης Θεσσαλονίκης.

Σε μία από τις δέκα θεματικές «ζώνες» περιλαμβάνεται η περιήγηση στη γειτονιά του Φραγκομαχαλά, σε εκείνους τους δρόμους της Θεσσαλονίκης των περασμένων αιώνων που χτυπούσε η καρδιά του εμπορίου. Με σημείο αφετηρίας την οδό Οπλοποιού, επί της Κατούνη, ξεκινά το ταξίδι στο χρόνο.

Το 19^ο αιώνα δυτικοευρωπαίοι, καθολικοί πολίτες της Θεσσαλονίκης εγκαθίστανται και δραστηριοποιούνται στη γειτονιά, η οποία παίρνει και το σχετικό όνομα. Εμπορικά καταστήματα, υφασματάδικα, κέντρα συναλλάγματος, ανθίζουν στην περιοχή, στην οποία και λόγω της εγγύτητας με το λιμάνι, λειτουργούν και πολλά χάνια για την φιλοξενία των περαστικών.

Στην οδό Εδέσσης συναντά κανείς τα τρία από τα χάνια εκείνης της εποχής, το Μπενσουσάν Χαν, το Κυρτσή Χαν και το Εμνιέτ Χαν με τον εντυπωσιακό διάκοσμο του από γυναικείες μορφές που χαμογελούν. Σήμερα τα κτίρια που στέγασαν τα χάνια φιλοξενούν καταστήματα και χώρους διασκέδασης.

Η βόλτα στο Φραγκομαχαλά συνεχίζεται και οι στοές που στέκουν μέχρι και σήμερα «αειθαλείς», μπλεγμένες με τα νεότερα κτίρια τριγύρω τους, κλέβουν τις εντυπώσεις του επισκέπτη. Στοά Μαλακοπή, Λεβή-Μενεξέ, Μοδιάνο, Φόρογλου…

Η Στοά Μαλακοπή αποτελεί ίσως από τα πιο εμβληματικά κτίρια στην Πλατεία Χρηματιστηρίου. Χτίστηκε το 1906 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι και στέγαζε πληθώρα εμπορικών καταστημάτων και ραφείων, καθώς και την τράπεζα της Ελλάδος. Η πυρκαγιά του 1917 αν και κατέκαψε τη Θεσσαλονίκη, άφησε άθικτο το δημιούργημα του Ποζέλι. Τη δεκαετία του ’50 τοποθετήθηκε το χαρακτηριστικό ρολόι στο κέντρο του, που παραμένει μέχρι και σήμερα σταματημένο στην ώρα του σεισμού του 1978.

Λίγους δρόμους μακριά, μεταξύ των οδών Βενιζέλου και Ρογκότη, δεσπόζει ένα ακόμη αρχιτεκτονικό κόσμημα, η Στοά Λεβή-Μενεξέ. Το πενταόροφο κτίριο με τους πανύψηλους κίονες στην πρόσοψή του, κατασκευάστηκε το 1927, εμπνευσμένο από το βρετανικό πολυκατάστημα Selfridges, και το 1928 δόθηκε προς χρήση φέροντας το όνομα «Μέγαρο Μπουρλά», προς τιμήν του ιδιοκτήτη και κοσμηματοπώλη, Μωυσή Μπουρλά. Εκείνος μάλιστα, ως σχετικός τοποθέτησε ένα κρεμαστό ρολόι πάνω από την είσοδο του Μεγάρου. Στο μέγαρο αυτό είχε το σπίτι του ο αρχηγός του φιλελεύθερου κόμματος, Ελευθέριος Βενιζέλος.

Το οίκημα με τον εντυπωσιακό γυάλινο θόλο στο εσωτερικό του, στο οποίο στεγάζονταν δικηγόροι, ράφτες, χρηματιστές αλλά και εκτελωνιστές, επειδή το λιμάνι βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, περνάει μετά από χρόνια σε άλλες δύο οικογένειες, των Μενεξέ και Λεβή, αλλάζοντας έτσι το όνομά του. Σήμερα στο ισόγειό του δεν υπάρχει τίποτα από την παλιά αίγλη εκείνης της εποχής, και σε μια προσπάθεια συνύπαρξης με το τώρα έχει εκσυγχρονιστεί και φιλοξενεί κομψά μπαρ και εστιατόρια, όπως συμβαίνει και με άλλες στοές της πόλης. 

Απομεινάρι του εμπορικού χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης, αποτελεί και το Μέγαρο Στάιν. Πίσω από τις λαμαρίνες της πλατείας Ελευθερίας, στην οδό Βενιζέλου, αντικρίζει κανείς, αν κοιτάξει καλά, το κτίριο με τον πύργο και την πράσινη σφαίρα στο τελείωμα του. Κατασκευάστηκε το 1906 από τον Έρνστ Λόουι για την αυστριακή εταιρία Στάιν, η οποία στέγαζε σε αυτό τα καταστήματά της. Λέγεται μάλιστα πώς οι επιφανείς πολίτες της Θεσσαλονίκης, όταν ήθελαν να αγοράσουν ευρωπαϊκά ρούχα επισκέπτονταν το συγκεκριμένο κτίριο και έπειτα φωτογραφίζονταν στο παρακείμενο φωτογραφείο του Λατιμέρ. Το ψηλό κτίριο με τις αυστηρές γραμμές και την πράσινη σφαίρα, είναι το μοναδικό που επιβιώνει από την πυρκαγιά του 1917, ωστόσο παρακμάζει στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και κλείνει οριστικά το 1932.

Σήμερα, το ύφος της πόλης μπορεί να έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια, να έχει χάσει πολλά στοιχεία από τον τότε εμπορικό χαρακτήρα της, όμως τα κτίρια αυτά που στολίζουν ακόμη το κέντρο, «φέρνουν» έναν αέρα από την κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη του παρελθόντος.