Του Μύρου Ζέκα

16 Ιανουαρίου 1972. Η Ελλάδα ζει μέσα στη χούντα κι ήρθε και ένα τραγικό δυστύχημα να δυσχεράνει ακόμη περισσότερο τη ζωή των πολιτών της. Δύο τρένα, μία καθυστέρηση, μια εγκληματική ασυνεννοησία και ένα πρωτόγονο σιδηροδρομικό δίκτυο συνθέτουν το σκηνικό του δεύτερου πιο πολύνεκρου δυστυχήματος στην ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων. Τουλάχιστον 19 οι νεκροί, 44 οι τραυματίες.

Η αμαξοστοιχία με όνομα «Ακρόπολις Εξπρές», η οποία έκανε το δρομολόγιο Μόναχο - Αθήνα, κατέφθασε με σημαντική καθυστέρηση στη Λάρισα. Νωρίτερα, στις 9.30 το πρωί, άλλη αμαξοστοιχία γνωστή και ως «πόστα» -ήταν μεικτές ατμήλατες αμαξοστοιχίες με εμπορικά και επιβατικά βαγόνια και σκευοφόρο κι ονομάζονταν "πόστα", επειδή μετέφεραν και την αλληλογραφία του ταχυδρομείου σε ειδικό ταχυδρομικό βαγόνι- είχε ξεκινήσει από την Αθήνα με προορισμό τη Θεσσαλονίκη.

Λόγω των καθυστερήσεων, αλλά και του κακού σιδηροδρομικού δικτύου, τα δύο τρένα θα έπρεπε να διασταυρωθούν σε ένα εκ των σταθμών κοντά στη Λάρισα είτε στον Δοξαρά είτε στα Ορφανά. Οι σταθμάρχες των δύο σταθμών έπρεπε να συνεννοηθούν ούτως ώστε να συναποφασίσουν πού θα γίνει η διασταύρωση των δύο τρένων. Ωστόσο, η επικοινωνία τους υπήρξε εντελώς αποτελεσματική. Χαρακτηριστικοί είναι οι διάλογοι που παρουσιάζει η ΕΡΤ:

«Δεν μπορώ να κάνω ελιγμούς και παλινδρομήσεις στα Ορφανά, δεν χωράνε τα τρένα», φέρεται να είπε ο σταθμάρχης στα Ορφανά.
«Δεν μπορώ κανονιστικά να σταματήσω την υπερταχεία, για να περιμένει την “πόστα” στον Δοξαρά και συνεπώς η διασταύρωση πρέπει να γίνει στα Ορφανά, πολλώ μάλλον που η υπερταχεία είναι καθυστερημένη», φέρεται ότι απάντησε ο σταθμάρχης του Δοξαρά.

Για να λυθεί το πρόβλημα παρενέβη ο ρυθμιστής κυκλοφορίας Αθηνών δίνοντας τη λύση. Ωστόσο, ένας από τους σταθμάρχες άλλαξε γνώμη δίνοντας εντολή στην «πόστα» να αναχωρήσει και όταν προσπάθησε να ενημερώσει τον άλλο ήταν ήδη πολύ αργά καθώς ο δεύτερος είχε ήδη ενημερώσει το «Ακρόπολις» να ξεκινήσει.

Το αποτέλεσμα; Τα δύο τρένα συγκρούστηκαν σφοδρότατα. Τουλάχιστον 19 ήταν οι νεκροί και πάνω από 44 οι τραυματίες από τη σύγκρουση. Επί τρεις ημέρες συνεργεία από Θεσσαλονίκη και Αθήνα προσπαθούσαν να αποκολλήσουν τα βαγόνια, να καθαρίσουν τα συντρίμμια και να ανασύρουν τους νεκρούς και τους τραυματίες.

Όπως παρουσιάζει το «Σαν Σήμερα» σε σχετικό αφιέρωμα, οι δύο σταθμάρχες καθώς επίσης και ο ρυθμιστής κυκλοφορίας από την Αθήνα συνελήφθησαν και δικάστηκαν ως οι υπεύθυνοι της τραγωδίας. Σύμφωνα με την τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου, ο ένας εκ των χειριστών καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης ενώ οι υπόλοιποι δύο εμπλεκόμενοι αθωώθηκαν.  Από την πλευρά της η κυβέρνηση της χούντας, θορυβημένη από το δεύτερο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα μέσα σε 20 ημέρες, ανακοίνωσε διά του αντιπροέδρου της Στυλιανού Παττακού τον εξοπλισμό των τρένων με ραδιοτηλέφωνα.