«Οι γυναίκες μιλούν», γίνονται όχημα αλλά και δρόμος, εκπέμπουν αλλά και αφουγκράζονται… Στο βιβλίο της Εύας Νικολαΐδου τέσσερις σημαντικοί έλληνες ποιητές (Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος και Κώστας Βάρναλης) παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια γυναικών που καθόρισαν τη ζωή, ίσως και την πορεία τους.

«Θα τον περιέγραφα ως έναν άνθρωπο απολύτως συνεπή στις αρχές του, με πολλή αγάπη στην τέχνη και αφοσίωση, και με μία εμμονή στο λίγο και στο ακριβές», λέει για τον Οδυσσέα Ελύτη η σύντροφός του Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

«Ο πατέρας μου με βοηθούσε πολύ. Πίστευε ότι δεν πρέπει να επιβάλλεις τη γνώμη σου για τη μόρφωση του παιδιού σου», τονίζει η Έρη Ρίτσου, κόρη του βραβευμένου με «Λένιν» ποιητή. «Το πνευματικό του έργο, το ποιητικό του μάλλον έργο, ήταν τόσο μεγάλο και τόσο βαθύ και ανθρώπινο, που συγκίνησε πάρα πολλούς διανοούμενους εντός κι εκτός Ελλάδας, και όλοι αυτοί μίλησαν με ενθουσιώδη λόγια γύρω από την ποίησή του», επισημαίνει, ακολούθως, η μητέρα της Φαλίτσα, για την οποία ο Ρίτσος συνήθιζε να λέει πως αν δεν είχε βρεθεί στο δρόμο του, δεν θα παντρευόταν ποτέ. «Ό,τι κείμενο έγραφε, το διάβαζε πρώτα στη μητέρα μου. Απαιτούσε απόλυτη ησυχία. Της έλεγε: ‘Κάθισε στην πολυθρόνα ήσυχα. για ν’ ακούσεις όσα έγραψα’. Δεν ήθελε ν’ ακούει ούτε τον ήχο από τα φύλλα της εφημερίδας που ξεφύλλιζε. Τελικά, σκέφτηκε κι εκείνη ότι το πιο αθόρυβο απ’ όλα ήταν να κεντάει και να τον ακούει να απαγγέλλει», υπογραμμίζει η Άννα Λόντου, κόρη της Μαρώς Σεφέρη και θετή θυγατέρα του έλληνα νομπελίστα ποιητή.

«Είχε πιάσει τον παλμό του κόσμου και καθρεφτιζόταν μέσα στην ποίησή του η απλότητα, η μαχητικότητα, η σταθερότητα», λέει για τον Κώστα Βάρναλη η κόρη του Ευγενία, ενώ η μητέρα της Ελένη προσθέτει: «Μιλούσε απλά, καθαρά, τα πιο πολύπλοκα νοήματα τα έλεγε με τρόπο κατανοητό»…

Είναι μερικά μόνο από τα λόγια που χρησιμοποιούν για να σκιαγραφήσουν κάτι από την ιδιοσυγκρασία των τεσσάρων σημαντικών ελλήνων ποιητών, του Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Ρίτσου, του Γιώργου Σεφέρη και του Κώστα Βάρναλη οι γυναίκες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή τους.

Πεδίο συνάντησης τεσσάρων βραβευμένων ποιητών

Στο βιβλίο «Οι γυναίκες μιλούν» της Εύας Νικολαΐδου ξεδιπλώνονται μέσα από τα μάτια των γυναικών αυτών οι ζωές, το έργο, η καθημερινότητα των δημιουργών δίπλα στους οποίους εκείνες υπήρξαν. Έτσι, οι σελίδες του γίνονται το πεδίο συνάντησης των τεσσάρων βραβευμένων με διεθνείς διακρίσεις ποιητών (βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας ο Ελύτης και ο Σεφέρης και Διεθνές Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη ο Ρίτσος και ο Βάρναλης) όπως τους σκιαγράφησαν οι σύντροφοι ή οι θυγατέρες τους μέσα από τις συνεντεύξεις τους, που παραχώρησαν στη συγγραφέα και δημοσιογράφο από το 1983 έως το 2017. «Αυτό που ενώνει τους τέσσερεις αυτούς ποιητές μας είναι οι κορυφαίες διακρίσεις που απέσπασαν. Όσο προσέγγιζα το έργο τους τόσο σκεφτόμουν ότι τους γνωρίζουμε μέσα από αυτό, αλλά δεν μάθαμε ποτέ ποιες ήταν οι γυναίκες που στάθηκαν δίπλα τους και ήταν οι μούσες τους», λέει στη «ΜτΚ» η Εύα Νικολαΐδου. Πέρα από την ανθρώπινη διάσταση των ποιητών, στο βιβλίο αναδεικνύεται εξίσου και η προσωπικότητα των γυναικών αυτών, που καθεμιά είναι ξεχωριστή. Στη διάρκεια των συνομιλιών η Ιουλίτα Ηλιοπούλου μοιάζει να αποφεύγει επιμελώς να μιλήσει για την προσωπική της σχέση με τον ποιητή, παραμένοντας περισσότερο στην πνευματική του προσωπικότητα, ενώ οι Έρη και Φαλίτσα Ρίτσου, η Άννα Λόντου, η Ευγενία Βάρναλη και η μητέρα της Ελένη μιλούν περισσότερο για την καθημερινότητα, τους έρωτες, τις αγάπες των ποιητών αυτών, αλλά και την προσωπική σχέση μαζί τους. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καπόν».

Παρουσίαση του βιβλίου στη Θεσσαλονίκη

Περισσότερα στοιχεία θα αναλυθούν στη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου στη γενέτειρα της συγγραφέως, τη Θεσσαλονίκη, το Σάββατο 1 Δεκεμβρίου στις 6.30 μ.μ. στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. Για το βιβλίο θα μιλήσουν η ιατρός - ομοτ. καθηγήτρια ΑΠΘ - συγγραφέας Άννα Φαχαντίδου και ο δικηγόρος - πρώην εισαγγελέας Κώστας Λογοθέτης, ενώ συντονίστρια θα είναι η εκπαιδευτικός και αντιπρόεδρος του δήμου Θεσσαλονίκης Σωσώ Γκιουλέκα. Ποιήματα θα απαγγείλουν η λογοτέχνης - ηθοποιός, αντιπρόεδρος ΕΛΒΕ Αναστασία Χατζή και η ηθοποιός Αρετή Πολυμενίδη. Τραγούδια των ποιητών θα ερμηνεύσει ο Παναγιώτης Καραδημήτρης, ενώ στο πιάνο θα είναι ο Γιάννης Φιλιππουπολίτης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18 Νοεμβρίου 2018