Παγκόσμια ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η 10η Δεκεμβρίου, μια περίοδο που τα ανθρώπινα δικαιώματα δέχονται περισσότερες πιέσεις από ποτέ. Η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η σημαντικότερη κατάθεση για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ανθρώπων, υιοθετήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1948. 

Η επίσημη θέσπισή της πραγματοποιήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου του 1950 από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Όραμα των εμπνευστών της, ένας κόσμος με δικαιώματα και ελευθερίες χωρίς διακρίσεις.

Το μήνυμα του Αντόνιο Γκουτέρες

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έστειλε το μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Η ρητορική του μίσους τροφοδοτεί τις διακρίσεις, τη διαίρεση και την απόλυτη βία. Tα δικαιώματα των γυναικών συνεχίζουν να υποχωρούν στο πλαίσιο του νόμου και της πρακτικής. Το φετινό θέμα μάς υπενθυμίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αφορούν την οικοδόμηση του μέλλοντος. Τώρα αμέσως», σημειώνει ο κ. Γκουτέρες και προσθέτει:

«Όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα. Είτε πρόκειται για οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά ή πολιτικά δικαιώματα, όταν υπονομεύεται ένα δικαίωμα, υπονομεύονται όλα τα δικαιώματα. Πρέπει πάντα να υπερασπιζόμαστε όλα τα δικαιώματα. Επουλώνοντας τις διαιρέσεις και οικοδομώντας την ειρήνη. Αντιμετωπίζοντας τις μάστιγες της φτώχειας και της πείνας. Εξασφαλίζοντας υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση για όλους. Προωθώντας τη δικαιοσύνη και την ισότητα για τις γυναίκες, τα κορίτσια και τις μειονότητες. Υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία, τις ελευθερίες του Τύπου και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Προωθώντας το δικαίωμα σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον. Υπερασπιζόμενοι τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς επιτελούν το ζωτικό τους έργο. Το Σύμφωνο για το Μέλλον που εγκρίθηκε πρόσφατα ενίσχυσε τη δέσμευση του κόσμου στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτή τη σημαντική ημέρα, ας προστατεύσουμε, ας υπερασπιστούμε και ας προασπίσουμε όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους».

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι έργο της Επιτροπής Δικαιωμάτων τού Ανθρώπου που συστάθηκε το 1947 από το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ. Επικεφαλής της Επιτροπής ήταν η Έλινορ Ρούσβελτ, χήρα του προέδρου των ΗΠΑ Φραγκλίνου Ρούζβελτ, την οποία είχε διορίσει ο διάδοχός του Χάρι Τρούμαν. Το τελικό κείμενο της διακήρυξης ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από δύο χρόνια.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1948 η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που αποτελείται από το Προοίμιο και 30 άρθρα, υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που συνήλθε στο Παρίσι με ψήφους 48 υπέρ, 0 κατά και 8 αποχές (όλο το σοβιετικό μπλοκ κρατών, η Νότια Αφρική και η Σαουδική Αραβία). Είναι σημαντικό ότι καμία από τις χώρες που αντιπροσωπεύονταν στην Γενική Συνέλευση δεν ψήφισε ενάντια στη Διακήρυξη και ότι ακόμη και αυτές που απείχαν από την τελική ψηφοφορία, είχαν συμμετάσχει και συνεργαστεί στις ενδιάμεσες διαδικασίες σύνταξης. Σε μια εποχή όπου κόσμος είχε χωριστεί στο Δυτικό και Ανατολικό μπλοκ, το να βρεθεί ένας κοινός τόπος επί της ουσίας του κειμένου αποδεικνύει ότι ήταν ένα τεράστιο επίτευγμα.

Το σύνολο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιέχονται στην Οικουμενική Διακήρυξη αποτελεί το μέτρο με το οποίο κρίνεται η γενική έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η εφαρμογή τους σε χώρες και μεμονωμένες περιπτώσεις.Πολλές χώρες έχουν ενσωματώσει άρθρα της Διακήρυξης στα Συντάγματά τους και στη νομοθεσία τους. Η Οικουμενική Διακήρυξη δεν έχει νομική ισχύ, ούτε τη μορφή διεθνούς σύμβασης που επικυρώνεται από τα κράτη. Είναι μια εξαγγελία αρχών. Η συμμετοχή ενός κράτους στον ΟΗΕ συχνά θεωρείται ως σιωπηρή αποδοχή των αρχών της Διακήρυξης.

Η ανάπτυξη, η κατοχύρωση και η προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτέλεσε και αποτελεί μια επίπονη, αδιάκοπη και μακροχρόνια διαδικασία με σκοπό την προστασία των ατόμων από οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη που μπορεί να θέσει τη ζωή τους, την αξιοπρέπεια τους και το σύνολο των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους σε κίνδυνο.

Η επέτειος της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, πρέπει να μας υπενθυμίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα κατοχυρώνονται κατά τρόπο οικουμενικό και χωρίς εθνικές, φυλετικές και θρησκευτικές διακρίσεις. Ενώ η κατοχύρωση αυτή δεσμεύει πρωτίστως τα κράτη μέρη της Διακήρυξης, οι αρχές και οι διατάξεις της όμως πρέπει να γίνονται σεβαστές και από την ίδια την κοινωνία στο σύνολό της έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν όχι μόνο οι περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το κράτος αλλά και οι περιπτώσεις παραβίασης τους από τα ίδια τα άτομα.

Είναι ευθύνη και του Κράτους αλλά και δική μας να αντιμετωπίζουμε και να μεταχειριζόμαστε κάθε άνθρωπο ως ίσο.