Ένα βιοενεργό λίπασμα που περιέχει οινολάσπη και μπορεί να αντικαταστήσει τα χημικά λιπάσματα με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αμπελοκαλλιέργειας αλλά και άλλων γεωργικών καλλιεργειών, δημιούργησε το Τμήμα Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων σε συνεργασία με άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου. Το οργανικό αυτό λίπασμα προέρχεται από την κομποστοποίηση καλλιεργητικών υπολειμμάτων αμπελώνα και οινολάσπης και χρησιμοποιήθηκε σε φυτά αμπέλου. Η μέθοδος με την οποία δημιουργήθηκε στηρίζεται στην αποφαινυλοποίηση της οινολάσπης μέσω ενζύμων ενώ μετά την εφαρμογή της σε πειραματικό επίπεδο σε γλάστρα και σε μια αμπελουργική ζώνη βιολογικού αμπελώνα στη Ζίτσα Ιωαννίνων διαπιστώθηκε ότι το λίπασμα που δημιουργήθηκε έχει πάρα πολύ καλά αποτελέσματα, δε χρειάζεται να γίνει άλλη οργανική λίπανση και μπορεί με περαιτέρω επεξεργασία και βελτίωση των φυσικοχημικών παραμέτρων του να αξιοποιήσει τα υπολείμματα μιας εκμετάλλευσης αμπελώνα και οινοποιείων.

Στα πλεονεκτήματα του λιπάσματος περιλαμβάνονται η αξιοποίηση της οινολάσπης η οποία απορρίπτεται συνήθως χωρίς επεξεργασία στο περιβάλλον προκαλώντας προβλήματα ρύπανσης αλλά και η αντικατάσταση της χημικής λίπανσης με φυσική, γεγονός που μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γεωργίας και συμβάλλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τα παραπάνω ανέφερε ο καθηγητής του τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιος Πατακιούτας μιλώντας σε ημερίδα για τις ορθές πρακτικές εφαρμογής και διαχείρισης γεωργικών εκμεταλλεύσεων στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, που διοργάνωσε το τμήμα Γεωπονίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας με αφορμή την έκθεση Agrotica.

Καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής

Από την πλευρά της, η οινολόγος και οινοποιός στο Κτήμα Χατζηβαρύτη, Χλόη Χατζηβαρύτη αναφέρθηκε σε στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που εφαρμόζονται στην αμπελοκαλλιέργεια όπως η επιλογή της κατάλληλης ημερομηνίας τρύγου, η διατήρηση της θερμοκρασίας των σταφυλιών σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα για να περιοριστούν οι διαδικασίες βιοχημικής αλλοίωσης και η κατάλληλη επεξεργασία της σταφυλομάζας.

Σε ό,τι αφορά το κλάδεμα προτείνεται όψιμο κλάδεμα, αύξηση του ύψους του κορμού και αποφύλλωση για μείωση της αναλογίας της φυλλικής επιφάνειας προς το βάρος του καρπού. Για τη διαχείριση του εδάφους εφαρμόζονται πρακτικές καλύτερης διαχείρισης του νερού, ελέγχου της ευρωστίας του εδάφους, εδαφοκάλυψης και αποφυγής της διάβρωσης. Στον τομέα της διαχείρισης του κινδύνου παγετού υιοθετούνται τεχνικές κλαδέματος, αιολικές μηχανές, εκτοξευτήρες νερού και θερμάστρες. Αντίστοιχες τεχνικές χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των εντόμων και των ασθενειών. Πρακτικές επιλογής του κατάλληλου αμπελώνα περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της τοπογραφίας και της θερμοκρασίας, της κλίσης του εδάφους, του προσανατολισμού της καλλιέργειας στις κατάλληλες μοίρες σε σχέση με τον ήλιο, την εκμετάλλευση του νερού που βρίσκεται στα χαμηλότερα στρώματα του εδάφους, την κατάλληλη άρδευση κ.α. «Η τεχνολογία είναι αρωγός στην όλη προσπάθεια ειδικά στην περίπτωση της γεωργίας ακριβείας που δημιουργεί μια προσέγγιση μοντελοποίησης» πρόσθεσε.

Αντίστοιχα στην ημερίδα παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην προβατοτροφία, την ορυζοκαλλιέργεια και την παραγωγή σπιρουλίνας.

Η γεωργία ακριβείας στις ορυζοκαλλιέργειες

Μιλώντας για την γεωργία ακριβείας ο γεωργός Κωνσταντίνος Κράββας αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην ορυζοκαλλιέργεια με την οποία ασχολείται και στην οποία ο ίδιος, όπως είπε, επένδυσε στην αγορά μηχανημάτων ώστε να μπορούν να γίνονται με ακρίβεια διαδικασίες όπως το πότισμα, η λίπανση και το ράντισμα. Παράλληλα συνεργάστηκε με ιδιωτική εταιρεία που χρησιμοποιεί δεδομένα, με σημαντικά οφέλη στην απόδοση της καλλιέργειας, τη μείωση των λιπασμάτων και τελικά την χρήση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών, κατά της κλιματικής αλλαγής.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, η Πρόεδρος του Τμήματος Γεωπονίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος Αλεξάνδρα Παυλούδη επισήμανε ότι η γεωργία συμβάλει στην κλιματική αλλαγή μέσω των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις κλιματικές συνθήκες και συγκεκριμένα τη μεταβολή της θερμοκρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Από την πλευρά του ο αν. καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΔΙΠΑΕ Ιωάννης Μουτσόπουλος τόνισε χαρακτηριστικά ότι το 82% των εκπομπών του αερίου του θερμοκηπίου προέρχεται από την παραγωγή τροφίμων. Ο πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Σπύρος Μάμαλης επισήμανε ότι μετά την πράσινη συμφωνία και τους στόχους της ατζέντας 2030 πλέον το περιβάλλον και η προστασία από την κλιματική αλλαγή αναφέρονται ως νούμερο ένα στόχος όλων των πολιτικών που θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι καταναλωτές θα έχουν επισιτιστική αυτάρκεια, θα υπάρχουν ασφαλή τρόφιμα και οι παραγωγοί θα απολαμβάνουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα.