Παράταση για δύο ακόμη μήνες, λόγω του έντονου ενδιαφέροντος που εκδηλώθηκε από το κοινό, πήρε η έκθεση «Θεσσαλονίκη 1922: Μνημεία και Πρόσφυγες», που διοργανώνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και φιλοξενείται στη Ροτόντα.

Έως τις 27 Φεβρουαρίου λοιπόν, Θεσσαλονικείς και επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στην έκθεση, που διοργανώνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και εστιάζει αφενός στη χρήση των θρησκευτικών μνημείων ως προσωρινή στέγη των προσφύγων, όταν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, αφετέρου στη μεταφορά και διάσωση, από τις προσφυγικές οικογένειες, πολλών κειμηλίων, κυρίως φορητών εικόνων, από τις περιοχές προέλευσής τους, όπως την Ανατολική Θράκη, την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία, με την παρουσίαση, για πρώτη φορά σε έκθεση, 36 εικόνων και θρησκευτικών κειμήλιων.

Συγκεκριμένα, η έκθεση αναπτύσσεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη, με τίτλο «Οι πρόσφυγες στα μνημεία της Θεσσαλονίκης», μέσα από πλούσιο εικονογραφικό υλικό, ταχυδρομικά δελτάρια και αποκόμματα εφημερίδων, αποτυπώνεται η εικόνα της πόλης κατά την κρίσιμη δεκαετία 1912-1922, στη διάρκεια της οποίας τα μνημεία, μετά την απελευθέρωση, έγιναν τόποι εγκατάστασης πολλών προσφύγων, είτε από τις βαλκανικές χώρες (1912-1917), είτε πυρόπληκτων μετά την πυρκαγιά του 1917, είτε της Μικρασιατικής Καταστροφής (1919-1922), που αποτελεί και την κορύφωση της περιόδου αυτής. Στο δεύτερο μέρος της ίδιας ενότητας παρουσιάζεται η Μικρασιατική Εκστρατεία και ειδικότερα, η απομάκρυνση των προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, καθώς και το ταξίδι της προσφυγιάς προς τη Θεσσαλονίκη. Η ενότητα ολοκληρώνεται με την εγκατάσταση στην πόλη, και ειδικότερα στην περιοχή της ακρόπολης, όπου κτίστηκε σειρά πρόχειρων κατασκευών και οικιών σε επαφή με τα βυζαντινά οχυρωματικά τείχη, αλλά και σε ναούς, και ιδίως στον ναό της Αχειροποιήτου.

Στη δεύτερη ενότητα «Κειμήλια προσφύγων», παρουσιάζονται κειμήλια που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες, όπως φορητές εικόνες που ανήκουν σε ιδιώτες και παλαίτυπα από την ιδιωτική συλλογή του Αριστείδη Κεσόπουλου. Παράλληλα, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης συνεργάστηκε με τις Ιερές Μητροπόλεις Θεσσαλονίκης, Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς, καθώς και Νεαπόλεως και Σταυρούπολεως, οι οποίες δάνεισαν για την έκθεση εικόνες και εξαπτέρυγα που δώρισαν σε αυτές πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία και κοσμούν σήμερα τους ναούς τους. Εννέα από τις εικόνες της έκθεσης συντηρήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς.

Η έκθεση λειτουργεί από Δευτέρα έως Κυριακή από τις 08:30 έως τις 15:30 (τελευταία είσοδος: 15:10), ενώ κάθε Τρίτη παραμένει κλειστή.