Πέντε παιδιά με παρβοϊό χρειάστηκε να νοσηλευτούν τους τελευταίους μήνες σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, δύο εκ των οποίων, δυστυχώς, κατέληξαν εξαιτίας μυοκαρδίτιδας. Στην Αττική, σύμφωνα με πληροφορίες, καταγράφηκαν 120 περιστατικά, αλλά στην πλειοψηφία τους τα παιδιά ξεπέρασαν τον ιό ανώδυνα. Σύμφωνα με τους παιδιάτρους, ούτε ο ιός είναι νέος, ούτε οι επιπτώσεις του πρωτοφανείς, καθώς πλήθος ιών μπορούν να προσβάλουν την καρδιά και να αποβούν θανατηφόροι.

Ωστόσο, η ιατρική κοινότητα δεν μπορεί ακόμη να απαντήσει ξεκάθαρα για ποιόν λόγο ο παρβοϊός «χτυπά» στο μυοκάρδιο μικρά παιδιά -με μοιραία, ενίοτε, κατάληξη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», μετά τα δύο τελευταία περιστατικά θανάτου παιδιών από παρβοϊό, πανεπιστημιακή ιατρική ομάδα άρχισε να μελετά τον συγκεκριμένο ιό και τη σύνδεσή του με μυοκαρδίτιδα που εμφανίζουν ανήλικοι αφότου νοσήσουν. Στόχος της ιατρικής ομάδας είναι δώσει εξηγήσεις για τα θανατηφόρα περιστατικά, απαντήσεις για τους λόγους που ανήλικα παιδιά νοσούν βαριά και, προφανώς, να προτείνει λύσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Τα περιστατικά που προκάλεσαν ανησυχία

Το δίχρονο κοριτσάκι, που κατέληξε από παρβοϊό το Σάββατο 6 Ιουλίου στη Θεσσαλονίκη, έδωσε μεγάλη μάχη για να κρατηθεί στη ζωή. Αρχικά, πριν από περίπου ένα μήνα, οι γονείς το πήγαν σε ιδιωτική κλινική με συμπτώματα ίωσης και έπειτα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Γεννηματάς», όπου διαγνώστηκε ο παρβοϊός αλλά και η μυοκαρδίτιδα που προκάλεσε. Στις 21 Ιουνίου η υγεία της παρουσίασε επιδείνωση και χρειάστηκε να μεταφερθεί στο «Ιπποκράτειο», όπου διασωληνώθηκε και νοσηλεύτηκε για 15 ημέρες στη ΜΕΘ για παιδιά. Ωστόσο, ο οργανισμός του άτυχου κοριτσιού δεν άντεξε και η μυοκαρδίτιδα οδήγησε σε πολυοργανική ανεπάρκεια, με το δίχρονο αγγελούδι να μην μπορεί να ανταποκριθεί σε θεραπεία.

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον περασμένο Απρίλιο, ακόμα ένα κοριτσάκι 3,5 ετών από τη Θεσσαλονίκη έφυγε από τη ζωή με τον ίδιο τρόπο. Μάλιστα, οι γονείς έμαθαν την αιτία θανάτου του παιδιού τους τον Μάιο, από την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ -που ανακοίνωσε τον θάνατο του παιδιού από παρβοϊό αλλά και γενικότερα τις σοβαρότατες συνέπειες που μπορεί να έχει ο συγκεκριμένος ιός. Στον παιδικό σταθμό που πήγαινε το κοριτσάκι είχαν βρεθεί θετικά στον παρβοϊό συνολικά 11 παιδιά, με το ένα από αυτά να μεταφέρεται για νοσηλεία στο «Ωνάσειο».

Τα χαρακτηριστικά του ιού

Ο παρβοϊός B19 (Parvovirus B19) είναι το πιο γνωστό μέλος του γένους των ερυθροπαρβοϊών και εμφανίζεται στην κοινότητα κυρίως την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού. Παγκοσμίως, παρουσιάζει ιδιαίτερη «αδυναμία» στους ανηλίκους και μεταδίδεται πολύ εύκολα στις σχολικές κοινότητες. Ωστόσο, νοσούν και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά συνήθως χωρίς βαριά συμπτώματα.

«Ο παρβοϊός είναι γνώριμος στους παιδιάτρους εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Τις πρώτες ημέρες τα παιδιά παρουσιάζουν βήχα, πυρετό, κακοδιαθεσία και μπορεί να πονάνε οι αρθρώσεις τους», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο παιδίατρος και αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Βορείου Ελλάδος, Νίκος Καρανταγλής.

Το πιο κοινό χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου ιού είναι ότι προκαλεί εξανθήματα στο πρόσωπο των παιδιών, όμως όταν εμφανιστεί το σύμπτωμα αυτό, είναι ήδη αργά. «Περίπου μία εβδομάδα μετά, εμφανίζεται εξάνθημα στα μάγουλα, σαν να έχουν χαστουκίσει το παιδί. Δηλαδή είναι έντονα κόκκινα, αυτό που λέμε λοιμώδες ερύθημα. Μετά από λίγες ημέρες, το εξάνθημα επεκτείνεται σε όλο το σώμα του παιδιού, σαν δαντέλα και έπειτα το παιδί συνέρχεται. Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι μία ήπια ιογενής λοίμωξη, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις που μπορεί να έχουν μοιραία κατάληξη», σημειώνει ο κ. Καρανταγλής.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) είχε ενημερώσει τη διεθνή κοινότητα για σημαντική αύξηση των περιστατικών παρβοϊού από τα τέλη του 2023, γι’ αυτό και στη χώρα μας φέτος αναμενόταν αύξηση κρουσμάτων. «Η έξαρση επανέρχεται ανά διαστήματα κάποιων ετών. Το είδαμε και στη Θεσσαλονίκη, που τελευταία δεχόμαστε πολλούς ασθενείς που έχουν αυτή την ίωση. Όταν έχουμε πολλά κρούσματα, θα έχουμε και περισσότερα σπάνια περιστατικά» λέει ο κ. Καρανταγλής, διευκρινίζοντας ότι σπανίως καταλήγουν ασθενείς από παρβοϊό.

«Κρύβουν» άλλα νοσήματα όσοι παθαίνουν μυοκαρδίτιδα;

Μέχρι στιγμής η ιατρική κοινότητα εκφράζει την πεποίθηση ότι τα παιδιά που κατέληξαν ίσως να είχαν και άλλα νοσήματα που δεν πρόλαβαν ποτέ να εμφανίσουν στον χρόνο της σύντομης ζωής τους. «Δεν είναι καινούριος ιός αλλά δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για αυτόν. Στα παιδιά που προκαλεί μυοκαρδίτιδα με θανατηφόρες συνέπειες, φαίνεται ότι πιθανόν να υπάρχουν άλλα, ιδιαίτερα προβλήματα και ειδική ευαισθητοποίηση. Δηλαδή, είναι θέμα του ξενιστή και όχι του ιού», τονίζει στη «ΜτΚ» ο ομότιμος καθηγητής πνευμονολογίας και λοιμωξιολογίας του ΑΠΘ, Ιωάννης Κιουμής.

Δεν είναι ο μοναδικός ιός που προσβάλλει την καρδιά, λέει στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Καρδιολογίας και διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής στο «Ιπποκράτειο», Ιωάννης Κανονίδης. «Υπάρχει ένα υποσύνολο ιών που έχουν την τάση να προσβάλλουν τα μυοκαρδιτικά κύτταρα, έχοντας άμεση επίδραση. Οι καρδιότροποι ιοί, όπως τους λέμε, νεκρώνουν τα μυοκαρδιτικά κύτταρα και ανεβάζουν τα ένζυμα, προκαλώντας μυοκαρδίτιδες. Μεταξύ αυτών των ιών είναι ο κορονοϊός και ο παρβοϊός» σημειώνει ο κ. Κανονίδης.

Σπανίως προκαλείται σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια από ιούς, ωστόσο υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος όταν παρατηρούνται και αρρυθμίες. «Στα περισσότερα περαστικά οι μυοκαρδίτιδες αντιμετωπίζονται και δεν αφήνουν υπολείμματα. Σε ένα ποσοστό όμως προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια και, όταν συνδυάζονται με αρρυθμίες, έχουμε αιφνίδιους θανάτους» τονίζει ο κ. Κανονίδης, επισημαίνοντας και αυτός ως παράγοντα κινδύνου για τους ασθενείς που νοσούν βαριά, την προδιάθεση. «Συνήθως αυτοί οι ιοί ‘χτυπούν’ τα πνευμόνια, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις καταλήγουν στην καρδιά. Πιθανόν να οφείλεται σε προγεννητική προδιάθεση των ασθενών. Πάντως δεν υπάρχει θεραπεία για τη μυοκαρδίτιδα, το μόνο που κάνουμε είναι να υποστηρίζουμε τον ασθενή, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κουράζεται».

Την ίδια πεποίθηση για τα θανατηφόρα περιστατικά, εκφράζει και ο παιδίατρος Νίκος Καρανταγλής. «Η θεωρία που επικρατεί είναι ότι μάλλον αυτοί οι ασθενείς έχουν κάποιο υπόβαθρο το οποίο δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων» αναφέρει.

Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς

Όταν ένα παιδί δεν δείχνει σημάδια βελτίωσης, μετά από φροντίδα και χορήγηση φαρμάκων, ο παιδίατρος Νίκος Καρανταγλής τονίζει ότι οι γονείς πρέπει να το φέρουν ξανά στον παιδίατρο. «Όταν έχουμε ένα παιδί με μια ίωση, το οποίο το ανακουφίζουμε, το ξεκουράζουμε με παυσίπονα και υγρά και δεν φαίνεται να συνέρχεται, πρέπει να το δει οπωσδήποτε ξανά παιδίατρος».

Οι γονείς πρέπει να επικοινωνούν με τους παιδιάτρους ακόμα και καθημερινά, αν ο χρόνος κυλά και δεν βλέπουν σημάδια βελτίωσης. «Πρέπει να προσέχουμε ένα παιδί που δεν φαίνεται να συνέρχεται μετά τις πρώτες ημέρες. Οι γονείς να τηλεφωνούν στους παιδιάτρους και αν συνεχίζουν να βλέπουν άκεφο το παιδί τους, να τον επισκέπτονται», υπογραμμίζει ο κ. Καρανταγλής.