Σε απόσταση αναπνοής από τη Μεγάλη Εβδομάδα και οι περισσότερες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο πνεύμα αυτών των ημερών έχουν συνήθως έντονο το στοιχείο της μελαγχολίας και της θεώρησης του θανάτου. 

Η πασχαλινή συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης πρωτοτυπεί, αφού οι διοργανωτές της επέλεξαν έργα που έχουν σχέση ασφαλώς με το θείο Πάθος, χωρίς να το αντιμετωπίζουν όμως μέσα από μελανά χρώματα, αλλά δίνοντας σε αυτό μια άλλη διάσταση. «Φέτος αποφασίσαμε να έχει το πρόγραμμα ένα γλυκό άρωμα», λέει στο makthes.gr η διευθύντρια της ΚΟΘ και διευθύντρια ορχήστρας της συναυλίας Ζωή Τσόκανου. 

Ένα από τα έργα που επελέγησαν γι’ αυτό τον σκοπό είναι το «Stabat Mater» του Φρανσίς Πουλένκ (1899-1963) για το οποίο ο συνθέτης εμπνεύστηκε, όπως πολλοί άλλοι ομότεχνοί του, από τον ομότιτλο ύμνο που περιγράφει τον θρήνο της Παναγίας μπροστά στον Εσταυρωμένο. 

Ο ίδιος ο δημιουργός πήρε την απόφαση να το γράψει όταν στάθηκε μπροστά στη διάσημη «Μαύρη Παρθένο του Ροκαμαντούρ» και ένιωσε την ανάγκη να μεταδώσει το πλήθος των συναισθημάτων που τον κατέκλυσαν. 

Πρόκειται για το πιο σημαντικό θρησκευτικό έργο του. «Φωτίζει άλλες πτυχές, η μουσική είναι δραματική και κατανυκτική, αλλά σε κάποια σημεία και πιο ανάλαφρη, δηλαδή ξεφεύγει από το κλασικό πρότυπο της λειτουργίας των παθών. 

Αυτό φαίνεται πολύ και στην αρμονία και στον ρυθμό που δίνουν διαφορετικές διαστάσεις του Πάθους και της Μεγάλης Εβδομάδας», τονίζει η Ζωή Τσόκανου.

Δύναμη του έργου η πολύ μεγάλη απλότητά του

Διαφορετικό χαρακτήρα σε σχέση με το Πάθος δίνει και το «Ρέκβιεμ» του Γκαμπριέλ Φορέ (1845-1924).

Ο δημιουργός έγραψε το έργο του επικεντρώνοντας στην ελπίδα για αιώνια ανάπαυση τη ψυχής μετά θάνατον, αρνούμενος να εστιάσει στο φόβο του θανάτου και της τελικής κρίσης, όπως συνηθίζεται σε αντίστοιχες συνθέσεις άλλων ομότεχνών του. «Είναι ένα νανούρισμα για τον θάνατο. Εκφράζει την πορεία προς τη γαλήνη, την ευτυχία, τη λύτρωση από τον δρόμο του τέλους. 

Είναι η προσευχή του ανθρώπου προς τον Θεό. Η μουσική αυτή είναι η απόλυτη ηρεμία. Παρόλα αυτά είναι κατανυκτική και μας πηγαίνει σε μια άλλη σφαίρα, που ίσως βοηθά να αντιμετωπίσουμε διαφορετικά και το ζήτημα της απώλειας. 

Ο ίδιος ο δημιουργός ήταν οργανίστας. Έλεγε πως έχει παίξει σε πολλές πένθιμες λειτουργίες κι έτσι ήθελε να γράψει κάτι διαφορετικό. Έτσι έγραψε αυτή την υπέροχη μουσική, η δύναμη της οποίας είναι η πολύ μεγάλη απλότητά της».    

Τα δύο αυτά έργα έχουν μεγάλες δυσκολίες στην εκτέλεσή τους ως προς τη χορωδία και σ’ αυτή τη συναυλία ερμηνεύονται από τη Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης σε διεύθυνση Μαίρης Κωνσταντινίδου. «Οι απαιτήσεις τους είναι πραγματικά πάρα πολύ υψηλές. Ουσιαστικά η χορωδία τα οδηγεί και τα δύο». Φυσικά, ιδιαίτερης συμβολής είναι και οι φωνές των σολίστ που πλαισιώνουν τη συναυλία, δηλαδή η σοπράνο Ana Maria Labin και ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος.   

Ο ήχος των εγχόρδων και η κατανυκτική ατμόσφαιρα που δημιουργεί

Τέλος, των δύο έργων θα προηγηθούν τα «Δύο Βυζαντινά Σκίτσα» του ιδρυτή της ΚΟΘ Σόλωνα Μιχαηλίδη (1905-1979), τα οποία είναι αποτέλεσμα των μελετών και του μεγάλου ενδιαφέροντος του δημιουργού για τη βυζαντινή μουσική παράδοση. «Ο ήχος των εγχόρδων δημιουργεί μια πολύ κατανυκτική ατμόσφαιρα και μας βοηθά να εισαχθούμε στη μουσική της Μεγάλης Εβδομάδας. Πρόκειται για δύο σύντομα έργα με θεματολογία τους τα πάθη του Ιησού και μας εισάγουν στο πνεύμα της συναυλίας», καταλήγει η Ζωή Τσόκανου.  

Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί τη Μεγάλη Τετάρτη 24 Απριλίου στις 9μμ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και αποτελεί μια συνεργασία με τον ΟΜΜΘ. Τιμές εισιτηρίων: 15ευρώ (πλατεία), 10ευρώ (εξώστης), 5ευρώ (μειωμένο). 

Δικαιούχοι μειωμένου εισιτηρίου: Άνεργοι, πολύτεκνοι, μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές ωδείων, κάτοχοι Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων, μέλη Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Για τους κατόχους της κάρτας Club Ianos ισχύει έκπτωση 20% ανά εισιτήριο στις αμιγείς παραγωγές της ΚΟΘ. Η έκπτωση ισχύει για ένα εισιτήριο ανά κάτοχο.