Για την παραβατικότητα και τη διακίνηση ναρκωτικών στο ΑΠΘ, την αναγκαιότητα εφαρμογής των νόμων της πολιτείας μέσα στο πανεπιστήμιο, το σοβαρό πρόβλημα της υποστελέχωσης συγκεκριμένων σχολών, που θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία τους, καθώς και για την περαιτέρω διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου μιλάει ο Περικλής Μήτκας, πρύτανης του ΑΠΘ, στη συνέντευξη που παραχώρησε στη «ΜτΚ». Έχοντας ολοκληρώσει τέσσερα χρόνια στο τιμόνι του ΑΠΘ, ο κ. Μήτκας αποκαλύπτει τα επόμενα σχέδια του Πανεπιστημίου και την ίδρυση ενός παραρτήματος στο εξωτερικό, το οποίο, όπως τονίζει, «είναι ένα όνειρο για όλους».

Στο ΑΠΘ υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ανομίας με τη βία, την παραβατικότητα και κυρίως τη διακίνηση ναρκωτικών. Τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει, προκειμένου να αλλάξει αυτή η εικόνα;

Έχουμε πρόβλημα, κυρία Αποστολίδου. Και είναι μία κατάσταση που μας θυμώνει, καθώς δεν μας αξίζει. Η διακίνηση ναρκωτικών εντός της πανεπιστημιούπολης δίνει μία εικόνα που δεν είναι αντίστοιχη του έργου που γίνεται εντός των αιθουσών και των εργαστηρίων, και μας αποδίδει ευθύνες που δεν μας αναλογούν. Έχουμε ζητήσει σε όλους τους τόνους και από όλους τους φορείς τη συμπαράσταση της πολιτείας. Θεωρούμε αδιανόητο να δρουν ανεξέλεγκτα συμμορίες διακινητών εντός του campus. Σύσσωμη η πανεπιστημιακή κοινότητα, πρυτανικές αρχές, σύγκλητος, καθηγητές και εργαζόμενοι και, όπως φαίνεται από τις επιστολές που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, και η συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών, θέλουμε να απαλλαγούμε από αυτό το πρόβλημα οριστικά και αμετάκλητα. Η σύγκλητος επανειλημμένα έχει στείλει προς τις αρχές και την εισαγγελία πρωτοδικών Θεσσαλονίκης απόφαση με την οποία καλεί την αστυνομία να δρα επιχειρησιακά, όποτε κρίνεται απαραίτητο, προκειμένου να διώξει τους διακινητές. Επομένως, δεν χρειάζεται η άδεια του πρύτανη ή του πρυτανικού συμβουλίου για να μπει η αστυνομία στο πανεπιστήμιο γι’ αυτό το θέμα πλέον. Έχουν γίνει συσκέψεις επί συσκέψεων και με την εισαγγελία και με τη διοίκηση της αστυνομίας, η οποία προχωρά σε συλλήψεις, θα πρέπει όμως να γίνονται με μεγαλύτερη συχνότητα και, κυρίως, με μεγαλύτερη επιμονή. Εμείς είμαστε δάσκαλοι και μαθητές, δεν μπορούμε ούτε συλλήψεις να κάνουμε ούτε να αναλάβουμε το ρόλο του αστυνόμου και του δικαστή. Οι νόμοι της ελληνικής πολιτείας πρέπει να εφαρμόζονται μέσα στο πανεπιστήμιο με τον ίδιο τρόπο, που εφαρμόζονται σε όλη την επικράτεια. Είναι αδιανόητο η οργανωμένη πολιτεία να θεωρεί την πανεπιστημιούπολη χώρο εκτόνωσης της παραβατικότητας της πόλης. Πώς είναι δυνατόν να θεωρούμε αποδεκτή τη λογική που λέει ότι αφού η διακίνηση των ναρκωτικών πήγε στο πανεπιστήμιο, εμείς έχουμε «ησυχία» στην πόλη; Είναι μία στρεβλή αντίληψη για ένα πανεπιστήμιο αλλά και για την κοινωνία συνολικά.

Καταλήψεις, κλειστά τμήματα και τώρα ο «Ρουβίκωνας». Ποια είναι η δική σας θέση;

Η κατάληψη δεν είναι μορφή πολιτικού αγώνα, ιδιαίτερα οι μακροχρόνιες καταλήψεις δημοσίων χώρων, πολλώ δε μάλλον του πανεπιστημίου από διάφορες ομάδες, που πολλές φορές είναι εξωπανεπιστημιακές. Δεν έχουν κανένα νόημα και δεν θα έπρεπε να επιτρέπονται. Και αυτό όμως φαίνεται ότι το υφιστάμεθα, στο πλαίσιο της λογικής ότι ο καθένας μπορεί να κάνει στο πανεπιστήμιο ό,τι θέλει, χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες των πράξεών του.

Θέλω να σταθούμε στο πόρισμα του κ. Παρασκευόπουλου για τη βία στα ΑΕΙ και να μιλήσουμε για τα πάρτι που διοργανώνονται στους χώρους του ΑΠΘ. Μία από τις προτάσεις του πορίσματος είναι η δημιουργία ειδικών χώρων «αναψυχής» στα πανεπιστήμια, για να πραγματοποιούνται αυτές οι «εκδηλώσεις». Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

Το πόρισμα είχε μεν κάποιες προτάσεις αλλά δεν είναι εύκολα εφαρμόσιμες σ’ ένα μεγάλο πανεπιστήμιο όπως το Αριστοτέλειο. Όσον αφορά τα πάρτι, οι οργανωμένοι φοιτητικοί σύλλογοι ζητούν χώρους για τις εκδηλώσεις τους, όπου γίνονται ομαλά και με σεβασμό στη δημόσια περιουσία. Δεν έχουμε δώσει ποτέ άδεια για μεταμεσονύχτια πάρτι εντός ή εκτός των κτιρίων, και δεν ξέρουμε αν γίνονται από φοιτητές ή εξωπανεπιστημιακούς. Πρόκειται για ακόμη μία πληγή που ταλαιπωρεί το ΑΠΘ. Βρισκόμαστε σε διαρκή συνεργασία με τις αρχές, αλλά ούτε σε αυτό το μέτωπο έχει υπάρξει λύση. Πρέπει να αντιληφθείτε πως πρόκειται για την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Δίχως την επέμβαση των αρχών εντός της πανεπιστημιούπολης, δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν έξω από αυτήν.

Ένα από τα μεγάλα προβλήματα του ΑΠΘ είναι η υποστελέχωσή του. Τι επιπτώσεις φέρνει αυτή η κατάσταση, δημιουργούνται προβλήματα σε συγκεκριμένες σχολές;

Πράγματι η υποστελέχωση, ως αποτέλεσμα του «παγώματος» των προσλήψεων για σχεδόν εννέα χρόνια στο Πανεπιστήμιο, είναι ίσως η μεγαλύτερη απειλή για το ΑΠΘ. Οι θέσεις που δόθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια αναπληρώνουν με ρυθμό 1 προς 10 τις αποχωρήσεις που έχουμε υποστεί και βέβαια δεν μπορούν να καλύψουν όλα τα κενά που έχουν δημιουργηθεί. Το σύνολο των καθηγητών έχει μειωθεί περίπου κατά 700, από 2.500 είμαστε 1.800. Ένα πανεπιστήμιο που δεν ανανεώνεται με νέο αίμα, δεν δέχεται νέες ιδέες, νέους ανθρώπους, νέα γνωστικά αντικείμενα, έχει μεγάλο πρόβλημα μεσοπρόθεσμα και αυτή είναι η μεγάλη μας ανησυχία. Πλήττονται ασύμμετρα κάποια τμήματα, όπως το Μαθηματικό, το τμήμα Αρχιτεκτόνων, το Φαρμακευτικό, αλλά ακόμα και η Ιατρική, που είναι η μεγαλύτερη σχολή μας, όπου πανεπιστημιακές κλινικές αποδεκατίζονται από προσωπικό και αυτό δημιουργεί προβλήματα στους φοιτητές, στην ερευνητική δραστηριότητα, ακόμη και στη θέση του Πανεπιστημίου στις διεθνείς κατατάξεις. Λίγοι πιστεύω αντιλαμβάνονται πως αυτά αποτελούν το ουσιαστικό κεφάλαιο του Πανεπιστημίου, αυτά είναι που θα προσελκύσουν καλύτερους φοιτητές, περισσότερους και καλύτερα καταρτισμένους διδάσκοντες και που στο τέλος της ημέρας θα αποδώσουν καρπούς.

Όταν αναλαμβάνατε τα ηνία του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας, είχατε πει ότι βασική σας προτεραιότητα είναι η «επανεκκίνησή» του. Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, πιστεύετε πως ο στόχος αυτός κατακτήθηκε;

Πιστεύω ότι σε έναν μεγάλο βαθμό καταφέραμε να θέσουμε τη λειτουργία του ΑΠΘ σε νέες βάσεις. Έχουμε μία εξαιρετική συνεργασία με όλους τους κοσμήτορες των σχολών, με τους οποίους χαράζουμε μαζί τη στρατηγική του ιδρύματος και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού τα μεγάλα προβλήματα. Έχουμε πετύχει μια συναντίληψη ως προς τη διαχείριση και την κατανομή των πόρων σε τμήματα και μονάδες του Πανεπιστημίου. Έχουμε ενισχύσει το κύρος και το διεθνές προφίλ του Αριστοτελείου, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες και σημαντικές θέσεις σε διάφορα διεθνή fora και έχουμε βελτιώσει τις σχέσεις του Πανεπιστημίου με τις ελληνικές επιχειρήσεις και τον ιδιωτικό τομέα. Πιστεύω ακράδαντα πως αν όλα αυτά συνοδεύονταν από ένα θετικότερο οικονομικό κλίμα και ένα πιο σταθερό θεσμικό πλαίσιο, θα μπορούσαμε να έχουμε πιο απτά αποτελέσματα σε πολλούς τομείς, που τη δεδομένη στιγμή είναι αφανή. Δυστυχώς, κυρία Αποστολίδου, σε αντίθεση με τις προσδοκίες που έχει ο κόσμος και όλοι γύρω μας, ένα πανεπιστήμιο δεν έχει ούτε απεριόριστους πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς, ούτε και την επιρροή για να αλλάξει την τροχιά πολλών ζητημάτων. Οι επιτυχίες των φοιτητών και των καθηγητών μας, η ίδια η λειτουργία του Πανεπιστημίου σε πολύ δύσκολες συνθήκες, γίνονται με πολύ κόπο και ηρωικές προσπάθειες αφοσιωμένων ανθρώπων.

Ποιο είναι το όραμα που έχετε για το ΑΠΘ; Το 2018 αναλάβατε την προεδρία του Δικτύου των Πανεπιστημίων των Χωρών της Μαύρης Θάλασσας (Black Sea Universities Network - BSUN), είναι στα σχέδιά σας η περαιτέρω διεθνοποίηση του Πανεπιστημίου;

Αυτός είναι ο μείζων στόχος του ΑΠΘ. Είμαστε ένα μεγάλο πανεπιστήμιο, με διεθνή αναγνώριση, με στελέχη και καθηγητές που κατορθώνουν και διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στο διεθνές ακαδημαϊκό στερέωμα σε πείσμα των καιρών. Μπορούμε να προσφέρουμε περισσότερα αγγλόφωνα προγράμματα, είμαστε ίσως το πανεπιστήμιο με τον πιο έντονα διεθνή χαρακτήρα στη χώρα μας ως προς τον αριθμό των διαπανεπιστημιακών και ερευνητικών συνεργασιών που έχουμε και με δεδομένο το μεγάλο αριθμό των φοιτητών που δεχόμαστε μέσω του προγράμματος Erasmus. Το ΑΠΘ έχει αναλάβει πρόσφατα την προεδρία του Δικτύου των χωρών της Μαύρης Θάλασσας, της Ένωσης Βαλκανικών Πανεπιστημίων αλλά και European University Foundation. Πέρα από το εκπαιδευτικό έργο και τις ερευνητικές συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει με εκατοντάδες πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα σε όλο τον κόσμο, μπορούμε να αναλάβουμε έναν ρόλο ιδιαίτερο, αυτόν της «εκπαιδευτικής διπλωματίας», όπως θα τον ονόμαζα, στο χώρο των Βαλκανίων και των παρευξείνιων χωρών. Αυτό, ασφαλώς, απαιτεί μία χάραξη στρατηγικής σε συνεργασία και με την ελληνική πολιτεία, την οποία θέλουμε αρωγό στις προσπάθειές μας.

Τέλος, θέλω να μου μιλήσετε για το «παράπονο» που έχετε εκφράσει αναφορικά με τις υποτροφίες των μεγάλων εταιρειών και τη διασύνδεσή τους με τα ερευνητικά προγράμματα του ΑΠΘ.

Η ανάπτυξη της οικονομίας γύρω από το πανεπιστήμιο και μέσα από την ερευνητική του δραστηριότητα συμβαδίζει με την ύπαρξη βιομηχανίας, η οποία αξιοποιεί την παραγόμενη τεχνογνωσία. Οι μεγάλες εταιρείες της χώρας όπως, για παράδειγμα, η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ, που χρειάζονται τεχνογνωσία και τεχνολογία, θα έπρεπε να είχαν αναπτύξει μια διαφορετική, πιο μόνιμη σχέση με τα πανεπιστήμια της χώρας, δίνοντας υποτροφίες ή στηρίζοντας συγκεκριμένα εργαστήρια, τα οποία κινούνται σε ερευνητικές περιοχές των άμεσων ενδιαφερόντων τους. Το ελληνικό πανεπιστήμιο παράγει ερευνητικά αποτελέσματα, τα οποία αξιοποιούν στην πλειονότητά τους εταιρείες εκτός Ελλάδας. Δεν έχει αναπτυχθεί μία σχέση συμβιωτική, η οποία θα κάνει το πανεπιστήμιο και τις ελληνικές εταιρείες πιο δυνατές. Οι λιγοστές υποτροφίες από εταιρείες (π.χ. Ελληνικά Πετρέλαια και ΕΥΑΘ για το ΑΠΘ) δεν αρκούν για τη δημιουργία ενός κλίματος σύμπραξης της ακαδημαϊκής κοινότητας με την ιδιωτική πρωτοβουλία, που θα προάγει την ανάπτυξη και την πρόοδο στην Ελλάδα, και θα σταματήσει το brain drain.

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΠΘ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Ξεκίνησαν φέτος 147 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα πεδίο για τον καθένα. Καλούμε όσες και όσους ενδιαφέρονται να επισκεφθούν την ιστοσελίδα μας. Είμαστε χαρούμενοι φέτος που ξεκίνησε το πρώτο κοινό διακρατικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα στη «Βιολογική Γεωργία», με το Ρωσικό Πανεπιστήμιο της Φιλίας των Λαών (RUDN) της Μόσχας. Τα μαθήματα γίνονται στη Θεσσαλονίκη και στη Μόσχα, και κάθε εξάμηνο οι φοιτητές επισκέπτονται εκ περιτροπής τα δύο πανεπιστήμια. Πρόκειται για ένα πείραμα, πάει πολύ καλά και ήδη συζητάμε για την επέκτασή του και σε άλλες περιοχές. Παράλληλα, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε και ένα επόμενο μεγάλο βήμα, να προχωρήσουμε στην ίδρυση ενός παραρτήματος στο εξωτερικό, το οποίο είναι ένα όνειρο για όλους εμάς και αντάξιο του ονόματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τόσο για αυτό όσο και για μία σειρά άλλων ενεργειών που ετοιμάζουμε θα μπορούμε να πούμε πολλά περισσότερα στο επόμενο διάστημα.