Των Φανής Σοβιτσλή και Βαγγέλη Στολάκη

Οι νέες επιβαρύνσεις στους δήμους πρωτίστως από τα Τέλη για τα σκουπίδια και δευτερευόντως την αύξηση στη μισθοδοσία του προσωπικού, οδήγησαν πολλούς δήμους σε αυξήσεις των δημοτικών Τελών καθαριότητας και φωτισμού, προκειμένου να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στα αυξημένα λειτουργικά έξοδα των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού.

Στη Θεσσαλονίκη οι μεγαλύτερες αυξήσεις των δημοτικών τελών φτάνουν στο 35%, στον δήμο Θεσσαλονίκης και τον δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, ενώ στο 30% στον δήμο Καλαμαριάς.

Στον κεντρικό δήμο τα πρόσθετα βάρη (Τέλη Ταφής αποβλήτων), υπολογίζονται σε πάνω από 8.200.000 ευρώ, ενώ αν προστεθούν σε αυτά και τις αυξήσεις των μισθών των δημοτικών υπαλλήλων το συνολικό επιπλέον ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί ξεπερνά τα 14.000.000 ευρώ.

Σε σημαντική αύξηση των ανταποδοτικών τελών προχώρησε και η νέα διοίκηση του δήμου Καλαμαριάς, προκειμένου να μπορέσει να ανταπεξέλθει στα αυξημένα λειτουργικά έξοδα των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού.

Τα δύσκολα οικονομικά δεδομένα παρουσίασε σε πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου ο αντιδήμαρχος Οικονομικών, Διοίκησης και Ψηφιακού Μετασχηματισμού, Ζαχαρίας Κώστας. Για την πορεία εισπράξεων σημείωσε πως από το 2011 μέχρι το 2020 ήταν περίπου σταθερές στα 9 με 10 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τα έτη 2021, 2022 και 2023 έπεσαν στα 7 με 8 εκατ. ευρώ και φέτος φτάνουν στα 8,750 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, το λειτουργικό κόστος από 7,285 εκατ. ευρώ το 2021, ανέβηκε στα 8 εκατ. ευρώ το 2022,στα 8,744 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ φέτος προϋπολογίζεται στα 12,123 εκατ. ευρώ.

«Έχουμε τεράστια αύξηση του λειτουργικού κόστους σε διαχείριση των αποβλήτων», τόνισε, αναφέροντας ενδεικτικά την αύξηση κατά περίπου 270% στα ανακυκλώσιμα που από 195.000 ευρώ ο δήμος θα κληθεί να πληρώσει 500.589 ευρώ και κατά 45,5% για τα σύμμικτα, ποσό που αποδίδει στον ΦοΔΣΑ. Σε όλα αυτά προστίθεται το Τέλος Ταφής που ανέρχεται σε 1,4 εκατ. ευρώ και η αύξηση της μισθοδοσίας που ανέρχεται σε 88.000 ευρώ.

Ο αντιδήμαρχος ανέφερε ακόμη πως όλο το ποσό που θα εισπράξει ο δήμος στα ταμεία του το 2024 από την αύξηση είναι 1.187.000 ευρώ, όμως και με αυτή τη διαμόρφωση αυτή υπάρχει ένα έλλειμμα 3,11 εκατ. ευρώ στα ανταποδοτικά, το οποίο θα ισοσκελιστεί μέσα από άλλους πόρους.

Η δήμαρχος Χρύσα Αράπογλου τόνισε ότι το πρόβλημα δεν λύνεται φέτος με την αύξηση, εξηγώντας ότι, αν καταναλωθεί το αποθεματικό, δεν θα υπάρχει την επόμενη χρονιά. Ανέφερε ωστόσο πως γίνεται μία σημαντική προσπάθεια για τον εξορθολογισμό των υπηρεσιών.

Παπαδόπουλος: Φορτωνόμαστε αρμοδιότητες, όχι όμως κονδύλια

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο δήμαρχος Θέρμης, Θεόδωρος Παπαδόπουλος τόνισε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται οικονομική ενίσχυση και όχι μόνο μεταφορά αρμοδιοτήτων χωρίς αυτές να συνοδεύονται από τους αντίστοιχους πόρους. Ο δήμαρχος Θέρμης υποστηρίζει ότι η επιβολή του Τέλους Ταφής των απορριμμάτων οδήγησε την πλειονότητα των δήμων σε αποφάσεις αύξησης των δημοτικών τελών και μάλιστα σε μία περίοδο που οι πολίτες δυσκολεύονται να ανταποκριθούν εξαιτίας της ακρίβειας στις υποχρεώσεις τους. «Η κυβέρνηση πρόσφατα αποφάσισε αυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων, κατ’ επέκταση και των υπαλλήλων των δήμων. Μόνο που τις αυξήσεις αυτές τις πλήρωσαν οι... πολίτες και όχι η κυβέρνηση, αφού για να μπορέσουν οι δήμοι να καλύψουν τις επιπλέον αυτές δαπάνες αύξησαν τα τέλη. Μας φορτώνουν αρμοδιότητες αλλά δεν δίνουν κονδύλια» εξηγεί ο κ. Παπαδόπουλος και φέρνει ως παράδειγμα απόφαση για μεταφορά της ευθύνης για καθαρισμό εθνικών και περιφερειακών οδών στους δήμους. «Στον δήμο Θέρμης έχουμε την ευθύνη για καθαρισμό επιπλέον 136 χιλιομέτρων δρόμων και η ενίσχυση που λάβαμε είναι μόλις 53.000 ευρώ, ενώ για να δημοπρατήσουμε ως δήμος το συγκεκριμένο έργο οι υπηρεσίες μας το αξιολογούν 250.000 ευρώ» λέει ο κ. Παπαδόπουλος.

«Δεν έχουμε χρήματα ούτε για να καλύψουμε τα λειτουργικά μας έξοδα» υποστηρίζει με αποτέλεσμα, όπως λέει, «να βγαίνουμε εμείς οι κακοί γιατί επιβαρύνουμε συνεχώς τους συμπολίτες μας». Ο ίδιος αναφέρεται μεταξύ άλλων και στο επιπλέον κόστος με το οποίο επιβαρύνεται ο δήμος του λόγω της ακρίβειας. «Στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του δήμου Θέρμης πλέον από 250.000 ευρώ χρειαζόμαστε 400.000 ευρώ για να καλύψουμε τις ανάγκες των δικαιούχων. Μόνο τα όσπρια καταγράφουν αυξήσεις 20%» εξηγεί. «Θέλουμε αρμοδιότητες και ευθύνες, αλλά αυτές να συνοδεύονται και από αντίστοιχα κονδύλια. Οι πολίτες δεν αντέχουν άλλο» καταλήγει ο κ. Παπαδόπουλος.

Αύξηση «φωτιά» έφεραν τα Τέλη για τα απορρίμματα

Τη μέγιστη αύξηση στα δημοτικά τέλη, που κλείδωσε στο 35% για το 2024 ενέκρινε το δημοτικό συμβούλιο Κορδελιού-Ευόσμου, προκειμένου να καλυφθεί το υπέρμετρα μεγάλο κόστος για τον δήμο από το Τέλος Ταφής απορριμμάτων, το Τέλος διαχείρισης απορριμμάτων για τον ΦοΔΣΑ, το ενεργειακό, αλλά και το νέο μισθολογικό κόστος του προσωπικού.

Στην εισήγηση της για την αύξηση 35% η αντιδήμαρχος Οικονομικών Μαρία Πουρσανίδου, είπε λίγο πολύ ότι ήταν επιβεβλημένη η απόφαση, που κατά βάση αφορά τους δημότες, εξαιτίας της εκκίνησης είσπραξης του Τέλους Ταφής που επιβαρύνει το δήμο Κορδελιού-Ευόσμου για κάθε τόνο απορριμμάτων που καταλήγει σε ταφή.

Ο λογαριασμός πάντως στο δήμο για το Τέλος Ταφής απορριμμάτων για τα έτη 2022, 2023 και 2024 υπολογίζεται σε 2.500.000 ευρώ, ενώ το Τέλος για τον ΦοΔΣΑ αγγίζει τα 2 εκατ. ευρώ.

Μιλώντας στη «ΜτΚ» για τη δύσκολη οικονομική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην αυτοδιοίκηση ο δήμαρχος Λευτέρης Αλεξανδρίδης εκτίμησε ότι η κυβέρνηση δεν δυσκολεύει συνειδητά τη λειτουργία και το έργο της αυτοδιοίκησης, ειδικά της πρωτοβάθμιας, αλλά συνειδητά σφίγγει τον οικονομικό κλοιό γύρω της.

«Η αύξηση του μισθολογικού κόστους εφαρμόστηκε σε όλη την κοινωνία και όχι μόνο στους εργαζόμενους στην αυτοδιοίκηση. Ήταν απαίτηση της κοινωνίας, προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι οικογένειες στο τεράστιο πρόβλημα της ακρίβειας. Αίτημα των δήμων είναι να αυξηθούν οι ΚΑΠ σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν οι οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε αυτήν την αύξηση του μισθολογικού κόστους» δήλωσε ο δήμαρχος.

Σε ό,τι αφορά το Τέλος Ταφής απορριμμάτων, επισήμανε ότι η κεντρική εξουσία εφάρμοσε το μέτρο ακολουθώντας επιταγές της ΕΕ, προκειμένου να αυξηθεί η ανακύκλωση και να μειωθεί το ποσοστό των σκουπιδιών που θάβουμε, το οποίο θα πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε τα επόμενα χρόνια.

Υποστήριξε ωστόσο ότι με την επιβολή του Τέλους Ταφής απορριμμάτων είναι δεδομένο ότι επιβαρύνονται οικονομικά οι ΟΤΑ. «Για να μην υπάρχει αυτό το βάρος, θα πρέπει ή η πολιτεία να επωμιστεί το κόστος ή να επιστραφούν στους ΟΤΑ τα χρήματα με τη μορφή δημιουργίας υποδομών, ανάλογα με το τι προσφέρει ο κάθε δήμος» σημείωσε ο κ. Αλεξανδρίδης.

Ασλανίδης: Οι δήμοι αδυνατούν να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις

«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να παίξει έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στη χώρα αρκεί να υπάρξει συντεταγμένη μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων» υποστηρίζει από την πλευρά του ο δήμαρχος Παύλου Μελά, Δημήτρης Ασλανίδης. «Η διοικητική και οικονομική της αυτοτέλεια βρίσκονται στον πυρήνα του ζητήματος αυτού. Όμως, αποφάσεις όπως αυτές που επιβάλλουν νέες οικονομικές επιβαρύνσεις (Τέλος Ταφής απορριμμάτων) ουσιαστικά μετακυλύουν τις διαχρονικές ευθύνες της αποτυχίας της πολιτείας σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη συστημάτων διαχείρισης των απορριμμάτων, στους δήμους. Μόνο για το 2024 η επιβάρυνση είναι 240 εκατ. ευρώ. Αν συνυπολογίσει κανείς και την αύξηση του μισθολογικού κόστους -αλλά και άλλες παραμέτρους όπως πληθωριστικές πιέσεις και ενεργειακό κόστος- αντιλαμβάνεται ότι οι προϋπολογισμοί «κοκκινίζουν» και οι δήμοι αδυνατούν να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις αλλά και προσδοκίες» εξηγεί ο κ. Ασλανίδης.

«Ορθά» είπε, «η ΚΕΔΕ επιχειρεί να ανατρέψει αυτήν την πολιτική καθώς αντιλαμβάνεται τις σημαντικές επιπτώσεις στα οικονομικά των δήμων αλλά και στην καθημερινή ζωή των πολιτών». Ο δήμαρχος Παύλου Μελά εξήγησε στη «ΜτΚ» πως για το δήμο του το κόστος του Τέλους Ταφής απορριμμάτων υπολογίζεται περίπου σε 57.000 ευρώ μηνιαίως, ενώ η αύξηση του μισθολογικού κόστους ανέρχεται στο 1 εκατ. ευρώ ετησίως.

«Σκεφτείτε ότι ο δήμος μας -ως ένας από τους μεγαλύτερους δήμους στο πολεοδομικό συγκρότημα αλλά και πανελλαδικά- έχει αντικειμενικές προοπτικές ανάπτυξης αλλά και αυξημένες ανάγκες. Εξελίσσονται μεγάλα project υπερτοπικής σημασίας εντός των διοικητικών μας ορίων και υπάρχουν αλλά τόσα δυνητικά που πρέπει να ξεκινήσουν. Ενδεικτικά αναφέρω το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, την αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου Καρατάσιου, το βιομηχανικό κτιριακό απόθεμα, την υπόθεση του ΑΓΝΟ, την δημιουργία μεγάλου περιαστικού δάσους στην Ευκαρπία, την ανάγκη αντιπλημμυρικής θωράκισης καθώς και σημαντικές επενδύσεις σε σχολική στέγη και δημόσιους χώρους. Όλα αυτά είναι απαιτητικά project -οικονομικά αλλά και διοικητικά. Χρειάζονται πολιτική βούληση, συνέργειες αλλά κυρίως χρηματοδοτικά εργαλεία και οικονομικοί πόροι» καταλήγει ο κ. Ασλανίδης.

Για αυξήσεις που δεν μπορεί να τις αντέξουν οι δήμοι έκανε λόγο ο δήμαρχος Εμμανουήλ Παππά στην ΠΕ Σερρών Δημήτρης Νότας, λέγοντας πως το Τέλος Ταφής απορριμμάτων «γονατίζει» τα δημοτικά ταμεία, ενώ το Τέλος για τη διαχείριση των σκουπιδιών από τον ΦοΔΣΑ είναι μία ακόμη μεγάλη επιβάρυνση. «Εμείς στον δήμο μας για την αύξηση στη μισθοδοσία του προσωπικού θα πληρώσουμε φέτος 185.000 ευρώ, για το Τέλος Ταφής 64.000 ευρώ μόνο για το 2024, ενώ για το ΦοΔΣΑ 225.000 ευρώ». Εξήγησε ότι ήταν ένας από τους δημάρχους που διαφώνησε για την αύξηση στο Τέλος του ΦοΔΣΑ, αλλά, όπως είπε «εν τέλει το ψήφισα, γιατί ο Φορέας στην Κεντρική Μακεδονία αναπτύσσει μεγάλο έργο και ευχής έργο είναι το Τέλος αυτό να φέρει το τέλος των επιβαρύνσεων για τους δήμους».

Εκτός από τα δικά τους, θα μαζεύουν και τα σκουπίδια της περιφέρειας

Και ενώ οι δήμοι προσπαθούν να διαχειριστούν τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, το υπουργείο Εσωτερικών τους αιφνιδίασε για άλλη μία φορά, καθώς αποφάσισε ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 μεταβιβάζει την αρμοδιότητα της αποκομιδής των απορριμμάτων και του καθαρισμού του οδικού δικτύου, που ήταν ευθύνη της περιφέρειας.

Και όλο αυτό, χωρίς να ξεκαθαρίζει, μέχρι στιγμής, τον τρόπο και το ποσό της χρηματοδότησης που θα λάβουν οι δήμοι, παρότι μέχρι στιγμής έχουν μία άτυπη ενημέρωση ότι θα τους καταβάλλονται 430 ευρώ ανά χλμ. δρόμου που θα καθαρίζουν.

Συγκεκριμένα, οι δήμοι αναλαμβάνουν την αποκομιδή των σκουπιδιών από δρόμους για τους οποίους είχε ευθύνη η περιφέρεια, επαρχιακό και εθνικό οδικό δίκτυο, τις παράπλευρες οδούς αυτών, τις νησίδες, στις υπόγειες διαβάσεις και τα πρανή τους, κατά το τμήμα που διέρχεται εντός των ορίων τους.

Η απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκαλεί αντιδράσεις στου κόλπους των αιρετών και αυτό επειδή οι δήμοι δεν διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό ενώ το προσωπικό είναι εργάτες καθαριότητας και δεν είναι εκπαιδευμένο για τέτοιας κλίμακας καθαριότητα.

Ωστόσο, το ΥΠΕΣ για τη μεταφορά της αρμοδιότητας από την περιφέρεια στους δήμους, πρόκειται να προβεί σε «νομοτεχνική βελτίωση» προκειμένου να μεταφερθούν και οι αναγκαίοι πόροι από τις περιφέρειες στους δήμους, όμως μέχρι τώρα δεν έχει γίνει διευκρινιστεί πόσα κονδύλια θα μεταφερθούν στους ΟΤΑ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18.02.2024