Τεράστιας σημασίας ζήτημα αποτελεί το προσφυγικό τα τελευταία χρόνια, με την ανάγκη για αλληλεγγύη και βοήθεια προς τους κατατρεγμένους και τους διωγμένους να είναι αδήριτη. Πολλές κοινωνικές μη κυβερνητικές οργανώσεις κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτελέσουν ένα φως στο τούνελ της δυστυχίας τους, με την ΑΡΣΙΣ να είναι μία από αυτές, έχοντας ιδρύσει μια ποδοσφαιρική ομάδα για πρόσφυγες και άλλες ευπαθείς ομάδες και προσπαθώντας, έτσι, να δώσει μια αχτίδα ευτυχίας και ελπίδας.

Η «ΜτΚ» συναντήθηκε με τον προπονητή της ARSIS FC, Δημήτρη Τζουβάρα, ο οποίος δουλεύει με παιδιά σε ποδοσφαιρικές ακαδημίες της Θεσσαλονίκης (Απόλλων Καλαμαριάς, Άρης, Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, Πρωτέας, Ντίνος Κούης) για πάνω από 20 χρόνια. Τώρα έχει τον ρόλο του καθοδηγητή και του παιδαγωγού των προσφυγόπουλων και μας μίλησε για το αξιέπαινο αυτό εγχείρημα.

Πότε ιδρύθηκε η «ARSIS Football Club» και ποιος ήταν ο σκοπός ίδρυσής της;

Ιδρύθηκε στις 12 Απριλίου του 2018 και αποτέλεσε μια απάντηση στις απαιτήσεις των παιδιών να παίξουν σε επίσημους αγώνες. Υπήρχαν προγράμματα στο παρελθόν από κάποιες άλλες ΜΚΟ, που βοηθούσαν τα παιδιά να βρίσκονται και να παίζουν σε ποδοσφαιρικά γήπεδα, αλλά αυτό που πραγματικά εκείνα επιθυμούσαν ήταν να συμμετέχουν σε ένα πρωτάθλημα.

Από πόσα παιδιά αποτελείται η ομάδα; Από ποιες χώρες προέρχονται;

Ήδη έχουν περάσει από το γήπεδο περίπου 150 παιδιά. Το πρώτο διάστημα έρχονταν κυρίως από τη Συρία, το Ιράν, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Παλαιστίνη, ενώ τελευταία έχουμε αρκετά παιδιά από διάφορες χώρες της Αφρικής.

Πώς βιώνουν τα παιδιά αυτή την εμπειρία;

Είναι ένα όνειρο για αυτά. Ήρθαν εδώ για να πραγματοποιήσουν κάποια από τα όνειρά τους, να απολαύσουν πράγματα που έχουν στερηθεί, όπως την ελευθερία και να προσπαθήσουν να παίξουν ποδόσφαιρο και να δοκιμάσουν, ει δυνατόν, να αγωνιστούν ακόμα και σε επαγγελματικό επίπεδο.

Από τη δική σας πλευρά πώς νιώθετε που συμμετέχετε στην εκπλήρωση ενός ονείρου για αυτά τα παιδιά;

Για μένα είναι πολύ σημαντικό καθένας μας να νιώθει ότι είναι άνθρωπος, να σκέφτεται όχι μονάχα τον εαυτό του, αλλά και τους συνανθρώπους του. Οπότε εάν έχεις έναν ρόλο που βοηθάς στην εκπλήρωση κάποιων ονείρων, ώστε τα παιδιά αυτά να νιώθουν όμορφα και να εξελίσσονται, νιώθεις σημαντικός. Έτσι και εγώ βλέπω ότι είμαι στην κατάλληλη θέση, το έχω σπουδάσει αυτό το αντικείμενο και η ζωή μου γεμίζει χαρά καθώς συντροφεύω τα παιδιά σε αυτό το ταξίδι.

Συμμετέχετε σε κάποιο πρωτάθλημα;

Ναι, για δεύτερη χρονιά συμμετέχουμε στο πρωτάθλημα του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Ευχαριστούμε όλους τους ανθρώπους που το οργανώνουν και το πλαισιώνουν. Σίγουρα ήδη έχουν προκύψει κάποιες δυσκολίες, ωστόσο είναι πολύ ωραίες και σημαντικές οι εμπειρίες αυτές για τα παιδιά.

Πού γίνονται οι προπονήσεις της ομάδας;

Κατά κύριο λόγο στο γήπεδο των Χορτατζήδων που μας έχει παραχωρήσει ο Ερασιτέχνης Ηρακλής. Για κάποιο διάστημα έγιναν προπονήσεις μέσα στο Καυταντζόγλειο και ενδεχομένως στο μέλλον να ξαναγίνουν, καθώς διερευνούμε εκ νέου αυτήν την πιθανότητα. Επίσης, για ένα διάστημα μέσα στο καλοκαίρι φιλοξενηθήκαμε στις εγκαταστάσεις “Love Football” της ομάδας Shooters.

Πώς εξασφαλίζετε πόρους για τον απαραίτητο εξοπλισμό;

Η αλήθεια είναι ότι ενώ ακούγονται διάφορες ανοησίες σχετικά με τις ΜΚΟ και το προσφυγικό ζήτημα, τα χρήματα είναι πολύ λίγα. Γίνεται μεγάλη μάχη από κάποιους ανθρώπους, έτσι ώστε να βρεθούν οι πόροι προς υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση, το γερμανικό ίδρυμα Χάινριχ Μπελ μας έχει δωρίσει ολόκληρο τον εξοπλισμό.

Πού διαμένουν τα παιδιά;

Η ομάδα δεν είναι κλειστό κλαμπ. Είναι ανοιχτό όχι μονάχα για πρόσφυγες, αλλά και για άλλες ευπαθείς ομάδες, όπως οι Ρομά ή άστεγα παιδιά. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για άλλες οργανώσεις που έχουν το ίδιο όραμα με εμάς. Τα παιδιά βρίσκονται παντού, σε καταυλισμούς, σε δομές φιλοξενίας ανηλίκων, αλλά και σε κάποια διαμερίσματα μέσα στην πόλη.

Αντιμετωπίζετε προβλήματα οποιασδήποτε φύσης;

Σίγουρα. Υπάρχουν κάποιες καθυστερήσεις στις πληρωμές εξαιτίας της απορρόφησης κάποιων κονδυλίων -στην Ελλάδα είμαστε εξάλλου, πάντα υπάρχει μια γραφειοκρατία- που, πέρα από τους συναδέλφους, ταλαιπωρούν και τα ίδια τα παιδιά, τα οποία ανά διαστήματα αντιμετώπιζαν προβλήματα με τη διατροφή τους και τις μετακινήσεις τους. Παρόλα αυτά, τα καταφέρνουμε.

Γνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόβλημα σχετικά με την έκδοση των δελτίων των παιδιών.

Αυτό είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Τα έγγραφα που απαιτούνται είναι εκτός πραγματικότητας. Δεν είναι δυνατόν να ζητάς από ένα παιδί που έχει τραπεί σε φυγή, έχει κολυμπήσει σε θάλασσες, έχει τρέξει να ξεφύγει από ανθρώπους που το κυνηγούσαν ή που απλά έχει γεννηθεί σε λάθος χώρα, κάποιο έγγραφο για το οποίο πρέπει να επιστρέψει στον εφιάλτη. Για τη συμμετοχή στο πρωτάθλημα της ΕΠΣΜ απαιτούνται πάνω από δέκα έγγραφα, το βασικότερο εκ των οποίων είναι εκείνο της βεβαίωσης ότι το παιδί δεν συμμετέχει σε ομάδα της χώρας από την οποία έφυγε. Δεν νοείται, όμως, να ζητήσεις κάτι τέτοιο από μια χώρα που δεν έχει τα στοιχειώδη, πόσο μάλλον να το ζητήσεις από μια κυβέρνηση εκεί που κινείται στα πλαίσια του Μεσαίωνα.

Η ΕΠΣΜ, πάντως, μας είχε προτείνει να συμμετάσχουμε στο πρωτάθλημά της ήδη από αυτή τη σεζόν που διανύουμε, κάτι που είχαμε συζητήσει το καλοκαίρι. Μας πρότεινε να συμμετάσχουμε χωρίς δελτία σε έναν όμιλο του Γ’ τοπικού, όπου θα μπορούσαμε να παίζουμε σε μονούς αγώνες όταν υπήρχε κάποιο ρεπό. Δυστυχώς, όμως, αυτός ο όμιλος ήταν εκτός Θεσσαλονίκης και θα ήταν λίγο δύσκολο να μετακινούμαστε. Έτσι, θα ετοιμαστούμε αυτή τη χρονιά και εμείς και η ΕΠΣΜ, ώστε να δημιουργηθεί θέση για εμάς σε κάποιον όμιλο που θα είναι εντός πόλης. Η ΕΠΣΜ μας έχει αντιμετωπίσει εξαιρετικά, καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, ενώ μας καλύπτει τα έξοδα που έχουμε στο πρωτάθλημα του ΕΚΘ σχετικά με το γήπεδο, τους διαιτητές, τον γιατρό. Πρέπει να τονίσουμε ότι σε αυτή την προσπάθεια συνέβαλε πολύ ο Γιώργος Λυσσαρίδης και ο σύλλογος βετεράνων ποδοσφαιριστών Θεσσαλονίκης, που είναι κοντά μας και παρακολουθούν την προσπάθειά μας. Είχαμε προγραμματίσει φιλικό αγώνα στις 4 Ιανουαρίου στο στάδιο των Αμπελοκήπων με αντίπαλους παλαίμαχους παίκτες. Δεν πραγματοποιήθηκε τελικά, αλλά κάποια στιγμή θα γίνει. Αυτοί οι άνθρωποι μας πλησίασαν και μας βοήθησαν στη σχέση μας με την ΕΠΣΜ.

Τι εισπράττετε από τα παιδιά;

Νομίζω ότι την αγάπη τη νιώθεις, όπως τη νιώθουν και εκείνα. Βλέπουν ότι είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουμε, δεν το κάνουμε απλά για να περάσει η ώρα, πραγματικά θέλουμε να τα υπηρετήσουμε και τα νιώθουμε σαν οικογένειά μας, οπότε δείχνουν σίγουρα σεβασμό και ευγνωμοσύνη.

Ποιο είναι το πρώτο που θέλετε να μεταλαμπαδεύσετε στα παιδιά ως προπονητής της ομάδας;

Σε κάθε ομάδα είναι σημαντικό αυτό που αποκαλούμε στιλ παιχνιδιού, αλλά δεν είναι το πρώτο βήμα. Το πρώτο απ’ όλα είναι η φιλοσοφία. Αν δεν έχεις μια φιλοσοφία από πίσω δεν έχεις κάνει απολύτως τίποτε. Αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι να υπάρχει ένα πρόγραμμα καθοδήγησης ξεκινώντας από βασικές αρχές. Τα βασικά στοιχεία που θέλουμε να επικοινωνήσουμε στα παιδιά είναι ο σεβασμός, η αξιοπρέπεια, η αγάπη, η ομαδικότητα.

Τι ανάγκες έχετε και πώς μπορεί κανείς να σας βοηθήσει;

Είναι σημαντικό να βλέπουμε απλά τα βασικά. Ένα «μπράβο», μια καλή κουβέντα, μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο είναι πολύ σημαντικά για εμάς. Από εκεί και πέρα σίγουρα υπάρχουν συγκεκριμένες ανάγκες. Υπάρχουν έξοδα για τα γήπεδα, που ναι μεν είναι προσφορά, αλλά ενδεχομένως να χρειαστούν κάποια στιγμή χρήματα. Θα ήταν καλό να μας βοηθήσουν οι Δήμοι, να ανοίξουν τα στάδια. Υπάρχουν τόσα γήπεδα στην πόλη. Η φιλοσοφία της ΑΡΣΙΣ στηρίζεται στον εθελοντισμό, οπότε και σε αυτό το κομμάτι χρειαζόμαστε στήριξη (διασώστες, γιατροί, διαιτητές). Γενικότερα, θα ήταν ευπρόσδεκτη κάθε βοήθεια είτε υλική, είτε οποιουδήποτε άλλου είδους.

«Τα προσφυγόπουλα έχουν πραγματική παιδεία»

Ο Δημήτρης Τζουβάρας αναφέρθηκε επίσης στο υψηλό επίπεδο σεβασμού και πειθαρχίας των προσφυγόπουλων, που αποτελεί και τη βασική διαφορά τους από τα ημεδαπά παιδιά: «Οι γονείς των Ελληνόπουλων κάνουν κακή δουλειά όσον αφορά τα παιδιά τους. Τα έχουν ανεκπαίδευτα και δεν τα βοηθούν, έτσι, να πειθαρχούν στον προπονητή τους, είτε είναι ο καλύτερος είτε ο χειρότερος, αν και για μένα δεν υπάρχει κακός προπονητής.

Πρώτα απ’ όλα, έχει να κάνει με την κουλτούρα των προσφυγόπουλων. Έχουν μάθει στη χώρα τους να πειθαρχούν και να σέβονται και κατ’ επέκταση ποιος είναι ο ρόλος του προπονητή, ότι δηλαδή πρόκειται για παιδαγωγό, για άνθρωπο που έχει σπουδάσει το αντικείμενο. Έχουν πραγματική παιδεία, περισσότερη από εμάς.

Δεύτερον, είναι αναγκασμένα να πειθαρχήσουν τη ζωή τους και τρίτον παίζει ρόλο η εκπαίδευση που έχουν λάβει από τις διάφορες κοινωνικές οργανώσεις όπως η ΑΡΣΙΣ, καθώς εκεί εργάζονται παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί. Μέσα από την εκπαίδευση αυτή βλέπεις μια πραγματική μετάλλαξη στη συμπεριφορά των παιδιών».

«Αυτή είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί»

Μετά την συνέντευξη, ο κ. Τζουβάρας θέλησε να κλείσει με μια υπενθύμιση της προσήλωσης σε αυτήν την όμορφη προσπάθεια: «Θέλουμε αυτή η ομάδα να έχει μια συνέχεια και να μην εξαρτάται από κανέναν. Δεν θέλουμε να φαίνεται κανείς άλλος, παρά μόνον η προσπάθεια των παιδιών. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους πάντες, σίγουρα και τους δημοσιογράφους που έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε αυτά τα παιδιά. Αυτή είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, είναι μια προσπάθεια που ξεκινάει και πρέπει να ακολουθήσουν και άλλες τέτοιες προσπάθειες. Σίγουρα το προσφυγικό είναι ένα θέμα που δεν θα κλείσει έτσι εύκολα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι από διάφορες χώρες της γης που επέλεξαν την Ελλάδα, είτε γιατί δεν έχουν άλλη λύση, είτε διότι οι Έλληνες είναι φιλόξενοι και ανοιχτόκαρδοι. Είναι μεγάλη χαρά να σκεφτόμαστε ότι αυτό θα συνεχιστεί έτσι ακριβώς όπως το οραματιστήκαμε».

Οι δραστηριότητες της οργάνωσης

Η ΑΡΣΙΣ είναι μια κοινωνική μη κυβερνητική οργάνωση που δραστηριοποιείται από το 1992 για την υποστήριξη των παιδιών και των νέων και την προάσπιση των δικαιωμάτων τους. Λειτουργεί με κέντρα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, την Κοζάνη και την Αλεξανδρούπολη, ενώ έχει αναπτύξει δραστηριότητες και σε πολλές άλλες πόλεις.

Όραμά της είναι μια κοινωνία με ίσες ευκαιρίες για όλους τους νέους και σεβασμό στα δικαιώματά τους και αποστολή της η ανάληψη δράσεων για την πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού των νέων. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσει μεθοδολογίες και εργαλεία για την υποστήριξη των νέων, οργανώνει και συμμετέχει σε δίκτυα, συνεργάζεται με δημόσιες υπηρεσίες και μη κυβερνητικές οργανώσεις και διατυπώνει προτάσεις στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής για τα παιδιά και τους νέους.

Δουλεύει κυρίως με νέους και νέες ηλικίας 15 έως 21 ετών και κατά περίπτωση με μικρότερα παιδιά η μεγαλύτερα πρόσωπα που βιώνουν συνθήκες ζωής επιβαρυντικές για την ομαλή προσωπική τους ανάπτυξη και την πρόσβασή τους στα κοινωνικά αγαθά. Συνθήκες, όπως η ανεπαρκής υποστήριξη από την οικογένεια, η παραμέληση, η κακοποίηση, η εκμετάλλευση, η απόρριψη από το εκπαιδευτικό σύστημα, η μετανάστευση, η προσφυγιά, η έλλειψη στέγης, η ανεργία, η σύγκρουση με το νόμο, η διαβίωση σε ιδρύματα ή σωφρονιστικά καταστήματα κ.ά.

Η οργάνωση πλαισιώνεται από εξειδικευμένα στελέχη και εκπαιδευμένους εθελοντές και δουλεύει με βάση τις συλλογικές αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης, της αποδοχής, της δημοκρατίας και του αμοιβαίου σεβασμού.

Οι συμβολισμοί της φανέλας

Όπως αποκαλύπτει ο κ. Τζουβάρας, οι δύο εμφανίσεις της ομάδας έχουν τους συμβολισμούς τους: «Η μία είναι πράσινη και η άλλη ροζ, για να δείξουμε ότι πέρα από το ρατσισμό υπάρχει ο σεξισμός, από τα οποία απέχουμε πολύ. Ο Θεός που δημιούργησε το σύμπαν έχει βάλει χρώματα παντού, ώστε να είμαστε όλοι ίσοι, αλλά να διαφέρουμε ταυτόχρονα».

Μακεδονία της Κυριακής