15/04/2023 21:50
Της Σουζάνας Καζάκα
Το Πάσχα είναι προ των πυλών και η Χαλκιδική, λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής σεζόν, ετοιμάζεται να υποδεχτεί εκατοντάδες επισκέπτες. Όμως, αυτοί δε μένουν μόνο στα κατανυκτικά θρησκευτικά έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά στη διάρκεια της διαμονής τους μπορούν να κάνουν και ένα ταξίδι στην ιστορία.
Ο Γιώργος Σκιαδαρέσης, Προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους αποκαλύπτει στη «ΜτΚ» το μέγεθος και τη σπουδαιότητα των αρχαίων ευρημάτων στις ανασκαφές της Χαλκιδικής και μιλά για την ιστορία των μνημείων.
Για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου ο κ. Σκιαδαρέσης τονίζει στη «ΜτΚ» ότι η Χαλκιδική καμαρώνει για έναν σύγχρονο χώρο. «Σήμερα έχουμε ψηφιακό υλικό που συμπυκνώνει μια τεράστια πληροφορία για τους αρχαιολογικούς χώρους του νομού, με εικόνες, σκίτσα και βίντεο που απευθύνονται και σε παιδιά. Σε αυτό παρουσιάζεται όλη η διαδικασία της ανασκαφής, από τη σκέψη ως την ανασκαφή, την τεκμηρίωση και τη συντήρηση, ως την έκθεση σε μουσείο. Επίσης, υπάρχουν οθόνες από όπου ο επισκέπτης συγκεντρώνει πληροφορίες για τους πρωτοπόρους της έρευνας στη Χαλκιδική, και τις αναφορές στο νομό από τους δύο μεγάλους ιστορικούς, τον Θουκυδίδη και τον Ηρόδοτο. Θα είμαστε σε μια διαρκή παρακολούθηση όλων αυτών των σύγχρονων εφαρμογών που βοηθά και τα παιδιά κυρίως», επισημαίνει ο κ. Σκιαδαρέσης.
Η Εφορεία, άλλωστε, στοχεύει στα παιδιά ως κοινό, και για τον λόγο αυτό προηγήθηκαν επαφές του προϊσταμένου με την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ήδη είναι σε εξέλιξη το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Παιχνίδι στην Αρχαιότητα», με τα παιδιά να ενθουσιάζονται κάτι που αποτυπώνεται και στο βιβλίο επισκεπτών.
Ο κ. Σκιαδαρέσης αποκαλύπτει επίσης ότι σε περιοδική έκθεση πρόκειται να φιλοξενηθούν τα ευρήματα από τη μεγάλη ανασκαφή του Αγίου Γιάννη στη Νικήτη.
Ο «Ιουστινιανός»
Μεγαλόπνοα είναι τα σχέδια της Εφορείας Αρχαιοτήτων και για το Μετοχιακό συγκρότημα Ιουστινιανός στα Ν. Φλογητά. Τα κτίριά του σώζονται από τον 19ο αιώνα, ενώ τα παλαιότερα, που μαρτυρούν οι πηγές από τα βυζαντινά χρόνια, καταστράφηκαν κατά την Επανάσταση της Χαλκιδικής. Αυτά που συντηρούνται είναι εξαιρετικά αναστηλωμένα, και σε ένα τέτοιο θα φιλοξενηθεί το Βυζαντινό Μουσείο Χαλκιδικής. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να πάρει μια ιδέα από τη «λατρεία» στη Χαλκιδική κατά τη βυζαντινή περίοδο ενώ απέναντι υπάρχει το κτίριο των περιοδικών εκθέσεων.
Η ιδιαιτερότητα της Έκθεσης που αφορά την Επανάσταση της Χαλκιδικής, φιλοξενεί αντικείμενα όπως όπλα, σπάθες κ.ά. ενώ σε μεγάλη οθόνη συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες της δράσης των Χαλκιδικιωτών Επαναστατών του 1821. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει επισκέπτες και παιδιά είναι ένα projection mapping, σε μια μεγάλη οθόνη με 8 προτζέκτορες, που αφήνουν τον επισκέπτη να είναι στη μέση, και φαίνεται ξεκάθαρα κάθε λεπτομέρεια των γεγονότων.
Οι ανασκαφές που είναι σε εξέλιξη
Ο προϊστάμενος της Εφορείας μίλησε στη «ΜτΚ» και για τις ανασκαφές, νέες και παλαιότερες, που είναι σε εξέλιξη σε διάφορα σημεία ανά τη Χαλκιδική.
Από το 2018 ως σήμερα, στον Άγιο Ιωάννη της Νικήτης, είναι σε εξέλιξη μία μεγάλη σωστική ανασκαφή καθώς εκεί κατασκευάζεται μεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότημα. Πρόκειται για ένα μεγάλο νεκροταφείο με πάνω από 1.000 τάφους που χρονολογούνται από τον 10ο π.Χ. ως τον 4ο π.Χ. αιώνα. Οι τάφοι είναι διαφόρων ειδών ενώ επίσης έχουν περισυλλεγεί πολλά αντικείμενα, από αγγεία ως κοσμήματα. «Πολλά από αυτά είναι σπάνια στην έρευνα, ίσως και μοναδικά. Θέλουμε να ολοκληρώσουμε την ανασκαφή για να βρούμε κι άλλα», τονίζει ο κ Σκιαδαρέσης. Παράλληλα, τρέχει ένα μεγάλο ψηφιακό έργο, που χρηματοδοτεί το ΕΣΠΑ, και επικεντρώνεται κατά πολύ στα κινητά ευρήματα (πάνω από 600) από το νεκροταφείο του Αγίου Ιωάννη, τα οποία σκανάρονται ψηφιακά και τρισδιάστατα, φωτογραφίζονται και ψηφιοποιούνται. Το ίδιο έργο περιλαμβάνει την ψηφιακή ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου.
Η Σκάλα της Φούρκας
Ο κυματισμός της θάλασσας εδώ και ένα χρόνο έφερε στο φως μία άγνωστη θέση για τους αρχαιολόγους και έναν κεραμικό κλίβανο που θάφτηκε από το κύμα και φανερώθηκε ξανά, δύο φορές μέσα σε ένα χρόνο. Όλα αυτά στη Σκάλα της Φούρκας, όπου χρειάστηκε η συνεργασία της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων για να ξεκινήσει μία ανασκαφή εδώ και ένα χρόνο. Τα συμπεράσματα που αρχικά εξήχθησαν μιλούν για μια εγκατάσταση κεραμικού εργαστηρίου που σχετίζεται με την πόλη της Μένδης και την κατασκευή αμφορέων που σχετίζονται με τη μεταφορά του Μενδαίου Οίνου.
Το διατείχισμα της Ν. Ποτίδαιας
Ήδη η ανάπλαση του τμήματος της δυτικής πλευράς, στο Διατείχισμα της Ν. Ποτίδαιας έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης προς χρηματοδότηση. Καθοριστικής σημασίας ήταν η συμβολή της Εφορείας Αρχαιοτήτων με τις ανάλογες εγκρίσεις και την αξιοποίηση παλαιότερης προμελέτης όλου του διατειχίσματος. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τον δήμο εκπονείται η μελέτη ανάδειξης όλου του Διατειχίσματος, ενώ μόνο κάποιοι πύργοι έχουν συντηρηθεί ως τώρα. Ταυτόχρονα εκπονήθηκε μελέτη για τη συγκράτηση των πρανών της γέφυρας της Ν. Ποτίδαιας, κάτι που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Εφορείας λόγω των αρχαιοτήτων που υπάρχουν στην περιοχή.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.04.2023
Της Σουζάνας Καζάκα
Το Πάσχα είναι προ των πυλών και η Χαλκιδική, λίγο πριν την έναρξη της τουριστικής σεζόν, ετοιμάζεται να υποδεχτεί εκατοντάδες επισκέπτες. Όμως, αυτοί δε μένουν μόνο στα κατανυκτικά θρησκευτικά έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά στη διάρκεια της διαμονής τους μπορούν να κάνουν και ένα ταξίδι στην ιστορία.
Ο Γιώργος Σκιαδαρέσης, Προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους αποκαλύπτει στη «ΜτΚ» το μέγεθος και τη σπουδαιότητα των αρχαίων ευρημάτων στις ανασκαφές της Χαλκιδικής και μιλά για την ιστορία των μνημείων.
Για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου ο κ. Σκιαδαρέσης τονίζει στη «ΜτΚ» ότι η Χαλκιδική καμαρώνει για έναν σύγχρονο χώρο. «Σήμερα έχουμε ψηφιακό υλικό που συμπυκνώνει μια τεράστια πληροφορία για τους αρχαιολογικούς χώρους του νομού, με εικόνες, σκίτσα και βίντεο που απευθύνονται και σε παιδιά. Σε αυτό παρουσιάζεται όλη η διαδικασία της ανασκαφής, από τη σκέψη ως την ανασκαφή, την τεκμηρίωση και τη συντήρηση, ως την έκθεση σε μουσείο. Επίσης, υπάρχουν οθόνες από όπου ο επισκέπτης συγκεντρώνει πληροφορίες για τους πρωτοπόρους της έρευνας στη Χαλκιδική, και τις αναφορές στο νομό από τους δύο μεγάλους ιστορικούς, τον Θουκυδίδη και τον Ηρόδοτο. Θα είμαστε σε μια διαρκή παρακολούθηση όλων αυτών των σύγχρονων εφαρμογών που βοηθά και τα παιδιά κυρίως», επισημαίνει ο κ. Σκιαδαρέσης.
Η Εφορεία, άλλωστε, στοχεύει στα παιδιά ως κοινό, και για τον λόγο αυτό προηγήθηκαν επαφές του προϊσταμένου με την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ήδη είναι σε εξέλιξη το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Παιχνίδι στην Αρχαιότητα», με τα παιδιά να ενθουσιάζονται κάτι που αποτυπώνεται και στο βιβλίο επισκεπτών.
Ο κ. Σκιαδαρέσης αποκαλύπτει επίσης ότι σε περιοδική έκθεση πρόκειται να φιλοξενηθούν τα ευρήματα από τη μεγάλη ανασκαφή του Αγίου Γιάννη στη Νικήτη.
Ο «Ιουστινιανός»
Μεγαλόπνοα είναι τα σχέδια της Εφορείας Αρχαιοτήτων και για το Μετοχιακό συγκρότημα Ιουστινιανός στα Ν. Φλογητά. Τα κτίριά του σώζονται από τον 19ο αιώνα, ενώ τα παλαιότερα, που μαρτυρούν οι πηγές από τα βυζαντινά χρόνια, καταστράφηκαν κατά την Επανάσταση της Χαλκιδικής. Αυτά που συντηρούνται είναι εξαιρετικά αναστηλωμένα, και σε ένα τέτοιο θα φιλοξενηθεί το Βυζαντινό Μουσείο Χαλκιδικής. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να πάρει μια ιδέα από τη «λατρεία» στη Χαλκιδική κατά τη βυζαντινή περίοδο ενώ απέναντι υπάρχει το κτίριο των περιοδικών εκθέσεων.
Η ιδιαιτερότητα της Έκθεσης που αφορά την Επανάσταση της Χαλκιδικής, φιλοξενεί αντικείμενα όπως όπλα, σπάθες κ.ά. ενώ σε μεγάλη οθόνη συγκεντρώνονται όλες οι πληροφορίες της δράσης των Χαλκιδικιωτών Επαναστατών του 1821. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει επισκέπτες και παιδιά είναι ένα projection mapping, σε μια μεγάλη οθόνη με 8 προτζέκτορες, που αφήνουν τον επισκέπτη να είναι στη μέση, και φαίνεται ξεκάθαρα κάθε λεπτομέρεια των γεγονότων.
Οι ανασκαφές που είναι σε εξέλιξη
Ο προϊστάμενος της Εφορείας μίλησε στη «ΜτΚ» και για τις ανασκαφές, νέες και παλαιότερες, που είναι σε εξέλιξη σε διάφορα σημεία ανά τη Χαλκιδική.
Από το 2018 ως σήμερα, στον Άγιο Ιωάννη της Νικήτης, είναι σε εξέλιξη μία μεγάλη σωστική ανασκαφή καθώς εκεί κατασκευάζεται μεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότημα. Πρόκειται για ένα μεγάλο νεκροταφείο με πάνω από 1.000 τάφους που χρονολογούνται από τον 10ο π.Χ. ως τον 4ο π.Χ. αιώνα. Οι τάφοι είναι διαφόρων ειδών ενώ επίσης έχουν περισυλλεγεί πολλά αντικείμενα, από αγγεία ως κοσμήματα. «Πολλά από αυτά είναι σπάνια στην έρευνα, ίσως και μοναδικά. Θέλουμε να ολοκληρώσουμε την ανασκαφή για να βρούμε κι άλλα», τονίζει ο κ Σκιαδαρέσης. Παράλληλα, τρέχει ένα μεγάλο ψηφιακό έργο, που χρηματοδοτεί το ΕΣΠΑ, και επικεντρώνεται κατά πολύ στα κινητά ευρήματα (πάνω από 600) από το νεκροταφείο του Αγίου Ιωάννη, τα οποία σκανάρονται ψηφιακά και τρισδιάστατα, φωτογραφίζονται και ψηφιοποιούνται. Το ίδιο έργο περιλαμβάνει την ψηφιακή ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ολύνθου.
Η Σκάλα της Φούρκας
Ο κυματισμός της θάλασσας εδώ και ένα χρόνο έφερε στο φως μία άγνωστη θέση για τους αρχαιολόγους και έναν κεραμικό κλίβανο που θάφτηκε από το κύμα και φανερώθηκε ξανά, δύο φορές μέσα σε ένα χρόνο. Όλα αυτά στη Σκάλα της Φούρκας, όπου χρειάστηκε η συνεργασία της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων για να ξεκινήσει μία ανασκαφή εδώ και ένα χρόνο. Τα συμπεράσματα που αρχικά εξήχθησαν μιλούν για μια εγκατάσταση κεραμικού εργαστηρίου που σχετίζεται με την πόλη της Μένδης και την κατασκευή αμφορέων που σχετίζονται με τη μεταφορά του Μενδαίου Οίνου.
Το διατείχισμα της Ν. Ποτίδαιας
Ήδη η ανάπλαση του τμήματος της δυτικής πλευράς, στο Διατείχισμα της Ν. Ποτίδαιας έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης προς χρηματοδότηση. Καθοριστικής σημασίας ήταν η συμβολή της Εφορείας Αρχαιοτήτων με τις ανάλογες εγκρίσεις και την αξιοποίηση παλαιότερης προμελέτης όλου του διατειχίσματος. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τον δήμο εκπονείται η μελέτη ανάδειξης όλου του Διατειχίσματος, ενώ μόνο κάποιοι πύργοι έχουν συντηρηθεί ως τώρα. Ταυτόχρονα εκπονήθηκε μελέτη για τη συγκράτηση των πρανών της γέφυρας της Ν. Ποτίδαιας, κάτι που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Εφορείας λόγω των αρχαιοτήτων που υπάρχουν στην περιοχή.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09.04.2023
ΣΧΟΛΙΑ