ΑΠΟΨΕΙΣ

Στην επιστήμη, τον αθλητισμό και μια σειρά από πεδία τα επιτεύγματα μιας ομάδας ή ενός ανθρώπου μέσω της μεταβατικής ιδιότητας αντιπροσωπεύουν ολόκληρες κοινωνίες.

Έτσι μπορεί οι άνθρωποι που πήγαν στο φεγγάρι να αριθμούν με το ζόρι μια ντουζίνα, στη συνείδησή μας όμως είναι περίπου σαν να έχουμε πάει όλοι, αφού «ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι».

Έτσι γίνεται και όταν μια εθνική ομάδα σε κάποιο άθλημα κερδίζει έναν τίτλο. Μπορεί στο γήπεδο να παίζουν 5, 6 ή 11, αλλά η κατάκτηση είναι εθνική, γι’ αυτό και πανηγυρίζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης.

Υπάρχει όμως και η αντίστροφη διαδικασία. Εκείνη κατά την οποία ό,τι και να κάνουν κάποιοι πρωτοπόροι δεν λογίζεται ως κατάκτηση αν δεν την ακολουθήσει σύσσωμη η κοινωνία.

Θα μου επιτρέψετε να πω ότι αυτή είναι πιο δύσκολη, πιο χρονοβόρα και φυσικά πιο ενδεικτική για το επίπεδο που βρισκόμαστε.

Έτσι μπορεί οι αγώνες κατά της δουλείας ή πιο πρόσφατα του απαρτχάιντ να ξεκίνησαν από κάποιους που έδωσαν τη ζωή τους για αυτόν το σκοπό, ωστόσο απέκτησαν τη μορφή του κοινωνικού κεκτημένου όταν η άποψη ότι δεν μπορεί να ξεχωρίζεις τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα τους απηχούσε πλέον τη συλλογική αντίληψη.

Ακριβώς το ίδιο ισχύει και σε πιο λάιτ θέματα όπως το… σεμεδάκι πάνω στην τηλεόραση. Οι παλιότεροι θα θυμούνται το κεντημένο στο χέρι, συνήθως άσπρο, διακοσμητικό που σκέπαζε μεγάλο κομμάτι της μικρής, ειδικά σε σχέση με τις σημερινές, οθόνης.

Δεν πάει η λογική να έλεγε ότι δεν μπορεί να μειώνεις αυτοβούλως τις διαστάσεις της εικόνας που προσπαθείς να δεις. Η αισθητική της εποχής και η ελληνίδα νοικοκυρά, που είχε και την ευθύνη των οικιακών συσκευών, επέβαλαν το σεμέν. Μάλιστα έχω την εντύπωση ότι ο λόγος για τον οποίο εξέλιπαν δεν είναι η αλλαγή της αισθητικής, αλλά το ότι οι σύγχρονες τηλεοράσεις -ίσως για αυτό να τις λένε smart- δεν έχουν χώρο, για να τοποθετηθεί οτιδήποτε. Τα λέω όλα αυτά γιατί νομίζω ότι πολλές φορές δεν αρκεί να έχουμε το βλέμμα στραμμένο στους πρωταγωνιστές. Οι σημαντικές αλλαγές γίνονται όταν η κοινωνία ακολουθεί.

ΥΓ: Οποιαδήποτε σύνδεση του κειμένου με τις επικείμενες εκλογές, τα αιτήματα για αξιοκρατία και δικαιοσύνη, τα περήφανα «όχι» στον κομματισμό και το λαϊκισμό δεν είναι τυχαία ούτε συμπτωματική.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 31 Μαρτίου 2019