Αν εξαιρέσει κανείς κάποιους που βιάζονται να «ρίξουν» την κυβέρνηση πριν συμπληρώσει μήνα ή άλλους που προεξοφλούν πολιτική ηγεμονία Μητσοτάκη για οκτώ χρόνια, οι πιο πολλοί μάλλον σκέφτονται «τι μας ρωτάς τώρα, μέσα στο κατακαλόκαιρο;».

Κι όμως υπάρχουν σοβαροί λόγοι και δείγματα γραφής μέσα κι έξω από την Ελλάδα που καθιστούν σοβαρό το ερώτημα. Πού το πάει η κυβέρνηση;

Δεν έκανε το μεγάλο λάθος. Πάει καλά, θα πουν οι ψηφοφόροι της ΝΔ. Πάει χάλια, θα πουν οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ και μέρος του ΚΙΝΑΛ. Κινήθηκε στο πλαίσιο των υποσχέσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη και πλειάδας στελεχών της ΝΔ προεκλογικά, για επιστροφή στην κανονικότητα, λέει η λογική αν δεν δεις τις πρώτες της επιλογές με χρωματιστά γυαλιά.

Κανονικότητα για τους περισσότερους –και γι΄αυτό άλλωστε έχασε ευρωεκλογές και εθνικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ- είναι η άρση της αδικίας σε βάρος της μεσαίας τάξης, μιας αδικίας η οποία εκφράστηκε με υπέρμετρους φόρους, εισφορές και χαράτσια στο πλαίσιο μιας μεροληπτικής και ταξικής πολιτικής για την οποία δήλωνε σχεδόν περήφανος ο εμπνευστής της και πρώην υπουργός Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Οι πρώτες αποφάσεις παραπέμπουν σε έναν πρωθυπουργό που θέλει να «τρέξει» θέλοντας να ανακουφίσει τη μεσαία τάξη, να δουλέψει στο φουλ ακόμα και το κατακαλόκαιρο η μηχανή, για να μαζέψει σπατάλες και δυσλειτουργίες στην οικονομία και την κρατική μηχανή, για να συγκρουστεί με στερεότυπα και πληγές όπως η ανομία στα πανεπιστήμια μέσω της εκμετάλλευσης της έννοιας του πανεπιστημιακού ασύλου.

Αν θέλουμε να μην αρκεστούμε σε μικροπολιτική ανάγνωση των μέχρι τώρα κινήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη και να μην αναλωθούμε σε σενάρια που με την «πρώτη σταγόνα της βροχής» του φθινοπώρου θα «σκοτωθούν», μπορούμε να παρατηρήσουμε την τάση να προτιμούνται για θέσεις υφυπουργών και κάποιοι τεχνοκράτες και άνθρωποι που ξέρουν την αγορά, είναι καλά μορφωμένοι σε οικονομία και μάνατζμεντ και επελέγησαν ακριβώς για να φέρουν γρήγορα αποτελέσματα, μετρήσιμα και ουσιαστικά.

Ενδιαφέρον έχουν οι αναλογίες με τον προσανατολισμό της νέας προέδρου της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς μια πιο τεχνοκρατική Κομισιόν και όχι τόσο πολιτική όσο ήταν την περίοδο Γιουνκέρ. Αυτό θα φανεί καλύτερα με τα πρόσωπα και τις αρμοδιότητες των επιτρόπων.

Πάντως πολιτικοί και αρθρογράφοι ήδη ακονίζουν τα μαχαίρια της κριτικής τους, λέγοντας ότι δεν είναι λίγα τα παραδείγματα τεχνοκρατών και πανεπιστημιακών που τα έκαναν θάλασσα στην πολιτική και ιδίως όταν ανέλαβαν υπουργικούς θώκους. Έχει πολύ ενδιαφέρον αυτό το debate.

Βέβαια από τη σύνθεση της νέα κυβέρνησης δεν λείπουν οι «βαρόνοι», όπως και οι κομματικοί που σε αντιστάθμισμα του βαρέος επιστημονικού και τεχνοκρατικού βιογραφικού των προαναφερθέντων συναδέλφων τους, αυτοί έχουν τα «ένσημά» τους στο κόμμα. Η πιθανότητα να τους «βρει μπροστά του» κάποια στιγμή ο πρωθυπουργός δεν είναι αμελητέα, όπως εξίσου πιθανό είναι να αποδειχθούν και αδύναμοι κρίκοι λόγω παγιωμένων σχέσεων με την κομματική πελατεία.

Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι δεν θέλει και δεν χρειάζεται «περίοδο χάριτος». Αυτήν όμως, παρά τις ομοβροντίες καταγγελιών από τον ΣΥΡΙΖΑ από τις πρώτες εβδομάδες, την έχει ούτως η άλλως.

Συνήθως μετά από μια εκλογική ήττα ενός κυβερνώντος κόμματος, ειδικά αν αυτή είναι απρόσμενα μεγάλης έκτασης, έρχεται ένα διάστημα κάποιων μηνών μουδιάσματος και ανάγκης για διαυγή ανάλυση των αιτίων της καταδίκης από τους πολίτες. «Μουδιασμένο» λοιπόν παρά τις επί μέρους δυναμικές αντιδράσεις του σε κυβερνητικές επιλογές είναι και το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα. Περίοδο χάριτος, επομένως, θα χρειαστεί και ο ΣΥΡΙΖΑ -και ειδικότερα μια μεγάλη μερίδα πρώην πλέον υπουργών, βουλευτών και στελεχών του κρατικού μηχανισμού. Η προσαρμογή στα αντιπολιτευτικά καθήκοντα θέλει λίγο χρόνο και αποθέματα υπομονής και ψυχραιμίας.

Αυτό όμως δεν μπορεί κρατήσει πάνω από λίγους μήνες. Ακριβώς όσο θα χρειαστούμε και εμείς για να δούμε αν οι υπουργοί μπορούν να συγκρουστούν με συμφέροντα παγιωμένα, νοοτροπίες και συντεχνίες και να προχωρήσουν με συγκεκριμένες αποφάσεις και έργα που έχουν μελετηθεί και κοστολογηθεί και όχι με συνθηματολογικής και συναισθηματικής υφής «επιχειρήματα» και γενικώς λόγια του αέρος από τα οποία χορτάσαμε την περασμένη δεκαετία.

Η κυβέρνηση θα αποτύχει αν ο πρωθυπουργός θέλει αλλά οι υπουργοί και η κυβερνητική μηχανή δεν μπορούν -ή αντιθέτως αν κάποιες πολιτικές σκοπιμότητες, το καταραμένο το «πολιτικό κόστος» και η πίεση του λαϊκισμού αναγκάσουν τον πρωθυπουργό να πάρει πίσω ωφέλιμα αλλά αντιδημοφιλή μέτρα.

Αυτό, ξέρετε, συμβαίνει και στις πιο καλές πολιτικές οικογένειες. Θυμούνται οι παλιότεροι το «Αντώνη έγραψες ιστορία» που είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου στον Αντώνη Τρίτση την ώρα που τον έθετε εκτός κυβέρνησης!

Οι πρώτες εβδομάδες μιας κυβέρνησης γεννούν και υπόγεια ρεύματα, νέες ανίερες συμμαχίες και κινητικότητα κυρίως στα γρανάζια του κρατικού μηχανισμού. Εργολάβοι, παρατρεχάμενοι, ομάδες συμφερόντων που είχαν βρει «άκρες» με το γκοβέρνο, τώρα ψάχνουν τις νέες ισορροπίες.

Ο μέσος πολίτης πάλι, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι το 69% αποδοκίμασε την κυβέρνηση, χωρίς να είναι στον έβδομο ουρανό βέβαια και ζώντας μια μάλλον γκρίζα και περίπλοκη καθημερινότητα, σίγουρα έχει υπομονή και κάποιες προσδοκίες από μια κυβέρνηση, την οποία δεν θέλει ανίκανη, διχαστική, ιδεοληπτική. Αυτά τα είπαν τα γκάλοπ και οι μετεκλογικοί αναλυτές με στοιχεία.

Σχηματικά θα τολμήσουμε να πούμε πως το πρώτο εξάμηνο θα δείξει αν η πρωτοβουλία κινήσεων που πήρε η κυβέρνηση είναι προσωρινή ή θα αποκτήσει σιγά-σιγά ταυτότητα πολιτικής ηγεμονίας, με ιδεολογικά και στρατηγικά χαρακτηριστικά για όλη την τετραετία.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 4 Αυγούστου 2019