Πρέσπες “Ζωντανεύουν” το στρατηγείο του Ζαχαριάδη και το νοσοκομείο των ανταρτών
13/08/2008 00:00
Το έργο αποκατάστασης του στρατηγείου αλλά και του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν οι αντάρτες θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα με την εγκατάσταση του εργολάβου και θα ολοκληρωθεί στο τέλος Οκτωβρίου Της Μαρίας Καραούλη
Δύο μνημεία του εμφυλίου πολέμου, το στρατηγείο του Νίκου Ζαχαριάδη στο χωριό Πύλη της Πρέσπας και το νοσοκομείο, όπου νοσηλεύονταν οι αντάρτες στο συνοριακό χωριό Βροντερό της Φλώρινας, θα αναδείξει ο δήμος Πρεσπών, “για να μπει ένα τέλος στην πιο μαύρη σελίδα της ελληνικής ιστορίας, αλλά και να συμβάλει στην τουριστική ανάπτυξη της ακριτικής περιοχής”, όπως δήλωσε στη “Μ” ο δήμαρχος Λάζαρος Ναλπαντίδης
Στο Γράμμο και το Βίτσι γράφηκε το τέλος του εμφυλίου πολέμου και της πιο σκοτεινής περιόδου της ιστορίας του ελληνικού έθνους. Σε αυτά τα βουνά κατέφυγε ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας υπό την αρχηγία του Νίκου Ζαχαριάδη, όπου τον Αύγουστο του 1949 υπέστη την τελική ήττα, που σήμανε και το τέλος της εμφύλιας σφαγής.
Στην Πύλη της Πρέσπας ο Ζαχαριάδης είχε μεταφέρει την “κυβέρνηση του βουνού”. Στα γύρω υψίπεδα είχαν αναπτυχθεί η πολεμική ηγεσία και το επιτελείο του δημοκρατικού στρατού μαζί με τις υπηρεσίες υποστήριξής τους. Σε μία σπηλιά καλά κρυμμένη είχε το “στρατηγείο” του ο Ζαχαριάδης, όπου κατάστρωνε τα πολεμικά σχέδια ενόψει της επικείμενης αναμέτρησης με τον Εθνικό Στρατό στο Βίτσι. Το νοσοκομείο, όπου νοσηλεύονταν οι αντάρτες, βρίσκεται τρία χιλιόμετρα έξω από το Βροντερό Φλώρινας.
Το έργο αποκατάστασης των δύο μνημείων θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα με την εγκατάσταση του εργολάβου και θα ολοκληρωθεί στο τέλος Οκτωβρίου.
“Το κόστος των εργασιών ανέρχεται στις 400.000 ευρώ, χρήματα που προέρχονται από το κοινοτικό πρόγραμμα INTERREG III. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε δύο ιστορικά για την περιοχή μνημεία και συγχρόνως να ενισχύσουμε τον τοπικό τουρισμό”, εξηγεί ο δήμαρχος Πρεσπών. Εξάλλου η περιοχή ενδείκνυται για εναλλακτικό τουρισμό, διότι συνδυάζει τις λίμνες με τα βουνά και τα δύο αυτά μνημεία θα μπορούν να τα επισκέπτονται όσοι έρχονται στην περιοχή μας”.
ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΥΛΑΒΕΙΑ
Τα μνημεία θα αποκατασταθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτυπώνεται ακριβώς ο χώρος, όπως λειτουργούσε τότε.
Στο νοσοκομείο θα τοποθετηθούν κρεβάτια από ξύλα και κορμούς δένδρων, θα φτιαχτεί ξύλινο μονοπάτι και στην είσοδό του θα υπάρχουν σήμανση και ενημερωτικές πινακίδες για το χώρο και την ιστορία του.
Το νοσοκομείο βρίσκεται σε μία μεγάλη σπηλιά, που καλύπτεται από πέτρινο όγκο μεγαλύτερο των 100 μέτρων, για να είναι αθέατη από τα αεροπλάνα και απροσπέλαστη για τις δυνάμεις του αντιπάλου.
Οι τραυματίες από τα τμήματα που δρούσαν στις διάφορες περιοχές των Κορεστίων μεταφέρονταν στο χωριό Μικρολίμνη, από εκεί με βάρκα στο Αγκαθωτό και στη συνέχεια με τα ζώα στο νοσοκομείο. Στη διάρκεια των βομβαρδισμών οι τραυματίες μεταφέρονταν σε μικρές σπηλιές στην περιοχή του Αγκαθωτού, σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη Μικρή Πρέσπα, για λόγους ασφαλείας.
Στους τρεις σπηλαιοθαλάμους του νοσοκομείου (συνολικής επιφάνειας 450-500 τ.μ. και βάθους περίπου 30 μέτρων) υπήρχαν περίπου 250 κρεβάτια, κατασκευασμένα από σανίδια και κορμούς δέντρων και τοποθετημένα σε τρία επίπεδα.
Το νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί το Σεπτέμβριο του 1948, όταν το “θέατρο” του πολέμου μεταφέρθηκε στην περιοχή. Έως τα μέσα της δεκαετίας του ʼ70 ο χώρος ήταν φυλασσόμενος ως στρατιωτική ζώνη και διατηρούταν σχεδόν ανέπαφος. Μετέπειτα υπέστη καταστροφές, κυρίως από λαθρομετανάστες, που έβρισκαν εκεί καταφύγιο. Σήμερα σώζονται μερικά μόνο αντικείμενα, υπολείμματα της εσωτερικής οργάνωσης του νοσοκομείου.
ΤΟ “ΑΜΠΡΙ” ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Ανάλογα έργα θα γίνουν και στο στρατηγείο του Δημοκρατικού Στρατού. Το μονοπάτι που οδηγεί εκεί θα διαμορφωθεί σε επίπεδα λόγω της πολύ ανηφορικής κλίσης του, ώστε ο χώρος να είναι εύκολα προσβάσιμος στον επισκέπτη.
Στη “σπηλιά του Ζαχαριάδη”, που διακρινόταν για την ακουστική στεγανότητά της λόγω της εσωτερικής διαμόρφωσης του χώρου, διεξάγονταν άκρως εμπιστευτικές συναντήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας του γενικού επιτελείου.
Σε μικρή απόσταση από το στρατηγείο βρίσκεται το “αμπρί” (προστατευμένο καταφύγιο), στο οποίο κοιμόταν ο ίδιος ο Ζαχαριάδης. Η είσοδος του καταφύγιου ήταν κατασκευασμένη με κορμούς δέντρων και πέτρα και ήταν εντελώς αθέατη.
Να σημειωθεί τέλος ότι στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Πύλης ο Νίκος Ζαχαριάδης παντρεύτηκε τη Ρούλα Κουκούλου στις 17.2.1948.
Το έργο αποκατάστασης του στρατηγείου αλλά και του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν οι αντάρτες θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα με την εγκατάσταση του εργολάβου και θα ολοκληρωθεί στο τέλος Οκτωβρίου Της Μαρίας Καραούλη
Δύο μνημεία του εμφυλίου πολέμου, το στρατηγείο του Νίκου Ζαχαριάδη στο χωριό Πύλη της Πρέσπας και το νοσοκομείο, όπου νοσηλεύονταν οι αντάρτες στο συνοριακό χωριό Βροντερό της Φλώρινας, θα αναδείξει ο δήμος Πρεσπών, “για να μπει ένα τέλος στην πιο μαύρη σελίδα της ελληνικής ιστορίας, αλλά και να συμβάλει στην τουριστική ανάπτυξη της ακριτικής περιοχής”, όπως δήλωσε στη “Μ” ο δήμαρχος Λάζαρος Ναλπαντίδης
Στο Γράμμο και το Βίτσι γράφηκε το τέλος του εμφυλίου πολέμου και της πιο σκοτεινής περιόδου της ιστορίας του ελληνικού έθνους. Σε αυτά τα βουνά κατέφυγε ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας υπό την αρχηγία του Νίκου Ζαχαριάδη, όπου τον Αύγουστο του 1949 υπέστη την τελική ήττα, που σήμανε και το τέλος της εμφύλιας σφαγής.
Στην Πύλη της Πρέσπας ο Ζαχαριάδης είχε μεταφέρει την “κυβέρνηση του βουνού”. Στα γύρω υψίπεδα είχαν αναπτυχθεί η πολεμική ηγεσία και το επιτελείο του δημοκρατικού στρατού μαζί με τις υπηρεσίες υποστήριξής τους. Σε μία σπηλιά καλά κρυμμένη είχε το “στρατηγείο” του ο Ζαχαριάδης, όπου κατάστρωνε τα πολεμικά σχέδια ενόψει της επικείμενης αναμέτρησης με τον Εθνικό Στρατό στο Βίτσι. Το νοσοκομείο, όπου νοσηλεύονταν οι αντάρτες, βρίσκεται τρία χιλιόμετρα έξω από το Βροντερό Φλώρινας.
Το έργο αποκατάστασης των δύο μνημείων θα αρχίσει την επόμενη εβδομάδα με την εγκατάσταση του εργολάβου και θα ολοκληρωθεί στο τέλος Οκτωβρίου.
“Το κόστος των εργασιών ανέρχεται στις 400.000 ευρώ, χρήματα που προέρχονται από το κοινοτικό πρόγραμμα INTERREG III. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε δύο ιστορικά για την περιοχή μνημεία και συγχρόνως να ενισχύσουμε τον τοπικό τουρισμό”, εξηγεί ο δήμαρχος Πρεσπών. Εξάλλου η περιοχή ενδείκνυται για εναλλακτικό τουρισμό, διότι συνδυάζει τις λίμνες με τα βουνά και τα δύο αυτά μνημεία θα μπορούν να τα επισκέπτονται όσοι έρχονται στην περιοχή μας”.
ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΥΛΑΒΕΙΑ
Τα μνημεία θα αποκατασταθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτυπώνεται ακριβώς ο χώρος, όπως λειτουργούσε τότε.
Στο νοσοκομείο θα τοποθετηθούν κρεβάτια από ξύλα και κορμούς δένδρων, θα φτιαχτεί ξύλινο μονοπάτι και στην είσοδό του θα υπάρχουν σήμανση και ενημερωτικές πινακίδες για το χώρο και την ιστορία του.
Το νοσοκομείο βρίσκεται σε μία μεγάλη σπηλιά, που καλύπτεται από πέτρινο όγκο μεγαλύτερο των 100 μέτρων, για να είναι αθέατη από τα αεροπλάνα και απροσπέλαστη για τις δυνάμεις του αντιπάλου.
Οι τραυματίες από τα τμήματα που δρούσαν στις διάφορες περιοχές των Κορεστίων μεταφέρονταν στο χωριό Μικρολίμνη, από εκεί με βάρκα στο Αγκαθωτό και στη συνέχεια με τα ζώα στο νοσοκομείο. Στη διάρκεια των βομβαρδισμών οι τραυματίες μεταφέρονταν σε μικρές σπηλιές στην περιοχή του Αγκαθωτού, σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη Μικρή Πρέσπα, για λόγους ασφαλείας.
Στους τρεις σπηλαιοθαλάμους του νοσοκομείου (συνολικής επιφάνειας 450-500 τ.μ. και βάθους περίπου 30 μέτρων) υπήρχαν περίπου 250 κρεβάτια, κατασκευασμένα από σανίδια και κορμούς δέντρων και τοποθετημένα σε τρία επίπεδα.
Το νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί το Σεπτέμβριο του 1948, όταν το “θέατρο” του πολέμου μεταφέρθηκε στην περιοχή. Έως τα μέσα της δεκαετίας του ʼ70 ο χώρος ήταν φυλασσόμενος ως στρατιωτική ζώνη και διατηρούταν σχεδόν ανέπαφος. Μετέπειτα υπέστη καταστροφές, κυρίως από λαθρομετανάστες, που έβρισκαν εκεί καταφύγιο. Σήμερα σώζονται μερικά μόνο αντικείμενα, υπολείμματα της εσωτερικής οργάνωσης του νοσοκομείου.
ΤΟ “ΑΜΠΡΙ” ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
Ανάλογα έργα θα γίνουν και στο στρατηγείο του Δημοκρατικού Στρατού. Το μονοπάτι που οδηγεί εκεί θα διαμορφωθεί σε επίπεδα λόγω της πολύ ανηφορικής κλίσης του, ώστε ο χώρος να είναι εύκολα προσβάσιμος στον επισκέπτη.
Στη “σπηλιά του Ζαχαριάδη”, που διακρινόταν για την ακουστική στεγανότητά της λόγω της εσωτερικής διαμόρφωσης του χώρου, διεξάγονταν άκρως εμπιστευτικές συναντήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας του γενικού επιτελείου.
Σε μικρή απόσταση από το στρατηγείο βρίσκεται το “αμπρί” (προστατευμένο καταφύγιο), στο οποίο κοιμόταν ο ίδιος ο Ζαχαριάδης. Η είσοδος του καταφύγιου ήταν κατασκευασμένη με κορμούς δέντρων και πέτρα και ήταν εντελώς αθέατη.
Να σημειωθεί τέλος ότι στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Πύλης ο Νίκος Ζαχαριάδης παντρεύτηκε τη Ρούλα Κουκούλου στις 17.2.1948.
