06/04/2024 08:00
Πρωινός καφές με φόντο το 15ο συνέδριο της ΝΔ και τα 50 χρόνια του κόμματος θα μπορούσε να ονομαστεί η σημερινή μας κουβέντα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και αντιπρόεδρο της ΝΔ Κωστή Χατζηδάκη. Τα είπαμε συνοδεία σοκολάτας και όχι καφέ, γιατί η ώρα της συνάντησής μας τη Δευτέρα που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη δεν ήταν πολύ πρωινή. Δεν περιείχε δε -όπως είχαμε συμφωνήσει- καμία αναφορά στην οικονομία.
Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ και επί 41 χρόνια ενεργό μέλος του πολιτικού οργανισμού «ΔΑΠ-ΟΝΝΕΔ-ΝΔ» θυμήθηκε τις πρώτες του κομματικές αναμνήσεις από τη ΔΑΠ Νομικής, τα παλιά συνθήματα, αλλά και το μανιφέστο που έγραψε σε πολύ νεαρή ηλικία για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, έκανε τον απολογισμό όλων αυτών των χρόνων, σκάλισε με τη μνήμη του τις δύσκολες εποχές όταν ήταν πρόεδρος της νεολαίας και η ΝΔ ήταν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αλλά και τις μετέπειτα δύσκολες εποχές των μνημονίων. Όσο για το ερώτημα πως εξηγεί το γεγονός ότι η ΝΔ κράτησε όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζει να πρωταγωνιστεί ακόμη και σήμερα στα πολιτικά πράγματα της χώρας απαντά αφοπλιστικά: «Γιατί παρά τα όποια λάθη της ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας», εννοώντας τις επιλογές της Ευρώπης και της ελεύθερης οικονομίας. «Ακόμη και όταν κάποιοι έλεγαν ότι πρέπει να τα «δώσουμε όλα», ότι η μόνη απάντηση στα λαϊκά αιτήματα είναι να τα ικανοποιήσουμε όλα χωρίς εξαίρεση, η ΝΔ ήταν το μόνο κόμμα που κρατούσε κάποιο φρένο», σημειώνει.
Στη Νομική με φόντο τις αφίσες
Η σημερινή μας κουβέντα γίνεται με αφορμή το 15ο συνέδριο της ΝΔ και τα 50 χρόνια του κόμματος. Πότε μπήκατε στα κομματικά πράγματα;
Το 1983. 41 χρόνια πριν. Είμαι παρών στα 41 από τα 50 χρόνια της ΝΔ. Μπήκα από 18 χρονών παιδί και παραμένω συνεχώς και αδιαλείπτως από τότε στη ΝΔ.
Γιατί προσχωρήσατε τότε στη ΔΑΠ;
Γιατί ήμουν πολιτικοποιημένος από πολύ μικρός και ήμουν σε πολιτικοποιημένη οικογένεια. Η μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι -χωρίς να το καταλάβω- κάποτε θα είχα πέσει σε κάποια μαρμίτα της πολιτικής. Διότι από τότε που ήμουν ακόμη μαθητής, όχι μόνο του λυκείου και του γυμνασίου να μη σάς πω και του δημοτικού, ήμουν αρκετά πολιτικοποιημένος και παρακολουθούσα τα πολιτικά δρώμενα.
Το 1983 είναι πρόεδρος της ΝΔ…
…ο Ευάγγελος Αβέρωφ.
Είχατε από τότε μια τάση προς τη φιλελεύθερη τάση;
Ναι.
Πως εκφραζόταν αυτό;
Από τις θέσεις που υπηρετούσα. Τότε έκανα παρέα και με μια ομάδα της ΔΑΠ Νομικής, οι περισσότεροι από τους οποίους διαγράφηκαν.
Ονόματα;
Δεν είναι γνωστοί οι περισσότεροι. Διαγράφηκαν γιατί είχαν υπογράψει κάποιο κείμενο για την ανάγκη μιας φιλελεύθερης στροφής της ΝΔ. Δε μου είχαν ζητήσει να το υπογράψω…
…που θα τον υπογράφατε…
…Πιθανώς. Ούτε τότε διαγράφηκα ούτε ποτέ.
Συνεδρίαση της ΟΝΝΕΔ: επί προεδρίας Κωστή Χατζηδάκη και με τη συμμετοχή του τότε προέδρου της ΝΔ Μιλτιάδη Εβερτ
Ως γραμματέας της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ το 1988
Εποχή προεδρίας στη νεολαία;
Πρόεδρος ήταν ο Βασίλης Μιχαλολιάκος.
Και από τότε αρχίζει η γνωστή εσωτερική κόντρα.
Ναι, αλλά όλοι αυτοί που ήμασταν εκεί εκείνη την εποχή είτε ήμασταν από τη μια πλευρά είτε ήμασταν από την άλλη αισθανόμαστε πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο. Γιατί μας ενώνουν κοινές αναμνήσεις και κοινοί αγώνες. Όλες αυτές οι διαφορές είναι διαφορές που δεν είναι τελικά πολύ μεγάλες.
Η αλλαγή στην προεδρία της ΝΔ και ότι ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έγινε αντιληπτή εντός της νεολαίας; Την καταλάβατε;
Σταδιακά και χρόνο με το χρόνο. Και έγινε περισσότερη ορατή από το 1987 και μετά. Ναι, είχε ξεκινήσει ήδη από τότε μια στροφή, είχαμε μια πολύ καλή οργανωμένη νεολαία με τον Βασίλη Μιχαλολιάκο, πολύ δυνατή. Με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη και τον Γιώργο Βουλγαράκη έγινε πιο φιλελεύθερη.
Με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη σε συνεδρίαση της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στη Ρηγίλλης μετά τη νίκη της φοιτητικής παράταξης στις εκλογές του 1987
Συνεδριάσεις εποχής στο πλαίσιο της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ
Αυτή ήταν και η χρυσή περίοδος της νεολαίας της ΝΔ.
Εγώ ήμουν μεταξύ των άλλων υπεύθυνος της ΔΑΠ Νομικής στην Αθήνα και αργότερα γραμματέας της ΔΑΠ σε ηλικία 21 ετών. Πολύ μικρός, δηλαδή. Παρέμεινα εκεί τρία χρόνια. Όταν ανάλαβα η ΔΑΠ είχε 28%, όταν έφυγα είχε 40%.
Από εκείνα τα χρόνια έρχεται και το πρωτοποριακό σύνθημα «Νέες ιδέες και απλή λογική», έτσι δεν είναι;
Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, η ΔΑΠ είχε πιάσει 40% και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε φέρει στην πολιτική συζήτηση την πρόταση για την απλή αναλογική. Και εμείς απαντήσαμε με το «Νέες ιδέες και απλή λογική» (γελάει).
Τι έχει μείνει από όλα αυτά τα χρόνια;
Πολλά και διαφορετικά. Ένα πράγμα που πρόσφατα θυμήθηκα και με συγκίνησε ήταν οι συνολικές προτάσεις μας τότε για την εκπαίδευση, ανάμεσα στις οποίες ήταν και αυτές για την ανώτατη εκπαίδευση και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Εγώ είχα γράψει τότε με τα χέρια μου το μανιφέστο αυτό και πρόσφατα το δημοσίευσα κιόλας.
Άρα, το πρόσημο ήταν θετικό;
Ε, βέβαια. Ήταν ενδεχομένως τα καλύτερά μου χρόνια, σε επίπεδο πολιτικό εννοώ.
Ιδιαίτερες στιγμές;
Τι να πρωτοθυμηθώ. Έχουμε την πρόταση που σας είπα προηγουμένως για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, έχουμε μεγάλες εκλογικές νίκες που δεν τις περίμενε κανένας γιατί ήμασταν τότε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και η ΔΑΠ είχε ποσοστά της τάξης του 10% και έφτασε να έχει στο τέλος της δεκαετίας 40% Έπειτα θυμάμαι την επιστροφή μου ως πρόεδρος τη νεολαίας σε δύσκολες συνθήκες, γιατί πλέον η ΝΔ είχε γίνει κυβέρνηση Και όταν είσαι κυβέρνηση δυσκολότερα συγκινείς τους νέους από ό,τι όταν είσαι αντιπολίτευση. Αλλά και πάλι με ενδιαφέρουσες προτάσεις και με δυνατούς αγώνες κατορθώσαμε και μείναμε ψηλά. Μέσα από αυτήν την περίοδο σφυρηλατήθηκαν σχέσεις και φιλίες που κρατούν χρόνια και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις μικρότερες ομάδες και φιλίες εκείνης της εποχής, αλλά με τη μεγάλη κοινότητα της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ και τις αναμνήσεις που μάς ενώνουν όλους.
Tο μανιφέστο της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δια χειρός Κωστή Χατζηδάκη. Γραμμένο τον Μάρτιο του 1988
1988: Αφίσα εποχής για τα πανεπιστήμια
Εικόνες από συνέδρια σίγουρα θα υπάρχουν στο μυαλό σας. Τι σας έρχεται πρώτη;
Το 2ο συνέδριο της ΝΔ που πραγματοποιήθηκε το 1986 στη Θεσσαλονίκη με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ως σύνεδρος της ΔΑΠ ήμουν ο νεότερος σύνεδρος της διοργάνωσης.
Η ΝΔ κλείνει φέτος 50 χρόνια. Έχει καταφέρει όσα λίγα μεγάλα κόμματα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα κανένα να διατηρήσει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας. Γιατί;
Γιατί βασικά παρά τα όποια λάθη της ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Εννοείτε την επιλογή της Ευρώπης;
Ναι, εννοώ τις επιλογές της Ευρώπης και της ελεύθερης οικονομίας. Ακόμη και όταν κάποιοι έλεγαν ότι πρέπει να τα «δώσουμε όλα», ότι η μόνη απάντηση στα λαϊκά αιτήματα είναι να τα ικανοποιήσουμε όλα χωρίς εξαίρεση, η ΝΔ ήταν το μόνο κόμμα που κρατούσε κάποιο φρένο. Ενδεχομένως δεν το πατούσε τόσο δυνατά όσο θα έπρεπε, αλλά δεν υπήρχε τότε κάποιο κόμμα που να μιλά τόσο ανοικτά για τις ιδιωτικοποιήσεις. Όταν λοιπόν, την προηγούμενη δεκαετία έφτασαν τα πράγματα να είναι πάρα πολύ άσχημα στην περίοδο της μεγάλης κρίσης, το μόνο ακροατήριο που ήταν συνηθισμένο με λύσεις προς την κατεύθυνση του νοικοκυρέματος, προς την κατεύθυνση της στήριξης των διαθρωτικών αλλαγών και την κατεύθυνση της στήριξης των αποκρατικοποιήσεων ήταν το ακροατήριο της ΝΔ. Αντίθετα το ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν καθόλου εκπαιδευμένο προς αυτήν την κατεύθυνση και όταν το ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε από τα πράγματα να προχωρήσει προς τα εκεί σχεδόν «διελύθη προς τα εξόν συνετέθη».
Η ΝΔ κατάφερε όμως να κρατηθεί και στα λεγόμενα δύσκολα χρόνια, ψηφίζοντας μνημόνια. Αυτό πως το εξηγείτε;
Και αυτό με την ίδια λογική εξηγείται. Βεβαίως πιεστήκαμε. Κάποια στιγμή φτάσαμε στο 19%, κατορθώσαμε όμως σε ένα μήνα από τότε να ανέβουμε στο 30%. Και από τότε παραμένουμε σταθερό σημείο αναφοράς, με τρόπο που πια να λέω ότι πάμε επικίνδυνα καλά, διότι δεν υπάρχει προς το παρόν τουλάχιστον κάποιος αντίπαλος με τον οποίο επί ίσοις όροις να διαγκωνιστούμε.
Δύσκολες στιγμές για τη ΝΔ;
Η πιο δύσκολη στιγμή ήταν η περίοδος της δεκαετούς κρίσης. Το πως θα τοποθετείτο η ΝΔ ιδιαίτερα στο 1ο μνημόνιο, στο 2ο και ίσως ακόμη πιο πολύ από το δεύτερο η στάση της στο 3ο μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο αν δεν το υποστηρίζαμε χωρίς κανένα αντάλλαγμα η πατρίδα θα είχε τελείως διαφορετική μορφή σήμερα. Εγώ εκτιμώ ιδιαίτερα τη στάση της ΝΔ εκείνη την περίοδο, διότι κάναμε ακριβώς αυτό που λέμε χωρίς υπερβολή. Δηλαδή το εθνικό μας καθήκον. Με πρόεδρο τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη.
Φτάνουμε στο σήμερα. Η ΝΔ εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί, έχει όμως τελευταία μερικές στιγμές με αναταράξεις και δίνει την αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν πάει τόσο σταθερά το καράβι. Τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή;
Σταθερότητα και ενσυναίσθηση. Και πάντοτε παραδοχή των λαθών όπου υπάρχουν, αλλά και εξήγηση του τρόπου με τον οποίο προχωρούμε και αντιμετωπίζουμε τα πράγματα.
Που πρέπει να κοιτάξει η ΝΔ σήμερα; Στα δεξιά ή προς το κέντρο;
Πρέπει να παραμείνουμε αυτοί που είμαστε. Ένα μεγάλο δημοκρατικό φιλελεύθερο, αλλά και λαϊκό κόμμα.
Για το τέλος η ερώτηση με το μαγικό ραβδί. Τι χρειάζεται να αποκτήσει η ΝΔ δια μαγείας;
Μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Που δείχνει να μην την έχει πάντοτε, όταν δέχεται επιθέσεις ιδιαίτερα από την Αριστερά.
Πρωινός καφές με φόντο το 15ο συνέδριο της ΝΔ και τα 50 χρόνια του κόμματος θα μπορούσε να ονομαστεί η σημερινή μας κουβέντα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και αντιπρόεδρο της ΝΔ Κωστή Χατζηδάκη. Τα είπαμε συνοδεία σοκολάτας και όχι καφέ, γιατί η ώρα της συνάντησής μας τη Δευτέρα που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη δεν ήταν πολύ πρωινή. Δεν περιείχε δε -όπως είχαμε συμφωνήσει- καμία αναφορά στην οικονομία.
Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ και επί 41 χρόνια ενεργό μέλος του πολιτικού οργανισμού «ΔΑΠ-ΟΝΝΕΔ-ΝΔ» θυμήθηκε τις πρώτες του κομματικές αναμνήσεις από τη ΔΑΠ Νομικής, τα παλιά συνθήματα, αλλά και το μανιφέστο που έγραψε σε πολύ νεαρή ηλικία για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, έκανε τον απολογισμό όλων αυτών των χρόνων, σκάλισε με τη μνήμη του τις δύσκολες εποχές όταν ήταν πρόεδρος της νεολαίας και η ΝΔ ήταν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, αλλά και τις μετέπειτα δύσκολες εποχές των μνημονίων. Όσο για το ερώτημα πως εξηγεί το γεγονός ότι η ΝΔ κράτησε όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζει να πρωταγωνιστεί ακόμη και σήμερα στα πολιτικά πράγματα της χώρας απαντά αφοπλιστικά: «Γιατί παρά τα όποια λάθη της ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας», εννοώντας τις επιλογές της Ευρώπης και της ελεύθερης οικονομίας. «Ακόμη και όταν κάποιοι έλεγαν ότι πρέπει να τα «δώσουμε όλα», ότι η μόνη απάντηση στα λαϊκά αιτήματα είναι να τα ικανοποιήσουμε όλα χωρίς εξαίρεση, η ΝΔ ήταν το μόνο κόμμα που κρατούσε κάποιο φρένο», σημειώνει.
Στη Νομική με φόντο τις αφίσες
Η σημερινή μας κουβέντα γίνεται με αφορμή το 15ο συνέδριο της ΝΔ και τα 50 χρόνια του κόμματος. Πότε μπήκατε στα κομματικά πράγματα;
Το 1983. 41 χρόνια πριν. Είμαι παρών στα 41 από τα 50 χρόνια της ΝΔ. Μπήκα από 18 χρονών παιδί και παραμένω συνεχώς και αδιαλείπτως από τότε στη ΝΔ.
Γιατί προσχωρήσατε τότε στη ΔΑΠ;
Γιατί ήμουν πολιτικοποιημένος από πολύ μικρός και ήμουν σε πολιτικοποιημένη οικογένεια. Η μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι -χωρίς να το καταλάβω- κάποτε θα είχα πέσει σε κάποια μαρμίτα της πολιτικής. Διότι από τότε που ήμουν ακόμη μαθητής, όχι μόνο του λυκείου και του γυμνασίου να μη σάς πω και του δημοτικού, ήμουν αρκετά πολιτικοποιημένος και παρακολουθούσα τα πολιτικά δρώμενα.
Το 1983 είναι πρόεδρος της ΝΔ…
…ο Ευάγγελος Αβέρωφ.
Είχατε από τότε μια τάση προς τη φιλελεύθερη τάση;
Ναι.
Πως εκφραζόταν αυτό;
Από τις θέσεις που υπηρετούσα. Τότε έκανα παρέα και με μια ομάδα της ΔΑΠ Νομικής, οι περισσότεροι από τους οποίους διαγράφηκαν.
Ονόματα;
Δεν είναι γνωστοί οι περισσότεροι. Διαγράφηκαν γιατί είχαν υπογράψει κάποιο κείμενο για την ανάγκη μιας φιλελεύθερης στροφής της ΝΔ. Δε μου είχαν ζητήσει να το υπογράψω…
…που θα τον υπογράφατε…
…Πιθανώς. Ούτε τότε διαγράφηκα ούτε ποτέ.
Συνεδρίαση της ΟΝΝΕΔ: επί προεδρίας Κωστή Χατζηδάκη και με τη συμμετοχή του τότε προέδρου της ΝΔ Μιλτιάδη Εβερτ
Ως γραμματέας της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ το 1988
Εποχή προεδρίας στη νεολαία;
Πρόεδρος ήταν ο Βασίλης Μιχαλολιάκος.
Και από τότε αρχίζει η γνωστή εσωτερική κόντρα.
Ναι, αλλά όλοι αυτοί που ήμασταν εκεί εκείνη την εποχή είτε ήμασταν από τη μια πλευρά είτε ήμασταν από την άλλη αισθανόμαστε πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο. Γιατί μας ενώνουν κοινές αναμνήσεις και κοινοί αγώνες. Όλες αυτές οι διαφορές είναι διαφορές που δεν είναι τελικά πολύ μεγάλες.
Η αλλαγή στην προεδρία της ΝΔ και ότι ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έγινε αντιληπτή εντός της νεολαίας; Την καταλάβατε;
Σταδιακά και χρόνο με το χρόνο. Και έγινε περισσότερη ορατή από το 1987 και μετά. Ναι, είχε ξεκινήσει ήδη από τότε μια στροφή, είχαμε μια πολύ καλή οργανωμένη νεολαία με τον Βασίλη Μιχαλολιάκο, πολύ δυνατή. Με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη και τον Γιώργο Βουλγαράκη έγινε πιο φιλελεύθερη.
Με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη σε συνεδρίαση της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ στη Ρηγίλλης μετά τη νίκη της φοιτητικής παράταξης στις εκλογές του 1987
Συνεδριάσεις εποχής στο πλαίσιο της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ
Αυτή ήταν και η χρυσή περίοδος της νεολαίας της ΝΔ.
Εγώ ήμουν μεταξύ των άλλων υπεύθυνος της ΔΑΠ Νομικής στην Αθήνα και αργότερα γραμματέας της ΔΑΠ σε ηλικία 21 ετών. Πολύ μικρός, δηλαδή. Παρέμεινα εκεί τρία χρόνια. Όταν ανάλαβα η ΔΑΠ είχε 28%, όταν έφυγα είχε 40%.
Από εκείνα τα χρόνια έρχεται και το πρωτοποριακό σύνθημα «Νέες ιδέες και απλή λογική», έτσι δεν είναι;
Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ‘80, η ΔΑΠ είχε πιάσει 40% και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε φέρει στην πολιτική συζήτηση την πρόταση για την απλή αναλογική. Και εμείς απαντήσαμε με το «Νέες ιδέες και απλή λογική» (γελάει).
Τι έχει μείνει από όλα αυτά τα χρόνια;
Πολλά και διαφορετικά. Ένα πράγμα που πρόσφατα θυμήθηκα και με συγκίνησε ήταν οι συνολικές προτάσεις μας τότε για την εκπαίδευση, ανάμεσα στις οποίες ήταν και αυτές για την ανώτατη εκπαίδευση και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Εγώ είχα γράψει τότε με τα χέρια μου το μανιφέστο αυτό και πρόσφατα το δημοσίευσα κιόλας.
Άρα, το πρόσημο ήταν θετικό;
Ε, βέβαια. Ήταν ενδεχομένως τα καλύτερά μου χρόνια, σε επίπεδο πολιτικό εννοώ.
Ιδιαίτερες στιγμές;
Τι να πρωτοθυμηθώ. Έχουμε την πρόταση που σας είπα προηγουμένως για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, έχουμε μεγάλες εκλογικές νίκες που δεν τις περίμενε κανένας γιατί ήμασταν τότε στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και η ΔΑΠ είχε ποσοστά της τάξης του 10% και έφτασε να έχει στο τέλος της δεκαετίας 40% Έπειτα θυμάμαι την επιστροφή μου ως πρόεδρος τη νεολαίας σε δύσκολες συνθήκες, γιατί πλέον η ΝΔ είχε γίνει κυβέρνηση Και όταν είσαι κυβέρνηση δυσκολότερα συγκινείς τους νέους από ό,τι όταν είσαι αντιπολίτευση. Αλλά και πάλι με ενδιαφέρουσες προτάσεις και με δυνατούς αγώνες κατορθώσαμε και μείναμε ψηλά. Μέσα από αυτήν την περίοδο σφυρηλατήθηκαν σχέσεις και φιλίες που κρατούν χρόνια και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις μικρότερες ομάδες και φιλίες εκείνης της εποχής, αλλά με τη μεγάλη κοινότητα της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ και τις αναμνήσεις που μάς ενώνουν όλους.
Tο μανιφέστο της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δια χειρός Κωστή Χατζηδάκη. Γραμμένο τον Μάρτιο του 1988
1988: Αφίσα εποχής για τα πανεπιστήμια
Εικόνες από συνέδρια σίγουρα θα υπάρχουν στο μυαλό σας. Τι σας έρχεται πρώτη;
Το 2ο συνέδριο της ΝΔ που πραγματοποιήθηκε το 1986 στη Θεσσαλονίκη με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ως σύνεδρος της ΔΑΠ ήμουν ο νεότερος σύνεδρος της διοργάνωσης.
Η ΝΔ κλείνει φέτος 50 χρόνια. Έχει καταφέρει όσα λίγα μεγάλα κόμματα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα κανένα να διατηρήσει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας. Γιατί;
Γιατί βασικά παρά τα όποια λάθη της ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Εννοείτε την επιλογή της Ευρώπης;
Ναι, εννοώ τις επιλογές της Ευρώπης και της ελεύθερης οικονομίας. Ακόμη και όταν κάποιοι έλεγαν ότι πρέπει να τα «δώσουμε όλα», ότι η μόνη απάντηση στα λαϊκά αιτήματα είναι να τα ικανοποιήσουμε όλα χωρίς εξαίρεση, η ΝΔ ήταν το μόνο κόμμα που κρατούσε κάποιο φρένο. Ενδεχομένως δεν το πατούσε τόσο δυνατά όσο θα έπρεπε, αλλά δεν υπήρχε τότε κάποιο κόμμα που να μιλά τόσο ανοικτά για τις ιδιωτικοποιήσεις. Όταν λοιπόν, την προηγούμενη δεκαετία έφτασαν τα πράγματα να είναι πάρα πολύ άσχημα στην περίοδο της μεγάλης κρίσης, το μόνο ακροατήριο που ήταν συνηθισμένο με λύσεις προς την κατεύθυνση του νοικοκυρέματος, προς την κατεύθυνση της στήριξης των διαθρωτικών αλλαγών και την κατεύθυνση της στήριξης των αποκρατικοποιήσεων ήταν το ακροατήριο της ΝΔ. Αντίθετα το ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ δεν ήταν καθόλου εκπαιδευμένο προς αυτήν την κατεύθυνση και όταν το ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε από τα πράγματα να προχωρήσει προς τα εκεί σχεδόν «διελύθη προς τα εξόν συνετέθη».
Η ΝΔ κατάφερε όμως να κρατηθεί και στα λεγόμενα δύσκολα χρόνια, ψηφίζοντας μνημόνια. Αυτό πως το εξηγείτε;
Και αυτό με την ίδια λογική εξηγείται. Βεβαίως πιεστήκαμε. Κάποια στιγμή φτάσαμε στο 19%, κατορθώσαμε όμως σε ένα μήνα από τότε να ανέβουμε στο 30%. Και από τότε παραμένουμε σταθερό σημείο αναφοράς, με τρόπο που πια να λέω ότι πάμε επικίνδυνα καλά, διότι δεν υπάρχει προς το παρόν τουλάχιστον κάποιος αντίπαλος με τον οποίο επί ίσοις όροις να διαγκωνιστούμε.
Δύσκολες στιγμές για τη ΝΔ;
Η πιο δύσκολη στιγμή ήταν η περίοδος της δεκαετούς κρίσης. Το πως θα τοποθετείτο η ΝΔ ιδιαίτερα στο 1ο μνημόνιο, στο 2ο και ίσως ακόμη πιο πολύ από το δεύτερο η στάση της στο 3ο μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο αν δεν το υποστηρίζαμε χωρίς κανένα αντάλλαγμα η πατρίδα θα είχε τελείως διαφορετική μορφή σήμερα. Εγώ εκτιμώ ιδιαίτερα τη στάση της ΝΔ εκείνη την περίοδο, διότι κάναμε ακριβώς αυτό που λέμε χωρίς υπερβολή. Δηλαδή το εθνικό μας καθήκον. Με πρόεδρο τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη.
Φτάνουμε στο σήμερα. Η ΝΔ εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί, έχει όμως τελευταία μερικές στιγμές με αναταράξεις και δίνει την αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν πάει τόσο σταθερά το καράβι. Τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή;
Σταθερότητα και ενσυναίσθηση. Και πάντοτε παραδοχή των λαθών όπου υπάρχουν, αλλά και εξήγηση του τρόπου με τον οποίο προχωρούμε και αντιμετωπίζουμε τα πράγματα.
Που πρέπει να κοιτάξει η ΝΔ σήμερα; Στα δεξιά ή προς το κέντρο;
Πρέπει να παραμείνουμε αυτοί που είμαστε. Ένα μεγάλο δημοκρατικό φιλελεύθερο, αλλά και λαϊκό κόμμα.
Για το τέλος η ερώτηση με το μαγικό ραβδί. Τι χρειάζεται να αποκτήσει η ΝΔ δια μαγείας;
Μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Που δείχνει να μην την έχει πάντοτε, όταν δέχεται επιθέσεις ιδιαίτερα από την Αριστερά.
ΣΧΟΛΙΑ