Πρωινός καφές με τον Δημήτρη Κούβελα
09/11/2024 08:00
09/11/2024 08:00
Πολιτικός και θεσσαλονικιώτικος ο σημερινός «πρωινός καφές». Μαζί με έναν άνθρωπο που από την ημέρα γεννήθηκε στο πατρικό του στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η πολιτική ήταν συνεχώς παρούσα.
Ο Δημήτρης Κούβελας θυμήθηκε την μπάλα που έπαιζε πιτσιρικάς στην πλατεία Ναυαρίνου και στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, τα δυναμιτάκια που αγόραζε από τον περίφημο «Λίγα απ΄ Όλα» στην Ικτίνου και τα καφέ που έπινε ως φοιτητής στον περίφημο Τόττη, όπου ήπιαμε και εμείς καφέ. Θυμήθηκε τις προεκλογικές καμπάνιες του Σωτήρη Κούβελα, τις επισκέψεις στο σπίτι του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αλλά και το τηλεφώνημα του Κυριάκου Μητσοτάκη στον ίδιο για να συμμετάσχει για πρώτη φορά στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ.
Με τόσες κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις και με τρία παιδιά στο σπίτι προλαβαίνετε να πιείτε πρωινό καφέ;
(Γελάει). Έχει μπει στο καθημερινό πρόγραμμα ο πρωινός καφές, γιατί είναι ευκαιρία να οργανώσεις την ημέρα και να κουβεντιάσεις με φίλους ή συνεργάτες για θέματα τα οποία τρέχουν. Συνεπώς έχουμε τουλάχιστον τρεις πρωινούς καφέδες την εβδομάδα. Εσπρέσο lungo.
Στο σπίτι;
Όχι, ποτέ.
Αλλά πού;
Στο γραφείο ή σε κάποιο καφέ πριν ανέβω στο γραφείο. Στη Θεσσαλονίκη ή στην Αθήνα.
Γιατί επιλέξατε το «Garcon»;
(Γελάει). Το σημερινό «Garcon» είναι ο «Τόττης» της εποχής μας.
Τον θυμάμαι και εγώ
Τα χρόνια εκείνα τα φοιτητικά -στο σχολείο -δεν έκανα κοπάνες, να το βγάλαμε με κάνα δυο μόνο στην πλατεία Αριστοτέλους και στα καφέ εκεί- έπαιζε πολύ το «Αχίλλειο», ο «Τόττης» και για τα βραδάκια το «Bel Air». Όλα στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο (γελάει), τα δύο με θέα στην παραλία. Ξεκινήσαμε με «Αχίλλειο», που ήταν πιο εναλλακτικό και τελειώσαμε με «Τόττη» τα φοιτητικά μας χρόνια.
Στο πατάρι έτσι, ε;
Και εκεί.
Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν τη δικτατορία.
4 Μαρτίου του 1966. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που μας συνοδεύουν με τον πρωθυπουργό.
Ίδια μέρα γενέθλια;
Ναι, είναι από τις διάφορες μικρές λεπτομέρειες που μας φέρνουν κοντά.
Σε ποιο σπίτι γεννηθήκατε;
Στην οδό Χρυσοστόμου Σμύρνης, μεταξύ Τσιμισκή και Μητροπόλεως.
Ιπτάμενος, κάπου το 1970, στα χέρια του πατέρα του Σωτήρη Κούβελα
Με μπαμπά τον Σωτήρη Κούβελα και μαμά τη Νίκη. Πώς ήτανε τα παιδικά χρόνια στο σπίτι; Μηχανικός ο μπαμπάς Σωτήρης, σχεδιάστρια η μαμά Νίκη. Σχέδιο οικοδομικό και αρχιτεκτονικό, άρα βρέθηκε στο γραφείο του όπου και γνωρίστηκαν.
Στο σπίτι τι θυμάστε ως ατμόσφαιρα;
Πρόλαβα να θυμάμαι τους γονείς μου. γιατί τα αδέρφια μου ήρθαν 6 και 7 χρόνια μετά...
…Άλλα 2 αδέλφια, έτσι;
Με τα αδέρφια μου έχουμε ακριβώς τις διαφορές ηλικίας όπως σήμερα τα παιδιά μου. Θυμάμαι λοιπόν, τη βεράντα μας, καθώς ήμασταν το πρώτο ρετιρέ στην οικοδομή. Ήταν μια νέα οικοδομή και μπήκαμε μόλις χτίστηκε. Η μεγάλη βεράντα ήταν ταυτόχρονα κήπος αλλά και αυλή, όπου περνούσα πολλές ώρες την ημέρα παίζοντας. Ποδηλατάκι, κούνια. Ήταν κυριολεκτικά σαν αυλή.
Καλοκαίρι, σε νεαρή ηλικία στην Περαία
Ο Σωτήρης Κούβελας πώς ήταν σαν μπαμπάς;
Ο Σωτήρης μπαινόβγαινε στο σπίτι τις ώρες του, τον έβλεπα λίγο, αλλά τον θυμάμαι πολύ έντονα. Πως το κατάφερε αυτό δεν ξέρω. Και είναι η μεγάλη μου αγωνία, αλλά και το στοίχημα ταυτόχρονα, αν θα μπορέσω και εγώ να τα καταφέρω με τα παιδιά μου, που είναι σε ανάλογες ηλικίες, όπως και εκείνος όταν ξεκίνησε με την πολιτική και τα κοινά.
Η μαμά τι ρόλο είχε στο σπίτι;
Τα πάντα, όλα. Το να μας μαγειρεύει, να μας ετοιμάζει για το σχολείο και τα διαβάσματα. Ο Σωτήρης αισθανόμασταν ότι πάντα είχε τη συνολική εικόνα και την υψηλή επίβλεψη και βέβαια (γελάει) ήταν κλασσικά το Εφετείο. Σε όλες τις αντιπαραθέσεις ο πρώτος βαθμός ήταν με τη μαμά και όταν δεν λύνονταν πηγαίναμε στο Εφετείο, που ήταν ο μπαμπάς (γελάει).
Ανέτρεπε την αρχική απόφαση;
Κατά περίπτωση.
Πιτσιρικάς μπροστά στην τούρτα γενεθλίων με ράμματα στο μέτωπο
Νηπιαγωγείο στον Ρήγα Φεραίο, δημοτικό στο 43ο και μετά στην Ικτίνου στο ιστορικό 2ο Γυμνάσιο.
Στο νηπιαγωγείο του Ρήγα Φεραίου, που στεγάζονταν τότε στην Αδριανουπόλεως, έκανα τα δύο πρώτα χρόνια.
Στο 2ο Γυμνάσιο ήταν και ο θρυλικός «Λίγα απ’ όλα»;
Εμείς ήμασταν στο 2ο επί της Ικτίνου πριν ο δρόμος γίνει πεζόδρομος. Στο «Λίγο απ’ όλα» μπαινοβγαίναμε καθημερινά για να σκαλίζουμε εκεί και παίρναμε παλιά Μίκυ Μάους, περιοδικά, δυναμιτάκια και χαρτάκια ποδοσφαιριστών. Δίπλα κολλητά στο σχολείο ήταν ένα τοστάδικο, όπου παίρναμε τυρόπιτες και τοστ.
Πιο πολύ μαθήματα ή πιο πολύ μπάλα;
Μπάλα παίζαμε στην αρχή στην πλατεία Αριστοτέλους, στο προαύλιο της Μητρόπολης και στην Αγία Σοφία λίγο, αλλά παίζαμε και στην πλατεία Ναυαρίνου. Εμείς φύγαμε από το σπίτι της Χρυσοστόμου Σμύρνης με τους σεισμούς του 1978. Το σεισμό τον θυμάμαι σαν χθες. Βλέπαμε Αργεντινή για το Μουντιάλ και άρχισε να κουνάει. Έτσι βρεθήκαμε μια χρονιά στις 40 Εκκλησιές και στη Β’ Γυμνασίου κατέβαινα στο 2ο από τις 40 Εκκλησιές, όπου μείναμε στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού μέχρι να βεβαιωθούμε ότι εδώ όλα τα πράγματα είναι οκέι. Στη συνέχεια κατεβήκαμε στην πλατεία Ναυαρίνου. Οπότε γυρνώντας στο σχολείο με όσα φιλαράκια έμεναν προς τα εκεί παίζαμε πολύ μπαλίτσα.
Με τη μελόντικα, τραγουδώντας τα κάλαντα σε ηλικία 9 χρονών
Στο σχολείο;
Τα κατάφερνα εύκολα, γι’ αυτό και διάβαζα λίγο λιγότερο απ’ όσο θα έπρεπε και από πόσο ζητώ σήμερα από τα παιδιά μου.
Αγαπημένα μαθήματα;
Κανένα. Όμως έχω να επιδεικνύω την έκθεση της Δ΄ Δημοτικού σε πανελλαδικό διαγωνισμό, τον οποίο είχε διοργανώσει το υπουργείο και βραβεύτηκε. Το θέμα του ήταν «το χωριό μου». Σήμερα βέβαια η γυναίκα μου με αμφισβητεί (γελάει) και με ρωτά: «Για ποιο χωριό έγραψες; Μας δουλεύεις;» Φαίνεται ότι είχα έμπνευση. Στην Α΄ και τη Β΄ Λυκείου έπαιξα μπάσκετ στο Νέστωρα, χωρίς να έχω κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Πήγαμε στην ομάδα 2 με 3 παιδιά από το σχολείο, ενώ παράλληλα ο γυμναστής μας, ο Χρήστος ο Γκοτζαμανίδης, που έφυγε στο μεταξύ από τη ζωή, ήταν αυτός που έστησε το πρωτάθλημα χάντμπολ στην Ελλάδα. Όπως η ΧΑΝΘ έφερε το μπάσκετ στην Ελλάδα, αυτός έφερε το χάντμπολ στην Ελλάδα. Στήνοντας το ΒΑΟ, με παιδιά που ήταν συμμαθητές μου, πήγαιναν στο 2ο και έκαναν εκείνη τη μεγάλη ομάδα.
Ο αδερφός έπαιξε μπάσκετ;
Ναι, ο επαγγελματίας της οικογένειας ήταν ο Νίκος. Εγώ έπαιξα στο Νέστωρα.
Γιατί επιλέξατε τη Νομική για σπουδές;
Είμαι στην Α΄ Λυκείου όπου αμφιταλαντεύομαι μεταξύ Οδοντιατρικής και Νομικής. Αυτές είναι οι αγάπες μου. Ο μπαμπάς μας μηχανικός, ούτε πέρασε ποτέ από το μυαλό του να μας επηρεάσει σε κάτι. «Ό,τι θέλεις» μου λέει., «αλλά αποφάσισε». Τα λέω λοιπόν με τον καλό μου θείο που ήταν φιλόλογος και ο οποίος μου είπε: «Αφού μου λες ότι σου αρέσουν και τα δύο, αλλά καμία κατεύθυνση ή δέσμη μαθημάτων δεν σου κάνει κλικ, τότε θα δεις τι σου βγαίνει πιο εύκολα. Απλά είναι τα πράγματα». Επειδή λοιπόν, δεν μου άρεσαν πολύ η Φυσική, η Χημεία και τα Μαθηματικά κατάλαβα ότι θα πάω στην άλλη κατεύθυνση. Στη Β΄ και στην Γ΄ Λυκείου κατέγραφα καταπληκτικές επιδόσεις και πέρασα καλούτσικη σειρά στη Νομική Θεσσαλονίκης. Μάλιστα θυμάμαι τότε ότι το 2ο είχε κάνει ένα απίθανο πικ. Από τους 120 που ήμασταν μαθητές της Γ΄ Λυκείου οι 110 βρεθήκαμε σε ΑΕΙ και στα ΤΕΙ. Απίθανη παρτίδα παιδιών.
Γιατί ΝΔ;
Η ΝΔ προηγήθηκε. Μην ξεχνάτε ότι το 1981 ο Σωτήρης Κούβελας είναι υποψήφιος με τη ΝΔ και εγώ ξεκινάω τη Β΄ Λυκείου. Ο πατέρας μου προερχόταν από το ΚΟΔΗΣΟ και όταν διαλύθηκε ο Πεσματζόγλου τους απελευθέρωσε. Τέθηκε λοιπόν το ζήτημα καθώς ο πατέρας μου διεκδικήθηκε και από τους δύο. Και από το ΠΑΣΟΚ και από τη ΝΔ. Θυμάμαι τότε τις συζητήσεις με συνεργάτες, φίλους, αλλά και την ευρύτερη οικογένεια, όπου οι περισσότεροι φίλοι του Σωτήρη είναι κεντροαριστεροί. Όμως τελικά η γνώμη που επικράτησε ως πλειοψηφία ήταν υπέρ της ΝΔ. Γιατί ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν τους έκανε και τόσο κλικ. Και δεν τους έπειθε. Δεν ήταν το θέμα που θα πας για να κερδίσεις και να βγεις βουλευτής αλλά τι είπαν οι άνθρωποι που ήταν φίλοι του και κινούνταν στο χώρο του ΚΟΔΗΣΟ και της Ένωσης Κέντρου, που έτσι τελικά έκριναν.
Στα χρόνια της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και της ΟΝΝΕΔ
Η δική σας επιλογή; Επηρεάστηκε από τις αποφάσεις του μπαμπά;
Νομίζω ότι σε αυτό τον ακολούθησα. Γιατί όταν πολιτεύτηκε το 81 μπήκα και εγώ σε αυτή τη λογική και σε αυτή τη ρότα. Ανδρώθηκα λοιπόν στην ΟΝΝΕΔ. Στο πανεπιστήμιο ξεκινώντας με τη ΔΑΠ στην τρίτη ή τέταρτη θέση στο ΑΠΘ αλλά και γενικότερα. Σε 4 χρόνια λοιπόν, που ήμουν φοιτητής και μαζί με όλα τα άλλα τα παιδιά αφήσαμε τη ΔΑΠ πρώτη και στο ΑΠΘ και σε όλη την Ελλάδα και από τότε έτσι πορεύεται.
Η δεκαετία του 80 είναι μια δεκαετία γεμάτη για το σπίτι σας καθώς ο Σωτήρης Κούβελας κατεβαίνει για δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Πώς έζησε η οικογένεια τη μάχη των εκλογών του 82 και το 86; Τι θυμάστε χαρακτηριστικά;
Θυμίζω ότι το 81 έχουμε εκλογές και ο Κούβελας εκλέγεται βουλευτής. Το 1982 δημοτικές εκλογές, το 1984 ευρωεκλογές με Αβέρωφ, αμέσως μετά εκλέγεται ο Μητσοτάκης και ο Κούβελας ανεβαίνει στα οργανωτικά της ΝΔ καθώς έχει αναλάβει και τον τομέα της τοπικής αυτοδιοίκησης, το 85 εθνικές εκλογές με τον Κούβελα να είναι πρωτοκλασάτο στέλεχος και το ΠΑΣΟΚ να κερδίζει. 1986 υποψήφιος δήμαρχος. Και στη συνέχεια έχουμε τη δεκαετία που κλείνει με 89 με 2 εκλογικές αναμετρήσεις και το 90 με κυβέρνηση Μητσοτάκη. Σε αυτές όλες τις καμπάνιες τόσο τις προσωπικές όσο και τις μεγάλες πολιτικές καμπάνιες της ΝΔ είμαι πια φοιτητής και έχω εμπλοκή σε όλα.
Πολλές εκλογικές αναμετρήσεις, παρόλα αυτά ποια ήταν η πιο έντονη στιγμή;
Θα έλεγα ότι εντονότερη καμπάνια που κράτησε και πέντε μήνες καθώς ξεκίνησε από τον Ιούνιο και πήγε μέχρι τον Οκτώβριο την ημέρα των εκλογών ήταν η δημοτική μάχη. Με απίθανο σχεδιασμό, απίθανη ένταση, απίθανο κέφι για όλους αυτούς τους εθελοντές που συστρατεύτηκαν, τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν, τις περίπου 20 συγκεντρώσεις που έγιναν μέσα στο καλοκαίρι εκεί που παραθέριζαν οι Θεσσαλονικείς. Από την Πιερία και τη Χαλκιδική μέχρι τη Θάσο. Σε όλες αυτές τις περιοχές πήγαινα μερικές μέρες πριν και τις προετοίμαζα. Και άλλα πολλά. Και βέβαια να πούμε ότι αυτή η θητεία ήταν επανάσταση. Είναι το κουίζ που κάνω για πλάκα με αρκετούς φίλους που είναι κοντά σε εμάς.
Τι κουίζ;
Ρωτώ πόσα χρόνια ήταν δήμαρχος ο Σωτήρης Κούβελας. Ξεκινούν από τα 12 και κατεβαίνουν. Σπάνια κάποιος απαντά λέγοντας κάτω από 4, ενώ κράτησε μόλις δυόμισι χρόνια. Ήταν τέτοια η επανάσταση σε όλους τους τομείς, στον πολιτισμό, στην κοινωνική πολιτική, στα οικονομικά του δήμου που συμμαζεύτηκαν, φυσικά σε ραδιόφωνο και τηλεόραση, το μετρό και φυσικά η δίκη της κεραίας. Η απόφαση για το τηλεοπτικό σήμα ήταν πολύ σημαντική και αποτέλεσε νομολογία και δεν ξανασυζητήθηκε ποτέ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι το τηλεοπτικό σήμα είναι ταυτόχρονα υπηρεσία και προϊόν και ως τέτοιο πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα.
Ξαναγυρνάμε στον ιδιώτη Δημήτρη Κούβελα. Κάνατε δύο μεταπτυχιακά, ένα στο Κολέγιο της Ευρώπης στο Μπριζ και ένα στις Βρυξέλλες. Γιατί έγιναν και τι πρόσφεραν;
Ήθελα να κάνω ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό και δεν με συγκινούσαν οι κλασικοί τομείς του δικαίου, δηλαδή το αστικό ή το ποινικό. Το ευρωπαϊκό δίκαιο λοιπόν, φάνταζε ως κάτι πολύ ξεχωριστό και άνοιγε οπωσδήποτε ορίζοντες. Αυτός ήταν ο λόγος που το επέλεξα και ομολογώ ότι με επηρέασε σε αυτό η κουβέντα με έναν αδελφικό φίλο του πατέρα μου που ήταν εκείνα τα χρόνια Γενικός Διευθυντής στην Κομισιόν, πρέσβης που υπηρετούσε εκεί και με τον φίλο Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος μόλις είχε αποφοιτήσει από το Κολέγιο της Ευρώπης.
Στο Βερολίνο το 1989, την ημέρα της πτώσης του τείχους
Ο ευρωπαϊκός αέρας τι έδωσε στον Δημήτρη Κούβελα;
Απίθανη εμπειρία. Ήταν και ο λόγος που συνέχισα με πρακτική άσκηση στην Κομισιόν και αμέσως μετά ξεκίνησα σε ένα δικηγορικό γραφείο να ασχολούμαι με φακέλους και με σχέδια για το Δίκαιο του ανταγωνισμού. Μετά επακολούθησε συμβόλαιο στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, με τον Έλληνα ευρωβουλευτή Μενέλαο Χατζηγεωργίου. Απίθανη εμπειρία, απίθανη συγκυρία.
Γιατί;
Το να γνωρίσει κανείς τα ευρωπαϊκά θέματα και το τι συμβαίνει στην Ευρώπη και πως αυτή επηρεάζει τη ζωή μας, όταν κανείς ασχολείται με την πολιτική είναι εκ των ων ουκ άνευ. Λέω απίστευτη συγκυρία γιατί στα δικά μας χρόνια έτρεχε η προετοιμασία για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά, όπου αγαθά, πρόσωπα και υπηρεσίες θα κυκλοφορούσαν πια ελεύθερα από το 1992, υπογράφεται η συνθήκη του Μάαστριχτ, που πρόσφερε στην κλασική ευρωπαϊκή κοινότητα τους δύο επιπλέον πυλώνες, δηλαδή κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα και συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και της ασφάλειας. Ήταν τότε που έπεσε το τείχος του Βερολίνου. Τα γεγονότα ξεκίνησαν το μεσημέρι, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας ήμασταν στο Βερολίνο και συμμετείχαμε και εμείς σε αυτή τη μεγάλη γιορτή δημοκρατίας.
Είναι η εποχή που η Ελλάδα αρχίζει και αγαπάει την Ευρώπη…
Είναι η εποχή που η ΝΔ κυβερνά και δίνει τον τόνο. Και αυτό επηρέασε πάρα πολύ, να νιώσουμε δηλαδή ότι η Ευρώπη μάς αφορά, ότι η Ευρώπη μάς στηρίζει και ότι στην Ευρώπη είναι το μέλλον μας. Σας θυμίζω ότι είχαμε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο που είχε αρχίσει να δίνει κάποια δείγματα, τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, μέσα από τα οποία χρηματοδοτούνταν πολλά έργα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης είμαστε σε μια περίοδο πριν από μια πτώχευση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τότε ένα δάνειο στην Ελλάδα και σώθηκε κάπως η παρτίδα και αναλάβαμε και τη δέσμευση ότι θα φεύγουν δύο δημόσιοι υπάλληλοι για κάθε έναν νέο που θα μπαίνει.
Μετά από 4 χρόνια στο Βέλγιο επιστρέφετε στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη για το ξεκίνημα της μάχιμης δικηγορίας. Τι σας δυσκόλεψε;
Ήθελα να γυρίσω. Η τότε θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ακόμη σε εξέλιξη μέχρι το 1994 και εγώ γύρισα τέλη του 92 γιατί ήθελα να τελειώσω με το στρατιωτικό και να δικηγορήσω. Το δεύτερο μεταπτυχιακό έγινε στα χρόνια των Βρυξελλών με θέμα το Διεθνές Εμπόριο. Δεν ήταν η πολιτική ο λόγος που επέστρεψα, ήταν πιο πολύ η ιδέα να γυρίσω στη Θεσσαλονίκη και να δικηγορήσω.
Κρατάω δύο ημερομηνίες από δω και πέρα: Το 2014 κάνετε τη βουτιά ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό του Σταύρου Καλαφάτη.
Πριν από αυτό να πω ότι είμαι δικηγόρος από το 1992, έχω γράψει και γράφω χιλιόμετρα από τότε στη μάχιμη δικηγορία. Πολύ σύντομα δε μπήκα στα κοινά των δικηγόρων, υπηρετώντας για πολλά χρόνια ως εκλεγμένη διοίκηση το Ταμείο Πρόνοιας των δικηγόρων της Θεσσαλονίκης. Εκεί είχαμε τη χαρά και την ικανοποίηση με καλούς συναδέλφους, όπου ήμουν επί σειρά ετών ταμίας και γενικός γραμματέας, να μάς εμπιστευτούν οι δικηγόροι της Θεσσαλονίκης -πέρα από κόμματα και χρώματα- τα χρήματά τους και την υγεία τους.
Με την ομάδα ποδοσφαίρου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης στο Μουντιάλ δικηγόρων
Το 2014 επιστροφή σε λημέρια γνωστά, αυτά του δήμου Θεσσαλονίκης. Παρόλα αυτά τι καινούργιο είδατε; Πώς ήταν η εμπειρία στο δήμο;
Πολύ σημαντική, πολύ ενδιαφέρουσα, πολύ χρήσιμη και πολύ καλό φροντιστήριο. Ήξερα την πόλη από την καλή, την έμαθα και από την ανάποδη. Η λειτουργία του δημοτικού συμβουλίου του δήμου ήταν μεν κάτι γνωστό σε μένα, αλλά είναι πάντα διαφορετικό να το ζεις από μέσα. Άλλο είναι να τρέχεις στην καμπάνια ενός υποψήφιου δημάρχου όπως με τον Σωτήρη και άλλο για τον εαυτό σου.
Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το 2018
Το τηλεφώνημα που σάς έκανε το 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να είστε υποψήφιος βουλευτής το θυμάστε;
Το θυμάμαι.
Ήταν πολύ λίγο πριν από τις εκλογές.
Πιο λίγο δεν γίνεται.
Τι σας είχε πει;
Ότι θα ήθελε να δώσουμε μαζί αυτή τη μάχη. Εγώ από την πλευρά μου χαριτολογώντας στην κουβέντα του είπα: «Πρόεδρε, ας το λέγαμε και λίγο νωρίτερα». «Δεν έχεις ανάγκη», μου απάντησε. «Θα τα πάμε καλά». Ήταν μια πολύ σύντομη καμπάνια. Θυμίζω ότι το 2019 το ψηφοδέλτιο της ΝΔ στην Α΄ Θεσσαλονίκης ήταν το τελευταίο που ανακοινώθηκε. Νομίζω ότι ήταν λιγότερο από 3 εβδομάδες η καμπάνια.
Θα γυρίσω λίγο στη σχέση των πατεράδων. Στο τέλος ο Σωτήρης Κούβελας ήταν πολύ στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Θυμάστε κάποια ιδιαίτερη σκηνή από τον επίτιμο πρόεδρο της ΝΔ;
Αρκετές. Θα έλεγα ότι οι ευκαιρίες που είχα να συναντηθώ με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό συνδυάζονταν και με τον πατέρα μου. Από επίσκεψη στο σπίτι μας στη Θεσσαλονίκη και τραπέζι, όπου καθόμασταν όλοι μαζί, μέχρι πιο άνετες συνεργασίες στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα πριν γίνει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πρωθυπουργός. Βέβαια τον θυμάμαι και στην Αθήνα στα υπουργεία Εσωτερικών και Προεδρίας όπου είχε βρεθεί για συνεργασίες με τον Σωτήρη Κούβελα, αλλά και σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις που έτυχε να παρακολουθήσουμε μαζί.
Πώς ήταν στο πιο προσωπικό επίπεδο;
Πολύ στιβαρός, πολύ σοβαρός. Κάθε κουβέντα είχε νόημα, χαμογελούσε και το καλαμπούρι το έκανε με σοβαρό ύφος. Πάντα στις κουβέντες είχε νόημα και ουσία. Ήταν δηλαδή, και δουλειά ακόμα και όταν κάναμε πλάκα. Και συζητούσε πάντα για κάτι που είχαμε ανάγκη και κάτι που έρχονταν. Επίσης δεν υπήρχε περίπτωση να είναι ο Μητσοτάκης καθιστός, να έρθει μια κυρία για να τον χαιρετήσει και να μην σηκωθεί. Πάντα. Και σίγουρα αγαπούσε την Ντόρα.
Να προσθέσω εδώ πάντως κάτι σε σχέση με τις σχέσεις των πατεράδων μας. Δεν ήταν αυτός ο λόγος που πίστεψα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και συστρατεύτηκα μαζί του.
Αλλά;
Ο Κυριάκος διαμόρφωσε τη δική του προσωπικότητα, με κέρδισε ο ίδιος και συνεχίζω να πιστεύω σε αυτό. Ως σύγχρονο Ευρωπαίο πολιτικό και ηγέτη.
Πάμε στα πολιτικά της εποχής. Υπάρχει μια αίσθηση και μια κριτική ότι στη δεύτερη θητεία η ΝΔ και η κυβέρνηση πηγαίνουν κάπως με φρένο και δεν έχουν τη μεταρρυθμιστική ορμή που είχε η πρώτη τετραετία. Είναι έτσι;
Είναι λογικό όταν από το μαύρο περνάς στο άσπρο, όταν από το σκοτάδι περνάς στο φως, αυτό να σε τυφλώνει και να σε συγκλονίζει. Όταν είσαι πια στο φως λοιπόν, συνηθίζεις και δεν σου κάνει αίσθηση και θέλεις πολλές άλλες ομορφιές. Αυτό είναι γεγονός. Τώρα κάποιες κοιλιές, κάπου ο βηματισμός στην αρχή να ήταν τόσο γρήγορος και να χάθηκε, κάποιες συμπεριφορές… Συμβαίνουν και αυτά και μας απασχολούν όλους. Σε κανέναν δεν αρέσουν και εδώ είμαστε για να τα βελτιώνουμε.
Μέχρι το 2027 ποιο είναι το διακύβευμα;
Να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα έτσι ώστε οι Έλληνες -και αυτό δεν το λέω έτσι βαρύγδουπα- να εμπιστευτούν για τρίτη φορά τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ. Γιατί δίπλα στην αρρυθμία που κάποιος μπορεί να επισημάνει, ο ίδιος ο Μητσοτάκης συνεχίζει με 1.000. Συνεχίζει να τρέχει ακατάπαυστα.
Η αρρυθμία μπορεί να οφείλεται και σε κάποιες αμφισβητήσεις; Ακούμε και τους δύο πρώην πρωθυπουργούς, ή κάποιες ερωτήσεις βουλευτών που ασκούν κριτική.
Αυτά δε νομίζω ότι επηρεάζουν την κυβέρνηση και το κυβερνητικό έργο, τη δουλειά που πρέπει να βγάζουμε. Ότι δυσκολεύουν ίσως τη διάθεσή μας, την ψυχολογία μας, την εικόνα της ΝΔ, αυτό μπορεί. Δε θέλω όμως να παρεξηγηθώ: όποιοι συνάδελφοι βουλευτές -για το καλό των πολιτών αλλά και για το καλό της κυβέρνησης- εκεί που δεν υπάρχει άλλη φωνή να κάνει επισημάνσεις, το κάνουν αυτοί, είναι χρήσιμο.
Αισθάνεστε άνετα όταν βλέπετε ξανά ως βασικό σας αντίπαλο το ΠΑΣΟΚ;
Δεν είμαι βέβαιος για αυτό ακόμη, θα δείξει. Ας περιμένουμε λίγο τις εξελίξεις όσο και αν αυτό που λέτε φαίνεται ως πιθανό σήμερα. Στον ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστούν αρκετό χρόνο για να συνέλθουν από αυτά που συμβαίνουν. Θα πάω όμως ακόμη παραπέρα και θα πω ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ έχει επίσης πολλή δουλειά και δρόμο. Και γενικά δεν μας χαροποιεί η κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εμείς πιστεύουμε ότι η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός μας έχουν ανάγκη από κριτική στην κυβέρνηση, από προτάσεις εναλλακτικές, από λύσεις και σκέψεις. Σήμερα τα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν είναι σε θέση να το προσφέρουν, όχι στην κυβέρνηση αλλά στην κοινωνία στον ελληνικό λαό και στον κοινοβουλευτισμό μας.
Θα σας πάω κάποια χρόνια μπροστά αλλά το θέμα έχει ένα ενδιαφέρον. Αν σάς ζητούσε ο πρωθυπουργός την επόμενη φορά να είστε υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης τι θα κάνετε;
Σε 4 χρόνια; Επειδή προηγούνται όλα αυτά στα οποία αναφερθήκαμε, δηλαδή οι εθνικές εκλογές και άλλα πολλά, έχουμε δρόμο μπροστά μας.
Με τη σύζυγό του Εύα και τα παιδιά Σωτήρη, Θάνο και Νίκη στη μακρινή Νέα Ζηλανδία
Πάμε στον ιδιώτη Δημήτρη Κούβελα. Παντρεμένος με την Εύα Τσουκαλίδου, απόφοιτη του Χάρβαρτ.
Ήρωας, αυτός είναι ο μεγαλύτερος τίτλος. Ευτυχώς που υπάρχει και αυτή.
Σας λέει τη γνώμη της στα πολιτικά;
Όσο λιγότερο γίνεται και το κάνει συνειδητά. Δεν ανακατεύεται καθόλου στα του γραφείου μου και στη δική μου καθημερινότητα, όμως ακούει τον κόσμο και φυσικά έχει και άποψη. Προφανώς όχι γιατί είναι απόφοιτος σημαντικών πανεπιστημίων.
Τι έχει σπουδάσει;
Οικονομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Χάρβαρντ. Έκανε οικονομικά της ενέργειας στο LSE του Λονδίνου, τελείωσε τη Νομική της Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακό στο Δημόσιο Δίκαιο εδώ στη Θεσσαλονίκη, με την εργασία της να έχει έμφαση στο Συνταγματικό Δίκαιο. Είναι εξπέρ στην ενέργεια, καθώς εργάζεται στο ΔΕΣΦΑ. Η Εύα τρέχει τη δουλειά της, αυτές τις μέρες θα είναι στην Αθήνα για μια ημερίδα του υπουργείου Ενέργειας, τρέχει και τα παιδιά, καθώς αυτή περισσότερο θα τα διαβάσει και είναι αυτή που θα τα οργανώσει. Χωρίς αυτή δεν γίνεται στο σπίτι.
Τα παιδιά πόσο χρονών είναι;
16, 10 και 9. Β΄ Λυκείου, Ε΄ και Δ΄ δημοτικού. Έχουμε ακόμη δρόμο.
Έχουν άποψη;
Η Νίκη, η μικρή, είναι απίθανη φαν του Μητσοτάκη, ο Θάνος είναι πολύ κουλ, ο Σωτήρης καταλαβαίνει πολλά και ήδη χτίζει τη δική του προσωπικότητα και προφίλ, όντας πολύ συνειδητός νέος για την ηλικία του.
Σε όλη αυτή την πολύ έντονη ζωή υπάρχουν στιγμές χαλάρωσης;
Είναι οι στιγμές και οι ευκαιρίες με φίλους. Ιδανικά εκτός Θεσσαλονίκης, αν την κοπανήσουμε για κάποιο ταξίδι ή κάποια εκδρομή, πράγμα σπάνιο και συνήθως πολύ σύντομο.
Ομάδα;
ΠΑΟΚ, δεν το συζητώ.
Ο μπαμπάς;
Ποτέ δεν εκφράστηκε. Αυτός ήταν οπαδός του Νίκου Κούβελα. Αυτόν υποστήριξε σε όλες τις ομάδες που έπαιξε.
Μότο ζωής για τον Δημήτρη Κούβελα;
Καλή ερώτηση. Περισσότερα μότο από ένα. Αν πρέπει να ξεχωρίσω κάποιο θα έλεγα ότι πιστεύω πως οι περισσότεροι μαζί θα καταφέρουν ακόμη περισσότερα. Πολλοί μαζί θα καταφέρουμε πολλά περισσότερα.
Αν είχατε το μαγικό λάδι τι θα αλλάζατε στη Θεσσαλονίκη, που δεν αλλάζει εύκολα;
Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στην πόλη την ανάγκη να βελτιώσουμε την καθημερινότητα. Καθημερινότητα είναι από τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στο δρόμο, μέχρι τα σκουπίδια που ξεχειλίζουν στους κάδους. Είναι όλα αυτά που θεωρούμε αυτονόητα πως αν άλλαζαν και αν βελτιώνονταν, η ζωή μας θα γίνονταν καλύτερη. Αυτό θα στόχευα και νομίζω ότι αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο ενώνοντας δυνάμεις στην πόλη. Για τα μικρά πόσο μάλλον για τα μεγάλα. Νομίζω ότι έχουμε πολλά περιθώρια βελτίωσης σε αυτόν τον τομέα εμείς εδώ στη Θεσσαλονίκη και δε σας κρύβω ότι αυτά τα χρόνια που πολιτεύομαι σε εθνικό επίπεδο είναι ένας από τους στόχος μου. Να φέρνω περισσότερες σκέψεις, περισσότερους ανθρώπους, περισσότερες ανάγκες, αλλά εν τέλει λύσεις στην επιφάνεια για να μπορούμε να προχωρήσουμε παραπέρα.
Πολιτικός και θεσσαλονικιώτικος ο σημερινός «πρωινός καφές». Μαζί με έναν άνθρωπο που από την ημέρα γεννήθηκε στο πατρικό του στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η πολιτική ήταν συνεχώς παρούσα.
Ο Δημήτρης Κούβελας θυμήθηκε την μπάλα που έπαιζε πιτσιρικάς στην πλατεία Ναυαρίνου και στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, τα δυναμιτάκια που αγόραζε από τον περίφημο «Λίγα απ΄ Όλα» στην Ικτίνου και τα καφέ που έπινε ως φοιτητής στον περίφημο Τόττη, όπου ήπιαμε και εμείς καφέ. Θυμήθηκε τις προεκλογικές καμπάνιες του Σωτήρη Κούβελα, τις επισκέψεις στο σπίτι του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αλλά και το τηλεφώνημα του Κυριάκου Μητσοτάκη στον ίδιο για να συμμετάσχει για πρώτη φορά στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ.
Με τόσες κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις και με τρία παιδιά στο σπίτι προλαβαίνετε να πιείτε πρωινό καφέ;
(Γελάει). Έχει μπει στο καθημερινό πρόγραμμα ο πρωινός καφές, γιατί είναι ευκαιρία να οργανώσεις την ημέρα και να κουβεντιάσεις με φίλους ή συνεργάτες για θέματα τα οποία τρέχουν. Συνεπώς έχουμε τουλάχιστον τρεις πρωινούς καφέδες την εβδομάδα. Εσπρέσο lungo.
Στο σπίτι;
Όχι, ποτέ.
Αλλά πού;
Στο γραφείο ή σε κάποιο καφέ πριν ανέβω στο γραφείο. Στη Θεσσαλονίκη ή στην Αθήνα.
Γιατί επιλέξατε το «Garcon»;
(Γελάει). Το σημερινό «Garcon» είναι ο «Τόττης» της εποχής μας.
Τον θυμάμαι και εγώ
Τα χρόνια εκείνα τα φοιτητικά -στο σχολείο -δεν έκανα κοπάνες, να το βγάλαμε με κάνα δυο μόνο στην πλατεία Αριστοτέλους και στα καφέ εκεί- έπαιζε πολύ το «Αχίλλειο», ο «Τόττης» και για τα βραδάκια το «Bel Air». Όλα στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο (γελάει), τα δύο με θέα στην παραλία. Ξεκινήσαμε με «Αχίλλειο», που ήταν πιο εναλλακτικό και τελειώσαμε με «Τόττη» τα φοιτητικά μας χρόνια.
Στο πατάρι έτσι, ε;
Και εκεί.
Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν τη δικτατορία.
4 Μαρτίου του 1966. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που μας συνοδεύουν με τον πρωθυπουργό.
Ίδια μέρα γενέθλια;
Ναι, είναι από τις διάφορες μικρές λεπτομέρειες που μας φέρνουν κοντά.
Σε ποιο σπίτι γεννηθήκατε;
Στην οδό Χρυσοστόμου Σμύρνης, μεταξύ Τσιμισκή και Μητροπόλεως.
Ιπτάμενος, κάπου το 1970, στα χέρια του πατέρα του Σωτήρη Κούβελα
Με μπαμπά τον Σωτήρη Κούβελα και μαμά τη Νίκη. Πώς ήτανε τα παιδικά χρόνια στο σπίτι; Μηχανικός ο μπαμπάς Σωτήρης, σχεδιάστρια η μαμά Νίκη. Σχέδιο οικοδομικό και αρχιτεκτονικό, άρα βρέθηκε στο γραφείο του όπου και γνωρίστηκαν.
Στο σπίτι τι θυμάστε ως ατμόσφαιρα;
Πρόλαβα να θυμάμαι τους γονείς μου. γιατί τα αδέρφια μου ήρθαν 6 και 7 χρόνια μετά...
…Άλλα 2 αδέλφια, έτσι;
Με τα αδέρφια μου έχουμε ακριβώς τις διαφορές ηλικίας όπως σήμερα τα παιδιά μου. Θυμάμαι λοιπόν, τη βεράντα μας, καθώς ήμασταν το πρώτο ρετιρέ στην οικοδομή. Ήταν μια νέα οικοδομή και μπήκαμε μόλις χτίστηκε. Η μεγάλη βεράντα ήταν ταυτόχρονα κήπος αλλά και αυλή, όπου περνούσα πολλές ώρες την ημέρα παίζοντας. Ποδηλατάκι, κούνια. Ήταν κυριολεκτικά σαν αυλή.
Καλοκαίρι, σε νεαρή ηλικία στην Περαία
Ο Σωτήρης Κούβελας πώς ήταν σαν μπαμπάς;
Ο Σωτήρης μπαινόβγαινε στο σπίτι τις ώρες του, τον έβλεπα λίγο, αλλά τον θυμάμαι πολύ έντονα. Πως το κατάφερε αυτό δεν ξέρω. Και είναι η μεγάλη μου αγωνία, αλλά και το στοίχημα ταυτόχρονα, αν θα μπορέσω και εγώ να τα καταφέρω με τα παιδιά μου, που είναι σε ανάλογες ηλικίες, όπως και εκείνος όταν ξεκίνησε με την πολιτική και τα κοινά.
Η μαμά τι ρόλο είχε στο σπίτι;
Τα πάντα, όλα. Το να μας μαγειρεύει, να μας ετοιμάζει για το σχολείο και τα διαβάσματα. Ο Σωτήρης αισθανόμασταν ότι πάντα είχε τη συνολική εικόνα και την υψηλή επίβλεψη και βέβαια (γελάει) ήταν κλασσικά το Εφετείο. Σε όλες τις αντιπαραθέσεις ο πρώτος βαθμός ήταν με τη μαμά και όταν δεν λύνονταν πηγαίναμε στο Εφετείο, που ήταν ο μπαμπάς (γελάει).
Ανέτρεπε την αρχική απόφαση;
Κατά περίπτωση.
Πιτσιρικάς μπροστά στην τούρτα γενεθλίων με ράμματα στο μέτωπο
Νηπιαγωγείο στον Ρήγα Φεραίο, δημοτικό στο 43ο και μετά στην Ικτίνου στο ιστορικό 2ο Γυμνάσιο.
Στο νηπιαγωγείο του Ρήγα Φεραίου, που στεγάζονταν τότε στην Αδριανουπόλεως, έκανα τα δύο πρώτα χρόνια.
Στο 2ο Γυμνάσιο ήταν και ο θρυλικός «Λίγα απ’ όλα»;
Εμείς ήμασταν στο 2ο επί της Ικτίνου πριν ο δρόμος γίνει πεζόδρομος. Στο «Λίγο απ’ όλα» μπαινοβγαίναμε καθημερινά για να σκαλίζουμε εκεί και παίρναμε παλιά Μίκυ Μάους, περιοδικά, δυναμιτάκια και χαρτάκια ποδοσφαιριστών. Δίπλα κολλητά στο σχολείο ήταν ένα τοστάδικο, όπου παίρναμε τυρόπιτες και τοστ.
Πιο πολύ μαθήματα ή πιο πολύ μπάλα;
Μπάλα παίζαμε στην αρχή στην πλατεία Αριστοτέλους, στο προαύλιο της Μητρόπολης και στην Αγία Σοφία λίγο, αλλά παίζαμε και στην πλατεία Ναυαρίνου. Εμείς φύγαμε από το σπίτι της Χρυσοστόμου Σμύρνης με τους σεισμούς του 1978. Το σεισμό τον θυμάμαι σαν χθες. Βλέπαμε Αργεντινή για το Μουντιάλ και άρχισε να κουνάει. Έτσι βρεθήκαμε μια χρονιά στις 40 Εκκλησιές και στη Β’ Γυμνασίου κατέβαινα στο 2ο από τις 40 Εκκλησιές, όπου μείναμε στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού μέχρι να βεβαιωθούμε ότι εδώ όλα τα πράγματα είναι οκέι. Στη συνέχεια κατεβήκαμε στην πλατεία Ναυαρίνου. Οπότε γυρνώντας στο σχολείο με όσα φιλαράκια έμεναν προς τα εκεί παίζαμε πολύ μπαλίτσα.
Με τη μελόντικα, τραγουδώντας τα κάλαντα σε ηλικία 9 χρονών
Στο σχολείο;
Τα κατάφερνα εύκολα, γι’ αυτό και διάβαζα λίγο λιγότερο απ’ όσο θα έπρεπε και από πόσο ζητώ σήμερα από τα παιδιά μου.
Αγαπημένα μαθήματα;
Κανένα. Όμως έχω να επιδεικνύω την έκθεση της Δ΄ Δημοτικού σε πανελλαδικό διαγωνισμό, τον οποίο είχε διοργανώσει το υπουργείο και βραβεύτηκε. Το θέμα του ήταν «το χωριό μου». Σήμερα βέβαια η γυναίκα μου με αμφισβητεί (γελάει) και με ρωτά: «Για ποιο χωριό έγραψες; Μας δουλεύεις;» Φαίνεται ότι είχα έμπνευση. Στην Α΄ και τη Β΄ Λυκείου έπαιξα μπάσκετ στο Νέστωρα, χωρίς να έχω κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο. Πήγαμε στην ομάδα 2 με 3 παιδιά από το σχολείο, ενώ παράλληλα ο γυμναστής μας, ο Χρήστος ο Γκοτζαμανίδης, που έφυγε στο μεταξύ από τη ζωή, ήταν αυτός που έστησε το πρωτάθλημα χάντμπολ στην Ελλάδα. Όπως η ΧΑΝΘ έφερε το μπάσκετ στην Ελλάδα, αυτός έφερε το χάντμπολ στην Ελλάδα. Στήνοντας το ΒΑΟ, με παιδιά που ήταν συμμαθητές μου, πήγαιναν στο 2ο και έκαναν εκείνη τη μεγάλη ομάδα.
Ο αδερφός έπαιξε μπάσκετ;
Ναι, ο επαγγελματίας της οικογένειας ήταν ο Νίκος. Εγώ έπαιξα στο Νέστωρα.
Γιατί επιλέξατε τη Νομική για σπουδές;
Είμαι στην Α΄ Λυκείου όπου αμφιταλαντεύομαι μεταξύ Οδοντιατρικής και Νομικής. Αυτές είναι οι αγάπες μου. Ο μπαμπάς μας μηχανικός, ούτε πέρασε ποτέ από το μυαλό του να μας επηρεάσει σε κάτι. «Ό,τι θέλεις» μου λέει., «αλλά αποφάσισε». Τα λέω λοιπόν με τον καλό μου θείο που ήταν φιλόλογος και ο οποίος μου είπε: «Αφού μου λες ότι σου αρέσουν και τα δύο, αλλά καμία κατεύθυνση ή δέσμη μαθημάτων δεν σου κάνει κλικ, τότε θα δεις τι σου βγαίνει πιο εύκολα. Απλά είναι τα πράγματα». Επειδή λοιπόν, δεν μου άρεσαν πολύ η Φυσική, η Χημεία και τα Μαθηματικά κατάλαβα ότι θα πάω στην άλλη κατεύθυνση. Στη Β΄ και στην Γ΄ Λυκείου κατέγραφα καταπληκτικές επιδόσεις και πέρασα καλούτσικη σειρά στη Νομική Θεσσαλονίκης. Μάλιστα θυμάμαι τότε ότι το 2ο είχε κάνει ένα απίθανο πικ. Από τους 120 που ήμασταν μαθητές της Γ΄ Λυκείου οι 110 βρεθήκαμε σε ΑΕΙ και στα ΤΕΙ. Απίθανη παρτίδα παιδιών.
Γιατί ΝΔ;
Η ΝΔ προηγήθηκε. Μην ξεχνάτε ότι το 1981 ο Σωτήρης Κούβελας είναι υποψήφιος με τη ΝΔ και εγώ ξεκινάω τη Β΄ Λυκείου. Ο πατέρας μου προερχόταν από το ΚΟΔΗΣΟ και όταν διαλύθηκε ο Πεσματζόγλου τους απελευθέρωσε. Τέθηκε λοιπόν το ζήτημα καθώς ο πατέρας μου διεκδικήθηκε και από τους δύο. Και από το ΠΑΣΟΚ και από τη ΝΔ. Θυμάμαι τότε τις συζητήσεις με συνεργάτες, φίλους, αλλά και την ευρύτερη οικογένεια, όπου οι περισσότεροι φίλοι του Σωτήρη είναι κεντροαριστεροί. Όμως τελικά η γνώμη που επικράτησε ως πλειοψηφία ήταν υπέρ της ΝΔ. Γιατί ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν τους έκανε και τόσο κλικ. Και δεν τους έπειθε. Δεν ήταν το θέμα που θα πας για να κερδίσεις και να βγεις βουλευτής αλλά τι είπαν οι άνθρωποι που ήταν φίλοι του και κινούνταν στο χώρο του ΚΟΔΗΣΟ και της Ένωσης Κέντρου, που έτσι τελικά έκριναν.
Στα χρόνια της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και της ΟΝΝΕΔ
Η δική σας επιλογή; Επηρεάστηκε από τις αποφάσεις του μπαμπά;
Νομίζω ότι σε αυτό τον ακολούθησα. Γιατί όταν πολιτεύτηκε το 81 μπήκα και εγώ σε αυτή τη λογική και σε αυτή τη ρότα. Ανδρώθηκα λοιπόν στην ΟΝΝΕΔ. Στο πανεπιστήμιο ξεκινώντας με τη ΔΑΠ στην τρίτη ή τέταρτη θέση στο ΑΠΘ αλλά και γενικότερα. Σε 4 χρόνια λοιπόν, που ήμουν φοιτητής και μαζί με όλα τα άλλα τα παιδιά αφήσαμε τη ΔΑΠ πρώτη και στο ΑΠΘ και σε όλη την Ελλάδα και από τότε έτσι πορεύεται.
Η δεκαετία του 80 είναι μια δεκαετία γεμάτη για το σπίτι σας καθώς ο Σωτήρης Κούβελας κατεβαίνει για δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Πώς έζησε η οικογένεια τη μάχη των εκλογών του 82 και το 86; Τι θυμάστε χαρακτηριστικά;
Θυμίζω ότι το 81 έχουμε εκλογές και ο Κούβελας εκλέγεται βουλευτής. Το 1982 δημοτικές εκλογές, το 1984 ευρωεκλογές με Αβέρωφ, αμέσως μετά εκλέγεται ο Μητσοτάκης και ο Κούβελας ανεβαίνει στα οργανωτικά της ΝΔ καθώς έχει αναλάβει και τον τομέα της τοπικής αυτοδιοίκησης, το 85 εθνικές εκλογές με τον Κούβελα να είναι πρωτοκλασάτο στέλεχος και το ΠΑΣΟΚ να κερδίζει. 1986 υποψήφιος δήμαρχος. Και στη συνέχεια έχουμε τη δεκαετία που κλείνει με 89 με 2 εκλογικές αναμετρήσεις και το 90 με κυβέρνηση Μητσοτάκη. Σε αυτές όλες τις καμπάνιες τόσο τις προσωπικές όσο και τις μεγάλες πολιτικές καμπάνιες της ΝΔ είμαι πια φοιτητής και έχω εμπλοκή σε όλα.
Πολλές εκλογικές αναμετρήσεις, παρόλα αυτά ποια ήταν η πιο έντονη στιγμή;
Θα έλεγα ότι εντονότερη καμπάνια που κράτησε και πέντε μήνες καθώς ξεκίνησε από τον Ιούνιο και πήγε μέχρι τον Οκτώβριο την ημέρα των εκλογών ήταν η δημοτική μάχη. Με απίθανο σχεδιασμό, απίθανη ένταση, απίθανο κέφι για όλους αυτούς τους εθελοντές που συστρατεύτηκαν, τα χιλιόμετρα που διανύθηκαν, τις περίπου 20 συγκεντρώσεις που έγιναν μέσα στο καλοκαίρι εκεί που παραθέριζαν οι Θεσσαλονικείς. Από την Πιερία και τη Χαλκιδική μέχρι τη Θάσο. Σε όλες αυτές τις περιοχές πήγαινα μερικές μέρες πριν και τις προετοίμαζα. Και άλλα πολλά. Και βέβαια να πούμε ότι αυτή η θητεία ήταν επανάσταση. Είναι το κουίζ που κάνω για πλάκα με αρκετούς φίλους που είναι κοντά σε εμάς.
Τι κουίζ;
Ρωτώ πόσα χρόνια ήταν δήμαρχος ο Σωτήρης Κούβελας. Ξεκινούν από τα 12 και κατεβαίνουν. Σπάνια κάποιος απαντά λέγοντας κάτω από 4, ενώ κράτησε μόλις δυόμισι χρόνια. Ήταν τέτοια η επανάσταση σε όλους τους τομείς, στον πολιτισμό, στην κοινωνική πολιτική, στα οικονομικά του δήμου που συμμαζεύτηκαν, φυσικά σε ραδιόφωνο και τηλεόραση, το μετρό και φυσικά η δίκη της κεραίας. Η απόφαση για το τηλεοπτικό σήμα ήταν πολύ σημαντική και αποτέλεσε νομολογία και δεν ξανασυζητήθηκε ποτέ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι το τηλεοπτικό σήμα είναι ταυτόχρονα υπηρεσία και προϊόν και ως τέτοιο πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα.
Ξαναγυρνάμε στον ιδιώτη Δημήτρη Κούβελα. Κάνατε δύο μεταπτυχιακά, ένα στο Κολέγιο της Ευρώπης στο Μπριζ και ένα στις Βρυξέλλες. Γιατί έγιναν και τι πρόσφεραν;
Ήθελα να κάνω ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό και δεν με συγκινούσαν οι κλασικοί τομείς του δικαίου, δηλαδή το αστικό ή το ποινικό. Το ευρωπαϊκό δίκαιο λοιπόν, φάνταζε ως κάτι πολύ ξεχωριστό και άνοιγε οπωσδήποτε ορίζοντες. Αυτός ήταν ο λόγος που το επέλεξα και ομολογώ ότι με επηρέασε σε αυτό η κουβέντα με έναν αδελφικό φίλο του πατέρα μου που ήταν εκείνα τα χρόνια Γενικός Διευθυντής στην Κομισιόν, πρέσβης που υπηρετούσε εκεί και με τον φίλο Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος μόλις είχε αποφοιτήσει από το Κολέγιο της Ευρώπης.
Στο Βερολίνο το 1989, την ημέρα της πτώσης του τείχους
Ο ευρωπαϊκός αέρας τι έδωσε στον Δημήτρη Κούβελα;
Απίθανη εμπειρία. Ήταν και ο λόγος που συνέχισα με πρακτική άσκηση στην Κομισιόν και αμέσως μετά ξεκίνησα σε ένα δικηγορικό γραφείο να ασχολούμαι με φακέλους και με σχέδια για το Δίκαιο του ανταγωνισμού. Μετά επακολούθησε συμβόλαιο στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, με τον Έλληνα ευρωβουλευτή Μενέλαο Χατζηγεωργίου. Απίθανη εμπειρία, απίθανη συγκυρία.
Γιατί;
Το να γνωρίσει κανείς τα ευρωπαϊκά θέματα και το τι συμβαίνει στην Ευρώπη και πως αυτή επηρεάζει τη ζωή μας, όταν κανείς ασχολείται με την πολιτική είναι εκ των ων ουκ άνευ. Λέω απίστευτη συγκυρία γιατί στα δικά μας χρόνια έτρεχε η προετοιμασία για την Ενιαία Εσωτερική Αγορά, όπου αγαθά, πρόσωπα και υπηρεσίες θα κυκλοφορούσαν πια ελεύθερα από το 1992, υπογράφεται η συνθήκη του Μάαστριχτ, που πρόσφερε στην κλασική ευρωπαϊκή κοινότητα τους δύο επιπλέον πυλώνες, δηλαδή κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα και συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και της ασφάλειας. Ήταν τότε που έπεσε το τείχος του Βερολίνου. Τα γεγονότα ξεκίνησαν το μεσημέρι, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και τα ξημερώματα της επόμενης ημέρας ήμασταν στο Βερολίνο και συμμετείχαμε και εμείς σε αυτή τη μεγάλη γιορτή δημοκρατίας.
Είναι η εποχή που η Ελλάδα αρχίζει και αγαπάει την Ευρώπη…
Είναι η εποχή που η ΝΔ κυβερνά και δίνει τον τόνο. Και αυτό επηρέασε πάρα πολύ, να νιώσουμε δηλαδή ότι η Ευρώπη μάς αφορά, ότι η Ευρώπη μάς στηρίζει και ότι στην Ευρώπη είναι το μέλλον μας. Σας θυμίζω ότι είχαμε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο που είχε αρχίσει να δίνει κάποια δείγματα, τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, μέσα από τα οποία χρηματοδοτούνταν πολλά έργα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης είμαστε σε μια περίοδο πριν από μια πτώχευση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τότε ένα δάνειο στην Ελλάδα και σώθηκε κάπως η παρτίδα και αναλάβαμε και τη δέσμευση ότι θα φεύγουν δύο δημόσιοι υπάλληλοι για κάθε έναν νέο που θα μπαίνει.
Μετά από 4 χρόνια στο Βέλγιο επιστρέφετε στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη για το ξεκίνημα της μάχιμης δικηγορίας. Τι σας δυσκόλεψε;
Ήθελα να γυρίσω. Η τότε θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ακόμη σε εξέλιξη μέχρι το 1994 και εγώ γύρισα τέλη του 92 γιατί ήθελα να τελειώσω με το στρατιωτικό και να δικηγορήσω. Το δεύτερο μεταπτυχιακό έγινε στα χρόνια των Βρυξελλών με θέμα το Διεθνές Εμπόριο. Δεν ήταν η πολιτική ο λόγος που επέστρεψα, ήταν πιο πολύ η ιδέα να γυρίσω στη Θεσσαλονίκη και να δικηγορήσω.
Κρατάω δύο ημερομηνίες από δω και πέρα: Το 2014 κάνετε τη βουτιά ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό του Σταύρου Καλαφάτη.
Πριν από αυτό να πω ότι είμαι δικηγόρος από το 1992, έχω γράψει και γράφω χιλιόμετρα από τότε στη μάχιμη δικηγορία. Πολύ σύντομα δε μπήκα στα κοινά των δικηγόρων, υπηρετώντας για πολλά χρόνια ως εκλεγμένη διοίκηση το Ταμείο Πρόνοιας των δικηγόρων της Θεσσαλονίκης. Εκεί είχαμε τη χαρά και την ικανοποίηση με καλούς συναδέλφους, όπου ήμουν επί σειρά ετών ταμίας και γενικός γραμματέας, να μάς εμπιστευτούν οι δικηγόροι της Θεσσαλονίκης -πέρα από κόμματα και χρώματα- τα χρήματά τους και την υγεία τους.
Με την ομάδα ποδοσφαίρου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης στο Μουντιάλ δικηγόρων
Το 2014 επιστροφή σε λημέρια γνωστά, αυτά του δήμου Θεσσαλονίκης. Παρόλα αυτά τι καινούργιο είδατε; Πώς ήταν η εμπειρία στο δήμο;
Πολύ σημαντική, πολύ ενδιαφέρουσα, πολύ χρήσιμη και πολύ καλό φροντιστήριο. Ήξερα την πόλη από την καλή, την έμαθα και από την ανάποδη. Η λειτουργία του δημοτικού συμβουλίου του δήμου ήταν μεν κάτι γνωστό σε μένα, αλλά είναι πάντα διαφορετικό να το ζεις από μέσα. Άλλο είναι να τρέχεις στην καμπάνια ενός υποψήφιου δημάρχου όπως με τον Σωτήρη και άλλο για τον εαυτό σου.
Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη το 2018
Το τηλεφώνημα που σάς έκανε το 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να είστε υποψήφιος βουλευτής το θυμάστε;
Το θυμάμαι.
Ήταν πολύ λίγο πριν από τις εκλογές.
Πιο λίγο δεν γίνεται.
Τι σας είχε πει;
Ότι θα ήθελε να δώσουμε μαζί αυτή τη μάχη. Εγώ από την πλευρά μου χαριτολογώντας στην κουβέντα του είπα: «Πρόεδρε, ας το λέγαμε και λίγο νωρίτερα». «Δεν έχεις ανάγκη», μου απάντησε. «Θα τα πάμε καλά». Ήταν μια πολύ σύντομη καμπάνια. Θυμίζω ότι το 2019 το ψηφοδέλτιο της ΝΔ στην Α΄ Θεσσαλονίκης ήταν το τελευταίο που ανακοινώθηκε. Νομίζω ότι ήταν λιγότερο από 3 εβδομάδες η καμπάνια.
Θα γυρίσω λίγο στη σχέση των πατεράδων. Στο τέλος ο Σωτήρης Κούβελας ήταν πολύ στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Θυμάστε κάποια ιδιαίτερη σκηνή από τον επίτιμο πρόεδρο της ΝΔ;
Αρκετές. Θα έλεγα ότι οι ευκαιρίες που είχα να συναντηθώ με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό συνδυάζονταν και με τον πατέρα μου. Από επίσκεψη στο σπίτι μας στη Θεσσαλονίκη και τραπέζι, όπου καθόμασταν όλοι μαζί, μέχρι πιο άνετες συνεργασίες στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα πριν γίνει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πρωθυπουργός. Βέβαια τον θυμάμαι και στην Αθήνα στα υπουργεία Εσωτερικών και Προεδρίας όπου είχε βρεθεί για συνεργασίες με τον Σωτήρη Κούβελα, αλλά και σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις που έτυχε να παρακολουθήσουμε μαζί.
Πώς ήταν στο πιο προσωπικό επίπεδο;
Πολύ στιβαρός, πολύ σοβαρός. Κάθε κουβέντα είχε νόημα, χαμογελούσε και το καλαμπούρι το έκανε με σοβαρό ύφος. Πάντα στις κουβέντες είχε νόημα και ουσία. Ήταν δηλαδή, και δουλειά ακόμα και όταν κάναμε πλάκα. Και συζητούσε πάντα για κάτι που είχαμε ανάγκη και κάτι που έρχονταν. Επίσης δεν υπήρχε περίπτωση να είναι ο Μητσοτάκης καθιστός, να έρθει μια κυρία για να τον χαιρετήσει και να μην σηκωθεί. Πάντα. Και σίγουρα αγαπούσε την Ντόρα.
Να προσθέσω εδώ πάντως κάτι σε σχέση με τις σχέσεις των πατεράδων μας. Δεν ήταν αυτός ο λόγος που πίστεψα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και συστρατεύτηκα μαζί του.
Αλλά;
Ο Κυριάκος διαμόρφωσε τη δική του προσωπικότητα, με κέρδισε ο ίδιος και συνεχίζω να πιστεύω σε αυτό. Ως σύγχρονο Ευρωπαίο πολιτικό και ηγέτη.
Πάμε στα πολιτικά της εποχής. Υπάρχει μια αίσθηση και μια κριτική ότι στη δεύτερη θητεία η ΝΔ και η κυβέρνηση πηγαίνουν κάπως με φρένο και δεν έχουν τη μεταρρυθμιστική ορμή που είχε η πρώτη τετραετία. Είναι έτσι;
Είναι λογικό όταν από το μαύρο περνάς στο άσπρο, όταν από το σκοτάδι περνάς στο φως, αυτό να σε τυφλώνει και να σε συγκλονίζει. Όταν είσαι πια στο φως λοιπόν, συνηθίζεις και δεν σου κάνει αίσθηση και θέλεις πολλές άλλες ομορφιές. Αυτό είναι γεγονός. Τώρα κάποιες κοιλιές, κάπου ο βηματισμός στην αρχή να ήταν τόσο γρήγορος και να χάθηκε, κάποιες συμπεριφορές… Συμβαίνουν και αυτά και μας απασχολούν όλους. Σε κανέναν δεν αρέσουν και εδώ είμαστε για να τα βελτιώνουμε.
Μέχρι το 2027 ποιο είναι το διακύβευμα;
Να εξελιχθούν έτσι τα πράγματα έτσι ώστε οι Έλληνες -και αυτό δεν το λέω έτσι βαρύγδουπα- να εμπιστευτούν για τρίτη φορά τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ. Γιατί δίπλα στην αρρυθμία που κάποιος μπορεί να επισημάνει, ο ίδιος ο Μητσοτάκης συνεχίζει με 1.000. Συνεχίζει να τρέχει ακατάπαυστα.
Η αρρυθμία μπορεί να οφείλεται και σε κάποιες αμφισβητήσεις; Ακούμε και τους δύο πρώην πρωθυπουργούς, ή κάποιες ερωτήσεις βουλευτών που ασκούν κριτική.
Αυτά δε νομίζω ότι επηρεάζουν την κυβέρνηση και το κυβερνητικό έργο, τη δουλειά που πρέπει να βγάζουμε. Ότι δυσκολεύουν ίσως τη διάθεσή μας, την ψυχολογία μας, την εικόνα της ΝΔ, αυτό μπορεί. Δε θέλω όμως να παρεξηγηθώ: όποιοι συνάδελφοι βουλευτές -για το καλό των πολιτών αλλά και για το καλό της κυβέρνησης- εκεί που δεν υπάρχει άλλη φωνή να κάνει επισημάνσεις, το κάνουν αυτοί, είναι χρήσιμο.
Αισθάνεστε άνετα όταν βλέπετε ξανά ως βασικό σας αντίπαλο το ΠΑΣΟΚ;
Δεν είμαι βέβαιος για αυτό ακόμη, θα δείξει. Ας περιμένουμε λίγο τις εξελίξεις όσο και αν αυτό που λέτε φαίνεται ως πιθανό σήμερα. Στον ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστούν αρκετό χρόνο για να συνέλθουν από αυτά που συμβαίνουν. Θα πάω όμως ακόμη παραπέρα και θα πω ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ έχει επίσης πολλή δουλειά και δρόμο. Και γενικά δεν μας χαροποιεί η κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Εμείς πιστεύουμε ότι η δημοκρατία και ο κοινοβουλευτισμός μας έχουν ανάγκη από κριτική στην κυβέρνηση, από προτάσεις εναλλακτικές, από λύσεις και σκέψεις. Σήμερα τα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν είναι σε θέση να το προσφέρουν, όχι στην κυβέρνηση αλλά στην κοινωνία στον ελληνικό λαό και στον κοινοβουλευτισμό μας.
Θα σας πάω κάποια χρόνια μπροστά αλλά το θέμα έχει ένα ενδιαφέρον. Αν σάς ζητούσε ο πρωθυπουργός την επόμενη φορά να είστε υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης τι θα κάνετε;
Σε 4 χρόνια; Επειδή προηγούνται όλα αυτά στα οποία αναφερθήκαμε, δηλαδή οι εθνικές εκλογές και άλλα πολλά, έχουμε δρόμο μπροστά μας.
Με τη σύζυγό του Εύα και τα παιδιά Σωτήρη, Θάνο και Νίκη στη μακρινή Νέα Ζηλανδία
Πάμε στον ιδιώτη Δημήτρη Κούβελα. Παντρεμένος με την Εύα Τσουκαλίδου, απόφοιτη του Χάρβαρτ.
Ήρωας, αυτός είναι ο μεγαλύτερος τίτλος. Ευτυχώς που υπάρχει και αυτή.
Σας λέει τη γνώμη της στα πολιτικά;
Όσο λιγότερο γίνεται και το κάνει συνειδητά. Δεν ανακατεύεται καθόλου στα του γραφείου μου και στη δική μου καθημερινότητα, όμως ακούει τον κόσμο και φυσικά έχει και άποψη. Προφανώς όχι γιατί είναι απόφοιτος σημαντικών πανεπιστημίων.
Τι έχει σπουδάσει;
Οικονομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Χάρβαρντ. Έκανε οικονομικά της ενέργειας στο LSE του Λονδίνου, τελείωσε τη Νομική της Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακό στο Δημόσιο Δίκαιο εδώ στη Θεσσαλονίκη, με την εργασία της να έχει έμφαση στο Συνταγματικό Δίκαιο. Είναι εξπέρ στην ενέργεια, καθώς εργάζεται στο ΔΕΣΦΑ. Η Εύα τρέχει τη δουλειά της, αυτές τις μέρες θα είναι στην Αθήνα για μια ημερίδα του υπουργείου Ενέργειας, τρέχει και τα παιδιά, καθώς αυτή περισσότερο θα τα διαβάσει και είναι αυτή που θα τα οργανώσει. Χωρίς αυτή δεν γίνεται στο σπίτι.
Τα παιδιά πόσο χρονών είναι;
16, 10 και 9. Β΄ Λυκείου, Ε΄ και Δ΄ δημοτικού. Έχουμε ακόμη δρόμο.
Έχουν άποψη;
Η Νίκη, η μικρή, είναι απίθανη φαν του Μητσοτάκη, ο Θάνος είναι πολύ κουλ, ο Σωτήρης καταλαβαίνει πολλά και ήδη χτίζει τη δική του προσωπικότητα και προφίλ, όντας πολύ συνειδητός νέος για την ηλικία του.
Σε όλη αυτή την πολύ έντονη ζωή υπάρχουν στιγμές χαλάρωσης;
Είναι οι στιγμές και οι ευκαιρίες με φίλους. Ιδανικά εκτός Θεσσαλονίκης, αν την κοπανήσουμε για κάποιο ταξίδι ή κάποια εκδρομή, πράγμα σπάνιο και συνήθως πολύ σύντομο.
Ομάδα;
ΠΑΟΚ, δεν το συζητώ.
Ο μπαμπάς;
Ποτέ δεν εκφράστηκε. Αυτός ήταν οπαδός του Νίκου Κούβελα. Αυτόν υποστήριξε σε όλες τις ομάδες που έπαιξε.
Μότο ζωής για τον Δημήτρη Κούβελα;
Καλή ερώτηση. Περισσότερα μότο από ένα. Αν πρέπει να ξεχωρίσω κάποιο θα έλεγα ότι πιστεύω πως οι περισσότεροι μαζί θα καταφέρουν ακόμη περισσότερα. Πολλοί μαζί θα καταφέρουμε πολλά περισσότερα.
Αν είχατε το μαγικό λάδι τι θα αλλάζατε στη Θεσσαλονίκη, που δεν αλλάζει εύκολα;
Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια στην πόλη την ανάγκη να βελτιώσουμε την καθημερινότητα. Καθημερινότητα είναι από τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στο δρόμο, μέχρι τα σκουπίδια που ξεχειλίζουν στους κάδους. Είναι όλα αυτά που θεωρούμε αυτονόητα πως αν άλλαζαν και αν βελτιώνονταν, η ζωή μας θα γίνονταν καλύτερη. Αυτό θα στόχευα και νομίζω ότι αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο ενώνοντας δυνάμεις στην πόλη. Για τα μικρά πόσο μάλλον για τα μεγάλα. Νομίζω ότι έχουμε πολλά περιθώρια βελτίωσης σε αυτόν τον τομέα εμείς εδώ στη Θεσσαλονίκη και δε σας κρύβω ότι αυτά τα χρόνια που πολιτεύομαι σε εθνικό επίπεδο είναι ένας από τους στόχος μου. Να φέρνω περισσότερες σκέψεις, περισσότερους ανθρώπους, περισσότερες ανάγκες, αλλά εν τέλει λύσεις στην επιφάνεια για να μπορούμε να προχωρήσουμε παραπέρα.
ΣΧΟΛΙΑ