Ωραίος, ανθρώπινος και με αύρα από τη θάλασσα της Χαλκιδικής ο σημερινός πρωινός καφές. Τον πίνουμε παρά θιν’ αλός στη Φούρκα της Κασσάνδρας, με ένα άνθρωπο της διπλανής πόρτας που όμως από μικρός ήθελε και τελικά έμαθε να σώζει ζωές. Ο λόγος για τον συντονιστή της Βάσης Ετοιμότητας Κασσάνδρας της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης Θεμελή Ιερισσιώτη. Με λίγα λόγια με ένα εθελοντή-διασώστη που μέχρι στιγμής έχει επαναφέρει στη ζωή 12 ανθρώπους. 

-Βρισκόμαστε στη Χαλκιδική, δίπλα στη θάλασσα. Η ώρα είναι 11 και κάτι και πίνουμε καφέ με τον εθελοντή-διασώστη Θεμελή Ιερισσιώτη. Είναι ο πρώτος της ημέρας;

Εχω πιεί και το πρωί, γιατί ξυπνάω πολύ νωρίς (γέλια)

-Τι ώρα;

Συνήθως 7 με 7.30, εκεί περίπου.

-Τι καφές;

Μόνο ελληνικός. Σκέτος. Γιατί έτσι μου αρέσει. (γέλια)

-Γεννηθήκατε στη Χαλκιδική;

Στην Κασσάνδρα, το 1965.

Λεζάντα: Σε ηλικία έξι ετών 

-Πώς ήταν τότε εδώ το τοπίο;

Το τοπίο ήταν ήσυχο, ήρεμο και με λίγο τουρισμό. Τότε δεν είχαμε ούτε ρεύμα. Το ρεύμα ήρθε στην παραλία της Φούρκας το 1971. Εμένα μου άρεζε πάντως αυτό το τοπίο. Ο κόσμος ήταν τότε πιο ήρεμος.

-Σχολείο που πήγατε;

Πήγαινα στο χωριό επάνω, ήταν μια διαδρομή περίπου 2,5 χιλιόμετρα. Πήγαινα και ερχόμουν κάθε ημέρα με τα πόδια.

-Το πατρικό;

Εδώ στην παραλία.

-Πόσα σπίτι είχε εδώ η σκάλα της Φούρκας;

Ζήτημα να είχε 15…

-Και το πήγαινε έλα στο σχολείο;

Με τα πόδια.

-Διαρκούσε πόσο Κανένα 20λεπτο;

Ανάλογα με τον καιρό. Αν είχε βροχή ή δύσκολες καιρικές συνθήκες ήταν πιο πολύ. Αλλά περίπου στο μισάωρο.

-Πόσα παιδιά ήσασταν στην τάξη;

Στην τάξη τη δική μου ήμασταν έξι παιδιά. Από αυτούς οι δύο ήταν «παραλιακοί», δηλαδή από την παραλία της Φούρκας.

-Αδέλφια άλλα;

Μια αδελφή έχω, έξη χρόνια μικρότερη από εμένα.

-Ποια ήταν τα θέματα συζήτησης στο σπιτικό τραπέζι;

Τα της επιβίωσης. Ο πατέρας μου είχε μια βάρκα και ψάρευε επαγγελματικά και μετά τον ακολούθησα κι εγώ. Ημουν ψαράς και μετά ήρθε η ενασχόληση με το καφενείο που στη συνέχεια έγινε ψαροταβέρνα.

-Η σκέψη για τον εθελοντισμό πως ξεκίνησε;

Από μικρός ήμουν εθελοντής, απλά αυτοδίδακτος. Εκανα ιστιοπλοΐα εδώ με το σκάφος ενός φίλου. Το έπαιρνα μόνος μου και έμαθα να το κουμαντάρω.

-Αθλητισμός;

Μπα. Ούτε ποδόσφαιρο, ούτε τίποτα. Μόνο έτρεχα και λίγα βάρη. Κακήν κακώς κιόλας χωρίς να ξέρω πως να τα σηκώνω.

-Και ο εθελοντισμός;

Πιστεύω ότι το είχα από μικρός γιατί πάντα ήθελα να βοηθάω τον κόσμο. Πάντα. Βέβαια από αυτό μέχρι το να σώζεις μια ζωή υπάρχει απόσταση. Πρέπει να έχεις γνώσεις. Κι εγώ τότε δε γνώριζα. Απλά βοηθούσα γενικώς. Οποιος ήθελε βοήθεια, τον βοηθούσα. Η πρώτη μου «ενέργεια διάσωσης» ήταν σε ηλικία 14 χρονών. Εσωσα δύο ανθρώπους από πνιγμό. Πήγαν να ψαρέψουν και έπεσαν σε καταιγίδα, βούλιαξε η βάρκα τους και πήγα εγώ με τη δική μου τη βάρκα που ήταν πιο μεγάλη και ξύλινη και τους βρήκαμε. Ο ένας ήταν στο... παρά δευτερόλεπτο για να πάει στον άλλο κόσμο. Αψήφισα τον κίνδυνο. Σα να μην ήξερα τι σημαίνει. Τώρα που γνωρίζω το πως μπορεί να σώσεις έναν άνθρωπο από τις 10 κινήσεις που έκανα εκείνη την πρώτη φορά οι 8 ήταν λάθος. Κινδύνευσα να πνιγώ και εγώ. Ήθελα να σώσω, αλλά δεν ήξερα τον σωστό τρόπο.

Λεζάντα: «Oταν σώζεις μια ζωή είναι ένα συναίσθημα που δεν πληρώνεται με τίποτα. Απλά υπέροχο», τονίζει

-Πως έγινε στην πορεία αυτό πιο επαγγελματικό;

Ηθελα να μπω σε κάποια εθελοντική ομάδα, τότε όμως υπήρχαν πολύ λίγες. Μιλάμε τώρα για το 1980. Δε μπορούσα να τις προσεγγίσω γιατί λειτουργούσαν στη Θεσσαλονίκη. Η πόλη ήταν μακριά και δεν μπορούσα να εκπαιδευτώ. Αργότερα εμφανίστηκε η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης που μάζευε άτομα για να κάνει εκπαίδευση εδώ στην Κασσάνδρα και ήμουν από τους πρώτους που δήλωσα συμμετοχή.

-Επιμόρφωση πως κάνατε;

Περίπου το 1999 και πριν από την είσοδό μου στον εθελοντισμό παρακολούθησα μια επαγγελματική σχολή ναυαγοσωστικής. Από εκεί έγινε το ξεκίνημα. Τότε έσωσα μια κοπέλα περίπου 30 χρονών που είχε πτώση γλώσσας και ήταν ένα βαρύ περιστατικό. Την έσωσα με αυτά που ήξερα ως ναυαγοσώστης.

-Πάλι εδώ στη Φούρκα;

Πάλι εδώ. Πρέπει να σας πω ότι μου άρεσε αυτό που ένιωσα και μετά γράφτηκα στην Ελληνική Ομάδα Διάσωσης και συνέχισα τις εκπαιδεύσεις μου μέχρι που έφτασα σήμερα που είμαι πια εκπαιδευτής.

Λεζάντα: Σε άσκηση ετοιμότητας με την πολεμική αεροπορία

-Τι συναίσθημα σας δίνει αυτό;

Είναι ένα συναίσθημα που και τώρα που το λέω ανατριχιάζω. Ενα συναίσθημα που δεν πληρώνεται με τίποτα. Οταν σώζεις μια ανθρώπινη ζωή, αυτό δεν πληρώνεται με τίποτα. Με τίποτα...Υπέροχο...Υπέροχο…

-Πόσοι είναι αυτοί μέχρι στιγμής που έχετε σώσει;

Προσέξτε: άλλο το σώζω, άλλο το βοηθάω. Το βοηθάω σημαίνει να πας σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, να βάλεις αυχενικό κηδεμόνα, να σταματήσεις τις αιμορραγίες, να δώσεις οξυγόνο. Αυτό είναι βοήθεια. Το σώζω είναι κάτι άλλο. 

-Σε τι περιπτώσεις;

Όλα που μπορείτε να φανταστείτε. Και σε φωτιές έχουμε πάει και αλλού, αλλά τα σοβαρά περιστατικά είναι πνιγμοί και ανακοπές.

Λεζάντα:  Τρία κορίτσια και δύο εγγόνια μετρά ήδη η οικογένειά του. Στη φωτογραφία οι κόρες του Κατερίνα, Δήμητρα και Μαρία. Λείπουν τα εγγόνια: Η Αναστασία και ο Θεμελής

-Μετά από πόσο διάστημα ένας εθελοντής αισθάνεται ισχυρός από θέμα γνώσεων;

Σίγουρα στην αρχή δεν ήμουν πολύ έτοιμος. Οταν πήγαινα σε περιστατικά έπαιρνα τηλέφωνο τον πρώτο μου εκπαιδευτή και μου έλεγε τι πρέπει να κάνω. Γιατί φοβόμουν κιόλας. Σιγά σιγά άρχισα να πατάω γερά στα πόδια μου. Γιατί στο μεταξύ παρακολούθησα πολλές εκπαιδεύσεις σε ότι αφορά στις Πρώτες Βοήθειες και πήρα πολλές πιστοποιήσεις και πλέον είμαι και εγώ ο ίδιος εκπαιδευτής. Οσο υπάρχει τριβή με περισσότερα περιστατικά πατάς πιο καλά στα πόδια σου και οι γνώσεις είναι περισσότερες. Παίζουν βέβαια ρόλο και τα υλικά….

-Ο καθένας τα προμηθεύεται μόνος του;

Τα υλικά τα έχουμε εμείς. Είναι οι φιάλες οξυγόνου, απινιδωτές, ένα πλήρες φαρμακείο το οποίο έχει υλικά για να σώσεις ανθρώπους, όπως τα στοματοφαρυγγικά. Η δουλειά μας ως εθελοντές και διασώστες είναι σε ένα περιστατικό είτε τραύματος είτε παθολογικό να κρατήσουμε στη ζωή το θύμα μέχρι να έρθουν οι επαγγελματίες υγείας.

-Πόσα χρόνια μετράτε ήδη ήδη ως εθελοντής;

Από το 1999 που πήρα το πτυχίο του ναυαγοσώστη.

-Είστε δηλαδή 23 χρόνια. Εχουν αλλάξει τα περιστατικά;

Εγιναν περισσότερα γιατί έχει πια περισσότερο κόσμο. Παντού αλλά και στη Χαλκιδική.

-Είναι διαφορετικά;

Τα ίδια είναι. Πολλές ανακοπές, πνιγμοί και ατυχήματα, όχι όμως πια τόσο πολλά θανατηφόρα, αλλά με τραυματίες. Οπως και περιστατικά με αγνοούμενους που έχουν χαθεί.

-Η διαδικασία πως είναι; Ο κόσμος ξέρει το κινητό σας και σας καλεί;

Εχουμε συνεργασία με τις υπηρεσίες. Οταν χαθεί κάποιος θα επικοινωνήσουμε με την αστυνομία, όταν πρόκειται για τη στεριά και αν χαθεί κάποιος στη θάλασσα με το λιμεναρχείο.

-Σας ειδοποιούν;

Μας ειδοποιούν. Μας ενημερώνουν για το το σημείο που έγινε το περιστατικό. Εχουμε πολύ καλή συνεργασία με το ΕΚΑΒ που όταν δεν μπορεί να επέμβει γιατί δεν υπάρχει ασθενοφόρο στην περιοχή θα πάμε εμείς στο περιστατικό. Εξαιτίας όμως των πολλών ετών που δραστηριοποιούμαστε ως εθελοντές ο κόσμος μας ξέρει και μας παίρνει τηλέφωνο. Ο,τι και αν γίνει.

Λεζάντα: Οι διασώστες της Κασσάνδρας με τον Μαργαρίτη Σχοινά

-Πόσοι εθελοντές είστε στην Κασσάνδρα;

Στη Βάση Ετοιμότητας Κασσάνδρας της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης, όπου είμαι ο συντονιστής, είμαστε γύρω στα 35 άτομα. Από αυτούς στην πρώτη γραμμή είναι γύρω στους 20. Ο λόγος είναι γιατί οι υπόλοιποι δεν έχουν υλικά. Γιατί αυτά που ανέφερα πιο πριν έχουν κόστος, ένα κόστος που δε μας το χορηγεί κανένας.

-Για μια περιοχή που το καλοκαίρι φτάνει τις πολλές χιλιάδες. Η συνεργασία με το ΕΚΑΒ και το Κέντρο Υγείας Κασσάνδρας πως είναι;

Αριστη. Αυτό που χρειάζεται σε ότι αφορά στο ΕΚΑΒ είναι περισσότερο προσωπικό. Σαν οχήματα στην Κασσάνδρα έχουμε 2, αλλά δεν υπάρχει προσωπικό, δηλαδή δεν υπάρχουν διασώστες για να λειτουργούν σε 24ωρη βάση και για τα 2 οχήματα.

-Εχετε πάει και στο εξωτερικό για επιμόρφωση; Ποιες οι διαφορές;

Πριν από 3 χρόνια πήγα στη Νορβηγία. Τι διαφέρει; Δεν είναι καλύτεροι αυτοί από εμάς. Σαν εθελοντές είμαστε ισάξιοι. Η διαφορά είναι ότι εκεί όλοι οι εθελοντές έχουν υλικά. Το κράτος τους τα παρέχει. Δε θα αγοράσουν αυτοί απινιδωτή, δε θα βάλουν με δικά τους λεφτά βενζίνη για τα οχήματά τους ή το σκάφος με το οποίο θα ψάξουν τον αγνοούμενο. Εκεί και το σκάφος και τη βενζίνη και τα καύσιμα είναι του κράτους. Αυτή είναι η διαφορά.

Λεζάντα: Ο Θεμελής Ιερισσιώτης σε σεμινάριο στη Νορβηγία

-Θέλει ο κόσμος να συμμετάσχει σε εθελοντικές δράσεις;

Κάποιοι νομίζουν ότι είναι από κούνια εθελοντές, αλλά όταν θα έρθουν να περάσουν το σχολείο που είναι διάρκειας δύο μηνών φεύγουν πριν τελειώσουν τα μαθήματα. Γενικά βέβαια είμαστε Ελληνες και θέλουμε να βοηθάμε.

-Ο κόσμος σας αντιμετωπίζει με θετικό μάτι;

Ο κόσμος στην αρχή δεν ήξερε τι εστί εθελοντής. Νόμιζαν ότι είμαστε μισθωτοί και ότι πληρωνόμαστε (Γέλια). Τώρα μετά από πολλά χρόνια οι περισσότεροι κατάλαβαν τι σημαίνει εθελοντής. Οτι δεν πληρωνόμαστε από κανέναν και ότι το κάνουμε από την καρδιά μας. Επειδή μας αρέσει.

-Ισχύει ότι οι απινιδωτές της Κασσάνδρας έχουν χτυπήσει ρεκόρ…

Να πούμε πρώτα ότι δημιουργήσαμε στην περιοχή τον Σύλλογο Φίλων Εθελοντών Μονάδων Υγείας Κασσάνδρας, όπου είμαι πρόεδρος. Μέσω αυτού βοηθήσαμε και βοηθάμε το Κέντρο Υγείας σε ό,τι χρειαστεί. Είμαι επίσης ιδρυτικό μέλος του ανθρωπιστικού οργανισμού «Κids save lives» («Τα παιδιά σώζουν ζωές), όπου πρόεδρος είναι ο Αναστάσης Στεφανάκης. Αυτός είχε την ιδέα να ξεκινήσουμε αυτή τη δράση, που γίνεται σε συνεργασία με την Microsoft: Μέσω αυτής της πλατφόρμας μπορεί να ενημερώνεται κανείς που υπάρχει ένας απινιδωτής σε κάθε περιστατικό που συμβαίνει στην Ελλάδα. Και αυτό είναι μια σωτήρια πληροφορία. Ηδη τη δράση στηρίζουν περίπου 600 άτομα ως μέλη και εκπαιδευτές σε όλη τη χώρα. Πηγαίνουμε στα σχολεία και κάνουμε στα παιδιά σεμινάρια Πρώτων Βοηθειών και άλλα τέτοια εκπαιδευτικά προγράμματα. Επίσης πιστοποιούμε και πολίτες για να μπορούν να λειτουργήσουν έναν αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή.

-Και εδώ στην Κασσάνδρα αποκτήσατε αρκετούς απινιδωτές;

Ο πρώτος εγκαταστάθηκε στη Φούρκα. Συγκεντρώσαμε λεφτά, ό,τι μπορούσε ο καθένας να δώσει και μετά είπαμε και στα υπόλοιπα χωριά τον τρόπο που ακολουθήσαμε εμείς. Και ότι έτσι μπορούν να τον αποκτήσουν πιο εύκολα. Τότε η αξία ενός απινιδωτή ήταν 1500 ευρώ. Αυτή τη στιγμή η Κασσάνδρα διαθέτει 50! Αυτό σημαίνει ότι με βάση τον πληθυσμό είμαστε πρώτοι στην Ελλάδα. Επειδή αυτός ο απινιδωτής έμεινε στο χωριό και επειδή εγώ αισθανόμουν ότι ήμουν ανοχύρωτος στα περιστατικά αγόρασα και εγώ έναν και τον έχω μόνιμα στο αυτοκίνητό μου.

-Είχατε δύσκολα περιστατικά;

Πάρα πολλά. Νομίζω 12.

-Η εποχή είναι δύσκολη και λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά και του πολύ αυξημένου πλέον πληθυσμού. Εχετε και το δάσος δίπλα σας.

Και εδώ επεμβαίνουμε γιατί συμμετέχουμε στην πυρασφάλεια όταν έχουμε δυνατούς ανέμους.

-Πέρσι το καλοκαίρι ήταν δύσκολη η φωτιά στο δάσος της Φούρκας;

Εξελίχτηκε σε δύσκολη. Αλλά εξαιτίας της μεγάλης κινητοποίησης της κρατικής μηχανής και με τη δική μας βοήθεια σώθηκε το δάσος. Η πυρκαγιά έκαψε πολλά στέμματα, αλλά θα μπορούσε να είναι πιο καταστροφική.

-Κλιματική αλλαγή, πλημμύρες καύσωνας. Τι φοβάστε πιο πολύ;

Ολα. Φοβάμαι πρώτα τις πλημμύρες γιατί είναι ανεξέλεγκτες και δεν ξέρεις που θα κτυπήσουν. Το ίδιο ισχύει και για τις φωτιές. Ο καύσωνας είναι περίεργο, γιατί δημιουργεί σε ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα μεγάλους κινδύνους για τη ζωή τους.

-Εχετε γεννηθεί δίπλα στη θάλασσα. Εχει ομορφιές, αλλά και μεγάλα και δύσκολα μυστικά, έτσι δεν είναι;

Η θάλασσα όταν είναι ήρεμη είναι τέλεια. Ομως εμείς όταν θα πάμε να κολυμπήσουμε θα πρέπει να την σεβόμαστε.

-Δηλαδή;

Είτε θα πάμε για ψάρεμα με τη βαρκούλα μας είτε θα πάμε να κολυμπήσουμε πρέπει πρώτα να ακούσουμε το δελτίο καιρού και ύστερα να πάμε να ψαρέψουμε. Οταν είναι να κολυμπήσουμε δε θα πάμε στις 2 η ώρα που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές και δε θα πάμε φαγωμένοι. Από τότε που τελείωσα τη ναυαγοσωστική σχολή λέω το εξής: «Θέλεις να κολυμβήσεις. Οκ, κολύμπα. Παράλληλα της ακτής, όχι προς τα βαθιά». Γιατί ό,τι και αν πάθεις κανένας δε θα σε προλάβει. Αν είσαι παράλληλα προς την ακτή που έχει λουόμενους κάποιος θα σε δει και θα σε βοηθήσει.

Λεζάντα: «Η θάλασσα όταν είναι ήρεμη είναι τέλεια, αλλά πρέπει και να την σεβόμαστε», λέει

-Δύσκολη στιγμή;

Πάρα πολλές στιγμές. Οταν μας καλούν να πάμε σε κάποιο περιστατικό δεν ξέρουμε τι θα δούμε μπροστά μας. Και όταν θα πάμε πρέπει να ξεκινήσουμε όπως ακριβώς μάθαμε. Βλέπεις τον αεραγωγό του θύματος και να αναπνέει, δε βλέπεις τα νύχια του. Πρέπει να τον βοηθήσουμε και όχι να κινδυνέψει περισσότερο. Αρα οι γνώσεις μας πρέπει να είναι πολλές.

-Τι θυμάστε πιο πολύ;

Ενα περιστατικό με ένα ένα μικρό παιδί ηλικίας δύο ετών που μου το έφερε ο πατέρας του ενώ δεν ανέπνεε. Και μια 34χρονη σε ένα γάμο που έπασχε από αναπνευστικά προβλήματα. Όταν έφτασα στο σημείο είχε 36 κορεσμό. Τους σώσαμε και τους δύο. Αυτά είναι δύο μόνο από τα πολλά περιστατικά που μου έχουν τύχει.

-Πόσο πιο δύσκολος είναι ο εθελοντισμός εν μέσω πανδημίας;

Εγινε δυσκολότερος. Η αλήθεια είναι ότι πριν βγουν τα εμβόλια φοβόμασταν πάρα πολύ να πάμε σε περιστατικά. Δεν είπαμε βέβαια ποτέ Οχι. Λαμβάναμε όμως προστατευτικά μέτρα και πήγαμε σε πολλά σπίτια που είχαν περιπτώσεις με covid. Αλλά όταν είσαι εθελοντής, δεν αρνείσαι. Δεν αρνείσαι… Οσον αφορά στη φύση και τη θάλασσα την σεβόμαστε. Δεν πρέπει να υπερεκτιμούμε τις δυνάμεις μας.

-Για το τέλος το δύσκολο ερώτημα: Η πολιτεία βοηθά; Και τι επιπλέον θα μπορούσε να κάνει στην Ελλάδα;

Η πολιτεία τους εθελοντές δεν τους βοηθάει. Θα μπορούσε όμως να βοηθήσει για να έχουμε περισσότερους εθελοντές και να έχουν μαζί τους αυτά που χρειάζονται. Δηλαδή απινιδωτές, φιάλες οξυγόνου και άλλα υλικά. Μέχρι τώρα όλα αυτά αγοράζονται από εμάς.