Πρωινός καφές με τον Γιάννη Μπουτάρη
06/08/2022 08:00
06/08/2022 08:00
Φωτογραφίες: Προσωπικό αρχείο Γιάννη Μπουτάρη
(Πολλές από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε είναι από το βιβλίο του σε συνεργασία με τη Μαρία Μαυρικάκη «Εξήντα Χρόνια Τρύγος»)
Πρωινός καφές σήμερα με τον Γιάννη Μπουτάρη. Τον ήπιαμε στο αγαπημένο του «Greco», όπου εμφανίστηκε με βερμούδα. «Ζεσταίνομαι, Νίκο» μου είπε. Μαζί ξετυλίξαμε το κουβάρι της ζωής του. Από το Αμύνταιο και το Νυμφαίο, τη Θεσσαλονίκη, το Χημικό, τους αγώνες του 1-1-4, την εποχή που τον έλεγαν ο κόκκινος βιομήχανος μέχρι τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, τον διάδοχό του σε αυτή και το Μουσείο του Ολοκαυτώματος. Συζητήσαμε περίπου 45 λεπτά με πολλές διακοπές γιατί οι κουβέντες με τους περαστικούς δεν έλεγαν να σταματήσουν. Στο τέλος όταν τον ρώτησα πως θα χαρακτήριζε ο ίδιος τον εαυτό του μου απάντησε χωρίς πολλές περιστροφές. «Ως ένα συνηθισμένο άνθρωπο».
-Πότε πίνεις τον πρωινό σου καφέ;
Συνήθως ξυπνάω στις 8 και λίγο πριν, λίγο μετά, αμέσως τον πίνω.
-Τι προτιμάς; Γαλλικό, ελληνικό, εσπρέσο ή κάτι άλλο;
Γαλλικό.
-Είσαι γνωστός για τους πολλούς καφέδες. Πόσους πίνεις καθημερινά;
Πολλούς.
-Και τσιγάρα; Πόσα την ημέρα;
Όχι τόσο πολλά πια. Ήμουν στα τρία πακέτα την ημέρα και τώρα είμαι στο ένα περίπου. Κάπνιζα και Camel χωρίς φίλτρο και το κατάργησαν και τώρα παίρνω τα τσιγάρα και κόβω το φίλτρο. Αλλά δεν είναι το ίδιο (γελάει).
-Δεν κατάφερες ποτέ να το κόψεις;
Ποτέ. Είναι δύσκολη ιστορία το τσιγάρο. Λένε «έκοψες το αλκοόλ και γιατί δεν κόβεις και το τσιγάρο;» Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το τσιγάρο είναι πιο δύσκολο. Λέω εγώ.
-Γεννήθηκες στη Θεσσαλονίκη εν μέσω της γερμανικής κατοχής.
Το 1942.
-Πρώτες εικόνες που θυμάσαι από τη Θεσσαλονίκη;
Θυμάμαι στο τέλος της δεκαετίας του '40 στο σπίτι της γιαγιάς μου που ήταν δίπλα στο Κόκκινο σπίτι. Εκεί κάθονταν κάτι Εγγλέζοι αξιωματικοί και αυτοί είχαν κάνει μια φιλία με τους θείους μου. Και τους θυμάμαι σαν και τώρα που μου είχαν φέρει δώρο ένα τζιπάκι μινιατούρα. Άλλες μνήμες από εκείνη την περίοδο δεν έχω.
-Μπαμπάς ο Στέλιος Μπουτάρης, μαμά η Φανή Μίσσιου. Τι ανατροφή πήρες;
Ιδανική θα έλεγα. Η μεν μάνα μου μας φρόντιζε και μας αγαπούσε όσο δεν μπορούσες να φανταστείς, ο δε μπαμπάς λειτουργούσε σαν πρότυπο. Εγώ τον θαύμαζα. Εφευγε το πρωί στις 6 πριν από εμένα από το σπίτι, γυρνούσε το μεσημέρι και τότε είχε το μαγαζί στη Ρογκότη. Θυμάμαι το μαγαζί που είχε πριν επί της οδού Σολωμού κοντά στη αγορά Βλάλη που ήταν το μαγαζί του παππού. Μετακόμισε το 1949 ή το '50 και τη θυμάμαι τη μετακόμιση. Πήγε στη Ρογκότη, δίπλα τα σουτζουκάκια, όπου ήταν το μαγαζί που εμφιαλώνονταν το ούζο.
Λεζάντα: Με τη μητέρα του Φανή Μίσσιου. «Μας φρόντιζε και μας αγαπούσε όσο δεν μπορούσες να φανταστείς»
-Μητριαρχική ή πατριαρχική η οικογένεια;
Τύποις πατριαρχική, στην ουσία ήταν μητριαρχική.
-Οι συζητήσεις στο σπίτι;
Κυρίως για τη δουλειά. Έλεγε ο μπαμπάς έτσι τα ούζα, έτσι τα κρασιά, αλλά και για τα φέσια που έτρωγε. Αυτό που θαύμαζα και του έκανε και μερικές φορές παρατηρήσεις η μαμά ήταν οι περιοδείες του στα ουζερί. Πήγαινε σε όλα και ρε παιδί μου έκανε διαφήμιση. Πήγαινε στη Μοδιάνου που ήταν όλα τα μαγαζιά που πουλούσαν στρείδια και τα γέμιζε με 50ράκια του ούζου…
-Τι θυμάσαι από τα σχολικά σου χρόνια; Δημοτικό στο Πειραματικό, Γυμνάσιο στο Aνατόλια, έτσι;…
Από το Πειραματικό έχω πολλές καλές αναμνήσεις. Είχαμε διευθυντή τον Ξηροτύρη που ήταν πολύ αυστηρός και έχει μαλώσει με τη μάνα μου.
-Γιατί;
Ποτέ δεν κατάλαβα ούτε και η μάνα μου. Ο Ξηροτύρης θεωρούσε ότι είμαι δήθεν πλουσιόπαιδο και ότι ήμουν κακομαθημένος. Ούτε κακομαθημένος ήμουν ούτε τίποτα. Μάλιστα στο βιβλίο του Πειραματικού θα δεις έχει δύο ζωγραφιές δικές μου (γελάει).
-Στο Ανατόλια;
Εκεί ήμουν τρία χρόνια οικότροφος και μετά εντάξει. Με έβαλαν οικότροφο στην αρχή γιατί ήμουν πολύ κλειστός. Και με έβαλαν για να ανοίξω και να αναπτύξω φιλίες.
Λεζάντα: Με την ομάδα μπάσκετ του Ανατόλια. Ο Μπουτάρης διακρίνεται στην κάτω σειρά πρώτος από δεξιά
-Καλός μαθητής;
Καλός μαθητής, ψιλοτεμπέλης θα έλεγα… Δε διάβαζα πολύ αλλά… τάπαιρνα. Και γι΄ αυτό δε διάβαζα πολύ Είχα ένα καθηγητή που λεγόταν Βούρδας, που ήταν και αυτός Βλάχος. 'Ηθελε να γράφουμε σε ένα συγκεκριμένο πρόχειρο, με κίτρινα φύλα. Εγώ δεν ήθελα και όλο με μάλωνε. «Και εσύ που νομίζεις ότι θα πας στο πανεπιστήμιο. Ούτε τελευταίος δε θα μπεις», μου έλεγε. Στην Έκτη τάξη του είπα: «Να ξέρετε εγώ θα δώσω και θα περάσω και στα δύο πανεπιστήμια. Και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη στο Χημικό πέρασα δεύτερος, ανάμεσα σε 700 υποψήφιους. Στην Έκθεση πήρα 10. Και στην Αθήνα 7ος.
-Με τα κορίτσια πως τα πήγαινες;
Με τα κορίτσια… Στη Δευτέρα γυμνασίου μια ξαδέλφη μου εξ αγχιστείας έκανε ένα πάρτι γνωριμίας και φώναξε και εμένα. Βλέπω εγώ την Αθηνά και ξεράθηκα. Αυτό ήταν (γελάει).
Λεζάντα: Mε την Αθήνα στον αρραβώνα του. «Οταν την πρωτοείδα ξεράθηκα. Αυτό ήταν»
-Από τότε η γνωριμία;
Αυτό έγινε το 1954. Τελικά τα φτιάξαμε το 1958. Γι΄ αυτό και το τατουάζ. (Το δείχνει) Το τατουάζ έχει τους εξής αριθμούς: 1942 που γεννηθήκαμε και οι δύο, 13 Αυγούστου αυτή, 13 Ιουνίου εγώ. Το 1958 τα φτιάξαμε, πέθανε το 2007 και έκανα τον Πήγασο που είναι ένα παραμύθι. Οπως ήταν και η ζωή μου μαζί της.
-Πόσα είναι τα τατουάζ σου μια και το ανέφερες;
Οκτώ. Το τελευταίο είναι αυτό για τον δήμο. Που βγάλαμε φωτογραφία μαζί με τον Θεοδωράκη.
-Πως προέκυψε η φωτογραφία;
Τον Θεοδωράκη τον γνωρίζω πολλά χρόνια. Και είναι πολύ φίλοι και με τον Στέλιο. Και ήρθαν στο νησί, έκατσαν μια εβδομάδα και το περασμένο Σαββατοκύριακο πήγα και εγώ.
-Ξαναγυρνάμε πίσω: Πρώτες εικόνες από τον Νυμφαίο όταν πρωτοπήγες ποιες ήταν;
'Εχω πολύ μεγάλο δεσμό με το χωριό. Από τη δεκαετία του 1950 ανέβαινα στο χωριό. 'Ολες οι αδελφές της μητέρας μου ανέβαιναν με τα παιδιά τους. Το θυμάμαι σαν τώρα. Μπαίναμε στο τρένο. Θεσσαλονίκη Αμύνταιο. Από το Αμύνταιο παίρναμε ένα ταξί, μια Chevrolet του 1935 ανοικτή, οι βαλίτσες στα φτερά επάνω. Στο χωριό κάναμε παρέες με τα εκεί παιδιά και μέναμε περίπου 2 μήνες. 'Ετσι το χωριό το έζησα από παντού.
Λεζάντα: Με τον αδελφό του Κωνσταντίνο και τον θείο του Κωστάκη. Παίζοντας στα βαρέλια κάπου το 1950
-Λογικό με αυτήν την οικογενειακή προϊστορία να σπουδάσεις Χημικός.
Αυτό ήταν τελειωμένη ιστορία.
-Το ήθελες ή στο επέβαλλαν;
Δεν μου το επέβαλαν. Μου το υπόβαλαν. Πήγαινα στη Νάουσα ακόμη και ως μαθητής για να μου μάθει ο μπάρμπας μου τη δουλειά. «Γιαννάκη εσύ θα πας στα κρασιά». Εμένα με έλεγαν ο winemaker και τον αδελφό μου ο moneymaker. Μας έμεινε αυτό.
-Πως ήταν εκείνα τα χρόνια η φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη;
Εντάξει, ωραία εποχή. Με είχε ενοχλήσει μόνο όλη αυτή η ιστορία με την ΕΚΟΦ που είχε πολύ εθνικιστική αντίληψη για τα πράγματα. Μάλιστα με είχαν πλησιάσει για να τους λέω τι κάνουν διάφοροι στο πανεπιστήμιο. «Εγώ να σου πω ονόματα για συμφοιτητές μου; Ξέχασέ το», τους είπα.
-Τι θυμάσαι σε πολιτικό επίπεδο από εκείνα τα χρόνια; Είμαστε στο 1960 περίπου.
Θυμάμαι το 1-1-4 και τον αγώνα του 15% για την παιδεία. Ποιο 15%(γελάει). Θυμάμαι και τους χορούς που κάναμε και τις σχέσεις με τους καθηγητές. Τότε περπατούσαμε στις μύτες των ποδιών έξω από τα γραφεία των καθηγητών. Τώρα… Πλακώνονται μαζί τους. Ούτε το ένα είναι καλό ούτε το άλλο.
-Πάμε λίγο στα προσωπικά σου: Αθηνά, Στέλιος, Μιχάλης, Φανή. Τι σημαίνουν για σένα;
Η Αθηνά είναι… ο έρωτας της ζωής μου. Όχι μόνο αυτό. Για να καταλάβεις, το 2002 όταν ξεκίνησε η μάχη της με τον καρκίνο εγώ πήρα ό,τι μπορούσα να πάρω από τα γραφείο μου και λειτουργούσα στη δουλειά από το σπίτι. Για να είμαι δίπλα στην Αθηνά για όλη αυτή τη δοκιμασία που κράτησε 5 χρόνια. Στην αρχή δεν είχε προβλήματα, πονούσε βέβαια. Όμως τον τελευταίο χρόνο ήταν άσχημα. Όλη αυτή η τριβή ξέρεις, μας εξοικείωσε με τον θάνατο. Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα να το πεις, αλλά έτσι ήταν. Εγώ πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλη ζωή. Έτσι ας χαιρόμαστε αυτό που έχουμε σήμερα.
Λεζάντα: Στο Νυμφαίο με όλη την οικογένεια το 2002. Ο Μιχάλης (γιος), η μαμά Φανούλα, η Φανή (κόρη) με τον Γιάννη αγκαλιά, ο Χάρης, ο Μπουτάρης με τον Νίκο, η Αθηνά, ο Στέλιος με τον Γιάννη αγκαλιά, η Μαρία με την Αθηνά και τη Λίλα
Λεζάντα: Τα τρία παιδιά του, Μιχάλης, Φανή, Στέλιος
-Τα παιδιά;
Ευχαριστημένος είμαι. Παραπάνω δεν μπορώ να περιμένω κάτι. Και για το Στέλιο και για τον Μιχάλη και για τη Φανούλα.
-Με τη δεύτερη τη σύζυγό σου τη Μαρία;
Σύντομος ο γάμος. Ημουν ερωτευμένος με τη Μαρία. Τα πρώτα δύο χρόνια που τη φλέρταρα είχα μια σχετική ανταπόκριση, μετά ήρθε μια πίεση για να επισημοποιήσουμε τη σχέση. Όλα αυτά μαζί με μια άτυχη απόφαση για μια δουλειά στην Κύπρο μας έφερε σε ένα σημείο που δεν μπορούσαμε να ζήσουμε πια μαζί. Και ήταν προτιμότερο να χωρίσουμε παρά να συνεχίσουμε.
-Δεν μπορείς πάντως χωρίς γυναίκα; Μαθαίνω ότι και στα 80 σου υπάρχει σύντροφος.
Εγώ, δεν ντρέπομαι να το πω. Εμένα οι γυναίκες μου αρέσουν, αλλά κυρίως μου αρέσει πέρα από το ερωτικό στοιχείο -το οποίο ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις στα 80 μου δεν είμαι όπως ήμουν στα 40 μου- πέρα από το ερωτικό, λοιπόν υπάρχει και η συντροφικότητα (σταματάει). Είναι το να έχεις τον άνθρωπό σου. Αυτό είναι για μένα παρά πολύ σημαντικό.
-Πάμε στα πολιτικά. Εχεις ψηφίσει και ΣΥΝ και ΠΑΣΟΚ. Πως αυτοπροσδιορίζεσαι πολιτικά; Κεντροαριστερός;
Ετσι με χαρακτηρίζουν. Μάλιστα στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος με έλεγαν ο κόκκινος βιομήχανος (γελάει).
-Μητσοτάκη δεν ψήφισες ποτέ;
Μητσοτάκη δεν ψήφιζα. Καραμανλή ψήφισα. Όταν γύρισε το 1974 από τη Γαλλία τον ψήφισα.
-Αρα τρία κόμματα
Δεν ψήφισα κόμμα τότε. Ψήφισα το άτομο. Μέσα από τον συρφετό της ΝΔ ελάχιστοι είναι αυτοί που εκτιμούσα.
-Τον Μητσοτάκη τον εκτιμάς;
Μακάρι να τον είχα ψηφίσει. Και τώρα στις εκλογές θα τον ψηφίσω.
-Τον Τσίπρα και τον Ανδρουλάκη πως τους βλέπεις;
Λίγοι είναι. Δεν έχουν εικόνα του κόσμου. Πως είναι Αμερική, η Αγγλία, η Δανία, η Τουρκία. Ο Μητσοτάκης είναι κοσμογυρισμένος, είναι από πλούσια οικογένεια θα μου πεις. Είναι, αλλά αυτός είναι. Και επιπλέον ο Μητσοτάκης δεν είναι ο τυπικός Νεοδημοκράτης. Ο Τσίπρας και ο Ανδρουλάκης καλοί γλυκοί και ωραίοι αλλά είναι… δημοτικό. Ο Μητσοτάκης είναι doctor. Και μας φέρθηκε πολύ σωστά στην υπόθεση των 600 εργαζομένων του δήμου πίσω το 2014.
-9 χρόνια δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Τι τίτλο θα έβαζες στην ταινία σου;
Μια τεράστια εμπειρία. Εγώ και ιδιότροπος και περίεργος είμαι και μου αρέσει να κάνω καινούργια πράγματα. Και παλιότερα ως ξενοδόχος, και όταν έμπλεξα με το αλκοόλ, βοήθησα πολλούς ανθρώπους να απεξαρτηθούν και με τον Αρκτούρο. Εκανα πολλά πράγματα στη ζωή μου που δεν είναι καθημερινά που τα σκέφτομαι και λέω συχνά: «Τι ήθελες και ανατατεύτηκες;» Αλλά αυτός είμαι…
Λεζάντα: Ο Γιάννης Μπουτάρης στον Αρκτούρο
-Αν έκανες ένα restart τι θα έκανες διαφορετικά;
Δε νομίζω ότι θα έκανα κάτι διαφορετικό. Δε μετάνιωσα για τίποτα. Καλά πέρασα στη ζωή. Και στο πανεπιστήμιο και μετά που δούλευα σα το σκυλί το μαύρο στην εταιρία με τα κρασιά και το ούζο Μπουτάρης.
-Ότι καινούργιο καλοδεχούμενο, δηλαδή.
Σωστά. Και τότε γίναμε αμπελουργοί στην εταιρία που ήταν μια βαριά καινοτομία.
-Μια καλή στιγμή; Και τι θα ήθελες ξεχάσεις από τη δημαρχεία;
Ηθελα να ξεχάσω τη διαμάχη με τους Ποντίους, όχι τόσο το επεισόδιο, αλλά την αντιπαλότητα που δημιουργήθηκε τότε. Δηλητηρίασε τη σχέση μου μαζί τους.
-Καλή στιγμή;
Όταν ανακηρύχτηκα στους 10 καλύτερους δημάρχους του κόσμου.
-Γιατί δεν συμπαθείς τη θητεία του Κωνσταντίνου Ζέρβα;
Είναι ό,τι χειρότερο έχει προκύψει για την πόλη.
-Γιατί;
Σου τα λέω συνοπτικά: Πρώτον σταμάτησε την πλατεία Ελευθερίας, η στάση του στα αρχαία της Βενιζέλου ήταν λάθος, σταμάτησε την ανάπλαση στην Αγία Σοφίας, που θεωρώ ότι είναι άλλο ένα έγκλημα, γιατί η πρόταση ήταν πολύ καλή και θα αναδείκνυε την Αχειροποίητο. Αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη έγινε γαστρονομική πόλη της Ουνέσκο βλέπω μόνο αρνητικά. Τα λεωφορεία από τη Λειψία άλλο λάθος του.
-Εσύ πάντως τον έβαλες για πρώτη φορά στα δημοτικά πράγματα το 2010. Αισθάνεσαι ότι τελικά ήταν mea culpa;
Tον γνώρισα στις πρώτες εκλογές. Δεν τον ήθελα. Ε, λέω αστός είναι, μορφωμένος είναι, μιλά ξένες γλώσσες, είναι ευγενικός, καλοβαλμένος. Για να τον βάλουμε και αυτόν στην Πρωτοβουλία μήπως όλος αυτός ο αχταρμάς γίνει πιο καλός. Ήταν τεράστιο το πρόβλημα. Χώρια του ότι γίνεται τώρα στην πόλη είναι μελέτες δικές μας.
-Πάμε στο μέλλον. Τι πρέπει να έχει ο επόμενος δήμαρχος Θεσσαλονίκης;
Να έχει επιχειρηματικό πνεύμα. Ο δήμος ναι μεν δεν είναι εταιρία, αλλά έχει οργανόγραμμα, έχει σύστημα πληροφορίων για να παράξει ένα προϊόν που είναι η εξυπηρέτηση του πολίτη. Ενας γιατρός για παράδειγμα δεν έχει επιχειρηματικό πνεύμα. Να έχει συνεργασία με τους άλλους δήμους για θέματα όπως η συγκοινωνία. Επίσης αν δε σταματήσουμε να είμαστε όλοι ευνουχισμένοι από το κεντρικό κράτος δε θα αλλάξουν τα πράγματα. Όταν για να κάνεις μια μετακίνηση μιας στάση από εδώ στα 50 μέτρα παρακάτω πρέπει να υπογράψει ο υπουργός… Ε, δε γίνεται να κάνουμε κάτι. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που διοικείται η χώρα.
-Θα μπορούσες να είσαι ξανά υποψήφιος σε κάποιο συνδυασμό;
Αν ο δήμαρχος που θα διεκδικήσει τον δήμο είναι ένας επιχειρηματίας που εκτιμώ και νομίζει ότι η συμμετοχή μου θα βοηθήσει βεβαίως. Δεν έχω πρόβλημα.
-Τι γίνεται με το Μουσείο Ολοκαυτώματος; Σε τι φάση βρισκόμαστε;
Μετά από μια μεγάλη ταλαιπωρία τελείωσε η ιστορία του χώρου και από τον Νοέμβριο έχει ξεκινήσει μια εταιρία που θα αναλάβει να στήσει το μουσείο. Εκεί υπάρχει ένα πρόβλημα; Ποιο είναι το concept του Μουσείου; Ποιος το λέει; Το δικό μου ερώτημα είναι ποιο είναι το τελικό μήνυμα του Μουσείου; Γιατί μην ξεχνάμε ότι Μουσεία Ολοκαυτώματος υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Αντικείμενα προς έκθεση η Θεσσαλονίκη δεν έχει. Ποιος θα αποφασίσει για το concept, λοιπόν; Εχουμε το ίδρυμα στις Βρυξέλες, που έχει ένα ΔΣ. Η δική μου πρόταση είναι να κάνουμε ένα ΔΣ με προσωπικότητες της πόλης, με πρόεδρο τον εκάστοτε δήμαρχο Θεσσαλονίκης. Για ένα συγκεκριμένο λόγο που είναι σημειολογικός. Το Μουσείο Ολοκαυτώματος δεν είναι εβραϊκό μουσείο, αλλά της πόλης της Θεσσαλονίκης. Σε αυτό κάποιοι αντιδρούν. Αλλιώς θα γίνει ένα «φτωχομουσείο», όπως είναι στα Σκόπια.
-Χρονικά πότε θα είναι έτοιμο;
Οι μελέτες πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου. Μετά απομένει να βγει η οικοδομική άδεια και παράλληλα να γίνει ο επιλεκτικός διαγωνισμός, με εταιρείες εγνωσμένης δυνατότητας. Δεν το βλέπω ότι μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα από του χρόνου τέτοια εποχή. Επίσης έχουμε ένα πρόβλημα, καθώς από το οικόπεδο εκεί περνά ο κεντρικός αγωγός της ΕΥΑΘ και η ΕΥΑΘ οφείλει να τον βγάλει. Αυτό θα διαρκέσει 2 με 4 μήνες και το κόστος θα είναι περίπου 350.000 ευρώ. Αυτοί πρέπει να τα πληρώσουν.
-Είσαι 80 χρονών. Από εδώ και πέρα τι;
Εχω τρία πράγματα και δε θα τα πω κατά προτεραιότητα. Ένα είναι το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το δεύτερο είναι το όραμα που έχω και την Κιβωτό του Ελληνικού Αμπελώνα στο Τατόι, το οποίο η Μενδώνη το δέχτηκε με χαρά, αλλά έπεσε η πυρκαγιά και άλλα πράγματα και έμεινε πίσω. Και τρίτο είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μου. Να τα χαρώ.
-Αν έπρεπε να αυτοχαρακτηρισθείς τι θα έλεγες για τον Γιάννη Μπουτάρη;
Ενας συνηθισμένος άνθρωπος (γελάει).
Φωτογραφίες: Προσωπικό αρχείο Γιάννη Μπουτάρη
(Πολλές από τις φωτογραφίες που δημοσιεύουμε είναι από το βιβλίο του σε συνεργασία με τη Μαρία Μαυρικάκη «Εξήντα Χρόνια Τρύγος»)
Πρωινός καφές σήμερα με τον Γιάννη Μπουτάρη. Τον ήπιαμε στο αγαπημένο του «Greco», όπου εμφανίστηκε με βερμούδα. «Ζεσταίνομαι, Νίκο» μου είπε. Μαζί ξετυλίξαμε το κουβάρι της ζωής του. Από το Αμύνταιο και το Νυμφαίο, τη Θεσσαλονίκη, το Χημικό, τους αγώνες του 1-1-4, την εποχή που τον έλεγαν ο κόκκινος βιομήχανος μέχρι τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, τον διάδοχό του σε αυτή και το Μουσείο του Ολοκαυτώματος. Συζητήσαμε περίπου 45 λεπτά με πολλές διακοπές γιατί οι κουβέντες με τους περαστικούς δεν έλεγαν να σταματήσουν. Στο τέλος όταν τον ρώτησα πως θα χαρακτήριζε ο ίδιος τον εαυτό του μου απάντησε χωρίς πολλές περιστροφές. «Ως ένα συνηθισμένο άνθρωπο».
-Πότε πίνεις τον πρωινό σου καφέ;
Συνήθως ξυπνάω στις 8 και λίγο πριν, λίγο μετά, αμέσως τον πίνω.
-Τι προτιμάς; Γαλλικό, ελληνικό, εσπρέσο ή κάτι άλλο;
Γαλλικό.
-Είσαι γνωστός για τους πολλούς καφέδες. Πόσους πίνεις καθημερινά;
Πολλούς.
-Και τσιγάρα; Πόσα την ημέρα;
Όχι τόσο πολλά πια. Ήμουν στα τρία πακέτα την ημέρα και τώρα είμαι στο ένα περίπου. Κάπνιζα και Camel χωρίς φίλτρο και το κατάργησαν και τώρα παίρνω τα τσιγάρα και κόβω το φίλτρο. Αλλά δεν είναι το ίδιο (γελάει).
-Δεν κατάφερες ποτέ να το κόψεις;
Ποτέ. Είναι δύσκολη ιστορία το τσιγάρο. Λένε «έκοψες το αλκοόλ και γιατί δεν κόβεις και το τσιγάρο;» Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το τσιγάρο είναι πιο δύσκολο. Λέω εγώ.
-Γεννήθηκες στη Θεσσαλονίκη εν μέσω της γερμανικής κατοχής.
Το 1942.
-Πρώτες εικόνες που θυμάσαι από τη Θεσσαλονίκη;
Θυμάμαι στο τέλος της δεκαετίας του '40 στο σπίτι της γιαγιάς μου που ήταν δίπλα στο Κόκκινο σπίτι. Εκεί κάθονταν κάτι Εγγλέζοι αξιωματικοί και αυτοί είχαν κάνει μια φιλία με τους θείους μου. Και τους θυμάμαι σαν και τώρα που μου είχαν φέρει δώρο ένα τζιπάκι μινιατούρα. Άλλες μνήμες από εκείνη την περίοδο δεν έχω.
-Μπαμπάς ο Στέλιος Μπουτάρης, μαμά η Φανή Μίσσιου. Τι ανατροφή πήρες;
Ιδανική θα έλεγα. Η μεν μάνα μου μας φρόντιζε και μας αγαπούσε όσο δεν μπορούσες να φανταστείς, ο δε μπαμπάς λειτουργούσε σαν πρότυπο. Εγώ τον θαύμαζα. Εφευγε το πρωί στις 6 πριν από εμένα από το σπίτι, γυρνούσε το μεσημέρι και τότε είχε το μαγαζί στη Ρογκότη. Θυμάμαι το μαγαζί που είχε πριν επί της οδού Σολωμού κοντά στη αγορά Βλάλη που ήταν το μαγαζί του παππού. Μετακόμισε το 1949 ή το '50 και τη θυμάμαι τη μετακόμιση. Πήγε στη Ρογκότη, δίπλα τα σουτζουκάκια, όπου ήταν το μαγαζί που εμφιαλώνονταν το ούζο.
Λεζάντα: Με τη μητέρα του Φανή Μίσσιου. «Μας φρόντιζε και μας αγαπούσε όσο δεν μπορούσες να φανταστείς»
-Μητριαρχική ή πατριαρχική η οικογένεια;
Τύποις πατριαρχική, στην ουσία ήταν μητριαρχική.
-Οι συζητήσεις στο σπίτι;
Κυρίως για τη δουλειά. Έλεγε ο μπαμπάς έτσι τα ούζα, έτσι τα κρασιά, αλλά και για τα φέσια που έτρωγε. Αυτό που θαύμαζα και του έκανε και μερικές φορές παρατηρήσεις η μαμά ήταν οι περιοδείες του στα ουζερί. Πήγαινε σε όλα και ρε παιδί μου έκανε διαφήμιση. Πήγαινε στη Μοδιάνου που ήταν όλα τα μαγαζιά που πουλούσαν στρείδια και τα γέμιζε με 50ράκια του ούζου…
-Τι θυμάσαι από τα σχολικά σου χρόνια; Δημοτικό στο Πειραματικό, Γυμνάσιο στο Aνατόλια, έτσι;…
Από το Πειραματικό έχω πολλές καλές αναμνήσεις. Είχαμε διευθυντή τον Ξηροτύρη που ήταν πολύ αυστηρός και έχει μαλώσει με τη μάνα μου.
-Γιατί;
Ποτέ δεν κατάλαβα ούτε και η μάνα μου. Ο Ξηροτύρης θεωρούσε ότι είμαι δήθεν πλουσιόπαιδο και ότι ήμουν κακομαθημένος. Ούτε κακομαθημένος ήμουν ούτε τίποτα. Μάλιστα στο βιβλίο του Πειραματικού θα δεις έχει δύο ζωγραφιές δικές μου (γελάει).
-Στο Ανατόλια;
Εκεί ήμουν τρία χρόνια οικότροφος και μετά εντάξει. Με έβαλαν οικότροφο στην αρχή γιατί ήμουν πολύ κλειστός. Και με έβαλαν για να ανοίξω και να αναπτύξω φιλίες.
Λεζάντα: Με την ομάδα μπάσκετ του Ανατόλια. Ο Μπουτάρης διακρίνεται στην κάτω σειρά πρώτος από δεξιά
-Καλός μαθητής;
Καλός μαθητής, ψιλοτεμπέλης θα έλεγα… Δε διάβαζα πολύ αλλά… τάπαιρνα. Και γι΄ αυτό δε διάβαζα πολύ Είχα ένα καθηγητή που λεγόταν Βούρδας, που ήταν και αυτός Βλάχος. 'Ηθελε να γράφουμε σε ένα συγκεκριμένο πρόχειρο, με κίτρινα φύλα. Εγώ δεν ήθελα και όλο με μάλωνε. «Και εσύ που νομίζεις ότι θα πας στο πανεπιστήμιο. Ούτε τελευταίος δε θα μπεις», μου έλεγε. Στην Έκτη τάξη του είπα: «Να ξέρετε εγώ θα δώσω και θα περάσω και στα δύο πανεπιστήμια. Και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη στο Χημικό πέρασα δεύτερος, ανάμεσα σε 700 υποψήφιους. Στην Έκθεση πήρα 10. Και στην Αθήνα 7ος.
-Με τα κορίτσια πως τα πήγαινες;
Με τα κορίτσια… Στη Δευτέρα γυμνασίου μια ξαδέλφη μου εξ αγχιστείας έκανε ένα πάρτι γνωριμίας και φώναξε και εμένα. Βλέπω εγώ την Αθηνά και ξεράθηκα. Αυτό ήταν (γελάει).
Λεζάντα: Mε την Αθήνα στον αρραβώνα του. «Οταν την πρωτοείδα ξεράθηκα. Αυτό ήταν»
-Από τότε η γνωριμία;
Αυτό έγινε το 1954. Τελικά τα φτιάξαμε το 1958. Γι΄ αυτό και το τατουάζ. (Το δείχνει) Το τατουάζ έχει τους εξής αριθμούς: 1942 που γεννηθήκαμε και οι δύο, 13 Αυγούστου αυτή, 13 Ιουνίου εγώ. Το 1958 τα φτιάξαμε, πέθανε το 2007 και έκανα τον Πήγασο που είναι ένα παραμύθι. Οπως ήταν και η ζωή μου μαζί της.
-Πόσα είναι τα τατουάζ σου μια και το ανέφερες;
Οκτώ. Το τελευταίο είναι αυτό για τον δήμο. Που βγάλαμε φωτογραφία μαζί με τον Θεοδωράκη.
-Πως προέκυψε η φωτογραφία;
Τον Θεοδωράκη τον γνωρίζω πολλά χρόνια. Και είναι πολύ φίλοι και με τον Στέλιο. Και ήρθαν στο νησί, έκατσαν μια εβδομάδα και το περασμένο Σαββατοκύριακο πήγα και εγώ.
-Ξαναγυρνάμε πίσω: Πρώτες εικόνες από τον Νυμφαίο όταν πρωτοπήγες ποιες ήταν;
'Εχω πολύ μεγάλο δεσμό με το χωριό. Από τη δεκαετία του 1950 ανέβαινα στο χωριό. 'Ολες οι αδελφές της μητέρας μου ανέβαιναν με τα παιδιά τους. Το θυμάμαι σαν τώρα. Μπαίναμε στο τρένο. Θεσσαλονίκη Αμύνταιο. Από το Αμύνταιο παίρναμε ένα ταξί, μια Chevrolet του 1935 ανοικτή, οι βαλίτσες στα φτερά επάνω. Στο χωριό κάναμε παρέες με τα εκεί παιδιά και μέναμε περίπου 2 μήνες. 'Ετσι το χωριό το έζησα από παντού.
Λεζάντα: Με τον αδελφό του Κωνσταντίνο και τον θείο του Κωστάκη. Παίζοντας στα βαρέλια κάπου το 1950
-Λογικό με αυτήν την οικογενειακή προϊστορία να σπουδάσεις Χημικός.
Αυτό ήταν τελειωμένη ιστορία.
-Το ήθελες ή στο επέβαλλαν;
Δεν μου το επέβαλαν. Μου το υπόβαλαν. Πήγαινα στη Νάουσα ακόμη και ως μαθητής για να μου μάθει ο μπάρμπας μου τη δουλειά. «Γιαννάκη εσύ θα πας στα κρασιά». Εμένα με έλεγαν ο winemaker και τον αδελφό μου ο moneymaker. Μας έμεινε αυτό.
-Πως ήταν εκείνα τα χρόνια η φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη;
Εντάξει, ωραία εποχή. Με είχε ενοχλήσει μόνο όλη αυτή η ιστορία με την ΕΚΟΦ που είχε πολύ εθνικιστική αντίληψη για τα πράγματα. Μάλιστα με είχαν πλησιάσει για να τους λέω τι κάνουν διάφοροι στο πανεπιστήμιο. «Εγώ να σου πω ονόματα για συμφοιτητές μου; Ξέχασέ το», τους είπα.
-Τι θυμάσαι σε πολιτικό επίπεδο από εκείνα τα χρόνια; Είμαστε στο 1960 περίπου.
Θυμάμαι το 1-1-4 και τον αγώνα του 15% για την παιδεία. Ποιο 15%(γελάει). Θυμάμαι και τους χορούς που κάναμε και τις σχέσεις με τους καθηγητές. Τότε περπατούσαμε στις μύτες των ποδιών έξω από τα γραφεία των καθηγητών. Τώρα… Πλακώνονται μαζί τους. Ούτε το ένα είναι καλό ούτε το άλλο.
-Πάμε λίγο στα προσωπικά σου: Αθηνά, Στέλιος, Μιχάλης, Φανή. Τι σημαίνουν για σένα;
Η Αθηνά είναι… ο έρωτας της ζωής μου. Όχι μόνο αυτό. Για να καταλάβεις, το 2002 όταν ξεκίνησε η μάχη της με τον καρκίνο εγώ πήρα ό,τι μπορούσα να πάρω από τα γραφείο μου και λειτουργούσα στη δουλειά από το σπίτι. Για να είμαι δίπλα στην Αθηνά για όλη αυτή τη δοκιμασία που κράτησε 5 χρόνια. Στην αρχή δεν είχε προβλήματα, πονούσε βέβαια. Όμως τον τελευταίο χρόνο ήταν άσχημα. Όλη αυτή η τριβή ξέρεις, μας εξοικείωσε με τον θάνατο. Αυτό είναι μεγάλη κουβέντα να το πεις, αλλά έτσι ήταν. Εγώ πιστεύω ότι δεν υπάρχει άλλη ζωή. Έτσι ας χαιρόμαστε αυτό που έχουμε σήμερα.
Λεζάντα: Στο Νυμφαίο με όλη την οικογένεια το 2002. Ο Μιχάλης (γιος), η μαμά Φανούλα, η Φανή (κόρη) με τον Γιάννη αγκαλιά, ο Χάρης, ο Μπουτάρης με τον Νίκο, η Αθηνά, ο Στέλιος με τον Γιάννη αγκαλιά, η Μαρία με την Αθηνά και τη Λίλα
Λεζάντα: Τα τρία παιδιά του, Μιχάλης, Φανή, Στέλιος
-Τα παιδιά;
Ευχαριστημένος είμαι. Παραπάνω δεν μπορώ να περιμένω κάτι. Και για το Στέλιο και για τον Μιχάλη και για τη Φανούλα.
-Με τη δεύτερη τη σύζυγό σου τη Μαρία;
Σύντομος ο γάμος. Ημουν ερωτευμένος με τη Μαρία. Τα πρώτα δύο χρόνια που τη φλέρταρα είχα μια σχετική ανταπόκριση, μετά ήρθε μια πίεση για να επισημοποιήσουμε τη σχέση. Όλα αυτά μαζί με μια άτυχη απόφαση για μια δουλειά στην Κύπρο μας έφερε σε ένα σημείο που δεν μπορούσαμε να ζήσουμε πια μαζί. Και ήταν προτιμότερο να χωρίσουμε παρά να συνεχίσουμε.
-Δεν μπορείς πάντως χωρίς γυναίκα; Μαθαίνω ότι και στα 80 σου υπάρχει σύντροφος.
Εγώ, δεν ντρέπομαι να το πω. Εμένα οι γυναίκες μου αρέσουν, αλλά κυρίως μου αρέσει πέρα από το ερωτικό στοιχείο -το οποίο ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις στα 80 μου δεν είμαι όπως ήμουν στα 40 μου- πέρα από το ερωτικό, λοιπόν υπάρχει και η συντροφικότητα (σταματάει). Είναι το να έχεις τον άνθρωπό σου. Αυτό είναι για μένα παρά πολύ σημαντικό.
-Πάμε στα πολιτικά. Εχεις ψηφίσει και ΣΥΝ και ΠΑΣΟΚ. Πως αυτοπροσδιορίζεσαι πολιτικά; Κεντροαριστερός;
Ετσι με χαρακτηρίζουν. Μάλιστα στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος με έλεγαν ο κόκκινος βιομήχανος (γελάει).
-Μητσοτάκη δεν ψήφισες ποτέ;
Μητσοτάκη δεν ψήφιζα. Καραμανλή ψήφισα. Όταν γύρισε το 1974 από τη Γαλλία τον ψήφισα.
-Αρα τρία κόμματα
Δεν ψήφισα κόμμα τότε. Ψήφισα το άτομο. Μέσα από τον συρφετό της ΝΔ ελάχιστοι είναι αυτοί που εκτιμούσα.
-Τον Μητσοτάκη τον εκτιμάς;
Μακάρι να τον είχα ψηφίσει. Και τώρα στις εκλογές θα τον ψηφίσω.
-Τον Τσίπρα και τον Ανδρουλάκη πως τους βλέπεις;
Λίγοι είναι. Δεν έχουν εικόνα του κόσμου. Πως είναι Αμερική, η Αγγλία, η Δανία, η Τουρκία. Ο Μητσοτάκης είναι κοσμογυρισμένος, είναι από πλούσια οικογένεια θα μου πεις. Είναι, αλλά αυτός είναι. Και επιπλέον ο Μητσοτάκης δεν είναι ο τυπικός Νεοδημοκράτης. Ο Τσίπρας και ο Ανδρουλάκης καλοί γλυκοί και ωραίοι αλλά είναι… δημοτικό. Ο Μητσοτάκης είναι doctor. Και μας φέρθηκε πολύ σωστά στην υπόθεση των 600 εργαζομένων του δήμου πίσω το 2014.
-9 χρόνια δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Τι τίτλο θα έβαζες στην ταινία σου;
Μια τεράστια εμπειρία. Εγώ και ιδιότροπος και περίεργος είμαι και μου αρέσει να κάνω καινούργια πράγματα. Και παλιότερα ως ξενοδόχος, και όταν έμπλεξα με το αλκοόλ, βοήθησα πολλούς ανθρώπους να απεξαρτηθούν και με τον Αρκτούρο. Εκανα πολλά πράγματα στη ζωή μου που δεν είναι καθημερινά που τα σκέφτομαι και λέω συχνά: «Τι ήθελες και ανατατεύτηκες;» Αλλά αυτός είμαι…
Λεζάντα: Ο Γιάννης Μπουτάρης στον Αρκτούρο
-Αν έκανες ένα restart τι θα έκανες διαφορετικά;
Δε νομίζω ότι θα έκανα κάτι διαφορετικό. Δε μετάνιωσα για τίποτα. Καλά πέρασα στη ζωή. Και στο πανεπιστήμιο και μετά που δούλευα σα το σκυλί το μαύρο στην εταιρία με τα κρασιά και το ούζο Μπουτάρης.
-Ότι καινούργιο καλοδεχούμενο, δηλαδή.
Σωστά. Και τότε γίναμε αμπελουργοί στην εταιρία που ήταν μια βαριά καινοτομία.
-Μια καλή στιγμή; Και τι θα ήθελες ξεχάσεις από τη δημαρχεία;
Ηθελα να ξεχάσω τη διαμάχη με τους Ποντίους, όχι τόσο το επεισόδιο, αλλά την αντιπαλότητα που δημιουργήθηκε τότε. Δηλητηρίασε τη σχέση μου μαζί τους.
-Καλή στιγμή;
Όταν ανακηρύχτηκα στους 10 καλύτερους δημάρχους του κόσμου.
-Γιατί δεν συμπαθείς τη θητεία του Κωνσταντίνου Ζέρβα;
Είναι ό,τι χειρότερο έχει προκύψει για την πόλη.
-Γιατί;
Σου τα λέω συνοπτικά: Πρώτον σταμάτησε την πλατεία Ελευθερίας, η στάση του στα αρχαία της Βενιζέλου ήταν λάθος, σταμάτησε την ανάπλαση στην Αγία Σοφίας, που θεωρώ ότι είναι άλλο ένα έγκλημα, γιατί η πρόταση ήταν πολύ καλή και θα αναδείκνυε την Αχειροποίητο. Αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη έγινε γαστρονομική πόλη της Ουνέσκο βλέπω μόνο αρνητικά. Τα λεωφορεία από τη Λειψία άλλο λάθος του.
-Εσύ πάντως τον έβαλες για πρώτη φορά στα δημοτικά πράγματα το 2010. Αισθάνεσαι ότι τελικά ήταν mea culpa;
Tον γνώρισα στις πρώτες εκλογές. Δεν τον ήθελα. Ε, λέω αστός είναι, μορφωμένος είναι, μιλά ξένες γλώσσες, είναι ευγενικός, καλοβαλμένος. Για να τον βάλουμε και αυτόν στην Πρωτοβουλία μήπως όλος αυτός ο αχταρμάς γίνει πιο καλός. Ήταν τεράστιο το πρόβλημα. Χώρια του ότι γίνεται τώρα στην πόλη είναι μελέτες δικές μας.
-Πάμε στο μέλλον. Τι πρέπει να έχει ο επόμενος δήμαρχος Θεσσαλονίκης;
Να έχει επιχειρηματικό πνεύμα. Ο δήμος ναι μεν δεν είναι εταιρία, αλλά έχει οργανόγραμμα, έχει σύστημα πληροφορίων για να παράξει ένα προϊόν που είναι η εξυπηρέτηση του πολίτη. Ενας γιατρός για παράδειγμα δεν έχει επιχειρηματικό πνεύμα. Να έχει συνεργασία με τους άλλους δήμους για θέματα όπως η συγκοινωνία. Επίσης αν δε σταματήσουμε να είμαστε όλοι ευνουχισμένοι από το κεντρικό κράτος δε θα αλλάξουν τα πράγματα. Όταν για να κάνεις μια μετακίνηση μιας στάση από εδώ στα 50 μέτρα παρακάτω πρέπει να υπογράψει ο υπουργός… Ε, δε γίνεται να κάνουμε κάτι. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που διοικείται η χώρα.
-Θα μπορούσες να είσαι ξανά υποψήφιος σε κάποιο συνδυασμό;
Αν ο δήμαρχος που θα διεκδικήσει τον δήμο είναι ένας επιχειρηματίας που εκτιμώ και νομίζει ότι η συμμετοχή μου θα βοηθήσει βεβαίως. Δεν έχω πρόβλημα.
-Τι γίνεται με το Μουσείο Ολοκαυτώματος; Σε τι φάση βρισκόμαστε;
Μετά από μια μεγάλη ταλαιπωρία τελείωσε η ιστορία του χώρου και από τον Νοέμβριο έχει ξεκινήσει μια εταιρία που θα αναλάβει να στήσει το μουσείο. Εκεί υπάρχει ένα πρόβλημα; Ποιο είναι το concept του Μουσείου; Ποιος το λέει; Το δικό μου ερώτημα είναι ποιο είναι το τελικό μήνυμα του Μουσείου; Γιατί μην ξεχνάμε ότι Μουσεία Ολοκαυτώματος υπάρχουν σε όλο τον κόσμο. Αντικείμενα προς έκθεση η Θεσσαλονίκη δεν έχει. Ποιος θα αποφασίσει για το concept, λοιπόν; Εχουμε το ίδρυμα στις Βρυξέλες, που έχει ένα ΔΣ. Η δική μου πρόταση είναι να κάνουμε ένα ΔΣ με προσωπικότητες της πόλης, με πρόεδρο τον εκάστοτε δήμαρχο Θεσσαλονίκης. Για ένα συγκεκριμένο λόγο που είναι σημειολογικός. Το Μουσείο Ολοκαυτώματος δεν είναι εβραϊκό μουσείο, αλλά της πόλης της Θεσσαλονίκης. Σε αυτό κάποιοι αντιδρούν. Αλλιώς θα γίνει ένα «φτωχομουσείο», όπως είναι στα Σκόπια.
-Χρονικά πότε θα είναι έτοιμο;
Οι μελέτες πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου. Μετά απομένει να βγει η οικοδομική άδεια και παράλληλα να γίνει ο επιλεκτικός διαγωνισμός, με εταιρείες εγνωσμένης δυνατότητας. Δεν το βλέπω ότι μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα από του χρόνου τέτοια εποχή. Επίσης έχουμε ένα πρόβλημα, καθώς από το οικόπεδο εκεί περνά ο κεντρικός αγωγός της ΕΥΑΘ και η ΕΥΑΘ οφείλει να τον βγάλει. Αυτό θα διαρκέσει 2 με 4 μήνες και το κόστος θα είναι περίπου 350.000 ευρώ. Αυτοί πρέπει να τα πληρώσουν.
-Είσαι 80 χρονών. Από εδώ και πέρα τι;
Εχω τρία πράγματα και δε θα τα πω κατά προτεραιότητα. Ένα είναι το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το δεύτερο είναι το όραμα που έχω και την Κιβωτό του Ελληνικού Αμπελώνα στο Τατόι, το οποίο η Μενδώνη το δέχτηκε με χαρά, αλλά έπεσε η πυρκαγιά και άλλα πράγματα και έμεινε πίσω. Και τρίτο είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μου. Να τα χαρώ.
-Αν έπρεπε να αυτοχαρακτηρισθείς τι θα έλεγες για τον Γιάννη Μπουτάρη;
Ενας συνηθισμένος άνθρωπος (γελάει).
ΣΧΟΛΙΑ