21/11/2020 13:15
Η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από τη βαθιά ύφεση του 10,5% φέτος, στην ανάπτυξη το 2021 αποτυπώνεται στα μεγέθη του νέου Προϋπολογισμού. Οδικός χάρτης στην πορεία αυτή είναι οι θετικές εξελίξεις σχετικά με το εμβόλιο του κορονοϊού που δημιουργούν βάσιμη αισιοδοξία και κάνουν ορατό το τέλος της πανδημίας, αλλά και τα γενναία μέτρα στήριξης ύψους 31,4 δισ. ευρώ που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται, μαζί με τη δυναμική που είχε ήδη αναπτύξει η ελληνική οικονομία πριν ξεσπάσει η υγειονομική καταιγίδα.
Όλες οι βασικές προβλέψεις του νέου Προϋπολογισμού στηρίζονται στο σενάριο ότι τα περιοριστικά μέτρα, άρα και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας θα συνεχισθούν μέχρι και τον Απρίλιο, οπότε και αναμένεται σοβαρή υποχώρηση της πανδημίας, δεδομένου των προβλέψεων για την κυκλοφορία του εμβολίου στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η ελληνική οικονομία το 2021 εκτιμάται ότι θα σημειώσει ανάπτυξη 4,8%, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 3,88% του ΑΕΠ ή 6,670 δισ. ευρώ, από τα επίπεδα του 7,2% του ΑΕΠ ή 11,760 δισ. ευρώ φέτος. Σε διαφορετική περίπτωση, αν είναι μεγαλύτερη η διάρκεια της πανδημίας, το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί ως 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί από το 2021 προς τα επίπεδα του 199,6% του ΑΕΠ, μετά την εκτίναξη του στο 208,9% του ΑΕΠ φέτος λόγω των αυξημένων κρατικών δαπανών για την κάλυψη των μέτρων στήριξης που ελήφθησαν. Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι οι κρατικές δαπάνες που διατέθηκαν για τη στήριξη της οικονομίας απέτρεψαν τα χειρότερα για την οικονομία φέτος και το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα μέτρα στήριξης φέτος ανήλθαν σε 23,9 δισ. ευρώ ενώ για το 2021 υπολογίζονται άλλα 7,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα αδιανόητο για άλλες εποχές ποσό, ύψους 31,4 δισ. ευρώ, χωρίς το οποίο η ύφεση θα είχε εκτιναχθεί στο 17,5% το 2020 από 10,5% που υπολογίζεται τώρα. Επίσης χωρίς την ενίσχυση αυτή και ο ρυθμός ανάπτυξης 4,8% που προβλέπεται για το 2021 δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί. Στην επίτευξη του αναμένεται να συμβάλλει τουλάχιστον κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες η έναρξη των προγραμμάτων και δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε άλλες 2,5 μονάδες εκτιμάται η θετική επίδραση των μέτρων στήριξης του 2021.
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η επαναφορά της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης το 2021 φέρνει ντόμινο θετικών προβλέψεων σε μια σειρά από βασικά μεγέθη της οικονομικής πραγματικότητας της χώρας:
- Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 17,9% του εργατικού δυναμικού από 18,9% φέτος και 17,3% το 2019.
- Οι επενδύσεις αναμένεται να σημειώσουν εντυπωσιακή αύξηση κατά 23,2% το 2021 έπειτα από καθίζηση 14,3% φέτος.
- Ο πληθωρισμός θα περάσει σε θετικό έδαφος με μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,6% το 2021 ύστερα από μέση μείωση 1,1% το 2020.
- Τα φορολογικά έσοδα θα επιστρέψουν το 2021 σε ρυθμούς αύξησης για να φθάσουν στα 47,8 δισ. ευρώ έπειτα από τη μεγάλη συρρίκνωση τους στα 44,2 δισ. ευρώ φέτος.
- Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού θα σημειώσουν μικρή πτώση στα 67,2 δισ. ευρώ από τα 69,3 δισ. ευρώ φέτος, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 57,1 δισ.
Σε ότι αφορά τα κυριότερα μέτρα στήριξης ύψους 7,5 δισ. ευρώ για το 2021 είναι τα εξής:
- Η μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, με κόστος 816 εκατ. ευρώ.
- Η αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με κόστος 767 εκατ. ευρώ.
- Η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με κόστος 322 εκατ. ευρώ.
- Το πρόγραμμα "Γέφυρα" σχετικά με την επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19, με κόστος 280 εκατ. ευρώ.
- Η επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021, με συνολικό κόστος 113 εκατ. ευρώ.
|
Παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας Covid-19 |
|||
|
Περιγραφή |
2020 |
2021 |
|
|
Α |
Παρεμβάσεις στο σκέλος των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης |
-4.920 |
-1.783 |
|
1 |
Μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα |
0 |
-816 |
|
2 |
Αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα |
0 |
-767 |
|
3 |
Μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων σε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-1.600 |
0 |
|
4 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού, των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή |
-838 |
-246 |
|
5 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών των υπαλλήλων των εποχικών επιχειρήσεων |
-240 |
0 |
|
6 |
Αναστολή πληρωμών ΦΠΑ σε επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-744 |
174 |
|
7 |
Αναστολή πληρωμών των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-315 |
46 |
|
8 |
Αναστολή πληρωμών βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων φορολογικών υποχρεώσεων για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους, εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-251 |
0 |
|
9 |
Αναστολή πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-247 |
0 |
|
10 |
Αναστολή πληρωμής φορολογικών υποχρεώσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν μειωμένο ενοίκιο |
-10 |
4 |
|
11 |
Συμψηφισμός κατά 25% με μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις της εμπρόθεσμης καταβολής ΦΠΑ |
-154 |
0 |
|
12 |
Έκπτωση κατά 25% στις ρυθμισμένες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές που πληρώθηκαν εμπρόθεσμα, από εργαζόμενους εταιρειών που επλήγησαν από την πανδημία καθώς και από επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους |
-101 |
0 |
|
13 |
Μη καταβολή δημοτικών τελών για επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία ανεστάλη με κρατική εντολή λόγω της πανδημίας Covid-19 |
-160 |
0 |
|
14 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων και των αποσκευών τους |
-94 |
-54 |
|
15 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ σε μη αλκοολούχα ποτά και σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολούχων ποτών και ροφημάτων |
-67 |
-38 |
|
16 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών |
-11 |
-6 |
|
17 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο από 80/20 σε 90/10 |
-1 |
-1 |
|
18 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ από 24% σε 6%, για προϊόντα και παρασκευάσματα ατομικής υγιεινής (μάσκες, γάντια κλπ.) |
-0,4 |
-0,3 |
|
19 |
Αναστολή πληρωμής τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης |
-5 |
-14 |
|
20 |
Έκπτωση φόρου, για εκμισθωτές ακινήτων που έλαβαν μειωμένο μίσθωμα λόγω της πανδημίας |
-69 |
0 |
|
21 |
Απώλεια εσόδων ΕΤΑΔ και ΟΤΑ από την μείωση κατά 40% για επαγγελματικές μισθώσεις επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-13 |
-1 |
|
22 |
Απώλεια φορολογικών εσόδων από την μείωση 40% στις μισθώσεις κύριας κατοικίας εργαζομένων των οποίων η σύμβαση εργασίας είναι σε αναστολή, στις μισθώσεις για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών φοιτητών που είναι τέκνα/εξαρτημένα μέλη των ως άνω, καθώς και στις επαγγελματικές μισθώσεις επιχειρήσεων |
0 |
-63 |
|
Β |
Παρεμβάσεις στο σκέλος των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης |
-10.730 |
-2.539 |
|
1 |
Χρηματοδότηση επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής |
-5.368 |
0 |
|
2 |
Κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό και επιδότηση 200 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας |
-26 |
-322 |
|
3 |
Πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» που αφορά στην επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-108 |
-280 |
|
4 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηναία βάση των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας έχουν τεθεί σε προσωρινή αναστολή |
-1.624 |
-439 |
|
5 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό του μέρους του δώρου Πάσχα που αναλογεί στη χρονική περίοδο της προσωρινής αναστολής της σύμβασης εργασίας |
-130 |
0 |
|
6 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και του επιδόματος αδείας των εργαζομένων σε ξενοδοχεία δωδεκάμηνης λειτουργίας |
-23 |
0 |
|
7 |
Προσαύξηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τον μήνα Νοέμβριο 2020 και κάλυψη του πρόσθετου κόστους του δώρου Χριστουγέννων των υπαλλήλων που λαμβάνουν αποζημίωση ειδικού σκοπού λόγω προσωρινής αναστολής της σύμβασης εργασίας |
-215 |
-301 |
|
8 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηνιαία βάση στους εποχικά εργαζόμενους του τουριστικού κλάδου |
-208 |
0 |
|
9 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηναία βάση για αυτοαπασχολούμενους, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων (με έως και 20 υπαλλήλους) και ελεύθερους επαγγελματίες που επλήγησαν από την πανδημία Covid -19, βάση συγκεκριμένων ΚΑΔ |
-495 |
0 |
|
10 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 600 ευρώ σε έξι επιστημονικούς κλάδους (οικονομολόγους/ λογιστές, μηχανικούς, δικηγόρους, ιατρούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές) |
-103 |
0 |
|
11 |
Πρόγραμμα βραχυχρόνιας απασχόλησης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» με κάλυψη 60% του καθαρού μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού για το χρόνο μειωμένης απασχόλησης |
-76 |
-24 |
|
12 |
Κάλυψη πρόσθετου κόστους του προγράμματος βραχυχρόνιας απασχόλησης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» για καταβολή επιδόματος αδείας και δώρου Χριστουγέννων |
0 |
-18 |
|
13 |
Παράταση του τακτικού επιδόματος ανεργίας, καθώς και του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας κατά δύο μήνες |
-770 |
-78 |
|
14 |
Έκτακτο επίδομα ανεργίας, ύψους 400 ευρώ, σε φυσικά πρόσωπα που έγιναν μακροχρόνια άνεργοι |
-117 |
0 |
|
15 |
Επέκταση του επιδόματος ανεργίας στους εποχικούς εργαζόμενους |
-28 |
0 |
|
16 |
Επιδότηση επιτοκίου των επιχειρηματικών δανείων των επιχειρήσεων οι οποίες ανήκουν σε πληττόμενους κλάδους, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης των θέσεων εργασίας |
-179 |
0 |
|
17 |
Κάλυψη δαπανών λόγω της πανδημίας Covid-19 για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (εξοπλισμός/ υποδομές και αναλώσιμα) |
-367 |
0 |
|
18 |
Προσλήψεις έκτακτου υγειονομικού προσωπικού |
-85 |
-131 |
|
19 |
Καταβολή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης το Πάσχα στους εργαζόμενους των νοσοκομείων, του ΕΟΔΥ, του ΕΚΑΒ, και της Πολιτικής Προστασίας |
-90 |
0 |
|
20 |
Κάλυψη των έκτακτων δαπανών, λόγω της πανδημίας Covid-19, των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης |
-292 |
0 |
|
21 |
Νέες προσλήψεις στα μέσα μεταφοράς (ΟΣΥ/ΣΤΑΣΥ), χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) επιπλέον λεωφορείων και σύμβαση με ΚΤΕΛ |
-4 |
-50 |
|
22 |
Άδεια ειδικού σκοπού για εργαζόμενους με παιδιά που φοιτούν σε σχολεία (για την περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά λόγω της πανδημίας Covid-19) |
-20 |
0 |
|
23 |
Ενίσχυση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού |
-20 |
-80 |
|
24 |
Ενίσχυση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ |
-17 |
-10 |
|
25 |
Κάλυψη της διαφημιστικής δαπάνης του ΕΟΤ |
-23 |
0 |
|
26 |
Επιπρόσθετη στήριξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων |
-150 |
0 |
|
27 |
Επιπλέον επιχορήγηση στο Υπουργείο Πολιτισμού για την ενίσχυση του κλάδου του πολιτισμού |
-25 |
0 |
|
28 |
Αποζημίωση σε εταιρείες ΚΤΕΛ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στις θέσεις επιβατών |
-49 |
0 |
|
29 |
Αποζημίωση ακτοπλοϊκών γραμμών |
-53 |
0 |
|
30 |
Αποζημίωση σε ερασιτεχνικούς αθλητικούς συλλόγους |
-12 |
0 |
|
31 |
Αποζημίωση ανά θέση επιβάτη στις αεροπορικές εταιρείες |
-6 |
0 |
|
32 |
Καταβολή του 50% του απολεσθέντος μισθώματος στους ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν μειωμένο ενοίκιο κατά 40% λόγω της πανδημίας |
-29 |
0 |
|
33 |
Ενίσχυση επιχειρήσεων του πολιτισμού λόγω περιορισμού θέσεων σε θέατρα, κινηματογράφους, συναυλιακούς χώρους κλπ. |
-19 |
-6 |
|
34 |
Μη επιστρεπτέα επιχορήγηση σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μέσω των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης |
0 |
-800 |
|
Γ |
Δημοσιονομικά ουδέτερες παρεμβάσεις |
0 |
0 |
|
1 |
Αναστολή αποπληρωμής δόσεων των ενήμερων τραπεζικών δανείων για επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία |
0 |
0 |
|
2 |
Αναστολή πληρωμής επιταγών των επιχειρήσεων που πλήττονται από την πανδημία |
0 |
0 |
|
3 |
Παροχή δυνατότητας στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία να θέσουν τους εργαζόμενους τους σε μερική απασχόληση, για δύο εβδομάδες ανά μήνα |
0 |
0 |
|
4 |
Αποπληρωμή όλων των εκκρεμών επιστροφών φόρων έως και 30.000 ευρώ που βρίσκονται υπό τη διαδικασία ελέγχου από τη φορολογική αρχή |
0 |
0 |
|
Δ |
Παρεμβάσεις παροχής ρευστότητας |
-2.548 |
0 |
|
1 |
Ταμείο Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας |
-1.780 |
0 |
|
2 |
Κεφάλαιο κίνησης στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ) |
-768 |
0 |
|
Ε |
Πιστώσεις υπό κατανομή για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας Covid-19 |
-3.000 |
|
|
Συνολικό Ταμειακό Κόστος των Παρεμβάσεων ( Α+Β+Γ+Δ+Ε) |
-18.198 |
-7.323 |
|
|
Εκ των οποίων: |
|||
|
Α. |
Παρεμβάσεις που αφορούν στην αναβολή είσπραξης εσόδων |
-1.567 |
223 |
|
Β. |
Παρεμβάσεις που επιβαρύνουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα |
-11.625 |
-6.936 |
|
Γ. |
Παρεμβάσεις παροχής ρευστότητας (προ μόχλευσης) |
-5.006 |
-610 |
|
Παρεμβάσεις ανά κατηγορία και πηγή χρηματοδότησης |
|||
|
1 |
Μείωση εσόδων |
-4.920 |
-2.239 |
|
2 |
Δημοσιονομικές δαπάνες που χρηματοδοτούνται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό |
-8.981 |
-4.427 |
|
3 |
Δημοσιονομικές δαπάνες που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-1.749 |
-880 |
|
4 |
Χρηματοδοτικά εργαλεία που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-2.548 |
|
|
5 |
Μόχλευση χρηματοδοτικών εργαλείων που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-5.693 |
|
|
Συνολική Αξία των Παρεμβάσεων ( 1 + 2 + 3 + 4 + 5) |
-23.891 |
-7.546 |
|
|
Σημείωση: το θετικό πρόσημο (+) δηλώνει αύξηση εσόδου ή μείωση δαπάνης και το αρνητικό πρόσημο (-) δηλώνει μείωση εσόδου ή αύξηση δαπάνης |
|||
Η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από τη βαθιά ύφεση του 10,5% φέτος, στην ανάπτυξη το 2021 αποτυπώνεται στα μεγέθη του νέου Προϋπολογισμού. Οδικός χάρτης στην πορεία αυτή είναι οι θετικές εξελίξεις σχετικά με το εμβόλιο του κορονοϊού που δημιουργούν βάσιμη αισιοδοξία και κάνουν ορατό το τέλος της πανδημίας, αλλά και τα γενναία μέτρα στήριξης ύψους 31,4 δισ. ευρώ που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται, μαζί με τη δυναμική που είχε ήδη αναπτύξει η ελληνική οικονομία πριν ξεσπάσει η υγειονομική καταιγίδα.
Όλες οι βασικές προβλέψεις του νέου Προϋπολογισμού στηρίζονται στο σενάριο ότι τα περιοριστικά μέτρα, άρα και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας θα συνεχισθούν μέχρι και τον Απρίλιο, οπότε και αναμένεται σοβαρή υποχώρηση της πανδημίας, δεδομένου των προβλέψεων για την κυκλοφορία του εμβολίου στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η ελληνική οικονομία το 2021 εκτιμάται ότι θα σημειώσει ανάπτυξη 4,8%, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 3,88% του ΑΕΠ ή 6,670 δισ. ευρώ, από τα επίπεδα του 7,2% του ΑΕΠ ή 11,760 δισ. ευρώ φέτος. Σε διαφορετική περίπτωση, αν είναι μεγαλύτερη η διάρκεια της πανδημίας, το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί ως 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί από το 2021 προς τα επίπεδα του 199,6% του ΑΕΠ, μετά την εκτίναξη του στο 208,9% του ΑΕΠ φέτος λόγω των αυξημένων κρατικών δαπανών για την κάλυψη των μέτρων στήριξης που ελήφθησαν. Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι οι κρατικές δαπάνες που διατέθηκαν για τη στήριξη της οικονομίας απέτρεψαν τα χειρότερα για την οικονομία φέτος και το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα μέτρα στήριξης φέτος ανήλθαν σε 23,9 δισ. ευρώ ενώ για το 2021 υπολογίζονται άλλα 7,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα αδιανόητο για άλλες εποχές ποσό, ύψους 31,4 δισ. ευρώ, χωρίς το οποίο η ύφεση θα είχε εκτιναχθεί στο 17,5% το 2020 από 10,5% που υπολογίζεται τώρα. Επίσης χωρίς την ενίσχυση αυτή και ο ρυθμός ανάπτυξης 4,8% που προβλέπεται για το 2021 δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί. Στην επίτευξη του αναμένεται να συμβάλλει τουλάχιστον κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες η έναρξη των προγραμμάτων και δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε άλλες 2,5 μονάδες εκτιμάται η θετική επίδραση των μέτρων στήριξης του 2021.
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η επαναφορά της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης το 2021 φέρνει ντόμινο θετικών προβλέψεων σε μια σειρά από βασικά μεγέθη της οικονομικής πραγματικότητας της χώρας:
- Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 17,9% του εργατικού δυναμικού από 18,9% φέτος και 17,3% το 2019.
- Οι επενδύσεις αναμένεται να σημειώσουν εντυπωσιακή αύξηση κατά 23,2% το 2021 έπειτα από καθίζηση 14,3% φέτος.
- Ο πληθωρισμός θα περάσει σε θετικό έδαφος με μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,6% το 2021 ύστερα από μέση μείωση 1,1% το 2020.
- Τα φορολογικά έσοδα θα επιστρέψουν το 2021 σε ρυθμούς αύξησης για να φθάσουν στα 47,8 δισ. ευρώ έπειτα από τη μεγάλη συρρίκνωση τους στα 44,2 δισ. ευρώ φέτος.
- Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού θα σημειώσουν μικρή πτώση στα 67,2 δισ. ευρώ από τα 69,3 δισ. ευρώ φέτος, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 57,1 δισ.
Σε ότι αφορά τα κυριότερα μέτρα στήριξης ύψους 7,5 δισ. ευρώ για το 2021 είναι τα εξής:
- Η μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, με κόστος 816 εκατ. ευρώ.
- Η αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με κόστος 767 εκατ. ευρώ.
- Η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με κόστος 322 εκατ. ευρώ.
- Το πρόγραμμα "Γέφυρα" σχετικά με την επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19, με κόστος 280 εκατ. ευρώ.
- Η επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021, με συνολικό κόστος 113 εκατ. ευρώ.
|
Παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας Covid-19 |
|||
|
Περιγραφή |
2020 |
2021 |
|
|
Α |
Παρεμβάσεις στο σκέλος των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης |
-4.920 |
-1.783 |
|
1 |
Μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα |
0 |
-816 |
|
2 |
Αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα |
0 |
-767 |
|
3 |
Μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων σε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-1.600 |
0 |
|
4 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού, των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή |
-838 |
-246 |
|
5 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών των υπαλλήλων των εποχικών επιχειρήσεων |
-240 |
0 |
|
6 |
Αναστολή πληρωμών ΦΠΑ σε επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-744 |
174 |
|
7 |
Αναστολή πληρωμών των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-315 |
46 |
|
8 |
Αναστολή πληρωμών βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων φορολογικών υποχρεώσεων για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους, εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-251 |
0 |
|
9 |
Αναστολή πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία για επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες |
-247 |
0 |
|
10 |
Αναστολή πληρωμής φορολογικών υποχρεώσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν μειωμένο ενοίκιο |
-10 |
4 |
|
11 |
Συμψηφισμός κατά 25% με μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις της εμπρόθεσμης καταβολής ΦΠΑ |
-154 |
0 |
|
12 |
Έκπτωση κατά 25% στις ρυθμισμένες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές που πληρώθηκαν εμπρόθεσμα, από εργαζόμενους εταιρειών που επλήγησαν από την πανδημία καθώς και από επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους |
-101 |
0 |
|
13 |
Μη καταβολή δημοτικών τελών για επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία ανεστάλη με κρατική εντολή λόγω της πανδημίας Covid-19 |
-160 |
0 |
|
14 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στις υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων και των αποσκευών τους |
-94 |
-54 |
|
15 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ σε μη αλκοολούχα ποτά και σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολούχων ποτών και ροφημάτων |
-67 |
-38 |
|
16 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών |
-11 |
-6 |
|
17 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο από 80/20 σε 90/10 |
-1 |
-1 |
|
18 |
Μείωση συντελεστή ΦΠΑ από 24% σε 6%, για προϊόντα και παρασκευάσματα ατομικής υγιεινής (μάσκες, γάντια κλπ.) |
-0,4 |
-0,3 |
|
19 |
Αναστολή πληρωμής τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης |
-5 |
-14 |
|
20 |
Έκπτωση φόρου, για εκμισθωτές ακινήτων που έλαβαν μειωμένο μίσθωμα λόγω της πανδημίας |
-69 |
0 |
|
21 |
Απώλεια εσόδων ΕΤΑΔ και ΟΤΑ από την μείωση κατά 40% για επαγγελματικές μισθώσεις επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-13 |
-1 |
|
22 |
Απώλεια φορολογικών εσόδων από την μείωση 40% στις μισθώσεις κύριας κατοικίας εργαζομένων των οποίων η σύμβαση εργασίας είναι σε αναστολή, στις μισθώσεις για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών φοιτητών που είναι τέκνα/εξαρτημένα μέλη των ως άνω, καθώς και στις επαγγελματικές μισθώσεις επιχειρήσεων |
0 |
-63 |
|
Β |
Παρεμβάσεις στο σκέλος των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης |
-10.730 |
-2.539 |
|
1 |
Χρηματοδότηση επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής |
-5.368 |
0 |
|
2 |
Κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό και επιδότηση 200 ευρώ σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας |
-26 |
-322 |
|
3 |
Πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» που αφορά στην επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19 |
-108 |
-280 |
|
4 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηναία βάση των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας έχουν τεθεί σε προσωρινή αναστολή |
-1.624 |
-439 |
|
5 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό του μέρους του δώρου Πάσχα που αναλογεί στη χρονική περίοδο της προσωρινής αναστολής της σύμβασης εργασίας |
-130 |
0 |
|
6 |
Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και του επιδόματος αδείας των εργαζομένων σε ξενοδοχεία δωδεκάμηνης λειτουργίας |
-23 |
0 |
|
7 |
Προσαύξηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τον μήνα Νοέμβριο 2020 και κάλυψη του πρόσθετου κόστους του δώρου Χριστουγέννων των υπαλλήλων που λαμβάνουν αποζημίωση ειδικού σκοπού λόγω προσωρινής αναστολής της σύμβασης εργασίας |
-215 |
-301 |
|
8 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηνιαία βάση στους εποχικά εργαζόμενους του τουριστικού κλάδου |
-208 |
0 |
|
9 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ σε μηναία βάση για αυτοαπασχολούμενους, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων (με έως και 20 υπαλλήλους) και ελεύθερους επαγγελματίες που επλήγησαν από την πανδημία Covid -19, βάση συγκεκριμένων ΚΑΔ |
-495 |
0 |
|
10 |
Αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 600 ευρώ σε έξι επιστημονικούς κλάδους (οικονομολόγους/ λογιστές, μηχανικούς, δικηγόρους, ιατρούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητές) |
-103 |
0 |
|
11 |
Πρόγραμμα βραχυχρόνιας απασχόλησης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» με κάλυψη 60% του καθαρού μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών επί του ονομαστικού μισθού για το χρόνο μειωμένης απασχόλησης |
-76 |
-24 |
|
12 |
Κάλυψη πρόσθετου κόστους του προγράμματος βραχυχρόνιας απασχόλησης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» για καταβολή επιδόματος αδείας και δώρου Χριστουγέννων |
0 |
-18 |
|
13 |
Παράταση του τακτικού επιδόματος ανεργίας, καθώς και του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας κατά δύο μήνες |
-770 |
-78 |
|
14 |
Έκτακτο επίδομα ανεργίας, ύψους 400 ευρώ, σε φυσικά πρόσωπα που έγιναν μακροχρόνια άνεργοι |
-117 |
0 |
|
15 |
Επέκταση του επιδόματος ανεργίας στους εποχικούς εργαζόμενους |
-28 |
0 |
|
16 |
Επιδότηση επιτοκίου των επιχειρηματικών δανείων των επιχειρήσεων οι οποίες ανήκουν σε πληττόμενους κλάδους, υπό την προϋπόθεση της διατήρησης των θέσεων εργασίας |
-179 |
0 |
|
17 |
Κάλυψη δαπανών λόγω της πανδημίας Covid-19 για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (εξοπλισμός/ υποδομές και αναλώσιμα) |
-367 |
0 |
|
18 |
Προσλήψεις έκτακτου υγειονομικού προσωπικού |
-85 |
-131 |
|
19 |
Καταβολή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης το Πάσχα στους εργαζόμενους των νοσοκομείων, του ΕΟΔΥ, του ΕΚΑΒ, και της Πολιτικής Προστασίας |
-90 |
0 |
|
20 |
Κάλυψη των έκτακτων δαπανών, λόγω της πανδημίας Covid-19, των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης |
-292 |
0 |
|
21 |
Νέες προσλήψεις στα μέσα μεταφοράς (ΟΣΥ/ΣΤΑΣΥ), χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) επιπλέον λεωφορείων και σύμβαση με ΚΤΕΛ |
-4 |
-50 |
|
22 |
Άδεια ειδικού σκοπού για εργαζόμενους με παιδιά που φοιτούν σε σχολεία (για την περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά λόγω της πανδημίας Covid-19) |
-20 |
0 |
|
23 |
Ενίσχυση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού |
-20 |
-80 |
|
24 |
Ενίσχυση του προγράμματος κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ |
-17 |
-10 |
|
25 |
Κάλυψη της διαφημιστικής δαπάνης του ΕΟΤ |
-23 |
0 |
|
26 |
Επιπρόσθετη στήριξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων |
-150 |
0 |
|
27 |
Επιπλέον επιχορήγηση στο Υπουργείο Πολιτισμού για την ενίσχυση του κλάδου του πολιτισμού |
-25 |
0 |
|
28 |
Αποζημίωση σε εταιρείες ΚΤΕΛ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στις θέσεις επιβατών |
-49 |
0 |
|
29 |
Αποζημίωση ακτοπλοϊκών γραμμών |
-53 |
0 |
|
30 |
Αποζημίωση σε ερασιτεχνικούς αθλητικούς συλλόγους |
-12 |
0 |
|
31 |
Αποζημίωση ανά θέση επιβάτη στις αεροπορικές εταιρείες |
-6 |
0 |
|
32 |
Καταβολή του 50% του απολεσθέντος μισθώματος στους ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν μειωμένο ενοίκιο κατά 40% λόγω της πανδημίας |
-29 |
0 |
|
33 |
Ενίσχυση επιχειρήσεων του πολιτισμού λόγω περιορισμού θέσεων σε θέατρα, κινηματογράφους, συναυλιακούς χώρους κλπ. |
-19 |
-6 |
|
34 |
Μη επιστρεπτέα επιχορήγηση σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μέσω των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης |
0 |
-800 |
|
Γ |
Δημοσιονομικά ουδέτερες παρεμβάσεις |
0 |
0 |
|
1 |
Αναστολή αποπληρωμής δόσεων των ενήμερων τραπεζικών δανείων για επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία |
0 |
0 |
|
2 |
Αναστολή πληρωμής επιταγών των επιχειρήσεων που πλήττονται από την πανδημία |
0 |
0 |
|
3 |
Παροχή δυνατότητας στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία να θέσουν τους εργαζόμενους τους σε μερική απασχόληση, για δύο εβδομάδες ανά μήνα |
0 |
0 |
|
4 |
Αποπληρωμή όλων των εκκρεμών επιστροφών φόρων έως και 30.000 ευρώ που βρίσκονται υπό τη διαδικασία ελέγχου από τη φορολογική αρχή |
0 |
0 |
|
Δ |
Παρεμβάσεις παροχής ρευστότητας |
-2.548 |
0 |
|
1 |
Ταμείο Εγγυοδοσίας της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας |
-1.780 |
0 |
|
2 |
Κεφάλαιο κίνησης στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ) |
-768 |
0 |
|
Ε |
Πιστώσεις υπό κατανομή για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας Covid-19 |
-3.000 |
|
|
Συνολικό Ταμειακό Κόστος των Παρεμβάσεων ( Α+Β+Γ+Δ+Ε) |
-18.198 |
-7.323 |
|
|
Εκ των οποίων: |
|||
|
Α. |
Παρεμβάσεις που αφορούν στην αναβολή είσπραξης εσόδων |
-1.567 |
223 |
|
Β. |
Παρεμβάσεις που επιβαρύνουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα |
-11.625 |
-6.936 |
|
Γ. |
Παρεμβάσεις παροχής ρευστότητας (προ μόχλευσης) |
-5.006 |
-610 |
|
Παρεμβάσεις ανά κατηγορία και πηγή χρηματοδότησης |
|||
|
1 |
Μείωση εσόδων |
-4.920 |
-2.239 |
|
2 |
Δημοσιονομικές δαπάνες που χρηματοδοτούνται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό |
-8.981 |
-4.427 |
|
3 |
Δημοσιονομικές δαπάνες που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-1.749 |
-880 |
|
4 |
Χρηματοδοτικά εργαλεία που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-2.548 |
|
|
5 |
Μόχλευση χρηματοδοτικών εργαλείων που συγχρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ |
-5.693 |
|
|
Συνολική Αξία των Παρεμβάσεων ( 1 + 2 + 3 + 4 + 5) |
-23.891 |
-7.546 |
|
|
Σημείωση: το θετικό πρόσημο (+) δηλώνει αύξηση εσόδου ή μείωση δαπάνης και το αρνητικό πρόσημο (-) δηλώνει μείωση εσόδου ή αύξηση δαπάνης |
|||
ΣΧΟΛΙΑ