Για όλα όσα άφησε στο ΑΠΘ ο κορονοϊός αλλά εκείνα που πρέπει να γίνουν από εδώ και στο εξής σε συνεργασία με τους φορείς της πόλης, προκειμένου να βρεθούν λύσεις αντιμετώπισης σε τοπικό επίπεδο της ύφεσης που θα προκαλέσει η πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση μιλά στο makthes.gr ο πρύτανης του ΑΠΘ, Νίκος Παπαϊωάννου. Όπως υποστηρίζει όλη την περίοδο από την 11^η Μαρτίου οπότε και ανεστάλη κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα με φυσική παρουσία μέχρι και σήμερα πραγματοποιούνται μαθήματα εξ’ αποστάσεως με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή. «Ως διοίκηση είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε και να διευρύνουμε ό,τι θετικό μας αφήνει η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση» εξηγεί ο κ. Παπαιωάννου. Συμπληρώνει δε πως η έρευνα που πραγματοποιείται αυτή την περίοδο «προσφέρει χρήσιμα εργαλεία στην κοινωνία, την οικονομία, για την επόμενη μέρα που σίγουρα θα είναι διαφορετική για όλους μας».

Πώς επηρεάζει ο κορονοϊός την λειτουργία του ΑΠΘ;

Η πανδημία επηρέασε τη ζωή και καθημερινότητα όλων των ανθρώπων με έναν τρόπο καθοριστικό. Σήμερα, καθώς -με το υψηλό αίσθημα ευθύνης που επέδειξε η ελληνική κοινωνία- φαίνεται πως η πρώτη μάχη κερδήθηκε και ξεκινά σταδιακά η επανεκκίνηση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι η νέα αυτή καθημερινότητα θα είναι πολύ διαφορετική και εύθραυστη, γι’ αυτό και με νέους κανόνες και μεγάλη εγρήγορση, ώστε να μην κινδυνεύσει να χαθεί ό,τι με πολύ κόπο κατακτήθηκε. Στο πλαίσιο αυτό κληθήκαμε να προσαρμόσουμε -όπως και θα εξακολουθήσουμε να πράττουμε το ίδιο- τη λειτουργία του Πανεπιστημίου μας. Στις 11 Μαρτίου ανεστάλη κάθε εκπαιδευτική λειτουργία με φυσική παρουσία και από την επομένη κιόλας ξεκίνησε ο προγραμματισμός για την εξ αποστάσεως διδασκαλία των μαθημάτων. Οι τεχνολογικές υποδομές και η τεχνογνωσία υπήρχαν, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των διδασκόντων αναρτούσε ήδη βοηθητικό υλικό για τους φοιτητές στην πλατφόρμα ασύγχρονης παροχής ηλεκτρονικών μαθημάτων elearning. Κάθε ένας από τους συναδέλφους, τους οποίους θα ήθελα και από τη βήμα αυτό που μου δίνεται να ευχαριστήσω, έκανε τη διαφορά. Τα αμφιθέατρα του Αριστοτελείου μπορεί να είναι άδεια λόγω των μέτρων, τα ψηφιακά αμφιθέατρα όμως είναι καθημερινά γεμάτα. Από τα 2.586 μαθήματα του εαρινού εξαμήνου των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών όλων των τμημάτων, προσφέρονται διαδικτυακά τα 2.480 μαθήματα, ποσοστό 96%. Από τα 889 μαθήματα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών προσφέρονται διαδικτυακά τα 791 μαθήματα, ποσοστό 89%. Τα υπόλοιπα, χρήζουν κλινικής ή πρακτικής άσκησης. Παράλληλα, οι διοικητικές δομές και υπηρεσίες του Πανεπιστημίου μας συνεχίζουν να λειτουργούν κανονικά, φυσικά με ειδική μέριμνα για τους εργαζομένους, οι οποίοι ανήκουν σε ευάλωτες στον SARS-CoV-2 ομάδες, αλλά και με αυστηρή εφαρμογή όλων των μέτρων για την πρόληψη της μετάδοσης και διασποράς του νέου κορονοϊού, στους χώρους όπου έχουμε φυσική παρουσία μελών της πανεπιστημιακής μας κοινότητας.

Υπάρχει σχεδιασμός σε επίπεδο διοίκησης για την μετά κορονοϊό εποχή;

Ο στρατηγικός σχεδιασμός σε ό,τι αφορά τη διοίκηση του Αριστοτελείου δεν άλλαξε, προφανώς όμως ενσωμάτωσε τα νέα δεδομένα και τις προβλέψεις για την μετά τον κορονοϊό εποχή. Ο σχεδιασμός της επόμενης μέρας μετά την άρση των μέτρων ξεκινά και καθορίζεται από τις οδηγίες που θα δώσουν οι ειδικοί, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας. Φυσικά υπάρχει από την πρώτη στιγμή της έκτακτης αυτής κατάστασης διαρκής επικοινωνία με όλους τους αρμόδιους φορείς και το υπουργείο Παιδείας, ώστε κάθε βήμα μας να είναι προσεκτικά σχεδιασμένο και να λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους που υπάρχουν. Οι Πρυτανικές Αρχές του ΑΠΘ δεσμευόμαστε απέναντι στους ανθρώπους μας, στα μέλη της οικογένειας του ΑΠΘ, ότι η επιστροφή στην ομαλότητα θα γίνει με φροντίδα για την ασφάλεια καθενός ξεχωριστά. Παράλληλα, ως διοίκηση είμαστε αποφασισμένοι να αξιοποιήσουμε και να διευρύνουμε ό,τι θετικό μας αφήνει η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση, ιδιαίτερα δε καθετί σχετικό με τις δυνατότητες στην κατεύθυνση βελτίωσης της καθημερινότητας από τη χρήση της τεχνολογίας σε όλα τα επίπεδα.

Οι επιπτώσεις της πανδημίας θα είναι οδυνηρές για παγκοσμίως αλλά και ειδικότερα για την Ελλάδα και την Θεσσαλονίκη. Θα πρέπει να υπάρξει μια ομάδα επιστημόνων, πολιτικών και ανθρώπων της αγορά, που θα καταρτίσουν σχέδιο για την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων της πόλης και που θα κρατήσει όρθια την κοινωνία;

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όλη αυτή την περίοδο λειτουργίας του υπό το καθεστώς των περιοριστικών μέτρων υπηρέτησε με συνέπεια και υπευθυνότητα, μέσα από τη συνεισφορά των μελών του, τον ρόλο του ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, που αφουγκράζεται τις ανάγκες της και απαντά σε αυτές, με τρόπο ακαδημαϊκό, τεκμηριωμένο, αποτελεσματικό. Συνάδελφοι από κάθε επιστημονικό και ερευνητικό πεδίο από την πρώτη στιγμή μελετούν κάθε πτυχή της πανδημίας και των επιπτώσεων της σε κάθε έκφανση της ζωής μας. Είναι μία αμφίδρομη σχέσης προσφοράς. Η έρευνα που παράγεται αυτή την περίοδο στο ΑΠΘ είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο για εμάς, αλλά ταυτόχρονα σχεδιάζει και προσφέρει χρήσιμα εργαλεία στην κοινωνία, την οικονομία, για την επόμενη μέρα που σίγουρα θα είναι διαφορετική για όλους μας. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η συνεργασία και η σύμπραξη μεταξύ θεσμών και φορέων θα φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα, ώστε η κοινωνία να βγει πιο δυνατή, ενωμένη και ωφελημένη στο τέλος αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης.

Προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η αντιμετώπιση της πανδημίας με το μικρότερο κόστος (ανθρώπινες απώλειες) και τις επιπτώσεις της με στήριξη της επιχειρηματικότητας. Πολλά χρήματα θα δοθούν για να μην μπουν λουκέτα και να μην δημιουργηθούν νέες στρατιές ανέργων. Προβληματίζεστε μήπως επηρεαστεί η χρηματοδότηση στην Παιδεία, μήπως μειωθούν τα κονδύλια για την έρευνα;

Απόλυτη προτεραιότητα είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Αυτό είναι ξεκάθαρο και δυστυχώς υπάρχουν πολλά παραδείγματα χωρών, όπου η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων είχε τραγικές συνέπειες σε ανθρώπινες απώλειες. Βλέπουμε ότι η πατρίδα μας αναγνωρίζεται διεθνώς ως πρότυπο για τον τρόπο που η Πολιτεία διαχειρίστηκε την κρίση, αλλά και προστάτευσε το δημόσιο σύστημα υγείας από μία πιθανή κατάρρευση, λαμβάνοντας παράλληλα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας και της κοινωνίας. Στον συνολικό αυτό σχεδιασμό πολύ σημαντικό κομμάτι από την πρώτη στιγμή αποτέλεσε η απρόσκοπτη -κατά το δυνατόν- συνέχιση της εκπαιδευτικής λειτουργίας σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης. Αυτό είναι κάτι το οποίο οφείλουμε να αναγνωρίσουμε. Εξασφαλίστηκε πληθώρα εργαλείων τηλεκπαίδευσης και όπου υπήρξε ανάγκη δόθηκαν έκτακτα κονδύλια. Είναι σαφές σε εμάς ότι η Παιδεία είναι και θα εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα στον σχεδιασμό και της επόμενης μέρας.

Η μέχρι σήμερα κατάσταση στην Ελλάδα (μικρός αριθμός νεκρών και κρουσμάτων) δείχνει πως υιοθετήθηκαν σωστές πολιτικές και παράλληλα λειτούργησε το σύστημα με πολλές θυσίες των ανθρώπων που το στελεχώνουν. Την περίοδο του κορονοϊού ξεχώρισαν οι νοσηλευτές μας, οι γιατροί μας, οι καθηγητές των πανεπιστημίων μας. Είναι ευκαιρία να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο τους αντιμετωπίζει η Πολιτεία;

Με υψηλό αίσθημα ευθύνης και αλληλεγγύης, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της χώρας μας αγωνίζεται στην πρώτη γραμμή της μάχης με την πανδημία. Στο πλευρό τους εργάζονται εξίσου ακούραστα καθηγητές και καθηγήτριες των Πανεπιστημίων της χώρας, ερευνητές, εθελοντές, ο καθένας στον δικό του τομέα, με κοινό στόχο την αντιμετώπιση του κορονοϊού και την προσφορά στον συνάνθρωπο. Πολλοί από αυτούς προέρχονται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και μας κάνουν καθημερινά υπερήφανους. Αρκεί να σκεφτούμε ότι το ΑΧΕΠΑ, Νοσοκομείο αναφοράς για τον SARS-CoV-2, είναι Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του ΑΠΘ ενώ και το Β' Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου αποτελεί εθνικό εργαστήριο αναφοράς για τον κορονοϊό. Οι άνθρωποί μας που εργάζονται στην πρώτη γραμμή δεν έχουν μόνο την ευγνωμοσύνη μας αλλά και την έμπρακτη συμπαράστασή μας. Η Πολιτεία αναγνωρίζει, σέβεται και ενισχύει το έργο και την προσφορά τους με ποικίλα μέσα. Είναι βέβαιο, πάντως, ότι όλοι αυτοί οι «ήρωες», που βρίσκονται τους τελευταίους μήνες στην πρώτη γραμμή της μάχης, συναισθάνονται τη γνωστή ρήση «μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η πατρίδα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για την πατρίδα σου». Αυτό αποδεικνύουν με την πράξη τους καθημερινά και αυτό οφείλουμε όλοι μας να το θυμόμαστε και όταν θα έχουμε ξεπεράσει την πανδημία.

Πως περνάτε την περίοδο του κατ’ οίκον περιορισμού; Τι κάνει ο πρύτανης του ΑΠΘ;

Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε εξαιτίας του κορονοϊού ενέχουν πρόσθετες ευθύνες και απαιτούν εγρήγορση. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο παραμένει ενεργό, παραμένει δραστήριο, παραμένει πρωτοπόρο. Συνεχίζουμε να δουλεύουμε με αμείωτους ρυθμούς τόσο για την εύρυθμη λειτουργία του Πανεπιστημίου μας αυτή την περίοδο όσο και προετοιμάζοντας το επόμενο διάστημα. Όλες οι διοικητικές διαδικασίες του Πανεπιστημίου λειτουργούν κανονικά, αλλά, κυρίως, από μακριά, οπότε οι συσκέψεις των Πρυτανικών Αρχών και των συλλογικών οργάνων του Πανεπιστημίου δεν έχουν σταματήσει, απλά γίνονται μέσω τηλεδιάσκεψης. Παράλληλα, παραμένουμε ακαδημαϊκοί δάσκαλοι και σε καιρό πανδημίας, παραδίδοντας μαθήματα εξ αποστάσεως. Ο χρόνος κατ’ οίκον αξιοποιείται και αυτός στο μεγαλύτερο μέρος του για τις υποθέσεις του Πανεπιστημίου. Οι περιστάσεις απαιτούν διαρκή ενημέρωση σχετικά με τις εξελίξεις γύρω από τον κορονοϊό, διαρκή επικοινωνία με τους ειδικούς, καθώς και με τα μέλη της οικογένειας του ΑΠΘ. Είμαστε δίπλα στο καθένα ξεχωριστά, γιατί όλοι μαζί ενωμένοι, θα ξεπεράσουμε τις δυσκολίες, θα γίνουμε ακόμη καλύτεροι.