Του Διονύση Γιακουμέλου

Ο Ραλφ Ράνγκνικ, αρχιτέκτονας της εθνικής Αυστρίας, που το προηγούμενο Σάββατο (29/6) έσβησε 66 κεράκια στην τούρτα, είναι ο υπεύθυνος για τη μεγάλη έκπληξη του φετινού EURO. Μέσω της ποδοσφαιρικής του διαδρομής σκιαγραφείται μια πραγματική ιδιοφυΐα των πάγκων, η οποία άργησε αλλά τελικώς αναγνωρίστηκε από τους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους.

Όσοι έχουν δουλέψει μαζί του αναφέρονται σ’ αυτόν ως μια διάνοια, έναν τελειομανή άνθρωπο που δίνει έμφαση στις λεπτομέρειες και πιέζει τους παίκτες του για την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Το παρατσούκλι «καθηγητής» ακολουθεί τον Γερμανό, εξαιτίας των τηλεοπτικών ποδοσφαιρικών αναλύσεων που παρέθετε ήδη από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα, ενώ οι πιο μυημένοι τον χαρακτηρίζουν «νονό» του σύγχρονου γερμανικού ποδοσφαίρου, καθώς οι ιδέες του πάνω στο Gegenpressing έχουν εμπνεύσει κορυφαίους προπονητές της νέας γενιάς, όπως ο Γιούργκεν Κλοπ, ο Τόμας Τούχελ και ο Γιούλιαν Νάγκελσμαν.

Η θεωρία αυτή βασίζεται πάνω στην ιδέα της επιθετικής άμυνας που πνίγει τον αντίπαλο, με αποτέλεσμα τη γρήγορη επανάκτηση της μπάλας στο δικό του μισό του γηπέδου και τη διατήρηση του μακριά από τα καρέ της ομάδας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή του σχεδίου αποτελεί η άριστη φυσική κατάσταση των ποδοσφαιριστών, όπως και η μέγιστη προσήλωση της επιθετικής γραμμής στο αμυντικό πλάνο.

Η έμπνευση για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης φιλοσοφίας ήρθε μέσα από ένα φιλικό στο οποίο συμμετείχε το μακρινό 1984 με αντίπαλο την Ντιναμό Κιέβου. Στον πάγκο της ουκρανικής ομάδας καθόταν ένας από τους πιο επιδραστικούς για τον ίδιο προπονητές, ο Βαλερί Λομπανόφσκι. Οι τακτικές που χρησιμοποιούσε γύρω από το πρέσινγκ της ομάδας τού δημιούργησαν ιδιαίτερη εντύπωση, σημειώνοντας αρκετά κομμάτια της φιλοσοφίας του Λομπανόφσκι στο προσωπικό του μπλοκάκι, τις φορές που επισκεπτόταν τις προπονήσεις του.

Πέραν των τακτικών υψηλής πίεσης της κυκλοφορίας μπάλας του αντιπάλου, ο σημερινός τεχνικός της εθνικής Αυστρίας έπαιξε καθοριστικό ρόλο και στην αύξηση της δημοτικότητας του zonal marking, δηλαδή της άμυνας ζώνης αντί του πατροπαράδοτου προσωπικού μαρκαρίσματος.

Διάταξη σε κατάσταση Gegenpressing, όπως εφαρμόστηκε στη Λίβερπουλ από τον Γιούργκεν Κλοπ

Τα πρώτα του βήματα στην προπονητική

Ο Ραλφ Ράνγκνικ ξεκίνησε την σταδιοδρομία του στους πάγκους πριν από 41 χρόνια, όταν ανέλαβε ρόλο παίκτη-προπονητή σε τοπική ομάδα στη γενέτειρα του, την κωμόπολη Backnang της Δυτικής Γερμανίας.

Ολοκλήρωσε νωρίς την ποδοσφαιρική του καριέρα για να αφοσιωθεί στη μεγάλη του αγάπη, την προπονητική. «Ακόμα κι όταν ήμουν έξι χρονών, παίζοντας απέναντι σε δεκάχρονα, ήθελα να διαλέγω εγώ τις ομάδες, να οργανώνω το παιχνίδι και να δείχνω στους άλλους πως μπορούν να βελτιωθούν», είχε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξη του. Χρειάστηκε βέβαια να περιμένει έως το 1999 για να αναλάβει σύλλογο κορυφαίου επιπέδου, αφού πρώτα έκανε το αγροτικό του στη γερμανική επαρχία προπονώντας ομάδες δεύτερης, τρίτης αλλά και τέταρτης κατηγορίας.

Η πρώτη του ευκαιρία στα μεγάλα σαλόνια ήρθε με τη Στουτγκάρδη. Γνώριμος στις τάξεις του κλαμπ από την πετυχημένη θητεία του ως προπονητής του τμήματος Κ-19, με το οποίο κατέκτησαν το πρωτάθλημα υποδομών το 1991, οδήγησε τους Σουηβούς στην κατάκτηση του κυπέλλου Intertoto το 2000, λίγους μήνες πριν αποχωρήσει από τον πάγκο τους εξαιτίας της πορείας υποβιβασμού που ακολούθησαν στη δεύτερη σεζόν του.

Η καθιέρωση και το ταξίδι στα αστέρια

Η πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας τον βρήκε να σταθεροποιείται ως προπονητής Α’ κατηγορίας στα γερμανικά γήπεδα, μανατζάροντας Αννόβερο, Σάλκε και Χόφενχαϊμ κατά σειρά (την τελευταία την ανέλαβε ενώ βρισκόταν στην τρίτη τάξη του γερμανικού ποδοσφαίρου και την οδήγησε σε σύντομο χρονικό διάστημα στην παρθενική της παρουσία στην Bundesliga).

Ουσιαστικά η γνωριμία του Ράνγκνικ με το ευρύ κοινό ήρθε το 2011, όταν επέστρεψε στη Σάλκε για την τελική ευθεία της σεζόν, έχοντας να διαχειριστεί νοκ άουτ αγώνες για το Champions League. Εκεί οι «βασιλικοί μπλε» θα αντιμετώπιζαν την κάτοχο του τροπαίου Ίντερ, σε ένα πολύ δύσκολο ζευγάρωμα.

Οι Βεστφαλοί ανέτρεψαν τα προγνωστικά και προκρίθηκαν υπό τις οδηγίες του Γερμανού στα ημιτελικά της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Δεν τα κατάφεραν στην επόμενη φάση απέναντι στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ομάδα που επρόκειτο να βρεθεί ξανά στο δρόμο του Ράνγκνικ κάτω από διαφορετικές συνθήκες.

Ο άνθρωπος πίσω από την γιγάντωση της ποδοσφαιρικής Red Bull

Προτού φτάσουμε στην περιπέτεια που είχε στο Νησί, προηγήθηκε το άνοιγμα του σε νέες αγορές καθώς και η εναλλαγή ρόλων ανάμεσα σε αυτόν του προπονητή και του τεχνικού διευθυντή. Η διάσημη αυστριακή εταιρεία Red Bull του εμπιστεύτηκε να «τρέξει» το ποδοσφαιρικό της πρότζεκτ, που περιλάμβανε την οργάνωση της λειτουργίας τεσσάρων διαφορετικών brands: της γερμανικής Λειψίας, της αυστριακής Ζάλτσμπουργκ, της αμερικανικής Νιου Γιορκ και της βραζιλιάνικης Μπραγκαντίνο.

Από όλες πέρασε ο Ράνγκνικ, επωμιζόμενος την ευθύνη οικοδόμησης ενός αθλητικού κολοσσού. Κρίνοντας την πορεία αυτών των συλλόγων 12 χρόνια μετά την ανάληψη της θέσης από τον 66χρονο, το εγχείρημα κρίνεται πετυχημένο. Στο ενδιάμεσο χρειάστηκε να προπονήσει και ο ίδιος τη Λειψία για δύο σεζόν, επιτυγχάνοντας την άνοδο και την καθιέρωση της στο κορυφαίο επίπεδο του εγχώριου ποδοσφαίρου.

Το επεισοδιακό πέρασμα από το Μάντσεστερ και η ρήξη με τον Ρονάλντο

Τα ραντάρ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ήταν από καιρό στραμμένα πάνω στον Γερμανό. Το φθινόπωρο του 2019 ο τότε αθλητικός διευθυντής του συλλόγου Τζον Μέρτοου ταξίδεψε ως τη Λειψία για να μελετήσει τις εγκαταστάσεις και την εταιρική στρατηγική της ομάδας στην οποία τότε εργαζόταν ο Ράνγκνικ. Εκείνη τη στιγμή ο ίδιος ένιωσε πως περνάει από μια άτυπη, αναγνωριστική συνέντευξη τύπου.

Μετά από ένα σύντομο πέρασμα από το πόστο του αθλητικού διευθυντή στη Λοκομοτίβ Μόσχας, ήρθε το επίσημο κάλεσμα από τους «κόκκινους διαβόλους» στα τέλη του 2021. Καλούνταν να αντικαταστήσει τον Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ και να επαναφέρει την ηρεμία και την τάξη στον αγγλικό σύλλογο.

Ένα δεύτερο στοίχημα που είχε να αντιμετωπίσει ήταν ο Κριστιάνο Ρονάλντο. Ο Πορτογάλος είχε επιστρέψει στην ομάδα των νεανικών του χρόνων το προηγούμενο καλοκαίρι και δεν είχε πάψει να αποτελεί έναν ποδοσφαιριστή που χρήζει ειδικής μεταχείρισης. Βέβαια, το αγωνιστικό πλάνο του νέου τεχνικού εστίαζε στην παροχή ασταμάτητων τρεξιμάτων από τους επιθετικούς, κάτι που ο Κριστιάνο δεν ήταν διατεθειμένος να πράξει στα 37 του. Αυτός ο ιδιαίτερος δογματισμός του Ράνγκνικ δε λειτούργησε στο απαιτητικό περιβάλλον της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Προκλήθηκαν τριγμοί στις σχέσεις του με αρκετούς ποδοσφαιριστές και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που δήλωσαν πρόθυμοι να αποχωρήσουν.

Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια στη συμφωνία μεταξύ ομάδας και προπονητή ήταν πως αυτή προέβλεπε την παραμονή του στον πάγκο της μέχρι το τέλος της σεζόν και στη συνέχεια τη μετατροπή του σε ειδικό σύμβουλο του συλλόγου για άλλα δύο χρόνια. Κάτι τέτοιο δε συνέβη ποτέ, καθώς τα αρνητικά αποτελέσματα και η αποτυχία πρόκρισης στο Champions League της επόμενης σεζόν (αρνητικό ρεκόρ πόντων στην Premier League με 58 βαθμούς), παράλληλα με τους αποκλεισμούς από Μίντλεσμπρο και Ατλέτικο Μαδρίτης σε Κύπελλο Αγγλίας και Ευρώπη αντίστοιχα, έφεραν πρόωρο τέλος στη συνεργασία των δύο πλευρών.

Το όμορφο ποδόσφαιρο ήρθε, μαζί και οι φίλαθλοι

Όταν ο Ράνγκνικ ανέλαβε την Αυστρία το καλοκαίρι του 2022, βασικό μέλημα του σύμφωνα με τον ίδιο ήταν να επαναφέρει τους φιλάθλους στο γήπεδο, παίζοντας όμορφο ποδόσφαιρο και παρουσιάζοντας ομαδικό πνεύμα. Βασική προϋπόθεση για την ανανέωση της συνεργασίας τους ήταν να προκριθούν οι Αυστριακοί στην τελική φάση του EURO 2024. Τελικά το κατάφεραν, βάζοντας από κάτω τους στον προκριματικό όμιλο τη Σουηδία, και μαζί με την πρόκριση πέτυχε και το δεύτερο στόχο του, να επανέλθει ο κόσμος στο γήπεδο και να βροντοφωνάξει για την εθνική του ομάδα.

Καθώς η Μπάγερν έδειξε ενδιαφέρον τον περασμένο Απρίλιο για να τον υπογράψει, τα αφεντικά των Βαυαρών μαζί με τον Τύπο εξέφρασαν βεβαιότητα για τη θετική έκβαση της συμφωνίας. Ο Ράνγκνικ όμως έριξε ένα απρόσμενο «άκυρο» της τελευταίας στιγμής στους συμπατριώτες του. «Εμπιστεύτηκα το ένστικτό μου, άκουσα την καρδιά μου», δήλωσε.

Προς το παρόν φαίνεται να δικαιώνεται για την απόφαση του. Η Αυστρία τερμάτισε πρώτη σε έναν τρομερά απαιτητικό όμιλο με αντιπάλους τις Γαλλία, Ολλανδία και Πολωνία. Παρουσίασε ελκυστικό και ιδιαίτερα παραγωγικό ποδόσφαιρο(δεύτερη καλύτερη επίθεση της διοργάνωσης με έξι γκολ) χρησιμοποιώντας ένα θεωρητικά ανορθολογικό σχήμα με 5 μέσους πίσω από τον μοναδικό καθαρόαιμο επιθετικό Μάρκο Αρναούτοβιτς.

«Υπάρχει αισθητή βελτίωση από όταν ήρθε ο προπονητής. Προηγουμένως ήμασταν παθητικοί με τη μπάλα. Τώρα είμαστε πολύ δυνατοί, όλοι ξέρουν πως όταν χάνουμε τη μπάλα πρέπει να την κυνηγήσουμε», λέει ο αρχηγός της εθνικής ομάδας, Μαρσέλ Ζάμπιτσερ.

Το μόνο σίγουρο είναι πως οι ουδέτεροι φίλαθλοι έχουν ενθουσιαστεί με τη μέχρι τώρα παρουσία της στη διοργάνωση και τη θεωρούν υπολογίσιμη δύναμη για να φτάσει μακριά στο φετινό EURO.

Η Αυστρία, που απόψε (22:00) διεκδικεί κόντρα στην Τουρκία την πρόκρισή της στα προημιτελικά του τουρνουά, στερείται εδώ και δεκαετίες την ευκαιρία για διάκριση σε ένα μεγάλο τουρνουά και χάρη στον εξαιρετικό κύριο Ράνγκνικ μπορεί πλέον να ελπίζει για το κάτι παραπάνω. «Αν η ομάδα μας λέει κάτι, αυτό είναι το εξής: παρακαλώ, αφήστε μας να επιτεθούμε!».