22/06/2020 23:00
Ρευστότητα 9 δισ. ευρώ θα φτάσει μέχρι τέλος Οκτωβρίου στα ταμεία των επιχειρήσεων, τονίζει στη «ΜτΚ» ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γιάννης Τσακίρης. Ήδη ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ από πλευράς της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και τώρα η μπάλα βρίσκεται στο «γήπεδο» των τραπεζών. Οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται ότι η αγορά δεν είδε ακόμη χρήματα, κάτι που αναμένεται να συμβεί σε δύο με τρεις εβδομάδες.
«Ως κυβέρνηση φτιάξαμε ένα πλέγμα μέτρων-επιστρεπτέα προκαταβολή, ΤΕΠΙΧ ΙΙ, εγγυοδοτικό πρόγραμμα, επιδότηση τόκων. Τα χρηματοδοτικά αυτά προϊόντα θέλουν πολλούς μήνες για να ωριμάσουν εμείς το κάναμε πολύ γρήγορα. Σίγουρα κάποιο από αυτά τα εργαλεία ήταν κατάλληλο για κάθε επιχείρηση» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιάννης Τσακίρης (φωτ.). Όσο για την «γκρίνια» που υπάρχει από πλευράς επιχειρηματιών, ότι ακόμα δεν έπεσε χρήμα στην αγορά, ο κ. Τσακίρης υπενθυμίζει ότι πρόκειται για δάνεια και άρα «ακολουθούνται οι διαδικασίες του δανείου. Επιπλέον είναι και κονδύλια ΕΣΠΑ, και παρά την απλοποίηση, υπάρχουν κάποιες διαδικασίες». Διαβεβαιώνει ωστόσο ότι «οι τράπεζες πιέζονται πολιτικά και δεσμεύονται σε επίπεδο διοικήσεων ότι θα τρέξουν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Βλέπουμε μεγάλη πρόοδο σε εκταμιεύσεις και συμβάσεις». Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανάπτυξης «σε δύο μήνες από τώρα θα δείτε πόσο ευχαριστημένοι θα είναι όλοι».
Επειδή δε όλα αυτά τα εργαλεία συνδέονται με το προσωρινό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, υποχρεωτικά όλα αυτά τα δάνεια να έχουν εκταμιευτεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2020. «Εγώ πιστεύω ότι αυτό θα γίνει νωρίτερα, και μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα έχουν πέσει 9 δισ. ευρώ στην αγορά» υποστηρίζει ο υφυπουργός Ανάπτυξης.
Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Αθηνά Χατζηπέτρου αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι η ΕΑΤ σχεδιάζει κάθε μήνα να ρίχνει ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο στην αγορά, στοχευμένο είτε σε κλάδους (δάνεια για startups, εταιρείες ενέργειας κ.λπ.) είτε με βάση το στάδιο ανάπτυξης μιας επιχείρησης.
Το «βαρύ πυροβολικό» είναι το εγγυοδοτικό πρόγραμμα, που θα παράσχει εγγυήσεις που με τη μόχλευση θα φτάσουν σε ύψος δανείων τα 7 δισ. ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν τα σχεδόν 2 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν μέσω του ΤΕΠΙΧ, η χρηματοδότηση φτάνει τα 9 δισ. ευρώ.
Τα εργαλεία χρηματοδότησης
Οι επιλογές χρηματοδότησης για τις πληττόμενες επιχειρήσεις ήταν μέχρι στιγμής η επιστρεπτέα προκαταβολή και το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) ΙΙ. Ακολουθεί το πρόγραμμα εγγυοδοσίας που απευθύνεται σε όλες τις επιχειρήσεις και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός τεσσάρων μηνών. Τέλος, με το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις που θα ψηφιστεί αυτή την εβδομάδα από την Ολομέλεια της Βουλής ανοίγει ένα παράθυρο σε όσους βλέπουν την «πόρτα» των τραπεζών.
1. Επιστρεπτέα προκαταβολή
Ήταν τα πιο άμεσα λεφτά που θα μπορούσαν να φτάσουν στις επιχειρήσεις, απευθείας, χωρίς τη μεσολάβηση των τραπεζών και με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών στην α’ φάση περισσότερες από 51.500 επιχειρήσεις πιστώθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά, συνολικού ύψους 580 εκατ. ευρώ, δηλαδή -κατά μέσο όρο- περίπου 11.000 ευρώ ανά επιχείρηση. Από αυτές, 7.437 επιχειρήσεις δεν έχουν εργαζόμενους, το 58% (29.664 επιχειρήσεις) από 1 έως 5 εργαζόμενους και 11.211 επιχειρήσεις διαθέτουν από 6 έως 20 εργαζόμενους. Αύριο λήγει η προθεσμία για τη δεύτερη φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, ύψους περίπου 1,4 δισ. ευρώ. Το νέο πρόγραμμα θα αφορά μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων, αφού θα ενσωματώνονται πλέον στοιχεία μείωσης τζίρου και Απριλίου και Μαΐου.
2. ΤΕΠΙΧ ΙΙ
Στο πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα κάλυπτε το 40% του δανείου και επιδοτούσε πλήρως για δύο χρόνια το επιτόκιο, σε κεφάλαια κίνησης έως 500.000 ευρώ. Ήταν ένα πρόγραμμα εν υπνώσει -το ΤΕΠΙΧ Ι, μέσα σε 14 μήνες εντάχθηκαν 3.000 δάνεια ύψους μόλις 360 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει η κ. Χατζηπέτρου.
Η δεύτερη φάση του τέθηκε σε εφαρμογή τέλη Απριλίου, εν μέσω καραντίνας, και αφορούσε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Δεν υπήρχε υποχρέωση εγγυήσεων, αλλά υπήρχε έχοντας ρήτρα μη απόλυσης. Σε επτά εβδομάδες κατατέθηκαν 10.700 αιτήσεις για δάνεια 1,3 δισ. ευρώ, και η ΕΑΤ ενέκρινε και προώθησε σε όλες τις συνεργαζόμενες τράπεζες τις 10.150 αιτήσεις συνολικού ύψους 1,290 εκατ. ευρώ. Τώρα απομένει να προχωρήσει η υπογραφή συμβάσεων μεταξύ των τραπεζών και των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και η εκταμίευση των ποσών.
Σημειωτέον ότι πρόκειται για νέα δάνεια και όχι για αναχρηματοδοτήσεις παλαιότερων.
3. Εγγυοδοτικό χαρτοφυλακίου
Μέσω του προγράμματος «Εγγυοδοτικό Χαρτοφυλακίου» της ΕΑΤ το ελληνικό δημόσιο θα παρέχει εγγυήσεις σε ένα μεγάλο μέρος του δανείου. Όπως εξηγεί η κ. Χατζηπέτρου, ο προϋπολογισμός είναι 2 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο με τη μόχλευση αναμένεται να φτάσει τα 7 δισ. ευρώ για δάνεια προς όλο το φάσμα των επιχειρήσεων: μεγάλες, μεσαίες και μικρές, είτε ανήκουν σε αυτές που πλήττονται άμεσα από την τρέχουσα κρίση, είτε υφίστανται έμμεσα τις επιπτώσεις της. Επιπλέον, αν και εντάσσεται στη δέσμη των χρηματοδοτικών εργαλείων για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού, το πρόγραμμα των εγγυημένων δανείων από την ΕΑΤ δεν θέτει ως προϋπόθεση για τις επιχειρήσεις που θα λάβουν εγγυημένο δάνειο, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Προηγήθηκε πρόσκληση σε όλες τις τράπεζες, και ανάλογα με το μερίδιο αγοράς των εξυπηρετούμενων δανείων της καθεμιάς θα διοχετευτεί και το αντίστοιχο ποσό, που θα καταλήξει τελικά ως νέο δάνειο στις επιχειρήσεις.
Τα 2 δισ. ευρώ των εγγυήσεων θα διατεθούν σε δύο «πακέτα», και το κάθε ένα θα κατανεμηθεί σε δύο χαρτοφυλάκια, από 500 εκατ. ευρώ το κάθε ένα, για μικρομεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Στις μικρομεσαίες, η ΕΑΤ εγγυάται το 80% του κάθε δανείου αλλά πληρώνει καταπτώσεις που φτάνουν στο 40% του συνόλου του χαρτοφυλακίου, δηλαδή τελικά καλύπτει το 32%, το 40% κατά μέγιστο πρέπει να εγγυηθεί η επιχείρηση και το υπόλοιπο η τράπεζα. Έτσι τα 500 εκατ. της ΕΑΤ με τη μόχλευση γίνονται 1,5 δισ. ευρώ. Στις μεσαίες επιχειρήσεις, το ποσοστό κάλυψης των καταπτώσεων είναι στο 24% του συνόλου του χαρτοφυλακίου και η μόχλευση που δημιουργείται από τα 500 εκατ. φτάνει τα 2 δισ. ευρώ. Έτσι το 1+1 δις των εγγυήσεων της ΕΑΤ θα οδηγήσουν σε μόχλευση 7 δισ. ευρώ.
«Πιστεύω ότι αυτό το πρόγραμμα θα τρέξει πολύ γρήγορα και οι εκταμιεύσεις των δύο φάσεων θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο» εκτιμά ο κ. Τσακίρης.
4. Μικροπιστώσεις
Αυτή την εβδομάδα συζητείται το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις. Μετά από έξι υπουργούς, που ασχολήθηκαν με το θέμα των μικροπιστώσεων από το 2013, το νομοσχέδιο που είχε προετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση ψηφίζεται αυτή την εβδομάδα στην Ολομέλεια της Βουλής. Πρόκειται για το θεσμικό πλαίσιο που επιτρέπει τη χρηματοδότηση με μικρά ποσά, έως 25.000 ευρώ, από πιστωτικά ιδρύματα πλην τραπεζών. Απευθύνεται σε μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, αλλά και δεν χρειάζονται ένα μεγάλο ποσό για να αναπτύξουν την επιχείρησή τους. Για να φτάσουμε στο στάδιο οι επιχειρηματίες να αξιοποιήσουν αυτά τα μικρά ποσά, θα περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες, ή και περισσότερο. Θα πρέπει πρώτα να ιδρυθούν οι μη τραπεζικοί πιστωτικοί οργανισμοί, με βάση τα κριτήρια που θα θέσει η Τράπεζα της Ελλάδας και να αντλήσουν στη συνέχεια τα κεφάλαια, από funds, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και ιδρύματα. Ένας από τους οργανισμούς που θα διεκδικήσει άδεια λειτουργίας είναι το Κέντρο Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ), με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το σημαντικό, σύμφωνα με τον Νεοκλή Στάμκο, project manager του προγράμματος του ΚΕΠΑ για τις μικροπιστώσεις (microstar) είναι ότι τα ποσά αυτά θα δίνονται χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις, αλλά με έναν εγγυητή φυσικό πρόσωπο εγγυητή, που θα μπορεί να λειτουργεί και ως μέντορας της επιχείρησης.
Τι λένε οι επιχειρηματίες: «Οι τράπεζες ζητούσαν της Παναγιάς τα μάτια»
Από τους πρώτους που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ ήταν οι ξενοδόχοι, που χρειαζόταν άμεσα ρευστό για να ανοίξουν τις μονάδες τους, όμως όπως λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γρηγόρης Τάσιος ελάχιστοι μέχρι στιγμής έχουν λάβει κεφάλαια κίνησης, κάτι που ελπίζουν να συμβεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
«Οι τράπεζες είναι συστηματικά ο αδύναμος κρίκος, καθώς η ανακεφαλαιοποίηση του 2015 δεν έφτασε, και γι’ αυτό ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις και θέτουν αυστηρά κριτήρια» σχολιάζει ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Μανώλης Βλαχογιάννης.
«Επειδή το ΤΕΠΙΧ ΙΙ είναι δανειοδότηση και όχι επιδότηση, υπήρχε πολλή γραφειοκρατία. Ζητούσαν της Παναγιάς τα μάτια. Επιπλέον, από την επομένη της εκταμίευσης αρχίζει η περίοδος της αποπληρωμής. Αυτά, σε συνδυασμό με τη ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας απέτρεψαν πολλούς επαγγελματίες από το να κάνουν αίτηση» επισημαίνει η αντιπρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητήριου Θεσσαλονίκης Χρύσα Γρανούζη.
«Λεφτά στην αγορά δεν έφτασαν. Οι τράπεζες συνέχισαν να έχουν την ίδια συμπεριφορά όπως και προ κορονοϊού, ζητούσαν ένα ατέλειωτο κατεβατό από δικαιολογητικά και εγγυήσεις» λέει ο Γιώργος Καλανδρέας, μέλος του δ.σ. του ΕΒΕΘ, σχολιάζοντας ότι αν οι ίδιες οι τράπεζες ήταν στη θέση του πελάτη, δεν θα λάμβαναν δάνειο.
Το μόνο που λειτούργησε μέχρι στιγμής ήταν η επιστρεπτέα προκαταβολή κι αυτό επειδή δεν μεσολάβησε το τραπεζικό σύστημα αναφέρει ο κ. Βλαχογιάννης. Ο ίδιος το επέλεξε ως εργαλείο χρηματοδότησης για την επιχείρησή του, ακριβώς γιατί το ποσό ήταν μικρό, άρα δεν υπήρχε δυσκολία στην αποπληρωμή, ενώ η δέσμευση για διατήρηση των θέσεων εργασίας δεν τον προβλημάτισε «γιατί ούτως ή άλλως έχω μικρό αριθμό εργαζομένων και δεν σκόπευα να κάνω απολύσεις».
Αλλά σε πολλές περιπτώσεις το ποσό δεν ήταν αρκετό για να στηρίξει επαρκώς τις επιχειρήσεις. «Στην περίπτωση της δικής μου εταιρείας τα χρήματα καλύπτουν δύο μήνες από τη μισθοδοσία του προσωπικού» επισημαίνει από την πλευρά τους ο κ. Καλανδρέας. Πολλοί επιχειρηματίες, δεν μπήκαν καν στη διαδικασία να διεκδικήσουν την επιστρεπτέα προκαταβολή, ή άρχισαν την διαδικασία έλαβαν έγκριση αλλά τελικά δεν πήραν τα χρήματα. Για τους περισσότερους το αντικίνητρο ήταν η ρήτρα για διατήρηση των θέσεων εργασίας. «Πώς μπορώ να κρατήσω τον ίδιο αριθμό εργαζομένων με την προ κορονοϊού περίοδο; Να αναλάβω υποχρεώσεις που δεν ξέρω αν μπορώ να καλύψω; Κι αν τελικά δεν πάω καλά και κλείσω» αναφέρει στη «ΜτΚ» επιχειρηματίας του κλάδου της εστίασης.
Να τονωθεί η ζήτηση, να επιδοτηθούν οι εισφορές
«Χωρίς την απευθείας στήριξη της καταναλωτικής πίστης, και άρα της ζήτησης, η επανεκκίνηση της οικονομίας θα καθυστερήσει ή και θα είναι ασθενική» λέει ο αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ και επαναφέρει την πρότασή του για ευέλικτα εργαλεία: για μια περίοδο 4-5 μηνών η ΤτΕ να πιστώνει έναν τραπεζικό λογαριασμό ανά ΑΦΜ με 250-300 ευρώ, ποσό που θα πρέπει να δαπανάται μέσα στο μήνα, αλλιώς θα επιστρέφεται στην ΑΑΔΕ, και στη συνέχεια αυτό το ιδιαίτερο «καταναλωτικό δάνειο» από το κράτος να αποπληρώνεται με πολύ ευνοϊκούς όρους και μηνιαίες δόσεις 30 ευρώ. «Έτσι θα δημιουργηθεί πρόσθετη καταναλωτική δαπάνη 2-2,5 δισ. ευρώ ανά μήνα, που θα επιτρέψει την ταχύτερη επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας».
«Όσοι εντάχθηκαν στα μέτρα και πάγωσαν τις υποχρεώσεις τους σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία θα κληθούν τον Αύγουστο να πληρώσουν και τις παλιές οφειλές και τις τρέχουσες. Δηλαδή, σε μια περίοδο που οι δουλειές πέφτουν, οι επιχειρήσεις θα έχουν διπλάσια έξοδα. Θα γονατίσουν. Και αν δεν δουλέψει ο τουρισμός, από Σεπτέμβριο φοβάμαι ότι θα δούμε λουκέτα» προβλέπει η κ. Γρανούζη. Όπως λέει, το αίτημα της πλειονότητας των επαγγελματιών, είναι τουλάχιστον να επιδοτηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων μέχρι τα τέλη της χρονιάς.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Ιουνίου 2020
Ρευστότητα 9 δισ. ευρώ θα φτάσει μέχρι τέλος Οκτωβρίου στα ταμεία των επιχειρήσεων, τονίζει στη «ΜτΚ» ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γιάννης Τσακίρης. Ήδη ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ από πλευράς της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και τώρα η μπάλα βρίσκεται στο «γήπεδο» των τραπεζών. Οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται ότι η αγορά δεν είδε ακόμη χρήματα, κάτι που αναμένεται να συμβεί σε δύο με τρεις εβδομάδες.
«Ως κυβέρνηση φτιάξαμε ένα πλέγμα μέτρων-επιστρεπτέα προκαταβολή, ΤΕΠΙΧ ΙΙ, εγγυοδοτικό πρόγραμμα, επιδότηση τόκων. Τα χρηματοδοτικά αυτά προϊόντα θέλουν πολλούς μήνες για να ωριμάσουν εμείς το κάναμε πολύ γρήγορα. Σίγουρα κάποιο από αυτά τα εργαλεία ήταν κατάλληλο για κάθε επιχείρηση» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιάννης Τσακίρης (φωτ.). Όσο για την «γκρίνια» που υπάρχει από πλευράς επιχειρηματιών, ότι ακόμα δεν έπεσε χρήμα στην αγορά, ο κ. Τσακίρης υπενθυμίζει ότι πρόκειται για δάνεια και άρα «ακολουθούνται οι διαδικασίες του δανείου. Επιπλέον είναι και κονδύλια ΕΣΠΑ, και παρά την απλοποίηση, υπάρχουν κάποιες διαδικασίες». Διαβεβαιώνει ωστόσο ότι «οι τράπεζες πιέζονται πολιτικά και δεσμεύονται σε επίπεδο διοικήσεων ότι θα τρέξουν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Βλέπουμε μεγάλη πρόοδο σε εκταμιεύσεις και συμβάσεις». Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανάπτυξης «σε δύο μήνες από τώρα θα δείτε πόσο ευχαριστημένοι θα είναι όλοι».
Επειδή δε όλα αυτά τα εργαλεία συνδέονται με το προσωρινό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, υποχρεωτικά όλα αυτά τα δάνεια να έχουν εκταμιευτεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2020. «Εγώ πιστεύω ότι αυτό θα γίνει νωρίτερα, και μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα έχουν πέσει 9 δισ. ευρώ στην αγορά» υποστηρίζει ο υφυπουργός Ανάπτυξης.
Η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Αθηνά Χατζηπέτρου αναφέρει στη «ΜτΚ» ότι η ΕΑΤ σχεδιάζει κάθε μήνα να ρίχνει ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο στην αγορά, στοχευμένο είτε σε κλάδους (δάνεια για startups, εταιρείες ενέργειας κ.λπ.) είτε με βάση το στάδιο ανάπτυξης μιας επιχείρησης.
Το «βαρύ πυροβολικό» είναι το εγγυοδοτικό πρόγραμμα, που θα παράσχει εγγυήσεις που με τη μόχλευση θα φτάσουν σε ύψος δανείων τα 7 δισ. ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν τα σχεδόν 2 δισ. ευρώ που εγκρίθηκαν μέσω του ΤΕΠΙΧ, η χρηματοδότηση φτάνει τα 9 δισ. ευρώ.
Τα εργαλεία χρηματοδότησης
Οι επιλογές χρηματοδότησης για τις πληττόμενες επιχειρήσεις ήταν μέχρι στιγμής η επιστρεπτέα προκαταβολή και το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) ΙΙ. Ακολουθεί το πρόγραμμα εγγυοδοσίας που απευθύνεται σε όλες τις επιχειρήσεις και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός τεσσάρων μηνών. Τέλος, με το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις που θα ψηφιστεί αυτή την εβδομάδα από την Ολομέλεια της Βουλής ανοίγει ένα παράθυρο σε όσους βλέπουν την «πόρτα» των τραπεζών.
1. Επιστρεπτέα προκαταβολή
Ήταν τα πιο άμεσα λεφτά που θα μπορούσαν να φτάσουν στις επιχειρήσεις, απευθείας, χωρίς τη μεσολάβηση των τραπεζών και με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
Σύμφωνα με το υπουργείο οικονομικών στην α’ φάση περισσότερες από 51.500 επιχειρήσεις πιστώθηκαν σημαντικά χρηματικά ποσά, συνολικού ύψους 580 εκατ. ευρώ, δηλαδή -κατά μέσο όρο- περίπου 11.000 ευρώ ανά επιχείρηση. Από αυτές, 7.437 επιχειρήσεις δεν έχουν εργαζόμενους, το 58% (29.664 επιχειρήσεις) από 1 έως 5 εργαζόμενους και 11.211 επιχειρήσεις διαθέτουν από 6 έως 20 εργαζόμενους. Αύριο λήγει η προθεσμία για τη δεύτερη φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής, ύψους περίπου 1,4 δισ. ευρώ. Το νέο πρόγραμμα θα αφορά μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων, αφού θα ενσωματώνονται πλέον στοιχεία μείωσης τζίρου και Απριλίου και Μαΐου.
2. ΤΕΠΙΧ ΙΙ
Στο πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα κάλυπτε το 40% του δανείου και επιδοτούσε πλήρως για δύο χρόνια το επιτόκιο, σε κεφάλαια κίνησης έως 500.000 ευρώ. Ήταν ένα πρόγραμμα εν υπνώσει -το ΤΕΠΙΧ Ι, μέσα σε 14 μήνες εντάχθηκαν 3.000 δάνεια ύψους μόλις 360 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει η κ. Χατζηπέτρου.
Η δεύτερη φάση του τέθηκε σε εφαρμογή τέλη Απριλίου, εν μέσω καραντίνας, και αφορούσε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Δεν υπήρχε υποχρέωση εγγυήσεων, αλλά υπήρχε έχοντας ρήτρα μη απόλυσης. Σε επτά εβδομάδες κατατέθηκαν 10.700 αιτήσεις για δάνεια 1,3 δισ. ευρώ, και η ΕΑΤ ενέκρινε και προώθησε σε όλες τις συνεργαζόμενες τράπεζες τις 10.150 αιτήσεις συνολικού ύψους 1,290 εκατ. ευρώ. Τώρα απομένει να προχωρήσει η υπογραφή συμβάσεων μεταξύ των τραπεζών και των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων και η εκταμίευση των ποσών.
Σημειωτέον ότι πρόκειται για νέα δάνεια και όχι για αναχρηματοδοτήσεις παλαιότερων.
3. Εγγυοδοτικό χαρτοφυλακίου
Μέσω του προγράμματος «Εγγυοδοτικό Χαρτοφυλακίου» της ΕΑΤ το ελληνικό δημόσιο θα παρέχει εγγυήσεις σε ένα μεγάλο μέρος του δανείου. Όπως εξηγεί η κ. Χατζηπέτρου, ο προϋπολογισμός είναι 2 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο με τη μόχλευση αναμένεται να φτάσει τα 7 δισ. ευρώ για δάνεια προς όλο το φάσμα των επιχειρήσεων: μεγάλες, μεσαίες και μικρές, είτε ανήκουν σε αυτές που πλήττονται άμεσα από την τρέχουσα κρίση, είτε υφίστανται έμμεσα τις επιπτώσεις της. Επιπλέον, αν και εντάσσεται στη δέσμη των χρηματοδοτικών εργαλείων για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού, το πρόγραμμα των εγγυημένων δανείων από την ΕΑΤ δεν θέτει ως προϋπόθεση για τις επιχειρήσεις που θα λάβουν εγγυημένο δάνειο, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Προηγήθηκε πρόσκληση σε όλες τις τράπεζες, και ανάλογα με το μερίδιο αγοράς των εξυπηρετούμενων δανείων της καθεμιάς θα διοχετευτεί και το αντίστοιχο ποσό, που θα καταλήξει τελικά ως νέο δάνειο στις επιχειρήσεις.
Τα 2 δισ. ευρώ των εγγυήσεων θα διατεθούν σε δύο «πακέτα», και το κάθε ένα θα κατανεμηθεί σε δύο χαρτοφυλάκια, από 500 εκατ. ευρώ το κάθε ένα, για μικρομεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Στις μικρομεσαίες, η ΕΑΤ εγγυάται το 80% του κάθε δανείου αλλά πληρώνει καταπτώσεις που φτάνουν στο 40% του συνόλου του χαρτοφυλακίου, δηλαδή τελικά καλύπτει το 32%, το 40% κατά μέγιστο πρέπει να εγγυηθεί η επιχείρηση και το υπόλοιπο η τράπεζα. Έτσι τα 500 εκατ. της ΕΑΤ με τη μόχλευση γίνονται 1,5 δισ. ευρώ. Στις μεσαίες επιχειρήσεις, το ποσοστό κάλυψης των καταπτώσεων είναι στο 24% του συνόλου του χαρτοφυλακίου και η μόχλευση που δημιουργείται από τα 500 εκατ. φτάνει τα 2 δισ. ευρώ. Έτσι το 1+1 δις των εγγυήσεων της ΕΑΤ θα οδηγήσουν σε μόχλευση 7 δισ. ευρώ.
«Πιστεύω ότι αυτό το πρόγραμμα θα τρέξει πολύ γρήγορα και οι εκταμιεύσεις των δύο φάσεων θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο» εκτιμά ο κ. Τσακίρης.
4. Μικροπιστώσεις
Αυτή την εβδομάδα συζητείται το νομοσχέδιο για τις μικροπιστώσεις. Μετά από έξι υπουργούς, που ασχολήθηκαν με το θέμα των μικροπιστώσεων από το 2013, το νομοσχέδιο που είχε προετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση ψηφίζεται αυτή την εβδομάδα στην Ολομέλεια της Βουλής. Πρόκειται για το θεσμικό πλαίσιο που επιτρέπει τη χρηματοδότηση με μικρά ποσά, έως 25.000 ευρώ, από πιστωτικά ιδρύματα πλην τραπεζών. Απευθύνεται σε μικρές επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, αλλά και δεν χρειάζονται ένα μεγάλο ποσό για να αναπτύξουν την επιχείρησή τους. Για να φτάσουμε στο στάδιο οι επιχειρηματίες να αξιοποιήσουν αυτά τα μικρά ποσά, θα περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες, ή και περισσότερο. Θα πρέπει πρώτα να ιδρυθούν οι μη τραπεζικοί πιστωτικοί οργανισμοί, με βάση τα κριτήρια που θα θέσει η Τράπεζα της Ελλάδας και να αντλήσουν στη συνέχεια τα κεφάλαια, από funds, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και ιδρύματα. Ένας από τους οργανισμούς που θα διεκδικήσει άδεια λειτουργίας είναι το Κέντρο Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ), με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Το σημαντικό, σύμφωνα με τον Νεοκλή Στάμκο, project manager του προγράμματος του ΚΕΠΑ για τις μικροπιστώσεις (microstar) είναι ότι τα ποσά αυτά θα δίνονται χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις, αλλά με έναν εγγυητή φυσικό πρόσωπο εγγυητή, που θα μπορεί να λειτουργεί και ως μέντορας της επιχείρησης.
Τι λένε οι επιχειρηματίες: «Οι τράπεζες ζητούσαν της Παναγιάς τα μάτια»
Από τους πρώτους που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙ ήταν οι ξενοδόχοι, που χρειαζόταν άμεσα ρευστό για να ανοίξουν τις μονάδες τους, όμως όπως λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γρηγόρης Τάσιος ελάχιστοι μέχρι στιγμής έχουν λάβει κεφάλαια κίνησης, κάτι που ελπίζουν να συμβεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
«Οι τράπεζες είναι συστηματικά ο αδύναμος κρίκος, καθώς η ανακεφαλαιοποίηση του 2015 δεν έφτασε, και γι’ αυτό ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις και θέτουν αυστηρά κριτήρια» σχολιάζει ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Μανώλης Βλαχογιάννης.
«Επειδή το ΤΕΠΙΧ ΙΙ είναι δανειοδότηση και όχι επιδότηση, υπήρχε πολλή γραφειοκρατία. Ζητούσαν της Παναγιάς τα μάτια. Επιπλέον, από την επομένη της εκταμίευσης αρχίζει η περίοδος της αποπληρωμής. Αυτά, σε συνδυασμό με τη ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας απέτρεψαν πολλούς επαγγελματίες από το να κάνουν αίτηση» επισημαίνει η αντιπρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητήριου Θεσσαλονίκης Χρύσα Γρανούζη.
«Λεφτά στην αγορά δεν έφτασαν. Οι τράπεζες συνέχισαν να έχουν την ίδια συμπεριφορά όπως και προ κορονοϊού, ζητούσαν ένα ατέλειωτο κατεβατό από δικαιολογητικά και εγγυήσεις» λέει ο Γιώργος Καλανδρέας, μέλος του δ.σ. του ΕΒΕΘ, σχολιάζοντας ότι αν οι ίδιες οι τράπεζες ήταν στη θέση του πελάτη, δεν θα λάμβαναν δάνειο.
Το μόνο που λειτούργησε μέχρι στιγμής ήταν η επιστρεπτέα προκαταβολή κι αυτό επειδή δεν μεσολάβησε το τραπεζικό σύστημα αναφέρει ο κ. Βλαχογιάννης. Ο ίδιος το επέλεξε ως εργαλείο χρηματοδότησης για την επιχείρησή του, ακριβώς γιατί το ποσό ήταν μικρό, άρα δεν υπήρχε δυσκολία στην αποπληρωμή, ενώ η δέσμευση για διατήρηση των θέσεων εργασίας δεν τον προβλημάτισε «γιατί ούτως ή άλλως έχω μικρό αριθμό εργαζομένων και δεν σκόπευα να κάνω απολύσεις».
Αλλά σε πολλές περιπτώσεις το ποσό δεν ήταν αρκετό για να στηρίξει επαρκώς τις επιχειρήσεις. «Στην περίπτωση της δικής μου εταιρείας τα χρήματα καλύπτουν δύο μήνες από τη μισθοδοσία του προσωπικού» επισημαίνει από την πλευρά τους ο κ. Καλανδρέας. Πολλοί επιχειρηματίες, δεν μπήκαν καν στη διαδικασία να διεκδικήσουν την επιστρεπτέα προκαταβολή, ή άρχισαν την διαδικασία έλαβαν έγκριση αλλά τελικά δεν πήραν τα χρήματα. Για τους περισσότερους το αντικίνητρο ήταν η ρήτρα για διατήρηση των θέσεων εργασίας. «Πώς μπορώ να κρατήσω τον ίδιο αριθμό εργαζομένων με την προ κορονοϊού περίοδο; Να αναλάβω υποχρεώσεις που δεν ξέρω αν μπορώ να καλύψω; Κι αν τελικά δεν πάω καλά και κλείσω» αναφέρει στη «ΜτΚ» επιχειρηματίας του κλάδου της εστίασης.
Να τονωθεί η ζήτηση, να επιδοτηθούν οι εισφορές
«Χωρίς την απευθείας στήριξη της καταναλωτικής πίστης, και άρα της ζήτησης, η επανεκκίνηση της οικονομίας θα καθυστερήσει ή και θα είναι ασθενική» λέει ο αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ και επαναφέρει την πρότασή του για ευέλικτα εργαλεία: για μια περίοδο 4-5 μηνών η ΤτΕ να πιστώνει έναν τραπεζικό λογαριασμό ανά ΑΦΜ με 250-300 ευρώ, ποσό που θα πρέπει να δαπανάται μέσα στο μήνα, αλλιώς θα επιστρέφεται στην ΑΑΔΕ, και στη συνέχεια αυτό το ιδιαίτερο «καταναλωτικό δάνειο» από το κράτος να αποπληρώνεται με πολύ ευνοϊκούς όρους και μηνιαίες δόσεις 30 ευρώ. «Έτσι θα δημιουργηθεί πρόσθετη καταναλωτική δαπάνη 2-2,5 δισ. ευρώ ανά μήνα, που θα επιτρέψει την ταχύτερη επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας».
«Όσοι εντάχθηκαν στα μέτρα και πάγωσαν τις υποχρεώσεις τους σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία θα κληθούν τον Αύγουστο να πληρώσουν και τις παλιές οφειλές και τις τρέχουσες. Δηλαδή, σε μια περίοδο που οι δουλειές πέφτουν, οι επιχειρήσεις θα έχουν διπλάσια έξοδα. Θα γονατίσουν. Και αν δεν δουλέψει ο τουρισμός, από Σεπτέμβριο φοβάμαι ότι θα δούμε λουκέτα» προβλέπει η κ. Γρανούζη. Όπως λέει, το αίτημα της πλειονότητας των επαγγελματιών, είναι τουλάχιστον να επιδοτηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων μέχρι τα τέλη της χρονιάς.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21 Ιουνίου 2020
ΣΧΟΛΙΑ