Τριγμούς και αστάθεια προκαλεί στην πολιτική σκηνή της Βόρειας Μακεδονίας η παραίτηση Ζάεφ μετά την πανωλεθρία του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές, με την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών (η οποία έχει συναφθεί μεταξύ της Ελλάδας και της γειτονικής χώρας και δεσμεύει τα δύο κράτη) να διαταράσσεται καθώς ο αρχηγός του εθνικιστικού VMRO-DPMNE (το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης), Χρίστιαν Μίτσκοσκι που είναι σφοδρός πολέμιός της, τονίζει εμμέσως πλην σαφώς πως θα προσπαθήσει να την αλλάξει αν αναλάβει την εξουσία.

Η επικράτηση εθνικιστικών φωνών αναμφίβολα θα προκαλέσει αρρυθμίες και αναταράξεις στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών ενώ ακόμα είναι νωπή η απόφαση διεθνούς δικαστηρίου που υψώνει ασπίδα προστασίας στα Μακεδονικά προϊόντα, κατοχυρώνοντας το σήμα τους και δικαιώνοντας τις άοκνες προσπάθειες ΣΕΒΕ και ΣΒΕ που πάλεψαν την υπόθεση από την αρχή.

Το ευτυχές τέλος στον δικαστικό μαραθώνιο διασφαλίζει τους Μακεδόνες παραγωγούς απλώνοντας ισχυρό δίχτυ ασφαλείας για τα προϊόντα της μακεδονικής γης. Στο επόμενο χρονικό διάστημα, πιθανώς και εντός του φθινοπώρου, εκτιμάται ότι θα έχει πλέον κλείσει στο Αλικάντε η διαδικασία οριστικής κατοχύρωσης του σήματος «Μacedonia the GReat» για το σύνολο και των 38 κλάσεων ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, για τις οποίες ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων κατέφυγε στο γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) αν και το ασταθές πολιτικό σκηνικό στη Βόρεια Μακεδονία δεν αποκλείεται να περιπλέξει την κατάσταση.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Γιώργος Κωνσταντόπουλος, σκιαγραφεί το θολό τοπίο που σχηματίζεται.

«Οι συνομιλίες για τα εμπορικά σήματα θα δυσκολέψουν»

«Πολύ φοβάμαι ότι η Βόρεια Μακεδονία μπαίνει σε έναν κύκλο εσωστρέφειας. Από χαρτί λύσης και σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια μετατρέπεται σε έναν αστάθμητο παράγοντα με πολλές ανεξέλεγκτες μεταβλητές. Οι συνομιλίες για τα εμπορικά σήματα και τις επωνυμίες θα δυσκολέψουν και βλέπουμε ήδη ότι οι εθνικιστικές κορώνες και τα ανέξοδα λεκτικά πυροτεχνήματα φουντώνουν», σημειώνει ο κ. Κωνσταντόπουλος.

«Δυστυχώς, ορισμένα πράγματα έχουν ξεφύγει εντελώς και έχουν εισχωρήσει στο DNA τους με αποτέλεσμα οποιαδήποτε λογική παρέμβαση να είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Έχουμε μπλέξει με γείτονες που όχι μόνο θέλουν να οικειοποιηθούν το όνομά μας και την ιστορία μας, αλλά θέλουν και να προβάλλονται ως μοναδικοί κληρονόμοι. Ο διάλογος για τα μακεδονικά σήματα στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν γεμάτος προβλήματα που καθημερινά και σε μόνιμη βάση δημιουργούσαν οι γείτονές μας. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί νέα δεδομένα και θέτει νέα ερωτηματικά για τη συμφωνία. Πολύ φοβάμαι ότι, αν μέχρι τώρα έκαναν ελάχιστα βήματα μπροστά, από εδώ και πέρα θα κάνουν πολλαπλά βήματα προς τα πίσω. Η παραίτηση του Ζόραν Ζάεφ κάποιους τους χαροποιεί γιατί βλέπουν τη χώρα σα μοχλό ανακατατάξεων στην περιοχή, κάποιους άλλους τους κάνει να μετανιώνουν που πίστεψαν και επένδυσαν εκεί, και κάποιους άλλους να αντιλαμβάνονται ότι πολύ απλά η πολιτική τους ήταν λανθασμένη», καταλήγει.

Αξίζει να σημειωθεί πως πανηγυρική δικαίωση των προσπαθειών της χώρας και ιδιαίτερα του ΣΕΒΕ, ο οποίος με την συνδρομή και του ΣΒΕ αλλά και την υποστήριξη σύσσωμου του επιχειρηματικού κόσμου της Μακεδονίας, πάλεψε την υπόθεση από την αρχή, συνιστά η πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου στο Αλικάντε της Ισπανίας η οποία κατοχυρώνει το σήμα των μακεδονικών προϊόντων που βρίσκονταν στον αέρα τρία χρόνια μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Πώς φτάσαμε στην αποκαθήλωση Ζάεφ

Εσωτερικά πολιτικά προβλήματα στη Βόρεια Μακεδονία, η ελλειμματική διαχείριση της πανδημίας και η αθέτηση των υποσχέσεων από την Ευρώπη είναι οι κύριοι λόγοι της πανωλεθρίας του Ζόραν Ζάεφ και του κόμματός του στις δημοτικές εκλογές, που οδήγησε στην αποχώρησή του τόσο από την πρωθυπουργία όσο και την ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

Η παρούσα κυβέρνηση διατηρεί την κοινοβουλευτική πλειοψηφία με 62 βουλευτές εκ των 120 που αριθμεί η Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας. Έτσι το μεγαλύτερο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, το SDSM, σε συνεννόηση με τους κυβερνητικούς του εταίρους, μπορεί να ορίσει νέο πρωθυπουργό, ο οποίος θα πρέπει να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Πρόβλημα θα υπάρχει εάν κάποιο ή κάποια από τα μικρότερα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού αποφασίσει την άρση την εμπιστοσύνης στην παρούσα κυβέρνηση, κάτι που δεν διαφαίνεται αυτή τη στιγμή.

Οι επόμενοι μήνες θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμοι για τη Βόρεια Μακεδονία.Η κυβέρνηση προγραμματίζει νέες συνομιλίες με τη γειτονική Βουλγαρία, ελπίζοντας ότι μία διευθέτηση των διαφορών ίσως ανοίξει τον δρόμο για συμφωνία όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου. Ωστόσο η Σόφια τα τελευταία δύο χρόνια εμποδίζει τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων και καλεί τα Σκόπια να αναγνωρίσουν ότι η σύγχρονη ταυτότητα της χώρας είναι κατά βάση βουλγαρική, ενώ η «μακεδονική» γλώσσα είναι απλώς μία βουλγαρική διάλεκτος. Οι σοσιαλδημοκράτες στα Σκόπια φαίνονται διατεθειμένοι να συμβιβαστούν στο ζήτημα αυτό, αλλά το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE αρνείται κάθε συζήτηση σε θέματα ταυτότητας.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 7 Νοεμβρίου 2021