ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σε αναζήτηση «θεραπείας» από ανεμβολίαστους εργαζόμενους οι επιχειρήσεις

«Βροχή» οι ερωτήσεις εργοδοτών σε δικηγορικές εταιρείες για τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν όσους δεν έχουν προχωρήσει τον εμβολιασμό τους

 25/07/2021 18:30

Σε αναζήτηση «θεραπείας» από ανεμβολίαστους  εργαζόμενους οι επιχειρήσεις

Βαγγέλης Στολάκης

Σε αχαρτογράφητα ύδατα «κολυμπούν» εργαζόμενοι και εργοδότες με φόντο τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς που πρόσφατα θεσπίστηκαν σε ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες. Και αυτό γιατί, πολλοί επιχειρηματίες θέλουν να προστατεύσουν, όπως ισχυρίζονται, τους εαυτούς τους, τους εργαζομένους που έχουν εμβολιαστεί αλλά και την ίδια τους την επιχείρηση (γραμμή παραγωγής, λειτουργία, κέρδος), ενώ οι εργαζόμενοι που δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν (είτε γιατί αρνούνται, είτε γιατί φοβούνται, είτε γιατί περιμένουν) δέχονται ήδη πιέσεις από τους εργοδότες τους. Είναι χαρακτηριστικό πως ήδη πολλοί επιχειρηματίες έχουν προσφύγει σε μεγάλα δικηγορικά γραφεία της χώρας, προκειμένου να βρουν λύση στο πρόβλημα «ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι», ενώ και οι υπάλληλοι αναζητούν νομική διέξοδο προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιέσεις που δέχονται τόσο από τους εργοδότες, όσο και από τους συναδέλφους τους στον ίδιο εργασιακό χώρο που τους καλούν να εμβολιαστούν. Σε πολλές επιχειρήσεις μάλιστα, οι εργαζόμενοι είναι χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα, εκείνα των «ανεμβολίαστων» και των «εμβολιασθέντων», με τις σχέσεις σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι οριακές. Κι αν στο δημόσιο τομέα, τα πράγματα σχετικά με την υποχρεωτικότητα περιπλέκονται, στον ιδιωτικό τομέα και κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις γίνονται ακόμα πιο πολύπλοκα.

Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο δικηγόρος Σταύρος Κουμεντάκης «τους τελευταίους μήνες, από την έναρξη ακόμα του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, οι επιχειρήσεις προστρέχουν, ολοένα και περισσότερο, στους νομικούς τους συμβούλους αναφορικά με τη διερεύνηση της δυνατότητάς τους (ή μη) να αξιώσουν εμβολιασμό από τους (αρνούμενους) εργαζομένους τους. Το τελευταίο χρονικό διάστημα τα ερωτήματα (και η αγωνία) εντείνονται. Αναγκαία παρουσιάζεται η συνέχιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της επιχείρησης και, το σημαντικότερο, εύλογες οι πιέσεις των λοιπών, εμβολιασμένων (και αγωνιούντων), εργαζομένων. Οφείλουμε να είμαστε σαφείς: είναι δεδομένο πως οι επιχειρήσεις, γενικά, δεν δικαιούνται υπό τα παρόντα, τουλάχιστον, νομοθετικά δεδομένα να επιβάλλουν τον εμβολιασμό των εργαζομένων τους. Οποιαδήποτε τέτοια επιβολή τις εκθέτει, ανεπανόρθωτα, σε πολυποίκιλες κυρώσεις».

Ανησυχούν οι εργαζόμενοι

Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη στα κατά τόπους Εργατικά Κέντρα σε όλη τη χώρα αλλά και τη ΓΣΕΕ τα τηλέφωνα έχουν πάρει «φωτιά» από εργαζόμενους που παραμένουν ανεμβολίαστοι και ζητούν να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους αλλά και εργαζόμενους που εμβολιάστηκαν και ζητούν να μάθουν εάν ο νόμος τους προστατεύει από τους συναδέλφους τους που αρνούνται να εμβολιαστούν. «Θα υπάρξει μπάχαλο και θα δημιουργηθεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα. Δεν μπορεί η κυβέρνηση να ρίχνει την ευθύνη στους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις» σχολιάζει ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Χάρης Κυπριανίδης. «Αυτά τα ζητήματα πρέπει να ρυθμίζονται με αποφάσεις του λαμβάνει το κράτος και όχι να μετατίθεται η ευθύνη στους εργαζόμενους και τους εργοδότες, που καλούνται να παίξουν το ρόλο της ελεγκτικής αρχής» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο εκπρόσωπος τύπου της ΓΣΕΕ, Δημήτρης Καραγεωργόπουλος.

Όπως αναφέρει δικηγόρος πρόσφατα, ο πελάτης του, επιχειρηματίας κάλεσε το προσωπικό του, ενημερώνοντας πως από αρχές Σεπτεμβρίου η επιχείρηση θα σταματήσει να διαθέτει μηνιαίως χρήματα για την πραγματοποίηση rapid tests των υπαλλήλων της, και όσοι αρνούνται να εμβολιαστούν θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να πραγματοποιούν αυτούς τους ελέγχους με δικά τους έξοδα, ενώ είναι υποχρεωμένοι να γνωστοποιούν το αποτέλεσμα του test προκειμένου να έχουν το δικαίωμα να εργαστούν και συνεπώς να αμειφθούν για τις υπηρεσίες τους. Σημειώνεται πως ήδη, 54 πυροσβέστες της ΕΜΑΚ από όλη τη χώρα, βρέθηκαν εκτός υπηρεσίας, καθώς η διορία για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό έληγε στα τέλη Ιουνίου.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός

Ήδη πάντως ο υποχρεωτικός εμβολιασμός σε συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες ψηφίστηκε με τη θετική ψήφο της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ. Θεσπίστηκε ότι θα πρέπει να εμβολιαστούν κατά της COVID-19 υποχρεωτικά, για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, όλο το προσωπικό (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό) όλων των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, ατόμων με αναπηρία, των ιδιωτικών και δημόσιων δομών Υγείας (διαγνωστικά κέντρα, αποκατάστασης, κλινικές, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας, νοσηλείας και ΕΟΔΥ) και όλο το προσωπικό του ΕΚΑΒ. Εξαιρούνται του εμβολιασμού όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι μηνών από τη νόσησή τους, καθώς και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που τους εμποδίζει τη διενέργεια του εμβολιασμού τους. Οι λόγοι εξαίρεσης ενός εργαζόμενου από τον εμβολιασμό του θα πρέπει να πιστοποιείται από τριμελείς επιτροπές της οικείας υγειονομικής περιφέρειας και οι οποίες θα αποτελούνται από ιατρούς του ΕΣΥ. Εξαιρούνται του εμβολιασμού όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι μηνών από τη νόσησή τους, καθώς και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που δεν επιτρέπουν τον εμβολιασμό τους. Καταληκτικές ημερομηνίες για τον εμβολιασμό ορίστηκαν η 16η Αυγούστου για τους εργαζόμενους στις κοινωνικές δομές και η 1η Σεπτεμβρίου για τους υγειονομικούς. Όσοι δεν το πράξουν, θα τεθούν σε αναστολή εργασίας χωρίς να λαμβάνουν μισθό και ασφάλεια εάν βρίσκονται στον δημόσιο τομέα. Στον ιδιωτικό τομέα ο εργοδότης υποχρεούται να μην κάνει δεκτή την παροχή της εργασίας του εργαζομένου και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών για το χρονικό διάστημα μη παροχής εργασίας. Στην περίπτωση που εργαζόμενοι τίθενται σε αναστολή, μπορεί να προσληφθεί προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (τριών μηνών) αντίστοιχων προσόντων. Με την τροπολογία έχει παραχωρηθεί η εξουσιοδότηση στον υπουργό Υγείας να μπορεί να επεκτείνει τους κλάδους που θα είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός ανάλογα με την πορεία εξέλιξης της πανδημίας και τις ανάγκες αντιμετώπισής της. 

Στη δουλειά με πιστοποιητικό

Οι εργαζόμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό απέναντι στον κορονοϊό ή έχουν νοσήσει εντός του τελευταίου εξαμήνου, υποχρεούνται να επιδεικνύουν στον προϊστάμενο της οργανικής μονάδας όπου υπηρετούν ή στον εργοδότη τους, Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 της ΕΕ ή βεβαίωση εμβολιασμού ή βεβαίωση αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου. Το πιστοποιητικό ή η βεβαίωση ελέγχεται από τον εργοδότη μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής, ενώ σύμφωνα με την τροπολογία, η υποχρέωση επίδειξης ισχύει έως τις 31/12/2021.

Οι απόψεις των ειδικών πάντως, διίστανται αναφορικά με τα «όπλα» που έχει στην νομική φαρέτρα του ένας επιχειρηματίας, προκειμένου να πείσει το προσωπικό του που δεν ανήκει στις επαγγελματικές ομάδες που υπάγονται στον υποχρεωτικό εμβολιασμό να προχωρήσει τον εμβολιασμό του. Ορισμένοι, εκτιμούν πως εάν κάποιος υπάλληλος αρνείται πεισματικά μπορεί να απολυθεί, και θεωρούν ότι η απόλυση δεν θα κηρυχτεί από το δικαστήριο καταχρηστική. Σχεδόν όλοι ωστόσο, συνηγορούν πως κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση, ενώ υποστηρίζουν ότι οι υποθέσεις απολυμένων επειδή αρνήθηκαν να εμβολιαστούν θα «σκάσουν» το φθινόπωρο.

Δίκη «πιλότος»

Η πρώτη δίκη, «δίκη πιλότος», όπως την αποκαλούν οι ειδικοί, το αποτέλεσμα της οποίας θα δημιουργήσει δεδικασμένο είναι γεγονός και αφορά, εργαζόμενο που απολύθηκε επειδή αρνιόνταν να εμβολιαστεί. Η δίκη αναμένεται να διεξαχθεί τον ερχόμενο Μάρτιο στο Πρωτοδικείο Ηρακλείου. Η υπόθεση αφορά απολυμένη εργαζόμενη που έχασε τη δουλειά της επειδή απείχε από τον εμβολιασμό σε μία περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε νομοθετική υποχρέωση για τον εμβολιασμό της, ωστόσο ήταν εργαζόμενη σε δομή φιλοξενίας και φροντίδας ηλικιωμένων. Η δίκη αυτή θα αποτελέσει δίκη - σταθμό για το δικαίωμα του εργοδότη να απολύει το προσωπικό που δεν εμβολιάζεται (κυρίως στον ιδιωτικό τομέα) και όχι μόνο στους κλάδους όπου το εμβόλιο θα γίνει υποχρεωτικό. Την υπόθεση έχει αναλάβει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος. Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο κ. Καρούζος επισημαίνει: «Κατ’ αρχάς, η νομοθετική επιλογή να τίθεται ο εργαζόμενος που αρνείται τον εμβολιασμό σε αναστολή και να μην απολύεται, επισημαίνει ότι και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, δεν μπορούν να οδηγούνται άμεσα και αντανακλαστικά στην απόλυση λόγω της προσωπικής θέσης τους να μην εμβολιαστούν. Μία τέτοια απόλυση είναι παράνομη και καταχρηστική. Αντίθετα, και μόνο σύμφωνα με την επικινδυνότητα των καθηκόντων του εργαζόμενου, ο εργοδότης, μπορεί να εφαρμόσει, πρωτίστως για την προστασία του εργαζόμενου, άλλα και ηπιότερα μέτρα, όπως η αλλαγή καθηκόντων, η τηλεργασία, η χορήγηση συμβατικής άδειας, η συχνότερη εβδομαδιαία υποβολή σε διαγνωστικά τεστ ανίχνευσης COVID, φθάνοντας σε έσχατο σημείο και μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις στην αποστέρηση μισθού».

Τα «όπλα» της μάχης

Δικηγόροι και εκπρόσωποι των εργαζομένων, που δεν υπάγονται σε κάποια από τις κατηγορίες όπου ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός, συμφωνούν πάντως πως η απόλυση πρέπει να είναι το τελευταίο «όπλο» των επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα. Όπως υποστηρίζουν το πρώτο που θα πρέπει να κάνουν οι εργοδότες είναι να συζητήσουν με τα στελέχη των επιχειρήσεών τους και με πειθώ να προσπαθήσουν να τους πείσουν για την αναγκαιότητα του εμβολίου. Παράλληλα, να επιβάλουν και να ελέγχουν την αυστηρή τήρηση των μέτρων (μάσκες, αποστάσεις και πλύσιμο χεριών) για όσους δεν εμβολιάζονται. Ταυτόχρονα, να θεσπίσουν συχνότερους ελέγχους μέσω των rapid test ή των PCR tests. Σε συνεννόηση με τους εργαζόμενους αυτούς να συμφωνήσουν την αλλαγή του πόστου εργασίας για ορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με άλλους εργαζόμενους ή πελάτες, ή να εξακολουθήσουν να εργάζονται με τηλε- εργασία ή τέλος, να αποφασίσουν από κοινού εργαζόμενοι και εργοδότες την λήψη άδειας άνευ αποδοχών επίσης για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Βάσει της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας, εργοδότης έχει το διευθυντικό δικαίωμα να ρυθμίσει καθετί που ανάγεται στην οργάνωση και τη λειτουργία της επιχείρησής του προκειμένου να επιτύχει τους εν γένει σκοπούς της. Ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της καθώς και τα σχετικά με τη διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου (άρθρο 662 AK και άρθρα 42 και 43 του Ν.3850/2010). Καθένα από τα μέρη έχει δικαίωμα σε κάθε περίπτωση να καταγγείλει οποτεδήποτε τη σύμβαση. Πολλοί νομικοί ωστόσο, εκτιμούν πως η απόλυση είναι ένα μέτρο «επαχθές» για τον εργαζόμενο που αρνείται να εμβολιαστεί και προεξοφλούν πως τέτοιες απολύσεις θα κριθούν από τη δικαιοσύνη «καταχρηστικές». Τονίζουν δε, πως από τη στιγμή που ο εμβολιασμός είναι προαιρετικός στον γενικό πληθυσμό ακόμα και «σπουδαίος λόγος» να υπάρχει, μία απόλυση θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τα δικαστήρια εάν ο εργαζόμενος που απολύθηκε επειδή αρνήθηκε να εμβολιαστεί, ταυτόχρονα δεν τηρούσε τα μέτρα για την διασφάλιση και την προστασία της δημόσιας υγείας παρά τις συστάσεις που τυχόν του είχαν γίνει.

Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο συνταγματολόγος και πρώην ευρωβουλευτής, Κώστας Χρυσόγονος η οποιαδήποτε ρύθμιση «θα έπρεπε να συνοδευτεί από την πρόβλεψη καταβολής, τουλάχιστον του επιδόματος ανεργίας, για όσο διάστημα βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής». «Η απόλυση, κατά την άποψή μου είναι ένα μέτρο υπερβολικό. Η πανδημία ελπίζουμε ότι θα κρατήσει κάποιους μήνες, ενώ η απόλυση είναι ένα μέτρο οριστικού χαρακτήρα» σημειώνει ο κ. Χρυσόγονος.

Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι που παραμένουν ανεμβολίαστοι ανησυχούν. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΚΘ, Χάρη Κυπριανίδη «εάν ένας εργαζόμενος δεν ανήκει στις επαγγελματικές κατηγορίες που έχουν ανακοινωθεί τότε δεν μπορεί να τεθεί σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών. Μπορεί να του αλλάξει πόστο ή να τον θέσει σε καθεστώς τηλε-εργασίας ο εργοδότης» λέει. «Φοβάμαι ότι θα υπάρξουν εργοδοτικές αυθαιρεσίες, ενώ το φθινόπωρο τα δικαστήρια θα απασχολούν απολύσεις εργαζομένων που δεν εμβολιάζονται. Οι περισσότερες απολύσεις εκτιμώ ότι θα κριθούν καταχρηστικές» αναφέρει.

Καταχρηστικές οι απολύσεις ανεμβολίαστων;

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο εργατολόγος και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός σημειώνει πως «ο εργοδότης στο πλαίσιο του ιδιωτικού τομέα εάν δεν υπάρχει αποτέλεσμα self ή rapid test μπορεί να μην αποδέχεται τον υπάλληλο στην εταιρεία του και να μην καταβάλλουν μισθό. Ένας εργοδότης δύναται να κάνει χρήση της γενικής υποχρέωσης του άρθρου 662 του Αστικού Κώδικα, ότι με την αντισυμβατική του στάση ο εργαζόμενος που δεν εμβολιάστηκε φέρνει σε δύσκολη θέση του υπόλοιπους εργαζόμενους και έχει τη δυνατότητα να του επιβάλλει πειθαρχική ποινή και να προχωρήσει σε απόλυση, όπου θα κριθεί εάν είναι καταχρηστική» λέει ο κ. Βερβεσός. Ωστόσο, πριν κάποιος προχωρήσει στην απόλυση μπορεί να προτείνει στον υπάλληλό του κάποιο άλλο πόστο, να προχωρήσει δηλαδή σε τροποποιητική καταγγελία, κι αν ο υπάλληλος αρνηθεί τότε μπορεί να εξετάσει την λύση της σύμβασης» λέει ο κ. Βερβεσός. «Η απόλυση συνοδεύεται από αποζημίωση πάντα» τονίζει.

Σύμφωνα με τον επίσης εργατολόγο Ανέστη Αϊβαζίδη το νομικό πλαίσιο των εργαζόμενων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες είναι θολό. Για παράδειγμα, όπως υποστηρίζει, ένας εργαζόμενος σε χώρο εστίασης δεν είναι υποχρεωμένος να εμβολιαστεί, αλλά το ερώτημα που δημιουργείται είναι πως μπορεί να εξακολουθήσει να εργάζεται στο πόστο του. «Σύμφωνα με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο ο εργοδότης μπορεί να προτείνει άδεια άνευ αποδοχών με βασική προϋπόθεση να συμφωνήσει και ο εργαζόμενος. Αυτό στον δημόσιο τομέα, είναι η λεγόμενη αναστολή» αναφέρει ο κ. Αϊβαζίδης. «Νομολογιακά δεν έχουν υπάρξει αντίστοιχες περιπτώσεις» υποστηρίζει.

«Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος, ενώ το Σύνταγμα ταυτόχρονα προστατεύει τη δημόσια υγεία. Κάθε περίπτωση απόλυσης στα αστικά δικαστήρια θα κριθεί μεμονωμένα. Πρόκειται για μια δυναμική κατάσταση που θα εξελιχθεί ανάλογα με την πανδημία» σημειώνει ο δικηγόρος και συνεργάτης του ΕΚΘ, Θανάσης Παπαναστασίου.

«Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέτασε το ζήτημα των υποχρεωτικών εμβολιασμών με την ευκαιρία προσφυγής που έκαναν Τσέχοι γονείς που σε βάρος τους επιβλήθηκαν πρόστιμα επειδή αρνήθηκαν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους και δεν τα δέχονται σε συγκεκριμένες σχολικές μονάδες. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί δεν αντίκεινται στην νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μπορεί να είναι απαραίτητοι στις δημοκρατικές κοινωνίες. Αυτή η απόφαση ενισχύει τη δυνατότητα υποχρεωτικού εμβολιασμού υπό συνθήκες τρέχουσας πανδημίας. Δεύτερο παράδειγμα είναι το Τμήμα Αναστολών του ΣτΕ όπου κατέφυγαν οι υπηρετούντες στην ΕΜΑΚ. Με οποιαδήποτε προσέγγιση και να το δούμε δεν παραβιάζεται κάποιο δικαίωμα. Από τη στιγμή που όλοι έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο είναι θέμα επιλογής προσωπικής. Εάν μάλιστα το κράτος δεν επέβαλε τους συγκεκριμένους όρους θα είχε πρόβλημα, γιατί βάσει Συντάγματος το κράτος πρέπει να μεριμνήσει για την προστασία της υγείας των πολιτών. Όσοι είναι κατά των εμβολιασμών εκμεταλλεύονται την ατομική ευθύνη απέναντι στην κοινωνία που επέδειξαν εκείνοι που εμβολιάστηκαν. Δεδομένων των παραπάνω, και δεδομένου ότι ο επιχειρηματίας θέλει να προστατεύσει το υπόλοιπο προσωπικό ή τους συναλλασσόμενους με αυτόν δικαιούται επικαλούμενος τα παραπάνω να απαιτήσει από τον εργαζόμενό του είτε να εμβολιαστεί είτε να τον περάσει σε άδεια άνευ αποδοχών και να χρησιμοποιήσει άλλο προσωπικό για να γίνει η δουλειά. Τότε ο εργαζόμενος μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση και να τον θεωρήσει υπερήμερο. Θεωρώ πως εάν μία υπόθεση φτάσει στον Άρειο Πάγο δεν θα θεωρηθεί καταχρηστική» σχολιάζει από την πλευρά της η νομικός Γιάννα Παναγοπούλου.

Αυτά σε ό,τι αφορά τους υφιστάμενους εργαζομένους των επιχειρήσεων που προκαλούν «πονοκέφαλο» στους εργοδότες, καθώς για τις νέες προσλήψεις που θα πραγματοποιηθούν ο απαραίτητος εμβολιασμός μπορεί να θεωρηθεί κριτήριο για την πρόσληψη κάποιου σε μια δουλειά ή όχι, ακόμα κι αν αυτή η προϋπόθεση δεν αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη οποιασδήποτε θέσης εργασίας.

Προβληματίζει η εστίαση

Στην εστίαση, έναν κλάδο, όπου οι εργαζόμενοι ή το παραγόμενο προϊόν τους έρχεται άμεσα σε επαφή με το κοινό ο εμβολιασμός μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί υποχρεωτικός. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Συλλόγου Εστιατόρων-Ψητοπωλών και Καφέ Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης, Μιχάλη Επιτροπίδη αρκετοί εργαζόμενοι αλλά και ιδιοκτήτες δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα, κυρίως γιατί οι απασχολούμενοι είναι νεαροί και οι πλατφόρμες άνοιξαν πρόσφατα. «Θα λειτουργήσουμε με μέτρα και πολλά tests. Κάναμε καμπάνια και θα την συνεχίσουμε. Δεν θεωρώ ότι συνάδελφοι θα προχωρήσουν σε απολύσεις. Είμαστε οικογένεια με τους υπαλλήλους μας» λέει.

Οι προτάσεις του ΣΒΕ

Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) δημιούργησε ένα ενημερωτικό έντυπο για τα μέλη του που αφορά στον εμβολιασμό των εργαζομένων και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων. Μεταξύ άλλων αναφέρεται στην υποχρέωση εφαρμογής προληπτικών μέτρων. Στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των κινδύνων αλλά και της πρόληψης κατά του κορονοϊού στους εργασιακούς χώρους ενημερώνει για την ανάληψη μέτρων από τους εργοδότες, όπως ενδεικτικά είναι η τηλεργασία στο μέγιστο δυνατό βαθμό, η απαιτούμενη απόσταση ασφαλείας μεταξύ θέσεων εργασίας, η ρύθμιση της πρόσβασης για την αποφυγή συνωστισμού σε κοινόχρηστους χώρους, τα μέτρα περιβαλλοντικής και ατομικής υγιεινής, ο συχνός έλεγχος μέσω τεστ κ.α. Ως προς τις πρακτικές που πρέπει να υιοθετηθούν από τις εταιρίες για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, ο ΣΒΕ προτείνει την ενημέρωση των εργαζομένων από τον Ιατρό Εργασίας για τον εμβολιασμό, την παροχή ενός επιπλέον rapid test ανά εβδομάδα και ανά εργαζόμενο, την παροχή της ημέρας του εμβολιασμού ως ημέρας αδείας με αποδοχές, την χορήγηση μιας ημέρας αδείας αναδρομικά σε όλους τους εργαζομένους, που έχουν εμβολιαστεί στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης κ.ά.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25 Ιουλίου 2021

Σε αχαρτογράφητα ύδατα «κολυμπούν» εργαζόμενοι και εργοδότες με φόντο τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς που πρόσφατα θεσπίστηκαν σε ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες. Και αυτό γιατί, πολλοί επιχειρηματίες θέλουν να προστατεύσουν, όπως ισχυρίζονται, τους εαυτούς τους, τους εργαζομένους που έχουν εμβολιαστεί αλλά και την ίδια τους την επιχείρηση (γραμμή παραγωγής, λειτουργία, κέρδος), ενώ οι εργαζόμενοι που δεν επιθυμούν να εμβολιαστούν (είτε γιατί αρνούνται, είτε γιατί φοβούνται, είτε γιατί περιμένουν) δέχονται ήδη πιέσεις από τους εργοδότες τους. Είναι χαρακτηριστικό πως ήδη πολλοί επιχειρηματίες έχουν προσφύγει σε μεγάλα δικηγορικά γραφεία της χώρας, προκειμένου να βρουν λύση στο πρόβλημα «ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι», ενώ και οι υπάλληλοι αναζητούν νομική διέξοδο προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιέσεις που δέχονται τόσο από τους εργοδότες, όσο και από τους συναδέλφους τους στον ίδιο εργασιακό χώρο που τους καλούν να εμβολιαστούν. Σε πολλές επιχειρήσεις μάλιστα, οι εργαζόμενοι είναι χωρισμένοι σε δύο στρατόπεδα, εκείνα των «ανεμβολίαστων» και των «εμβολιασθέντων», με τις σχέσεις σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι οριακές. Κι αν στο δημόσιο τομέα, τα πράγματα σχετικά με την υποχρεωτικότητα περιπλέκονται, στον ιδιωτικό τομέα και κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις γίνονται ακόμα πιο πολύπλοκα.

Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο δικηγόρος Σταύρος Κουμεντάκης «τους τελευταίους μήνες, από την έναρξη ακόμα του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, οι επιχειρήσεις προστρέχουν, ολοένα και περισσότερο, στους νομικούς τους συμβούλους αναφορικά με τη διερεύνηση της δυνατότητάς τους (ή μη) να αξιώσουν εμβολιασμό από τους (αρνούμενους) εργαζομένους τους. Το τελευταίο χρονικό διάστημα τα ερωτήματα (και η αγωνία) εντείνονται. Αναγκαία παρουσιάζεται η συνέχιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της επιχείρησης και, το σημαντικότερο, εύλογες οι πιέσεις των λοιπών, εμβολιασμένων (και αγωνιούντων), εργαζομένων. Οφείλουμε να είμαστε σαφείς: είναι δεδομένο πως οι επιχειρήσεις, γενικά, δεν δικαιούνται υπό τα παρόντα, τουλάχιστον, νομοθετικά δεδομένα να επιβάλλουν τον εμβολιασμό των εργαζομένων τους. Οποιαδήποτε τέτοια επιβολή τις εκθέτει, ανεπανόρθωτα, σε πολυποίκιλες κυρώσεις».

Ανησυχούν οι εργαζόμενοι

Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη στα κατά τόπους Εργατικά Κέντρα σε όλη τη χώρα αλλά και τη ΓΣΕΕ τα τηλέφωνα έχουν πάρει «φωτιά» από εργαζόμενους που παραμένουν ανεμβολίαστοι και ζητούν να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους αλλά και εργαζόμενους που εμβολιάστηκαν και ζητούν να μάθουν εάν ο νόμος τους προστατεύει από τους συναδέλφους τους που αρνούνται να εμβολιαστούν. «Θα υπάρξει μπάχαλο και θα δημιουργηθεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα. Δεν μπορεί η κυβέρνηση να ρίχνει την ευθύνη στους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις» σχολιάζει ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Χάρης Κυπριανίδης. «Αυτά τα ζητήματα πρέπει να ρυθμίζονται με αποφάσεις του λαμβάνει το κράτος και όχι να μετατίθεται η ευθύνη στους εργαζόμενους και τους εργοδότες, που καλούνται να παίξουν το ρόλο της ελεγκτικής αρχής» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο εκπρόσωπος τύπου της ΓΣΕΕ, Δημήτρης Καραγεωργόπουλος.

Όπως αναφέρει δικηγόρος πρόσφατα, ο πελάτης του, επιχειρηματίας κάλεσε το προσωπικό του, ενημερώνοντας πως από αρχές Σεπτεμβρίου η επιχείρηση θα σταματήσει να διαθέτει μηνιαίως χρήματα για την πραγματοποίηση rapid tests των υπαλλήλων της, και όσοι αρνούνται να εμβολιαστούν θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να πραγματοποιούν αυτούς τους ελέγχους με δικά τους έξοδα, ενώ είναι υποχρεωμένοι να γνωστοποιούν το αποτέλεσμα του test προκειμένου να έχουν το δικαίωμα να εργαστούν και συνεπώς να αμειφθούν για τις υπηρεσίες τους. Σημειώνεται πως ήδη, 54 πυροσβέστες της ΕΜΑΚ από όλη τη χώρα, βρέθηκαν εκτός υπηρεσίας, καθώς η διορία για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό έληγε στα τέλη Ιουνίου.

Υποχρεωτικός εμβολιασμός

Ήδη πάντως ο υποχρεωτικός εμβολιασμός σε συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες ψηφίστηκε με τη θετική ψήφο της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ. Θεσπίστηκε ότι θα πρέπει να εμβολιαστούν κατά της COVID-19 υποχρεωτικά, για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, όλο το προσωπικό (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό) όλων των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων, ατόμων με αναπηρία, των ιδιωτικών και δημόσιων δομών Υγείας (διαγνωστικά κέντρα, αποκατάστασης, κλινικές, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας, νοσηλείας και ΕΟΔΥ) και όλο το προσωπικό του ΕΚΑΒ. Εξαιρούνται του εμβολιασμού όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι μηνών από τη νόσησή τους, καθώς και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που τους εμποδίζει τη διενέργεια του εμβολιασμού τους. Οι λόγοι εξαίρεσης ενός εργαζόμενου από τον εμβολιασμό του θα πρέπει να πιστοποιείται από τριμελείς επιτροπές της οικείας υγειονομικής περιφέρειας και οι οποίες θα αποτελούνται από ιατρούς του ΕΣΥ. Εξαιρούνται του εμβολιασμού όσοι έχουν νοσήσει και για διάστημα έξι μηνών από τη νόσησή τους, καθώς και όσοι έχουν αποδεδειγμένους λόγους υγείας που δεν επιτρέπουν τον εμβολιασμό τους. Καταληκτικές ημερομηνίες για τον εμβολιασμό ορίστηκαν η 16η Αυγούστου για τους εργαζόμενους στις κοινωνικές δομές και η 1η Σεπτεμβρίου για τους υγειονομικούς. Όσοι δεν το πράξουν, θα τεθούν σε αναστολή εργασίας χωρίς να λαμβάνουν μισθό και ασφάλεια εάν βρίσκονται στον δημόσιο τομέα. Στον ιδιωτικό τομέα ο εργοδότης υποχρεούται να μην κάνει δεκτή την παροχή της εργασίας του εργαζομένου και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών για το χρονικό διάστημα μη παροχής εργασίας. Στην περίπτωση που εργαζόμενοι τίθενται σε αναστολή, μπορεί να προσληφθεί προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (τριών μηνών) αντίστοιχων προσόντων. Με την τροπολογία έχει παραχωρηθεί η εξουσιοδότηση στον υπουργό Υγείας να μπορεί να επεκτείνει τους κλάδους που θα είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός ανάλογα με την πορεία εξέλιξης της πανδημίας και τις ανάγκες αντιμετώπισής της. 

Στη δουλειά με πιστοποιητικό

Οι εργαζόμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό απέναντι στον κορονοϊό ή έχουν νοσήσει εντός του τελευταίου εξαμήνου, υποχρεούνται να επιδεικνύουν στον προϊστάμενο της οργανικής μονάδας όπου υπηρετούν ή στον εργοδότη τους, Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 της ΕΕ ή βεβαίωση εμβολιασμού ή βεβαίωση αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου. Το πιστοποιητικό ή η βεβαίωση ελέγχεται από τον εργοδότη μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής, ενώ σύμφωνα με την τροπολογία, η υποχρέωση επίδειξης ισχύει έως τις 31/12/2021.

Οι απόψεις των ειδικών πάντως, διίστανται αναφορικά με τα «όπλα» που έχει στην νομική φαρέτρα του ένας επιχειρηματίας, προκειμένου να πείσει το προσωπικό του που δεν ανήκει στις επαγγελματικές ομάδες που υπάγονται στον υποχρεωτικό εμβολιασμό να προχωρήσει τον εμβολιασμό του. Ορισμένοι, εκτιμούν πως εάν κάποιος υπάλληλος αρνείται πεισματικά μπορεί να απολυθεί, και θεωρούν ότι η απόλυση δεν θα κηρυχτεί από το δικαστήριο καταχρηστική. Σχεδόν όλοι ωστόσο, συνηγορούν πως κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα και κατά περίπτωση, ενώ υποστηρίζουν ότι οι υποθέσεις απολυμένων επειδή αρνήθηκαν να εμβολιαστούν θα «σκάσουν» το φθινόπωρο.

Δίκη «πιλότος»

Η πρώτη δίκη, «δίκη πιλότος», όπως την αποκαλούν οι ειδικοί, το αποτέλεσμα της οποίας θα δημιουργήσει δεδικασμένο είναι γεγονός και αφορά, εργαζόμενο που απολύθηκε επειδή αρνιόνταν να εμβολιαστεί. Η δίκη αναμένεται να διεξαχθεί τον ερχόμενο Μάρτιο στο Πρωτοδικείο Ηρακλείου. Η υπόθεση αφορά απολυμένη εργαζόμενη που έχασε τη δουλειά της επειδή απείχε από τον εμβολιασμό σε μία περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε νομοθετική υποχρέωση για τον εμβολιασμό της, ωστόσο ήταν εργαζόμενη σε δομή φιλοξενίας και φροντίδας ηλικιωμένων. Η δίκη αυτή θα αποτελέσει δίκη - σταθμό για το δικαίωμα του εργοδότη να απολύει το προσωπικό που δεν εμβολιάζεται (κυρίως στον ιδιωτικό τομέα) και όχι μόνο στους κλάδους όπου το εμβόλιο θα γίνει υποχρεωτικό. Την υπόθεση έχει αναλάβει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος. Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο κ. Καρούζος επισημαίνει: «Κατ’ αρχάς, η νομοθετική επιλογή να τίθεται ο εργαζόμενος που αρνείται τον εμβολιασμό σε αναστολή και να μην απολύεται, επισημαίνει ότι και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, δεν μπορούν να οδηγούνται άμεσα και αντανακλαστικά στην απόλυση λόγω της προσωπικής θέσης τους να μην εμβολιαστούν. Μία τέτοια απόλυση είναι παράνομη και καταχρηστική. Αντίθετα, και μόνο σύμφωνα με την επικινδυνότητα των καθηκόντων του εργαζόμενου, ο εργοδότης, μπορεί να εφαρμόσει, πρωτίστως για την προστασία του εργαζόμενου, άλλα και ηπιότερα μέτρα, όπως η αλλαγή καθηκόντων, η τηλεργασία, η χορήγηση συμβατικής άδειας, η συχνότερη εβδομαδιαία υποβολή σε διαγνωστικά τεστ ανίχνευσης COVID, φθάνοντας σε έσχατο σημείο και μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις στην αποστέρηση μισθού».

Τα «όπλα» της μάχης

Δικηγόροι και εκπρόσωποι των εργαζομένων, που δεν υπάγονται σε κάποια από τις κατηγορίες όπου ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός, συμφωνούν πάντως πως η απόλυση πρέπει να είναι το τελευταίο «όπλο» των επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα. Όπως υποστηρίζουν το πρώτο που θα πρέπει να κάνουν οι εργοδότες είναι να συζητήσουν με τα στελέχη των επιχειρήσεών τους και με πειθώ να προσπαθήσουν να τους πείσουν για την αναγκαιότητα του εμβολίου. Παράλληλα, να επιβάλουν και να ελέγχουν την αυστηρή τήρηση των μέτρων (μάσκες, αποστάσεις και πλύσιμο χεριών) για όσους δεν εμβολιάζονται. Ταυτόχρονα, να θεσπίσουν συχνότερους ελέγχους μέσω των rapid test ή των PCR tests. Σε συνεννόηση με τους εργαζόμενους αυτούς να συμφωνήσουν την αλλαγή του πόστου εργασίας για ορισμένο χρονικό διάστημα, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με άλλους εργαζόμενους ή πελάτες, ή να εξακολουθήσουν να εργάζονται με τηλε- εργασία ή τέλος, να αποφασίσουν από κοινού εργαζόμενοι και εργοδότες την λήψη άδειας άνευ αποδοχών επίσης για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Βάσει της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας, εργοδότης έχει το διευθυντικό δικαίωμα να ρυθμίσει καθετί που ανάγεται στην οργάνωση και τη λειτουργία της επιχείρησής του προκειμένου να επιτύχει τους εν γένει σκοπούς της. Ο εργοδότης οφείλει να διαρρυθμίζει τα σχετικά με την εργασία και με το χώρο της καθώς και τα σχετικά με τη διαμονή, τις εγκαταστάσεις και τα μηχανήματα ή εργαλεία, έτσι ώστε να προστατεύεται η ζωή και η υγεία του εργαζομένου (άρθρο 662 AK και άρθρα 42 και 43 του Ν.3850/2010). Καθένα από τα μέρη έχει δικαίωμα σε κάθε περίπτωση να καταγγείλει οποτεδήποτε τη σύμβαση. Πολλοί νομικοί ωστόσο, εκτιμούν πως η απόλυση είναι ένα μέτρο «επαχθές» για τον εργαζόμενο που αρνείται να εμβολιαστεί και προεξοφλούν πως τέτοιες απολύσεις θα κριθούν από τη δικαιοσύνη «καταχρηστικές». Τονίζουν δε, πως από τη στιγμή που ο εμβολιασμός είναι προαιρετικός στον γενικό πληθυσμό ακόμα και «σπουδαίος λόγος» να υπάρχει, μία απόλυση θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τα δικαστήρια εάν ο εργαζόμενος που απολύθηκε επειδή αρνήθηκε να εμβολιαστεί, ταυτόχρονα δεν τηρούσε τα μέτρα για την διασφάλιση και την προστασία της δημόσιας υγείας παρά τις συστάσεις που τυχόν του είχαν γίνει.

Όπως υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο συνταγματολόγος και πρώην ευρωβουλευτής, Κώστας Χρυσόγονος η οποιαδήποτε ρύθμιση «θα έπρεπε να συνοδευτεί από την πρόβλεψη καταβολής, τουλάχιστον του επιδόματος ανεργίας, για όσο διάστημα βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής». «Η απόλυση, κατά την άποψή μου είναι ένα μέτρο υπερβολικό. Η πανδημία ελπίζουμε ότι θα κρατήσει κάποιους μήνες, ενώ η απόλυση είναι ένα μέτρο οριστικού χαρακτήρα» σημειώνει ο κ. Χρυσόγονος.

Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι που παραμένουν ανεμβολίαστοι ανησυχούν. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΚΘ, Χάρη Κυπριανίδη «εάν ένας εργαζόμενος δεν ανήκει στις επαγγελματικές κατηγορίες που έχουν ανακοινωθεί τότε δεν μπορεί να τεθεί σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών. Μπορεί να του αλλάξει πόστο ή να τον θέσει σε καθεστώς τηλε-εργασίας ο εργοδότης» λέει. «Φοβάμαι ότι θα υπάρξουν εργοδοτικές αυθαιρεσίες, ενώ το φθινόπωρο τα δικαστήρια θα απασχολούν απολύσεις εργαζομένων που δεν εμβολιάζονται. Οι περισσότερες απολύσεις εκτιμώ ότι θα κριθούν καταχρηστικές» αναφέρει.

Καταχρηστικές οι απολύσεις ανεμβολίαστων;

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο εργατολόγος και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός σημειώνει πως «ο εργοδότης στο πλαίσιο του ιδιωτικού τομέα εάν δεν υπάρχει αποτέλεσμα self ή rapid test μπορεί να μην αποδέχεται τον υπάλληλο στην εταιρεία του και να μην καταβάλλουν μισθό. Ένας εργοδότης δύναται να κάνει χρήση της γενικής υποχρέωσης του άρθρου 662 του Αστικού Κώδικα, ότι με την αντισυμβατική του στάση ο εργαζόμενος που δεν εμβολιάστηκε φέρνει σε δύσκολη θέση του υπόλοιπους εργαζόμενους και έχει τη δυνατότητα να του επιβάλλει πειθαρχική ποινή και να προχωρήσει σε απόλυση, όπου θα κριθεί εάν είναι καταχρηστική» λέει ο κ. Βερβεσός. Ωστόσο, πριν κάποιος προχωρήσει στην απόλυση μπορεί να προτείνει στον υπάλληλό του κάποιο άλλο πόστο, να προχωρήσει δηλαδή σε τροποποιητική καταγγελία, κι αν ο υπάλληλος αρνηθεί τότε μπορεί να εξετάσει την λύση της σύμβασης» λέει ο κ. Βερβεσός. «Η απόλυση συνοδεύεται από αποζημίωση πάντα» τονίζει.

Σύμφωνα με τον επίσης εργατολόγο Ανέστη Αϊβαζίδη το νομικό πλαίσιο των εργαζόμενων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες είναι θολό. Για παράδειγμα, όπως υποστηρίζει, ένας εργαζόμενος σε χώρο εστίασης δεν είναι υποχρεωμένος να εμβολιαστεί, αλλά το ερώτημα που δημιουργείται είναι πως μπορεί να εξακολουθήσει να εργάζεται στο πόστο του. «Σύμφωνα με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο ο εργοδότης μπορεί να προτείνει άδεια άνευ αποδοχών με βασική προϋπόθεση να συμφωνήσει και ο εργαζόμενος. Αυτό στον δημόσιο τομέα, είναι η λεγόμενη αναστολή» αναφέρει ο κ. Αϊβαζίδης. «Νομολογιακά δεν έχουν υπάρξει αντίστοιχες περιπτώσεις» υποστηρίζει.

«Κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος, ενώ το Σύνταγμα ταυτόχρονα προστατεύει τη δημόσια υγεία. Κάθε περίπτωση απόλυσης στα αστικά δικαστήρια θα κριθεί μεμονωμένα. Πρόκειται για μια δυναμική κατάσταση που θα εξελιχθεί ανάλογα με την πανδημία» σημειώνει ο δικηγόρος και συνεργάτης του ΕΚΘ, Θανάσης Παπαναστασίου.

«Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέτασε το ζήτημα των υποχρεωτικών εμβολιασμών με την ευκαιρία προσφυγής που έκαναν Τσέχοι γονείς που σε βάρος τους επιβλήθηκαν πρόστιμα επειδή αρνήθηκαν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους και δεν τα δέχονται σε συγκεκριμένες σχολικές μονάδες. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί δεν αντίκεινται στην νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μπορεί να είναι απαραίτητοι στις δημοκρατικές κοινωνίες. Αυτή η απόφαση ενισχύει τη δυνατότητα υποχρεωτικού εμβολιασμού υπό συνθήκες τρέχουσας πανδημίας. Δεύτερο παράδειγμα είναι το Τμήμα Αναστολών του ΣτΕ όπου κατέφυγαν οι υπηρετούντες στην ΕΜΑΚ. Με οποιαδήποτε προσέγγιση και να το δούμε δεν παραβιάζεται κάποιο δικαίωμα. Από τη στιγμή που όλοι έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο είναι θέμα επιλογής προσωπικής. Εάν μάλιστα το κράτος δεν επέβαλε τους συγκεκριμένους όρους θα είχε πρόβλημα, γιατί βάσει Συντάγματος το κράτος πρέπει να μεριμνήσει για την προστασία της υγείας των πολιτών. Όσοι είναι κατά των εμβολιασμών εκμεταλλεύονται την ατομική ευθύνη απέναντι στην κοινωνία που επέδειξαν εκείνοι που εμβολιάστηκαν. Δεδομένων των παραπάνω, και δεδομένου ότι ο επιχειρηματίας θέλει να προστατεύσει το υπόλοιπο προσωπικό ή τους συναλλασσόμενους με αυτόν δικαιούται επικαλούμενος τα παραπάνω να απαιτήσει από τον εργαζόμενό του είτε να εμβολιαστεί είτε να τον περάσει σε άδεια άνευ αποδοχών και να χρησιμοποιήσει άλλο προσωπικό για να γίνει η δουλειά. Τότε ο εργαζόμενος μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση και να τον θεωρήσει υπερήμερο. Θεωρώ πως εάν μία υπόθεση φτάσει στον Άρειο Πάγο δεν θα θεωρηθεί καταχρηστική» σχολιάζει από την πλευρά της η νομικός Γιάννα Παναγοπούλου.

Αυτά σε ό,τι αφορά τους υφιστάμενους εργαζομένους των επιχειρήσεων που προκαλούν «πονοκέφαλο» στους εργοδότες, καθώς για τις νέες προσλήψεις που θα πραγματοποιηθούν ο απαραίτητος εμβολιασμός μπορεί να θεωρηθεί κριτήριο για την πρόσληψη κάποιου σε μια δουλειά ή όχι, ακόμα κι αν αυτή η προϋπόθεση δεν αναφέρεται ρητά στην προκήρυξη οποιασδήποτε θέσης εργασίας.

Προβληματίζει η εστίαση

Στην εστίαση, έναν κλάδο, όπου οι εργαζόμενοι ή το παραγόμενο προϊόν τους έρχεται άμεσα σε επαφή με το κοινό ο εμβολιασμός μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί υποχρεωτικός. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Συλλόγου Εστιατόρων-Ψητοπωλών και Καφέ Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης, Μιχάλη Επιτροπίδη αρκετοί εργαζόμενοι αλλά και ιδιοκτήτες δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα, κυρίως γιατί οι απασχολούμενοι είναι νεαροί και οι πλατφόρμες άνοιξαν πρόσφατα. «Θα λειτουργήσουμε με μέτρα και πολλά tests. Κάναμε καμπάνια και θα την συνεχίσουμε. Δεν θεωρώ ότι συνάδελφοι θα προχωρήσουν σε απολύσεις. Είμαστε οικογένεια με τους υπαλλήλους μας» λέει.

Οι προτάσεις του ΣΒΕ

Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) δημιούργησε ένα ενημερωτικό έντυπο για τα μέλη του που αφορά στον εμβολιασμό των εργαζομένων και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζομένων. Μεταξύ άλλων αναφέρεται στην υποχρέωση εφαρμογής προληπτικών μέτρων. Στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των κινδύνων αλλά και της πρόληψης κατά του κορονοϊού στους εργασιακούς χώρους ενημερώνει για την ανάληψη μέτρων από τους εργοδότες, όπως ενδεικτικά είναι η τηλεργασία στο μέγιστο δυνατό βαθμό, η απαιτούμενη απόσταση ασφαλείας μεταξύ θέσεων εργασίας, η ρύθμιση της πρόσβασης για την αποφυγή συνωστισμού σε κοινόχρηστους χώρους, τα μέτρα περιβαλλοντικής και ατομικής υγιεινής, ο συχνός έλεγχος μέσω τεστ κ.α. Ως προς τις πρακτικές που πρέπει να υιοθετηθούν από τις εταιρίες για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, ο ΣΒΕ προτείνει την ενημέρωση των εργαζομένων από τον Ιατρό Εργασίας για τον εμβολιασμό, την παροχή ενός επιπλέον rapid test ανά εβδομάδα και ανά εργαζόμενο, την παροχή της ημέρας του εμβολιασμού ως ημέρας αδείας με αποδοχές, την χορήγηση μιας ημέρας αδείας αναδρομικά σε όλους τους εργαζομένους, που έχουν εμβολιαστεί στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης κ.ά.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25 Ιουλίου 2021

ΣΧΟΛΙΑ

Επιλέξτε Κατηγορία