Εκ βάθρων αλλαγές στο εργασιακό τοπίο όπως αυτό είχε διαμορφωθεί από το 1982 προς την κατεύθυνση της ελαστικοποίησης των εργατικών σχέσεων, εισάγοντας ένα… πιο χαλαρό 8ωρο, με την συναίνεση βέβαια του εργαζόμενου, επιφέρει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.

Οι κυριότερες ανατροπές που φέρνει το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο είναι οι εξής:

1. Καθιερώνεται το ελαστικό 8ωρο με «αμοιβή» την 4ήμερη απασχόληση και δικλείδες ασφαλείας για τον εργαζόμενο. Το ελαστικό 8ωρο προβλέπει απασχόληση έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο χωρίς πρόσθετη αμοιβή ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Οι επιπλέον ώρες θα αποθηκεύονται σε «τράπεζα χρόνου» και θα «επιστρέφονται» στους εργαζόμενους εντός έξι μηνών με τη μορφή μειωμένου ωραρίου ή ρεπό ή ημερών άδειας. Το ελαστικό 8ωρο θα εφαρμόζεται μόνο κατόπιν αιτήματος του ίδιου του εργαζόμενου έπειτα από έγγραφη συμφωνία και συμπληρωματικά προς την ισχύουσα νομοθεσία σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση η δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης.

Η αμφιλεγόμενη διάταξη, αν και θεωρητικά εισάγει δικλίδες ασφαλείας, εφόσον δεν τροποποιηθεί, ανοίγει τον δρόμο για μία αγορά εργασίας πλήρως απορρυθμισμένη με τα δικαιώματα των εργαζομένων να τίθενται σε… διαπραγμάτευση καθιστώντας τους ευάλωτους σε εργοδοτικούς εκβιασμούς, χάριν της… παραγωγικότητας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι δρομολογούμενες παρεμβάσεις, κινούμενες σε ξεκάθαρη νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, αναμένεται να ξεσηκώσουν θύελλα αντιδράσεων από συνδικάτα και αντιπολίτευση. Ζητούμενο είναι να ρυθμιστεί με τέτοιο τρόπο το εργατικό δίκαιο ούτως ώστε να μην μείνουν απροστάτευτοι οι εργαζόμενοι στις νέες συνθήκες με ισχυρή διασφάλιση των δικαιωμάτων τους και αξιοπρεπείς αμοιβές.

2. Ψηφιακή κάρτα: Στην πράξη, ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απ’ ευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του. Στην αρχή θα εφαρμόζεται στις τράπεζες και τις μεγάλες βιομηχανίες αρχικά και στη συνέχεια θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους. Το μέτρο εφόσον εφαρμοστεί χωρίς εκπτώσεις αναμφισβήτητα κινείται σε θετική κατεύθυνση για την πάταξη της αδήλωτης εργασίας.

H Επιθεώρηση Εργασίας καταργείται με την σημερινή της μορφή. Πλέον θα συνίσταται ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.

3. Αύξηση του πλαφόν στις υπερωρίες: Η υπερωριακή απασχόληση, εναρμονίζεται με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο και μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 150 ώρες ετησίως από 96 ώρες που είναι σήμερα στη βιομηχανία και 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους. Το σύστημα αμοιβής των υπερωριών δεν αλλάζει που σημαίνει ότι κάθε ώρα υπερωρίας πάνω από τις 9 που θεωρείται υπερεργασία πληρώνεται με ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 40.

4. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο τη δυνατότητα λειτουργίας και τις Κυριακές μπορεί να χρησιμοποιήσουν άλλοι 7 τομείς της οικονομίας η τροφοδοσία, τα logistics, φάρμακα, data centers, εξωσχολικές δράσεις, μηχανογράφηση, εξετάσεις έκδοσης διπλωμάτων καθώς και βιομηχανικές μονάδες που δουλεύουν έτσι κι αλλιώς 7 ημέρες με βάρδιες αλλά δεν καλύπτονταν μέχρι τώρα από τη νομοθεσία.

5. Με προσωπικό ασφαλείας οι απεργίες ΔΕΚO: Με τη διάταξη που εισάγεται, προβλέπεται προσωπικό ασφαλείας που διασφαλίζει την ελάχιστη εγγυημένη λειτουργία προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών ως προς την παροχή ενός μίνιμουμ (33%) επιπέδου υπηρεσιών σε κρίσιμους κλάδους.

Για την άσκηση του δικαιώματος της απεργίας, απαιτείται προειδοποίηση του εργοδότη ή της συνδικαλιστικής του οργάνωσης 24 τουλάχιστον ώρες πριν από την πραγματοποίηση της. Για τη λήψη απόφασης απεργίας, θα πρέπει η Γενική Συνέλευση των συνδικαλιστικών οργανώσεων να παρέχει πραγματική πρακτική δυνατότητα συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως.

Καθίσταται απαραίτητος όρος για την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος, η απογραφή των εργαζομένων και των εργοδοτών στο ήδη νομοθετημένο Γενικό Μητρώο.

Η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύει το δικαίωμα των εργαζομένων, που δεν συμμετέχουν στην απεργία, να προσέρχονται και να αποχωρούν ελεύθερα και ανεμπόδιστα από την εργασία τους και να παρέχουν αυτήν χωρίς εμπόδιο και ιδίως χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος τους από οιονδήποτε. Σε αντίθετη περίπτωση η απεργία μπορεί να διακοπεί.

6. Το ν/σ προβλέπει έξτρα αποζημίωση ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς σε περίπτωση που η απόλυσή τους κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια.

Eπιπλέον, δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη να απαγορεύει την προσέλευση του εργαζόμενου στην δουλειά, μετά την προειδοποίηση της απόλυσής του και έως την επίσημη λύση της σχέσης εργασίας.

7. Θεσπίζεται άδεια σε πατέρες εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης 14 ημερών κατά τη γέννηση του τέκνου και 10 ημερών σε περιπτώσεις μερικής απασχόλησης του πατέρα.

Θεσπίζεται γονική άδεια 4 μηνών και για τους δύο γονείς, με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δύο μήνες με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό. Η άδεια μπορεί να χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά μέχρι το παιδί να γίνει 8 χρόνων.

8. Κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των εργαζόμενων στην τηλεργασία, καθώς υιοθετείται το δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή το δικαίωμα του εργαζομένου να μην απαντά σε κλήσεις και μηνύματα του εργοδότη για να προστατεύει έτσι την οικογενειακή και προσωπική του ζωή.

9. Εισάγονται αυστηρά μέτρα για τη βία και τη σεξουαλική παρενόχληση.

10. Προστατεύονται τα δικαιώματα των απασχολούμενων σε εταιρίες courier και delivery, με προβλέψεις τόσο για την συνδικαλιστική τους έκφραση όσο και για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία τους.

«Σχέδιο απαξίωσης του συνδικαλιστικού κινήματος»

«H απευθείας διαπραγμάτευση εργαζόμενου - εργοδότη για την διευθέτηση του χρόνου εργασίας αφήνει ανοιχτά παράθυρα εκμετάλλευσης από πλευράς εργοδοσίας. Η ασπίδα ήταν ως τώρα τα συνδικάτα, αλλά υπάρχει ένα σχέδιο απαξίωσης του συνδικαλιστικού κινήματος. Θα αντιμετωπιστεί όμως. Ο υπουργός επικαλείται την κοινοτική οδηγία όπως τον βολεύει», επισημαίνει ο πρόεδρος του εργατικού κέντρου Θεσσαλονίκης, Χάρης Κυπριανίδης.

«Η ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι ένα θετικό μέτρο, ένα όπλο στα χέρια των ελεγκτικών μηχανισμών, δεν λύνει βέβαια από μόνη της τίποτα. Δεν πρέπει να καταργηθεί η Επιθεώρηση Εργασίας, αυτό που χρειάζεται είναι να προσληφθούν άτομα για να μπορούν να γίνονται έλεγχοι. Δεν είμαστε θετικοί στην ηλεκτρονική ψηφοφορία για απεργίες. Η διά ζώσης παρουσία του εργαζόμενου στις συνελεύσεις πρέπει να διατηρηθεί», καταλήγει.