Όπως σε κάθε πολεμική σύγκρουση, έτσι και σε ετούτη (πόσο μάλλον σ’ αυτήν αφού διεξάγεται το ’22 και οι εμπλεκόμενοι είναι προηγμένες τεχνολογικά και οικονομικά χώρες) ιδιαίτερο και βαρυσήμαντο ρόλο παίζει η πληροφορία που φτάνει στους απλούς πολίτες, οι οποίοι σχηματίζουν άποψη, παίρνουν το μέρος της μιας ή της άλλης πλευράς, κινητοποιούνται, πιέζουν με τη σειρά τους τις κυβερνήσεις τους και πάει λέγοντας.

Σήμερα, λοιπόν, θέλω να μιλήσω για το ρόλο των μέσων ενημέρωσης και δη των εγχώριων που έχουν ριχτεί στη μάχη της ενημέρωσης. Όλοι μας, λοιπόν, είτε ασκούμε αυτό το επάγγελμα είτε κάποιο άλλο έχουμε και δικαιούμαστε να έχουμε άποψη για το πώς καλύπτουν ειδικά τα κανάλια τη σύγκρουση. Όμως την ώρα που έγραφα αυτές τις γραμμές, δεκάδες Έλληνες δημοσιογράφοι, άλλοι μπαρουτοκαπνισμένοι κι άλλοι πρωτάρηδες, αναζητούσαν καύσιμα (τα οποία εν καιρώ πολέμου δίνονται με το σταγονόμετρο) για να συνεχίσουν το μακρύ ταξίδι τους ως την ασφάλεια. Αναφέρομαι φυσικά στους απεσταλμένους των ελληνικών καναλιών στη Μαριούπολη που σαν να μην έφτανε ο κίνδυνος τον οποίο διέτρεχαν από την πρώτη ημέρα που βρέθηκαν στην πόλη με το ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον, έπρεπε να γυρίσουν πίσω σ’ ένα επικίνδυνο ταξίδι που σημασία έχει μόνο ο προορισμός.

Δεν έχω πάει ποτέ στο μέτωπο ως πολεμικός ανταποκριτής κι ούτε πρόκειται, κυρίως λόγω λιγοψυχίας για να είμαι ειλικρινής. Πρέπει όλοι μας, τηλεθεατές και συνάδελφοι να ξέρουμε πως όπως δε μπορούν όλοι οι γιατροί να γίνουν χειρουργοί, έτσι κι όλοι οι δημοσιογράφοι δε μπορούν να γίνουν πολεμικοί ανταποκριτές. Θέλει άλλου τύπου κότσια από τα συνηθισμένα ή έστω αυτά που μπορείς να μάθεις πως διαθέτεις αν βρεθείς κατά τύχη σε μια δύσκολη συγκυρία (π.χ. μια ληστεία με πυροβολισμούς), για να ξεκινήσεις από την ασφάλεια της πατρίδας και του στούντιο για να πας με πλήρη συνείδηση στον πόλεμο, ειδικά σε περιοχές σαν τη Μαριούπολη όπου δεν ξέρεις αν θα φας τη σφαίρα από αυτονομιστές γιατί νομίζουν είσαι με τους άλλους, από αυτόκλητα τάγματα εθνικιστών γιατί είσαι ομοεθνής μ’ αυτούς που νομίζουν πως θέλουν τους αυτονομιστές, από μια λάθος εκτίμηση ενός ελεύθερου σκοπευτή γιατί άναψες τσιγάρο και έδωσες στόχο.

Όσο κι αν οι συμπατριώτες μας, λοιπόν, αρέσκονται να σχολιάζουν, να κριτικάρουν και σε πολλές περιπτώσεις να λοιδορούν τους Έλληνες δημοσιογράφους (κι όπως έγραψα πριν λίγο καιρό σε κάποιες περιπτώσεις έχουν δίκιο ή ξεκινούν από μια σωστή συλλογιστική και βάση), για μία ακόμη φορά σ’ έναν πόλεμο, δείχνουν πως και ατρόμητοι είναι και εξαιρετικοί επαγγελματίες.

Και δεν είναι μια άποψη που γράφω ελαφρά τη καρδία, ούτε για να υπερασπιστώ το σινάφι μου, ούτε για να πω πόσο δύσκολα περνούν στην Ουκρανία ή στα σύνορα της χώρας αυτής με την Πολωνία και τη Ρουμανία όπου μεταφέρουν μέσα στο τσουχτερό κρύο το δράμα των προσφύγων. Να θυμίσω στους παλιότερους και να ενημερώσω τους νεότερους, πως σε όλες τις συρράξεις ειδικά από την απαρχή της ιδιωτικής τηλεόρασης στη χώρα μας, μια χούφτα γενναίες και γενναίοι ρεπόρτερς φρόντιζαν να μαθαίνουν οι Έλληνες κι όποιος άλλος μπορούσε και ήθελε, τι πραγματικά συνέβαινε στη Γιουγκοσλαβία, στη Βαγδάτη κι όπου αλλού. Κι αν κάποιος πιστεύει πως τέτοιες μέρες τα περίβλεπτα ΜΜΕ της Δύσης έχουν καλύτερη ενημέρωση, μάλλον αγνοούν πως στο εξωτερικό υπάρχουν οι λεγόμενοι «embedded» δημοσιογράφοι, οι στρατευμένοι δηλαδή, που μεταφέρουν είτε μόνον εκείνα που τους λέει ο χι ρωσικός, αμερικανικός ή βρετανικός στρατός είτε βαφτίζουν το κρέας ψάρι, αποδίδοντας π.χ. μια επίθεση εναντίον αμάχων «παράπλευρη απώλεια» και πάνε παρακάτω αν οι απώλειες δεν είναι δικές τους.

Οι Έλληνες δημοσιογράφοι που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε κάθε πιθανό κι απίθανο σημείο κοντά στη φωτιά του πολέμου, παίζουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα και πρέπει να τους ευγνωμονούμε για το γεγονός πως μας μεταφέρουν εικόνα, ήχο και συναίσθημα. Για τους κάποιους μόνιμους ανταποκριτές ειδικά σε χώρες με μη δημοκρατικές κυβερνήσεις, δε θα πω πολλά, γιατί καταλαβαίνω και τις δυσκολίες και τον κίνδυνο, αλλά πρέπει κι αυτοί να βουτάνε λίγο τη γλώσσα στο μυαλό πριν παίρνουν ξεκάθαρα το μέρος της δεύτερης πατρίδας τους, ειδικά όταν αυτή είναι ο εισβολέας.

Τέλος, για τους στρατευμένους εν καιρώ ειρήνης που έφτασαν ακόμη και σε σημείο να χωρίζουν τη δική μας χώρα στους «ρωσόφιλους του Βορρά» και τους «δυτικούς του Νότου», είναι ανάξιοι αναφοράς και κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 5-6.03.2022