Παρά τις δυσκολίες η χρονιά διαγράφεται δυναμική για τον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος μετά τα δύο χρόνια της πανδημίας έχει πια αποδείξει τις αντοχές του και στις πλέον αντίξοες συνθήκες. Αυτό τονίζει σε συνέντευξή της στη «ΜτΚ» η υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη, η οποία επισημαίνει ότι ο τουρισμός από Ρωσία το 2021 ανέρχονταν μόλις στο 1% του συνολικά εισερχόμενου τουρισμού, ενώ σχετικά με τις προβλέψεις για τη φετινή χρονιά δηλώνει: «Το 2021 πετύχαμε άνοδο 147% σε σχέση με το 2020 και φτάσαμε το 60% των εσόδων του 2019. Στόχος μας φέτος είναι να πάμε ακόμα καλύτερα».

Για τη Θεσσαλονίκη που πλέον συγκαταλέγεται στον κατάλογο της UNESCO ως «Creative City Of Gastronomy» μιλά για μία ιδιαίτερη διάκριση και προαναγγέλλει ότι φέτος προγραμματίζονται για την πόλη 62 αφίξεις πλοίων από 12 διαφορετικές εταιρείες κρουαζιέρας. Οσο για τα σενάρια εκλογών και για τη δική της υποψηφιότητα απαντά: «Αυτή τη στιγμή όλες μου οι δυνάμεις είναι εστιασμένες στα καθήκοντά μου ως Υφυπουργός Τουρισμού, και στο πώς, μέσα σε νέες προκλήσεις, θα εξασφαλίσουμε την πιο δυναμική του ανάκαμψη. Όλα τα υπόλοιπα, και κυρίως οι εκλογές, δεν είναι του παρόντος και θα τα δούμε στην ώρα τους.

Kυρία Ζαχαράκη, η τουριστική αγορά δεν πρόλαβε να συνέλθει από την υγειονομική κρίση και απειλείται από μια παγκόσμια αβεβαιότητα που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ποια είναι τα πρώτα μηνύματα που έχετε για τη σεζόν του 2022 σε ότι αφορά στην Ελλάδα;

Πράγματι την στιγμή που βρισκόμαστε σε φάση εξόδου από την πανδημική κρίση, ήρθε η νέα αυτή η γεωπολιτική κρίση με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Όμως ακόμα και έτσι, η μεγάλη εικόνα για τον ελληνικό τουρισμό δεν αλλάζει. Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν αυξήσει τις θέσεις τους προς την Ελλάδα σε επίπεδα υψηλότερα και από πριν την πανδημία, μεγάλοι tour operators έχουν προβλέψει αύξηση των αφίξεων και oι ελληνικοί προορισμοί παραμένουν οι πλέον επιθυμητοί για διακοπές στην Ευρώπη. Άρα παρά τις δυσκολίες, η χρόνια διαγράφεται δυναμική για τον ελληνικό τουρισμό, ο οποίος μετά τα δύο χρόνια της πανδημίας έχει πια αποδείξει τις αντοχές του και στις πλέον αντίξοες συνθήκες.

Πόσο πιστεύετε ότι θα μας επηρεάσει η μείωση της τουριστικής προσέλευσης από τις χώρες που εμπλέκονται στον πόλεμο, όπως η Ουκρανία και η Ρωσία και πόσο εκτιμάτε ότι αυτή η νέα αβεβαιότητα θα επηρεάσει και τους Δυτικοευρωπαίους τουρίστες να έρθουν στη χώρα μας;

Ο τουρισμός από Ρωσία το 2021 ανέρχονταν στο 1% του συνολικά εισερχόμενου τουρισμού. Από μόνος του λοιπόν δεν επηρεάζει καταλυτικά τον ελληνικό τουρισμό. Προφανώς προβληματιζόμαστε για τις περιοχές μας στην Ελλάδα που είχαν μεγαλύτερη έκθεση σε τουρισμό από την Ρωσία ο οποίος όμως τα τελευταία χρόνια δυστυχώς είχε μειωθεί αισθητά. Στόχος μας λοιπόν είναι η συνεχής συνεργασία με τους φορείς των περιοχών αυτών και ενίσχυση της παρουσίας τους σε εναλλακτικές αγορές με αξιοποίηση όλου του δικτύου του ΕΟΤ στο εξωτερικό.

Αναμφισβήτητα η αβεβαιότητα που προκλήθηκε μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου έχει δημιουργήσει ανατροπές σε κάθε τομέα, από τον γεωπολιτικό μέχρι τον οικονομικό. Όμως ο ελληνικός τουρισμός δείχνει μία αξιοσημείωτη αντοχή, κόντρα στην κρίση. Σε κάθε περίπτωση ευχή όλων μας είναι να υπάρξει όσο το δυνατόν ταχύτερα αποκλιμάκωση.

Θεωρείτε ότι το 2022 θα επιστρέψουμε στα μεγέθη του 2019;

Όλες μας οι προσπάθειες είναι αφιερωμένες στο να έχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή ανάκαμψη, ώστε να υπερβούμε οριστικά την πανδημική κρίση που τόσο βάναυσα έπληξε τον τουρισμό. Το 2021 πετύχαμε άνοδο 147% σε σχέση με το 2020 και φτάσαμε το 60% των εσόδων του 2019. Στόχος μας φέτος είναι να πάμε ακόμα καλύτερα και παρά τις νέες προκλήσεις που συναντούμε μπροστά μας είμαι πεπεισμένη ότι θα το καταφέρουμε.

Σημαντικά προβλήματα υπάρχουν στην αποπληρωμή των επιχειρήσεων του που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους». Τι θα κάνετε;

Κατ’ αρχάς δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα Πρόγραμμα το οποίο μέσα στο 2021, σε συνέχεια και συγκεκριμένων μεταβολών που επιφέραμε, υπερτριπλασίασε την εξαργύρωση των vouchers του και υπερπενταπλασίασε την απορρόφηση του σε σχέση με το 2020. Υπήρχαν ζητήματα στον τρόπο αποπληρωμής του προγράμματος, τα οποία αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε. Ψηφίσαμε μάλιστα ειδικές διατάξεις για να το ακατάσχετο-ασυμψήφιστο όλων των νέων καταβολών, την άρση υποχρέωσης υποβολής ενημεροτήτων και την προτεραιοποίηση πυρόπληκτων.

Με την επιτάχυνση των διαδικασιών και σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, έχουμε ήδη καταβάλει περί τα 2 εκ. € και πλέον επιταχύνουμε τις διαδικασίες περαιτέρω, ώστε το επόμενο διάστημα να καταβληθούν τα υπολειπόμενα ποσά μέχρι πλήρους εξοφλήσεως. Αναμένουμε μάλιστα την επόμενη πληρωμή μέχρι το τέλος του μήνα.

Η επέκταση της τουριστικής σεζόν είναι κάτι που συζητιέται χρόνια στη χώρα μας. Εχουμε κάνει βήματα και τι άλλο πρέπει να γίνει;

Πλέον μπορούμε να πούμε ότι η επέκταση, από απλή συζήτηση μετουσιώνεται σε πράξη. Φέτος, και λόγω των συνθηκών της πανδημίας, είχαμε ιδιαίτερη τουριστική κίνηση μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου. Τον Οκτώβριο μάλιστα, τα τουριστικά έσοδα πανελλαδικά έφτασαν στο επίπεδο του 2019 πριν την πανδημία, και σε κάποιες περιοχές -όπως το Νότιο Αιγαίο- τα ξεπέρασαν κιόλας. Είναι στις κορυφαίες μας προτεραιότητες να συνεχιστεί αυτή η τάση για αυτό και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που είναι οι πλέον ιδανικές για την επίτευξη του στόχου της επέκτασης περιόδου, αλλά και της βιώσιμης και ισόρροπης τουριστικής ανάπτυξης στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Αυτή τη στιγμή μάλιστα βρίσκομαι στην Ανδόρρα για την προώθηση του ορεινού τουρισμού. Παρουσίασα την καμπάνια που για πρώτη φορά έχουμε ως Ελλάδα για τον χειμερινό τουρισμό. Ενώ σε μία βδομάδα διοργανώνουμε το τρίτο στη σειρά οινοτουριστικό συνέδριο στην Πελοπόννησο. Με στόχο να περιοδεύσουμε και στις 13 περιφέρειες. Συγχρόνως εξετάζουμε ξεχωριστά κάθε ειδική μορφή τουρισμού αναδεικνύοντας έτσι στο τοπικό και αυθεντικό στοιχείο κάθε περιοχής.

Στη προσπάθειά μας αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Στην περίπτωση των περιφερειών λειτουργούμε το περιφερειακό συμβούλιο τουρισμού με το οποίο έχουμε άμεση συνεργασία με τους περιφερειάρχες και τους συνεργάτες τους. Το ίδιο επιδιώκουμε συστηματικά και με τους δήμους. Χαρακτηριστική περίπτωση της κεντρικής Μακεδονίας που έχει πολύ σημαντική παρουσία εντός και εκτός Ελλάδος και αξιοσημείωτες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια στον τουριστικό τομέα.

Η Θεσσαλονίκη συγκαταλέγεται πλέον στον κατάλογο της UNESCO ως «Creative City Of Gastronomy». Πέραν του βραβείου τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την πόλη;

Πρόκειται για μία ιδιαίτερη διάκριση για μία πόλη με πλούσια γευστική παράδοση όπως η Θεσσαλονίκη μας. Πέραν της αναγνώρισης που η ένταξη προσφέρει, δίνεται η δυνατότητα συνεργασίας, ανταλλαγής τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών με σειρά άλλων προορισμών, ενώ η Θεσσαλονίκη αποτυπώνεται ακόμα πιο έντονα στον παγκόσμιο γαστρονομικό χάρτη. Είναι μία σημαντική ευκαιρία για την πόλη, την οποία ως Υπουργείο Τουρισμού σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο, ώστε να αποτελέσει προανάκρουσμα για νέες διακρίσεις και για την Θεσσαλονίκη, και για άλλους προορισμούς μας. Σ’ αυτό το σημείο να θυμίσω ότι ήταν μια πολύ απαιτητική διαδικασία και χάρη στον συντονισμό που ξεκινήσαμε τον Ιανουάριο του 2021, τον άρτιο φάκελο που κατατέθηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης αλλά και τις σημαντικές συνέργειες όλο συντελεστών ήρθε και το πολύ θετικό αποτέλεσμα. Σειρά τώρα στις δημιουργικές δυνάμεις της πόλης να αξιοποιήσουν αυτή την πολύ μεγάλη ευκαιρία! Το Υπουργείο Τουρισμού έχει ήδη εντάξει στο στρατηγικό σχεδιασμό της επόμενης χρονιάς καθώς και στην στρατηγική προβολής του ελληνικού οργανισμού τουρισμού την πολύ μεγάλη διάκριση! Έρχεται σε μία πολύ καλή στιγμή όπου ήδη τρέχει και η καμπάνια για το citybreak η οποία για αρχή προβάλλει την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη μας!

Kαι οι κρουαζιέρες; Τι προσδοκίες υπάρχουν για τη φετινή κίνηση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης;

Οι κρουαζιέρες έχουν ξεκινήσει ήδη από τον Φεβρουάριο από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το ότι το 50% της κρουαζιέρας θα είναι homeporting, δηλαδή θα ξεκινούν από εγχώριο λιμάνι αυξάνοντας κατακόρυφα το όφελος για τον ελληνικό τουρισμό. Φέτος, μόνο για τη Θεσσαλονίκη, προγραμματίζονται 62 αφίξεις πλοίων από 12 διαφορετικές εταιρείες κρουαζιέρας με 17 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια – μια ιδιαίτερα δυναμική επίδοση μετά από τη πανδημική δοκιμασία του κλάδου. Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με αυτά τα νέα και συγχαίρουμε όλους τους συντελεστές και βεβαίως τον οργανισμό λιμένος Θεσσαλονίκης. Ως κυβέρνηση συνεχίζουμε τα έργα για την πόλη όπου θα βοηθήσουν την διασύνδεση του λιμανιού και θα συνεχίσουν να δίνουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα χρονιά με την χρόνια.

Ποια είναι η εκτίμησή σας για την φετινή τουριστική πορεία στην κεντρική Μακεδονία, που δέχεται μεγάλο μέρος τουριστών από τις πρώην ανατολικές χώρες και οι οποίοι πιθανότατα να επηρεαστούν από τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας;

Όπως είπαμε και προηγουμένως, φέτος αναμένουμε αυξημένη κίνηση προς όλους μας τους προορισμούς, και εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις ούτως ώστε αυτή την τάση να την ενισχύσουμε.

Βλέπουμε όμως ο τουρισμός είναι ένα ιδιαίτερα ευεπηρέαστο προϊόν. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις στάσεις των κρατήσεων ενώ ήδη έχουμε ξεκινήσει από το Σεπτέμβριο του 2021 επαφές με όλες τις σημαντικές αγορές και επιμονή στην παρουσία μας σε σημαντικές εκθέσεις αλλά και συνεπή συνεργασία με τους φορείς του τουρισμού εντος και εκτός Ελλάδας.

Ως προς τη Μακεδονία μεγάλο θετικό ρόλο παίζουν και τα έργα υποδομής που έχουν ολοκληρωθεί (αναβάθμιση αεροδρομίου), ολοκληρώνονται (αναβάθμιση οδικού δικτύου, γέφυρα Αλιάκμονα, σύνδεση ΟΛΘ ΠΑΘΕ) και ακόμα περισσότερα που σχεδιάζονται για το μέλλον (Flyover κ.α.)

Μείζον πρόβλημα παραμένει και η έλλειψη εξειδικευμένου τουριστικού προσωπικού. Τι σχέδια υπάρχουν για την τουριστική εκπαίδευση και την ίδρυση της Τουριστικής Ακαδημίας;

Πρόκειται όντως για ένα μείζον ζήτημα όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την παγκόσμια τουριστική αγορά. Γι’ αυτό έχουμε ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες για την ίδρυση μιας τουριστικής Ακαδημίας με εξωστρεφή χαρακτήρα, ξενόγλωσσα τμήματα και βασικό πυλώνα της την έρευνα, ώστε να εντοπίζονται εγκαίρως οι ανάγκες του τουρισμού του αύριο. Έχουμε ήδη εξασφαλίσει την τεχνική βοήθεια 450.000 ευρώ από την Ευρωπαική Επιτροπή. Έχει ήδη συσταθεί διυπουργική επιτροπή, ενώ έχουν ήδη γίνει συνεντεύξεις στους αρμόδιους φορείς για τις απόψεις τους ως προς την βελτίωση της τουριστικής εκπαίδευσης. δουλεύουμε ήδη σε ένα προσχέδιο νομοθετικής πρωτοβουλίας για την τουριστική εκπαίδευση.

Είναι κεντρική επιλογή μας να συμβουλευτούμε τους ανθρώπους της αγοράς αλλά και τα σημαντικά στελέχη των σχολών μας που ασχολούνται χρόνια με την τουριστική εκπαίδευση. Σημαντικό για μας είναι οτι στις ομάδες εργασία συμμετέχουν οι διευθυντές των σχολών μας όπως η διευθύντρια της τουριστικής σχολής μας στην Περαία και ο διευθυντής της σχολής ξεναγών στην Θεσσαλονίκη. Παράλληλα δίνουμε έμφαση στην πρακτική άσκηση με νέες περισσότερες δυνατότητες εκσυγχρονίζοντάς την μετά από 11 χρόνια, αλλά και με ένα νέο πρόγραμμα 20.000 θέσεων χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης, για την αναβάθμιση δεξιοτήτων εργαζομένων στον τουρισμό και ανέργων.

Υπάρχουν νέες αγορές που δεν έχουμε πλησιάσει; Ήσασταν πρόσφατα στη Σαουδική Αραβία. Υπάρχουν καλά νέα;

Από την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Σαουδική Αραβία, αναδείχθηκε το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει για επιλογή της Ελλάδας όχι μόνο ως προορισμού διακοπών, αλλά και ως πεδίου τουριστικών επενδύσεων. Σε αυτό, θα παίξει ιδιαίτερο ρόλο και η σύσταση του νέου επιχειρηματικού συμβουλίου των δύο χωρών, με επικεφαλής τον όμιλο Olayan και την TEMES, που έχουν ήδη συνεργαστεί επιτυχημένα στην ελληνική αγορά. Σημαντική είναι η εμπειρία διακεκριμένων επιχειρηματιών που έχουν ήδη συνεργαστεί σε επενδύσεις που έχουν γίνει στη χώρα μας. Φέτος θα έχουμε νέες πτήσεις από τη Σαουδική Αραβία, αλλά επιδιώκουμε να έχουμε ακόμα περισσότερες, σε ακόμα περισσότερους προορισμούς. Συνεχίζουμε την συνεργασία μας με τη Σαουδαραβική πλευρά εν όψει της επίσκεψης τους το επόμενο διάστημα, και το μόνο βέβαιο είναι ότι οι προοπτικές αυτής της συνεργασίας, και στον τουρισμό, είναι καλύτερες από ποτέ.

Τα μέτρα στήριξης υπέρ των αδυνάτων που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση κρίνονται από μερίδα φορέων αλλά και από την αντιπολίτευση ως μη επαρκή καθώς τα φαινόμενα της ακρίβειας είναι έντονα. Τι απαντάτε; Υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω κινήσεις;

Η κυβέρνηση όπως και στην πανδημική κρίση έτσι και τώρα στην ενεργειακή, κάνει και θα κάνει ότι το μέγιστο δυνατόν για την ανακούφιση των πληττόμενων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Βεβαίως ταυτόχρονα οφείλουμε και να περιφρουρήσουμε και την διεθνή οικονομική αξιοπιστία της χώρας, που με τόσο κόπο ως Έλληνες κατακτήσαμε τα τελευταία δύο χρόνια. Η κυβέρνηση αυτή, κατόπιν των περισσοτέρων από 43 δις € στήριξης κατά την πανδημία, έχει ήδη παράσχει και θα παρέχει συνολική στήριξη 3,7 δις € έναντι της ακρίβειας και των ενεργειακών ανατιμήσεων, στήριξη που συνεχώς επεκτείνει και θα συνεχίσει όσο χρειαστεί. Στην ευρωπαϊκή σύνοδο που γίνονται αυτές τις μέρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επαναλάβει τις προτάσεις του για το θέμα των ανατιμήσεων που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση παράλληλα με τα μέτρα που λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι χάρη στη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της χώρας επί κυβέρνησης Μητσοτάκη που σήμερα η Ελλάδα μπορεί να στηρίξει ουσιαστικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και αυτήν την κρίση πάντως, ως Έλληνες, θα την ξεπεράσουμε.

Οι εκλογές ακόμη δεν έχουν προκηρυχθεί αλλά συζητιούνται συνέχεια. Βλέπετε να επισπεύδονται;

Οι εκλογές όπως κατ’ επανάληψη έχει πει και ο πρωθυπουργός, θα γίνουν στην ώρα τους, στο τέλος της τετραετίας. Είμαστε περήφανοι για το έργο που έχουμε καταφέρει αυτά τα χρόνια, ιδιαίτερα εν μέσω των κρίσεων που κληθήκαμε να διαχειριστούμε, και έχουμε κάθε εμπιστοσύνη στην κρίση του ελληνικού λαού, την ώρα της κάλπης.

Και κάτι προσωπικό: Έχω ακούσει πολλές εκλογικές περιφέρειες όπου θα είστε υποψήφια, με την Ευρωβουλή να είναι μια από αυτές. Εχετε αποφασίσει;

Αυτή τη στιγμή όλες μου οι δυνάμεις είναι εστιασμένες στα καθήκοντά μου ως Υφυπουργός Τουρισμού, και στο πώς, μέσα σε νέες προκλήσεις, θα εξασφαλίσουμε την πιο δυναμική του ανάκαμψη. Όλα τα υπόλοιπα, και κυρίως οι εκλογές, δεν είναι του παρόντος και θα τα δούμε στην ώρα τους.

*Ολόκληρη η συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 27.03.2022