«Πονάει η καρδιά κάθε Ελληνίδας και Έλληνα με όσα βλέπουμε» τονίζει στη συνέντευξή της στη «ΜτΚ» η κ. Ζαχαράκη αναφερόμενη στις πυρκαγιές και συμπληρώνει: «Πρώτα απ’ όλα, οφείλω να καταθέσω κι εγώ για άλλη μία φορά το σεβασμό μου στα στελέχη της Πυροσβεστικής και στους εθελοντές και στις εθελόντριές μας, για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που έχουν καταβάλει στα πύρινα μέτωπα, ιδιαίτερα στην Πάρνηθα και τον Έβρο όπως και πριν λίγο καιρό στη Ρόδο».

Κυρία Ζαχαράκη, αναλάβατε το νεοσύστατο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Πώς ήταν η εκκίνηση;

Απαιτητική και γεμάτη προκλήσεις. Όπως γνωρίζετε, κύριε Οικονόμου, πρόκειται για ένα σύνθετο χαρτοφυλάκιο, που μπορεί να παράξει πολλαπλά οφέλη για ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας μας. Κεντρικός μας στόχος, είναι να στηρίξουμε και να ενισχύσουμε την οικογένεια, τον διαχρονικό πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας. Ταυτόχρονα, να δημιουργήσουμε συνθήκες ώστε ο καθένας κι η καθεμία μας να μπορεί να υπερβαίνει τα εμπόδια και να συμμετέχει ισότιμα στην κοινωνική ζωή. Και βέβαια, να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό πρόβλημα. Συνεπώς, η δημιουργία του νέου αυτού υπουργείου από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έρχεται να καλύψει τις ανάγκες πολλών κοινωνικών ομάδων με διαφορετικά, αλλά εξίσου σημαντικά χαρακτηριστικά.

Βέβαια, ισχύει και στην περίπτωσή μας η φράση «κάθε αρχή και δύσκολη», καθώς στήνουμε από το μηδέν το νεοσύστατο υπουργείο, είμαστε αποφασισμένοι όμως να δουλέψουμε παραγωγικά προς όφελος των συμπολιτών που μας έχουν ανάγκη.

Πάντως στο ξεκίνημα της θητείας της η δεύτερη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κατέγραψε κάποιες αρρυθμίες, τόσο στην αντιμετώπιση των καλοκαιρινών πυρκαγιών όσο και της οπαδικής βίας. Πού οφείλονται;

Αναφέρεστε σε δύο τεράστια θέματα, που μας έχουν συγκλονίσει όλους και δεν πρέπει να τα βλέπουμε με όρους κομματικής αντιπαράθεσης.

Η χώρα μας κλήθηκε να αντιμετωπίσει πολλές και επικίνδυνες πυρκαγιές, σε διαφορετικά σημεία της επικράτειας και υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Απέναντι σε τόσο ακραίες καταστάσεις, η διεθνής αλλά και η ελληνική εμπειρία έχουν δείξει ότι υπάρχει τεράστιος κίνδυνος ανθρώπινων απωλειών, γι’ αυτό και θέτουμε σε προτεραιότητα την προστασία της ζωής και εφαρμόζουμε συστηματικά τα πρωτόκολλα εκκένωσης περιοχών και τις ειδοποιήσεις μέσω του 112. Η σκέψη όλων μας είναι στις ψυχές που χάθηκαν άδικα, όπως βέβαια και σε όλους τους συμπολίτες μας που δοκιμάστηκαν και δοκιμάζονται ακόμη από τις πυρκαγιές.

Όσο για την οπαδική βία: Είναι κι αυτό ένα διεθνές και σύνθετο φαινόμενο. Στα πρόσφατα γεγονότα, η κυβέρνηση δεν κρύφτηκε πίσω από το δάχτυλό της, αλλά αναγνώρισε αμέσως τα επιχειρησιακά λάθη, απέδωσε ευθύνες και συνεχίζει την ενδελεχή έρευνα. Όλοι μας, ιδίως όσοι και όσες συνηθίζουμε κάθε τόσο να πηγαίνουμε στο γήπεδο, γνωρίζουμε ότι οι υγιείς φίλαθλοι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα. Κι αυτός είναι ένας ακόμα ισχυρός λόγος να καταφέρει η Πολιτεία να αντιμετωπίσει αυτούς τους λίγους εγκληματίες που κρύβονται πίσω από εμβλήματα λαοφιλών ομάδων.

Οι πυρκαγιές καίνε από το ένα άκρο μέχρι το άλλο άκρο τη χώρα, με την ένταση να καταγράφεται ιδιαίτερα στον ακριτικό Έβρο. Οι επιδόσεις της κρατικής μηχανής σ’ αυτή τη μάχη είναι ικανοποιητικές;

Πονάει η καρδιά κάθε Ελληνίδας και Έλληνα με όσα βλέπουμε. Πρώτα απ’ όλα, οφείλω να καταθέσω κι εγώ για άλλη μία φορά τον σεβασμό μου στα στελέχη της Πυροσβεστικής και στους εθελοντές και τις εθελόντριές μας, για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που έχουν καταβάλει στα πύρινα μέτωπα, ιδιαίτερα στην Πάρνηθα και τον Έβρο όπως και πριν λίγο καιρό στη Ρόδο.

Μπορώ όμως να σταθώ σε ορισμένα αδιαμφισβήτητα γεγονότα: Οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής σήμερα είναι σημαντικά ενισχυμένες σε σύγκριση με το παρελθόν, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε μέσα. Οι κλιματολογικές συνθήκες που βιώνουμε όμως, είναι πρωτοφανείς. Περιοχές της χώρας τέθηκαν για πρώτη φορά σε κατάσταση συναγερμού βαθμού 5, τις διπλάσιες φορές από το 2021.

Αυτή είναι η νέα πραγματικότητα που βιώνουμε δυστυχώς σε όλο τον πλανήτη, λόγω της κλιματικής κρίσης, και σε αυτήν θα πρέπει να προσαρμοστούμε ώστε ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας να διαχειρίζεται όλο και πιο αποτελεσματικά τις ακραίες καταστάσεις.

Δυστυχώς μέσα σ’ αυτή την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία είδαμε και περιπτώσεις εγκληματικών ενεργειών εμπρησμού.

Το Ανακριτικό της Πυροσβεστικής, η Ελληνική Αστυνομία και η ΕΥΠ έχουν αναλάβει τις έρευνες.

Τον τελευταίο ενάμιση μήνα έχουμε 140 προσαγωγές εκ των οποίων οι 79 έχουν μετατραπεί σε συλλήψεις για αδικήματα εμπρησμού, πολλά εκ των οποίων -σχεδόν τα μισά- αφορούν εμπρησμούς εκ δόλου, που πλέον με τις τελευταίες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα από την κυβέρνηση έχουν αποκλειστική ποινή τα ισόβια, όταν απειλείται θάνατος εξαιτίας της φωτιάς, και είναι όλα κακουργήματα.

Κάποιοι μιλούν για υβριδικό πόλεμο. Το σχόλιό σας;

Το Ανακριτικό Τμήμα της Πυροσβεστικής έχει ήδη αποτυπώσει την πορεία των εστιών, ειδικότερα στην περιοχή του Έβρου. Εξειδικευμένη ομάδα της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων του Πυροσβεστικού Σώματος με τη συνδρομή της ΕΛΑΣ και τη συμμετοχή της ΕΥΠ, διερευνούν ενδελεχώς τα αίτια, ενώ η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου έχει διατάξει σχετική έρευνα. Οι πρώτες ενδείξεις για τις αιτίες παραπέμπουν σε ανθρώπινη δραστηριότητα -αμέλεια, συνειδητή δράση ή συνδυασμό και των δύο. Επιβάλλεται να δείξουμε εμπιστοσύνη στο έργο των Αρχών. Προσωπικά, περιμένω τα τελικά πορίσματά τους.

Πάμε στα του υπουργείου σας: Το πρόγραμμα δανείων «Σπίτι μου» για τη νέα γενιά τρέχει με ταχείς ρυθμούς. Πώς πηγαίνουν μέχρι στιγμής οι αιτήσεις και οι προεγκρίσεις; Πόσο γρήγορα θα διατεθούν στους δικαιούχους τα πρώτα χρήματα;

Το πρόγραμμα έχει εξαιρετική ανταπόκριση και «αγκαλιάστηκε» γρήγορα από τη νέα γενιά. Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί συνολικά 39.587 αιτήσεις, εκ των οποίων έχουν ήδη αξιολογηθεί 34.420, δηλαδή σχεδόν 9 στις 10. Από αυτές έλαβαν προέγκριση 23.393, ενώ εγκρίθηκαν 7.976 δάνεια, δηλαδή πάνω από 1 στα 3.

Συνολικά, οι εγκρίσεις έχουν δεσμεύσει 631.604.489 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 84% του συνολικού προϋπολογισμού των 750.000.000 ευρώ της ΔΥΠΑ για το πρόγραμμα. Οι εκταμιεύσεις προς τους δικαιούχους έχουν ήδη ξεκινήσει. Αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του προγράμματος. Υπάρχουν συμπολίτες μας που έλαβαν τα χρήματα μέσα σε 4 μήνες, όταν ένα μέσο στεγαστικό δάνειο διεκπεραιώνεται σε περισσότερους από 9 μήνες.

Στα σχέδια του υπουργείου υπάρχουν και άλλες πρωτοβουλίες, όπως τα προγράμματα «Κάλυψη», «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», «Κοινωνική Αντιπαροχή» και «Στέγαση και Εργασία». Ποιος είναι ο στόχος τους; Τι και ποιους αφορούν;

Με τα προγράμματα που αναφέρετε, αλλά και νέες πρωτοβουλίες που σχεδιάζουμε, ο κύριος στόχος είναι ένας: Να είμαστε δίπλα στις νέες και τους νέους που θέλουν να αρχίσουν να σχεδιάζουν ένα μέλλον με τις δικές τους δυνάμεις, να ονειρεύονται χωρίς περιορισμούς και αν επιθυμούν να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια έχοντας την ασφάλεια της στέγης ως μία βασική προϋπόθεση. Ταυτόχρονα, μεριμνούμε για την παροχή στέγης σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά και για την αξιοποίηση ακινήτων. Ευελπιστούμε να εφαρμόσουμε μία δυναμική στεγαστική πολιτική, με ουσιαστικό κοινωνικό αποτύπωμα.

Τι σχεδιάζετε για την αναβάθμιση της πολιτικής για τα επιδόματα; Πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η ψηφιοποίηση σε αυτόν τον τομέα;

Προχωράμε με σταθερά βήματα. Θέλουμε οι πολίτες να έχουν εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στις κοινωνικές παροχές.

Αναβαθμίζουμε το σύστημα χορήγησης προνοιακών παροχών, δημιουργώντας και ενιαία ηλεκτρονική βάση για όλα τα επιδόματα ανά δικαιούχο, με αυτοματοποιημένο έλεγχο όλων των κριτηρίων. Συνεχίζουμε το εγχείρημα της αναβάθμισης και του ψηφιακού μετασχηματισμού του ΟΠΕΚΑ. Ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις μας, είναι και η θέσπιση των προπληρωμένων καρτών επιδομάτων με παροχή κινήτρων για τη χρήση της κάρτας.

Ψηλά στην ατζέντα σας είναι η προστασία των ατόμων με αναπηρία μέσω πολλαπλών προγραμμάτων, με τη θεσμοθέτηση του Προσωπικού Βοηθού και την εξασφάλιση χρηματοδότησης για τα Κέντρα Διημέρευσης και Φροντίδας Ατόμων με Αναπηρία και την ίδρυση Διαμερισμάτων Ημιαυτόνομης Διαβίωσης. Τι να περιμένουμε;

Τα άτομα με αναπηρία αποτελούν παράδειγμα ζωής για όλους μας. Δουλεύουμε πρωτίστως για την ανεξάρτητη διαβίωσή τους, ώστε να μετέχουν παραγωγικά σε όλο το φάσμα της δημόσιας ζωής. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην αποϊδρυματοποίηση των παιδιών με αναπηρία, με κεντρικό στόχο το 2030 κανένα παιδί να μην έχει την ανάγκη να φιλοξενείται σε ίδρυμα. Επίσης, δουλεύουμε συστηματικά για την επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός», που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής, τόσο των ίδιων των παιδιών, όσο και των οικογενειών τους. 

Το πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός» μία σημαντική καινοτομία και ένα διαχρονικό αίτημα των ατόμων με αναπηρία διανύει ήδη την πρώτη φάση εφαρμογής του, ενώ σύντομα θα έχουμε κλήρωση για τη δεύτερη φάση του προγράμματος. Από τον Μάρτιο του 2023 ο ΟΠΕΚΑ ανέλαβε την υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός για άτομα με αναπηρία». Μέχρι τις 30/06/2023 έχουν καταβληθεί 200.000 ευρώ σε 125 δικαιούχους (Προσωπικούς Βοηθούς και ωφελούμενους). Ευελπιστούμε ότι μετά την πρώτη περίοδο εφαρμογής το πρόγραμμα θα έχει ακόμα μεγαλύτερη ευρύτητα αλλά κυρίως ουσιαστικό αποτύπωμα στη ζωή των συμπολιτών μας με αναπηρία. Αλλά και στο κομμάτι των επιδομάτων για τα άτομα με αναπηρία, μέσω του ΟΠΕΚΑ το 2022 καταβάλαμε 930 εκατ. ευρώ σε περισσότερους από 173.000 δικαιούχους, ενώ για το 2023 εκτιμάται ότι ο αριθμός των δικαιούχων θα ανέλθει περίπου σε 180.000 και το ποσό σε 980 εκατ. ευρώ.

Τέλος κάτι για τη Θεσσαλονίκη, όπου λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας. Πώς αποτιμάτε τη μέχρι στιγμής πορεία του και τι να περιμένουμε για το μέλλον;

Το ΕΓΙΝ δίνει τη δυνατότητα στους νέους και τις νέες των δύο χωρών να συναντηθούν, να ανταλλάξουν ιδέες, καλές πρακτικές και εμπειρίες, να αποκτήσουν δεξιότητες και να οικοδομήσουν το κοινό τους μέλλον μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ίδρυμα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2021 εν μέσω πανδημίας, όταν ακόμη απαγορεύονταν οι μετακινήσεις και πέρυσι κατάφερε να επιδοτήσει 115 προγράμματα δίνοντας την ευκαιρία σε 3.500 νέους να συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής. Θα συνεχίσουμε, με ακόμα περισσότερα πρωτοποριακά προγράμματα. Πιστεύουμε στους νέους ανθρώπους, θεωρούμε κρίσιμη την ενδυνάμωσή τους και τέτοιες διεθνείς συνεργασίες μπορούν να φέρουν σπουδαία αποτελέσματα.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 27.08.2023