Για την πρώτη επέτειο από το πραξικόπημα που διέκοψε την πολιτική μετάβαση στο Σουδάν οι ακτιβιστές υπέρ της δημοκρατίας έχουν καλέσει σε διαδηλώσεις με αίτημα την αποκατάσταση μιας πολιτικής κυβέρνησης, την ώρα που οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με την πείνα και τον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό.

Πριν ακριβώς έναν χρόνο ο επικεφαλής του στρατού, ο στρατηγός Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, αθέτησε όλες τις δεσμεύσεις που είχε δώσει πριν δύο χρόνια. Τα ξημερώματα της 25ης Οκτωβρίου 2021 ο Μπουρχάν ζήτησε τη σύλληψη των πολιτικών ηγετών με τους οποίους είχε δεχθεί να μοιραστεί την εξουσία, αφού το 2019 ο στρατός –υπό την πίεση διαδηλώσεων—ανέτρεψε τον δικτάτορα Όμαρ αλ Μπασίρ.

Εδώ και ένα χρόνο οι φιλοδημοκρατικοί διαδηλωτές βγαίνουν κάθε εβδομάδα στον δρόμο. Την Κυριακή ένας ακόμη σκοτώθηκε από τις σφαίρες των δυνάμεων της τάξης, σύμφωνα με γιατρούς.

Μέσα σε διάστημα ενός έτους 118 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί, ωστόσο οι κινητοποιήσεις με αίτημα την επιστροφή των πολιτικών στην εξουσία – βασική προϋπόθεση για να αρχίσει να λαμβάνει το Σουδάν και πάλι διεθνή βοήθεια—δεν έχουν κοπάσει.

Στο μεταξύ η οικονομική κατάσταση της χώρας, μίας από τις πιο φτωχές του κόσμου, είναι καταστροφική.

«Η επανάσταση συνεχίζεται»

Μεταξύ του τριψήφιου πληθωρισμού και των ελλείψεων στα τρόφιμα, το ένα τρίτο των 45 εκατομμυρίων κατοίκων του Σουδάν υποφέρει από την πείνα. Το ποσοστό αυξήθηκε κατά 50% σε διάστημα ενός έτους, υπογράμμισε το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP).

Το κόστος του καλαθιού τροφίμων αυξήθηκε κατά 137% σε ένα χρόνο, αναγκάζοντας σχεδόν όλα τα νοικοκυριά «να αφιερώνουν τα δύο τρίτα των εσόδων τους για την αγορά τροφίμων», πρόσθεσε η υπηρεσία του ΟΗΕ.

Εκτός από την αγοραστική τους δύναμη, βασική ανησυχία των Σουδανών, πολλοί φοβούνται ότι τρία χρόνια μετά την «επανάσταση» του 2019 θα επιστρέψει η ισλαμοστρατιωτική δικτατορία.

Διότι μετά το πραξικόπημα πολλοί πιστοί στον Μπασίρ βρέθηκαν ξανά στις θέσεις τους, κυρίως στο δικαστικό σύστημα, την ώρα μάλιστα που διεξάγεται η δίκη του πρώην δικτάτορα.

Η χώρα έχει βυθιστεί στην αβεβαιότητα: κανένας αναλυτής δεν θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθούν εκλογές το 2023, όπως έχει υποσχεθεί η χούντα, κανένας πολιτικός δεν φαίνεται μέχρι στιγμής έτοιμος να συμμετάσχει στην πολιτική κυβέρνηση, τον σχηματισμό της οποίας δεν παύει να υπόσχεται ο στρατηγός Μπουρχάν, και οι διεθνείς μεσολαβήσεις και οι οδικοί χάρτες που προτείνονται δεν έχουν καταλήξει μέχρι στιγμής σε κανένα αποτέλεσμα.

«Το Σουδάν δεν έχει την πολυτέλεια για παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος και πολιτικούς ελιγμούς», τόνισε το Σάββατο ο Φόλκερ Πέρθες απεσταλμένος του ΟΗΕ στο Σουδάν. «Οι πολιτικοί παράγοντες πρέπει να βάλουν στην άκρη τις διαφορές τους και να επικεντρωθούν στα συμφέροντα των Σουδανών».

Την Παρασκευή χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους για να πουν «όχι στην στρατιωτική εξουσία» και να τιμήσουν την 58η επέτειο από την πρώτη «επανάσταση» που είχε ανατρέψει ένα άλλο στρατιωτικό καθεστώς, σε μια χώρα όπου το ένα πραξικόπημα διαδέχεται το άλλο και η οποία βρίσκεται σχεδόν αδιάλειπτα υπό τον ζυγό των στρατηγών.

Το σημερινό κάλεσμα σε διαδηλώσεις το δήλωνε ξεκάθαρα: «η επανάσταση συνεχίζεται».

«Οι πορείες της 25ης Οκτωβρίου θα αποτελέσουν την ανακοίνωση του τέλος της εποχής των πραξικοπηματιών (…), την ανακοίνωση του Συντάγματος ενός πολιτικού και δημοκρατικού Σουδάν», τονίζουν οι ακτιβιστές υπέρ της δημοκρατίας στις διάφορες εκκλήσεις που έχουν αναρτήσει στο διαδίκτυο.

Αιματηρές συγκρούσεις

Στις διαδηλώσεις της Παρασκευής τραυματίστηκαν 31 άνθρωποι, εκ των οποίων τρεις τραυματίστηκαν στο μάτι από κάνιστρα δακρυγόνων, σύμφωνα με συνδικάτο γιατρών που καταμετρά τα θύματα της καταστολής μετά το πραξικόπημα.

Χθες Δευτέρα οι δυτικές πρεσβείες ζήτησαν από «τις αρχές να σεβαστούν την ελευθερία της έκφρασης, το δικαίωμα του συνέρχεσθαι» και κυρίως «να μην κάνουν χρήση βίας», σε ανακοίνωσή τους με την οποία «καταδίκασαν τον θάνατο ενός διαδηλωτή» την Κυριακή.

Καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν κινητοποιηθεί για να καταστείλουν τις πορείες, ειδικοί εκτιμούν ότι το κενό ασφαλείας στο ανατολικό Σουδάν επέτρεψε την επιδείνωση των συγκρούσεων μεταξύ των φυλών. Στις συγκρούσεις αυτές, οι οποίες συνήθως έχουν ως διακύβευμα την πρόσβαση σε γη και νερό, έχουν σκοτωθεί σχεδόν 600 άνθρωποι από την αρχή του έτους, ενώ έχουν εκτοπιστεί περισσότεροι από 210.000, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Χθες χιλιάδες Σουδανοί διαδήλωσαν στον Γαλάζιο Νείλο, κατηγορώντας τις τοπικές αρχές ότι δεν τους προστατεύουν.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ σε αυτή την πολιτεία, που συνορεύει με το Νότιο Σουδάν και την Αιθιοπία, «250 άνθρωποι σκοτώθηκαν» την προηγούμενη εβδομάδα από αναζωπύρωση της βίας.