Με τον αριθμό των δορυφόρων και των διαστημικών σκουπιδιών να αυξάνεται με ραγδαία ταχύτητα τα τελευταία χρόνια, ο κίνδυνος καταστροφικών αλυσιδωτών συγκρούσεων αυξάνεται εκθετικά.

Οι δορυφόροι του Starlink, γράφει το in.gr της υπηρεσίας δορυφορικού Διαδικτύου που προσφέρει η SpaceX του Έλον Μασκ, αναγκάστηκαν να αλλάξουν πορεία για να αποφύγουν συγκρούσεις 25.000 φορές σε διάστημα μόλις έξι μηνών, από την 1^η Δεκεμβρίου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.

Το νούμερο, το οποίο εμφανίζεται σε έκθεση που ήταν υποχρεωμένη να υποβάλει η SpaceX στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή των ΗΠΑ (FTC), είναι σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με το εξάμηνο που προηγήθηκε.

Και από την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου Starlink το 2019, ο συνολικός αριθμός των ελιγμών αποφυγής υπερβαίνει τις 50.000.

«Αυτή τη στιγμή ο αριθμός των ελιγμών ανεβαίνει εκθετικά» σχολίασε στο Space.com ο Χιου Λιούις του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία, ο οποίος μελετά την επίπτωση των αστερισμών δορυφόρων στην τροχιακή ασφάλεια.

Οι ελιγμοί «διπλασιάζονται κάθε έξι μήνες. Το πρόβλημα με τις εκθετικές τάσεις είναι ότι ανεβαίνουν σε πολύ μεγάλους αριθμούς πολύ γρήγορα» προειδοποίησε.

Αν η εκθετική αύξηση συνεχιστεί, είπε, μέχρι το 2018 οι δορυφόροι του Starlink θα πρέπει να αποφεύγουν σχεδόν ένα εκατομμύριο συγκρούσεις ανά εξάμηνο.

Όλο και συχνότερα

Μέχρι σήμερα η SpaceX έχει εκτοξεύσει το ένα τρίτο από τους 12.000 δορυφόρους που σχεδιάζει για την πρώτη φάση του αστερισμού και συνεχίζει να εκτοξεύει πάνω από 800 τον χρόνο.

Για τον αστερισμό Starlink δεύτερης γενιάς, η εταιρεία φιλοδοξεί να αυξήσει τους δορυφόρους της στους 30.000.

Η SpaceX όμως δεν είναι ο μόνος παίκτης στην αγορά δορυφορικού διαδικτύου. Το Project Kuiper της Amazon, το Guowang της Κίνας και η εταιρεία OneWeb επίσης σχεδιάζουν την εκτόξευση χιλιάδων δορυφόρων.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, γύρω από τη Γη περιφέρονται σήμερα περίπου 10.500 δορυφόροι, από τους οποίους οι 8.100 είναι ενεργοί. Ο αριθμός είναι σημαντικά αυξημένους σε σχέση με τους 2.300 ενεργούς δορυφόρους το 2019 και αναμένεται να αυξηθεί με ταχύτερο ρυθμό.

Η αύξηση του αριθμού των δορυφόρων σε συνδυασμό με το πρόβλημα των εκατομμυρίων διαστημικών σκουπιδιών που κινούνται σε τροχιά ανεβάζει τον κίνδυνο συγκρούσεων.

Σήμερα, το αυτοματοποιημένο σύστημα της SpaceX δίνει εντολή για ελιγμούς διαφυγής όταν τα τροχιακά μοντέλα δείχνουν ότι η πιθανότητα σύγκρουσης υπερβαίνει τη 1 ανά 100.000, όριο δέκα φορές αυστηρότερο σε σχέση με τα στάνταρτ της NASA.

Ο Λιούις, πάντως, πιστεύει πως η εταιρεία δεν θα μπορεί να τηρεί τόσο αυστηρά όρια στο μέλλον, καθώς ο συναγερμός θα ηχεί όλο και συχνότερα. Η κατάσταση μοιάζει με ένα αυτοκίνητο που αναγκάζεται να αλλάζει λωρίδα κάθε δέκα μέτρα για να αποφύγει συγκρούσεις, είπε.

Την ανησυχία του Λιούις συμμερίζεται ο Τζόναθαν ΜακΝτάουελ, αστροφυσικός του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, ο οποίος κρούει συχνά τον κώδωνα του κινδύνου για τον κίνδυνο συγκρούσεων.

«Ανησυχώ ότι λειτουργούμε στο όριο του ασφαλούς» είπε, και επισήμανε ότι οι υπολογισμοί των τροχιακών μοντέλων δεν είναι ποτέ απόλυτα ακριβείς.

Στη χειρότερη περίπτωση η κατάσταση θα οδηγηθεί στο λεγόμενο «Σύνδρομο του Κέσλερ», το οποίο πήρε το όνομα του φυσικού της NASA Ντόναλντ Κέσλερ που το περιέγραψε τη δεκαετία του 1970.

Στο ολέθριο αυτό σενάριο, το οποίο γινόταν πραγματικότητα στην ταινία Gravity του 2013, τα συντρίμμια από μια πρώτη σύγκρουση σε τροχιά προκαλούν νέες συγκρούσεις σε μια αλυσιδωτή αντίδραση που τελικά εμποδίζει την πρόσβαση στο Διάστημα για χρόνια.