19/04/2024 07:00
Μάχη για να αποτραπεί ο κίνδυνος υπερδόμησης και αλλοίωσης της φυσιογνωμίας των περιοχών τους δίνουν το τελευταίο διάστημα δήμοι από όλη τη χώρα, εξαιτίας των περίφημων «bonus» δόμησης που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), επιτρέποντας την αύξηση του ύψους και ορόφων στα νέα κτίρια που εφαρμόζουν περιβαλλοντικές μεθόδους.
Για το θέμα πάντως άνοιξε ήδη πόλεμος μεταξύ αυτοδιοίκησης και κυβέρνησης με τους δήμους να φοβούνται ότι η έκδοση νέων οικοδομικών αδειών για τα κτίρια που κάνουν χρήση των συνδυαστικών ρυθμίσεων του ΝΟΚ, δηλαδή να αυξήσουν το ανώτατο ύψος και τον συντελεστή δόμησης θα οδηγήσει στην κατασκευή πολύ ψηλών κτιρίων, γεγονός που θα δημιουργήσει δυσαρμονία με τα υπόλοιπα.
Για παράδειγμα σε περιοχές όπου σήμερα το επιτρεπτό ύψος είναι 14 μέτρα, με τη συνδυαστική εφαρμογή που έχει αποφασίσει το υπουργείο θα φτάσει τα 22 μέτρα, δηλαδή μία τριώροφη πολυκατοικία θα γίνει πενταώροφη.
Η συντριπτική πλειοψηφία των αιρετών, κυρίως εκείνων που οι δήμοι τους είναι τουριστικοί δηλώνουν πλήρως αντίθετοι, επειδή γνωρίζουν ότι οι ιδιοκτήτες των όσων ελεύθερων οικοπέδων έχουν απομείνει, σπεύδουν να επωφεληθούν από τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ και να ανεγείρουν μεγαλύτερα κτίσματα σε ύψος και επιφάνεια.
Και μπορεί η αρχή να έγινε από τον δήμο και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής Αλίμου στην Αττική, που προσέφυγαν κατά οικοδομικής άδειας, ωστόσο σήμερα φαίνεται ότι συγκροτείται «κίνημα» αιρετών ενάντια στον ΝΟΚ και ήδη, σύμφωνα με στοιχεία της ΚΕΔΕ, πολλοί είναι οι δήμοι που λαμβάνουν αποφάσεις αναστολής έκδοσης νέων αδειών, καθώς ανησυχούν για την αλλοίωση του χαρακτήρα της περιοχής τους από τα ψηλά και ογκώδη κτίρια που επιτρέπει υπό προϋποθέσεις ο ΝΟΚ.
Όταν άρχισαν όλα
Κατά τους αιρετούς η έντονη κινητικότητα στη έκδοση οικοδομικών αδειών οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί ιδιοκτήτες φοβούμενοι ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ, όπου παραπέμφθηκε η υπόθεση, θα κρίνει τελεσίδικα αντισυνταγματική τη διάταξη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, φροντίζουν να θεμελιώσουν αυτό το δικαίωμα πριν αναιρεθεί.
Υπενθυμίζεται ότι η προσφυγή του δήμου Αλίμου αφορά οικοδομική άδεια που φαίνεται ότι αξιοποιούσε συνδυαστικά διάφορα από τα bonus ύψους και συντελεστή δόμησης που δίνει ο ΝΟΚ, οδηγώντας τελικά στην κατασκευή μίας 8ώροφης οικοδομής με ύψος 25,9 μέτρα (έναντι 17 μ. που ισχύει στην περιοχή) και 969 τ.μ. (έναντι 820 τ.μ., βάσει του συντελεστή που ισχύει στην περιοχή).
Δήμαρχοι και παράγοντες της αυτοδιοίκησης μιλώντας στη «ΜτΚ» ανέφεραν ότι ενώ η απόφαση της 6ης Μαρτίου 2024 (293/2024), του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας αποδομεί πλήρως σχεδόν όλα τα επιχειρήματα του υπουργείου Περιβάλλοντος υπέρ των bonus του οικοδομικού κανονισμού κρίνοντας τo αντισυνταγματικό αλλά και αντίθετο στην κοινοτική νομοθεσία, συνεχίζεται η κινητικότητα ιδιοκτητών, αλλά και εργολάβων που θέλουν στην ουσία να χτίσουν μεγαλύτερα κτίρια, συμβάλλοντας στην υπερδόμηση περιοχών που δεν την έχουν ανάγκη.
Στη Θεσσαλονίκη
Σε δήμους της Θεσσαλονίκης το πρόβλημα δεν φαίνεται οξυμένο, καθώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αιτήσεις για έκδοση οικοδομικών αδειών, με τις οποίες ζητείται επιπλέον ύψος και συντελεστής δόμησης με βάση το ΝΟΚ, αντίθετα υπάρχουν αιτήσεις χωρίς να αφορούν τις ευεργετικές διατάξεις του Κανονισμού και αυτές προχωρούν κανονικά.
«Στον δήμο Θεσσαλονίκης δεν υπάρχει ανοικοδόμηση, ωστόσο στα όποια λίγα ελεύθερα οικόπεδα που υπάρχουν είναι πολύ πιθανό οι ιδιοκτήτες τους να κάνουν χρήση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με τα bonus, αν αυτό εντέλει δεν κριθεί οριστικά αντισυνταγματικό από την Ολομέλεια του ΣτΕ» τονίζει στη «ΜτΚ» η αντιδήμαρχος Αστικής Ανάπτυξης και Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης Δήμητρα Αγκαθίδου.
Η ίδια δηλώνει αντίθετη στην οριζόντια εφαρμογή τους, λέγοντας πως δεν είναι τόσο επωφελής. «Η οριζόντια εφαρμογή των bonus στη δόμηση θα οδηγήσει στο να ξεφυτρώνουν νέα υψηλότερα κτίρια σαν τα μανιτάρια, και οι κατασκευαστές θα επικαλούνται τα πράσινα δώματα και τις ταράτσες, οι προδιαγραφές των οποίων όμως αλλά και η κατάσταση στην οποία θα πρέπει να παραμείνουν, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αμφίβολο αν ελέγχονται» ανάφερε η κ. Αγκαθίδου. Και αυτό γιατί, όπως ανέφερε, συνηθίζεται η δυσερμηνεία ενός νόμου ή ενός κανονισμού.
Ως αρχιτέκτονας πάντως υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ και τα bonus που προβλέπονται θα μπορούσαν να είναι ένα σωστό εργαλείο δόμησης, κυρίως για περιοχές που οι κατά τόπους δήμοι κρίνουν ότι είναι υποβαθμισμένες και το πράσινο δεν επαρκεί. «Άρα εκεί μπορείς να δώσεις επιπλέον ύψος σε κτίρια, αλλά σε κάθε περίπτωση η χρήση των μπόνους εκτιμώ ότι θα πρέπει να γίνει με όρους κοινωνικής ισότητας και όχι οριζόντια» υπογράμμισε η αντιδήμαρχος και πρόσθεσε ότι ο ΝΟΚ έχει ζητήματα και οι δήμοι με τα Πολεοδομικά τους Γραφεία πρέπει να τα δουν, γιατί τον οριζόντιο χαρακτήρα, μπορεί, όπως είπε, να τον εκμεταλλευτεί ο καθένας και αυτό να λειτουργήσει σε βάρος άλλων κτισμάτων.
Πάντως αρνητικά εμφανίζονται και υπηρεσιακά στελέχη Γραφείων Πολεοδομίας δήμων, υποστηρίζοντας ότι το πρόσχημα του ενεργειακά αναβαθμισμένου κτιρίου για να… μεγαλώσει δεν λύνει το πρόβλημα, αντίθετα δημιουργεί περισσότερα. Όπως να αυξηθεί η αξία των ακινήτων, οι τιμές των οποίων έχουν ήδη εκτοξευθεί, να αρχίσει η κατεδάφιση των όποιων μονοκατοικιών υπάρχουν ακόμη, επειδή ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να χτίσει κάτι μεγαλύτερο και υψηλότερο και πολλά άλλα.
Σε Πυλαία και Πανόραμα
Στον δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη είναι μεγάλος ο αριθμός των αιτήσεων έκδοσης οικοδομικών αδειών που κατατίθενται στο Γραφείο Πολεοδομίας, καθώς οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων φαίνεται ότι σπεύδουν να αξιοποιήσουν τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ. Όπως τόνισε στη «ΜτΚ» ο αντιδήμαρχος Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Δόμησης και Βιώσιμης Οικιστικής Ανάπτυξης Νικόλαος Μπουλομύτης, υπάρχει ενδιαφέρον και ο δήμος δεν «παγώνει» τις διαδικασίες, καθώς σε μία περιοχή με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά σημειώνεται ανοικοδόμηση.
«Εμείς λαμβάνουμε υπόψη το σχετικό άρθρο 10 και δεν παρεμποδίζουμε την πορεία ων αιτήσεων για την έκδοση οικοδομικής άδειας. Εννοείται πως είμαστε ενήμεροι για την εξέλιξη με την πρώτη απόφαση του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικές διατάξεις αναφορικά με τα bonus στη δόμηση, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για όλες τις περιοχές δήμων της χώρας και η προσφυγή στο ΣτΕ αφορούσε τον δήμο Αλίμου. Ο περιορισμός λοιπόν δεν αφορά όλους, οπότε στον δήμο μας η διαδικασίες προχωρούν κανονικά, έως ότου ληφθεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ» σημείωσε ο αντιδήμαρχος.
Ο ίδιος πάντως αναφέρθηκε και στην υπόθεση της προσφυγής κατοίκων του οικισμού Κωνσταντινουπολιτών στην ΔΕ Πυλαίας κατά οικοδομικών αδειών. «Κατατέθηκαν προσφυγές από μερίδα κατοίκων που υποστηρίζουν ότι θίγονται τα δικά τους κτίσματα (κατοικίες κ.ά.) ωστόσο για αυτό θα αποφανθεί η Δικαιοσύνη» υπογράμμισε ο κ. Μπουλομύτης.
Αναφορικά πάντως με την ανοικοδόμηση και σε ποια περιοχή υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον ο αντιδήμαρχος είπε πως αναμφίβολα είναι η περιοχή της Πυλαίας και του Πανοράματος.
Στην Καλαμαριά
Στον δήμο Καλαμαριάς η νέα διοίκηση δεν βρέθηκε ακόμη αντιμέτωπη με ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες που κατέθεσαν αιτήσεις που αφορούν τα bonus στη δόμηση, ωστόσο η δημοτική αρχή δεν αποκλείει αυτό να γίνει στο μέλλον, εκτός αν το ΣτΕ κρίνει εντέλει αντισυνταγματικές τις διατάξεις. «Έχουμε όμως οικοδομές στην περιοχή της Καλαμαριάς που έκαναν χρήση των ευεργετικών διατάξεων του ΝΟΚ» επισημαίνει η αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών και Δόμησης Ελπίδα Καλπίδου.
Ωστόσο εξηγεί ότι το πιο σημαντικό στην όλη υπόθεση που εγείρει αντιδράσεις είναι ότι όλες οι ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ χρησιμοποιούνται σωρευτικά και αυτό, όπως λέει, δεν πρέπει να γίνεται.
«Ο νέος Κανονισμός θα μπορούσε να ισχύει σε πολλά κτίρια, αλλά δεν γίνεται στην εφαρμογή του να λειτουργεί σε βάρος του μέγιστου επιτρεπτού ύψους. Με λίγα λόγια δεν είναι αυτονόητη η ορθή χρήση των ευεργετικών διατάξεων, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι κτίσματα υπερβαίνουν το μέγιστο ύψος» τόνισε η κ. Καλπίδου.
Αναφέρει μάλιστα ότι γι’ αυτούς τους λόγους τα κατά τόπους Γραφεία Πολεοδομίας θα πρέπει να ζητούν περισσότερες διευκρινίσεις στην εξέταση της αίτησης για έκδοση οικοδομικής άδειας. Για παράδειγμα είπε «σε συγκεκριμένη περιοχή της Καλαμαριάς πριν από κάποια χρόνια χτίστηκαν εξαώροφες πολυκατοικίες και στη συνέχεια περιμετρικά τους ανεγέρθηκαν οκταώροφες, εικόνα που δείχνει σαφώς την ανισότητα».
Όσον αφορά τα δώματα και τις πράσινες ταράτσες που μπορεί να δημιουργηθούν στα νέα κτίρια, με βάση όσα προβλέπει ο ΝΟΚ, η αντιδήμαρχος εξηγεί ότι αυτό δεν μπορεί να τηρηθεί στην πραγματικότητα, καθώς, όπως είπε, στο βάθος των 40 εκ. που γίνονται οι φυτεύσεις η βλάστηση είναι τόσο χαμηλή που δεν κερδίζει κάτι το περιβάλλον, ούτε μπορεί να αλλάξει το κλίμα. «Ως εκ τούτου νομίζω πως οι διατάξεις δεν πρέπει να λειτουργούν σωρευτικά και εκτός των άλλων με τον νέο ΝΟΚ δεν προσμετρώνται τα κλιμακοστάσια των οικοδομών που σε μέτρα είναι σχεδόν ένας όροφος» σχολίασε η κ. Καλπίδου. Δεν παρέλειψε πάντως να αναφέρει ότι μετά το πέρας της κατασκευής ενός κτίσματος και εφόσον κλείσει η άδεια, ουδείς μπαίνει στη διαδικασία να ελέγξει τι γίνεται στη συνέχεια. «Στην Καλαμαριά μετά την ολοκλήρωση της αδειοδότησης παρατηρήθηκαν αυθαιρεσίες σε οικοδομές και άλλα κτίσματα σε ποσοστό 90%» σχολίασε χαρακτηριστικά.
Σε Κορδελιό-Εύοσμο
Στον δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, μία περιοχή με υψηλή ανοικοδόμηση τα τελευταία χρόνια, στις αρμόδιες υπηρεσίες δεν έφτασαν αιτήσεις έκδοσης αδειών που να αφορούν στα bonus που προσφέρει ο νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει «πάγωμά» τους από το Γραφείο Πολεοδομίας στις δύο Δημοτικές Ενότητες. Σε αντίθεση με πολλούς δημάρχους που φοβούνται υπερδόμηση, λόγω των διατάξεων του ΝΟΚ, ο δήμαρχος Λευτέρης Αλεξανδρίδης υποστηρίζει ότι οι αντιδράσεις είναι υπερβολικές και πως το μπόνους στα κτίρια δεν σημαίνει, όπως λέει, «χτίζω μεγαθήρια».
Εξηγώντας στη «ΜτΚ» το σκεπτικό του αναφέρει ότι δεν είναι τόσο μεγάλο το ύψος, όπως φοβούνται πολλοί, γιατί, όπως σημειώνει, το να δώσεις ένα 3% έως και 8% δεν σημαίνει ότι υπερβαίνεις το επιτρεπτό ύψος. «Δεν μιλάμε δηλαδή για διπλασιασμό του ύψους από τα 500 μ. σε 1.000 μ. Εξάλλου είναι προτιμότερο σε κάποιες περιοχές να έχουμε λίγο υψηλότερα κτίρια, αλλά βιοκλιματικά με πράσινες ταράτσες και δώματα, παρά χαμηλότερα όπου δεν εφαρμόζονται περιβαλλοντικές μέθοδοι» είπε ο δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου.
Επίσης, ανέφερε ότι ο περιορισμός στη δόμηση καθιστά αμέσως τη γη πιο ακριβή και αυτό είναι ήδη πρόβλημα σε πολλούς δήμους. «Θεωρώ ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ δεν θα διπλασιάσουν απαραίτητα τη δόμηση, ούτε δημιουργούν υπερδόμηση, αλλά δημιουργούν δείκτες για να γίνουν οι κατοικίες στην πόλη πιο φιλικές προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους» υπογράμμισε και εκτίμησε ότι υπάρχει ανάγκη από τέτοιες παρεμβάσεις που θα συμβάλουν στην αλλαγή του μικροκλίματος και της μείωσης της θερμοκρασίας.
Και ο πόλεμος άρχισε…
Και ενώ επικρατεί αναβρασμός σε πολλούς δήμους με τις οικοδομικές άδειες, λόγω του ΝΟΚ, αλλά και της αναμονής της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, το υπουργείο Περιβάλλοντος έριξε και άλλο λάδι στη φωτιά, επιμένοντας ότι οι δήμοι δεν έχουν δικαίωμα παρέμβασης ούτε αρμοδιότητες σχετικά με την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Το ΥΠΕΝ σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 19 Μαρτίου, δίνει διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων περί κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), αφήνοντας όμως αιχμές σε βάρος των δήμων. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «εργάζεται απρόσκοπτα για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας αναφορικά με την προσαρμογή των κτιρίων στις σύγχρονες απαιτήσεις, την εξοικονόμηση ενέργειας, την περιβαλλοντική προστασία, τη βελτίωση του δημόσιου χώρου και την ενίσχυση της κλιματικής ουδετερότητας και δεν έχει στις άμεσες προθέσεις του, πριν από την έκδοση της σχετικής απόφασης, ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας».
Όμως η παράγραφος που προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση δημάρχων και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) είναι αυτή όπου το ΥΠΕΝ, απευθυνόμενο στους πολίτες, υπογραμμίζει πως «οποιαδήποτε άλλη απόφαση, προερχόμενη, για παράδειγμα, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν έχει καμία θεσμική ισχύ. Οι αιρετοί εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών οφείλουν να είναι χρήσιμοι αρωγοί της πολιτείας όπως και των συμφερόντων των συμπολιτών τους. Οφείλουν να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν εντέλει το αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας».
Και εκείνοι σήκωσαν το… γάντι
Στη διευκρινιστική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ απάντησε σε έντονο ύφος η ΚΕΔΕ, κατηγορώντας το υπουργείο για αλαζονεία.
Ειδικότερα, τονίζει πως το «αλαζονικά και απερίσκεπτα το υπουργείο Περιβάλλοντος προτρέπει έμμεσα τους πολίτες να εκδώσουν οικοδομικές άδειες, με βάση τα κίνητρα του ΝΟΚ, αγνοώντας την απόφαση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ που τις καθιστά αντισυνταγματικές δημιουργώντας τον κίνδυνο, αν υιοθετηθούν οι θέσεις τους να προκληθούν στο άμεσο μέλλον και μέχρι την τελική απόφαση της Ολομέλειάς του, αμέτρητες δικαστικές διενέξεις μεταξύ όμορων ιδιοκτητών».
Και είναι προφανές και αναπόφευκτο, σημειώνει η ΚΕΔΕ, ότι κάθε άδεια η οποία τυχόν εκδίδεται με βάση τις επίμαχες διατάξεις, θα προσβάλλεται με βάση το σκεπτικό των αποφάσεων του Ε’ Τμήματος ΣτΕ από τους γείτονες, οι οποίοι θίγονται από τα bonus του ΝΟΚ.
«Αντιθέτως, η Τοπική Αυτοδιοίκηση παραλαμβάνει τα ηνία και προτίθεται να προστατεύσει τους πολίτες αποτελεσματικά, χωρίς να αναστείλει συλλήβδην την οικοδομική δραστηριότητα, με σκοπό να αποτρέψει περιβαλλοντικά ‘τετελεσμένα’, προς όφελος της νομιμότητας και της ασφάλειας δικαίου».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.04.202418/04/2024 07:00
Μάχη για να αποτραπεί ο κίνδυνος υπερδόμησης και αλλοίωσης της φυσιογνωμίας των περιοχών τους δίνουν το τελευταίο διάστημα δήμοι από όλη τη χώρα, εξαιτίας των περίφημων «bonus» δόμησης που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), επιτρέποντας την αύξηση του ύψους και ορόφων στα νέα κτίρια που εφαρμόζουν περιβαλλοντικές μεθόδους.
Για το θέμα πάντως άνοιξε ήδη πόλεμος μεταξύ αυτοδιοίκησης και κυβέρνησης με τους δήμους να φοβούνται ότι η έκδοση νέων οικοδομικών αδειών για τα κτίρια που κάνουν χρήση των συνδυαστικών ρυθμίσεων του ΝΟΚ, δηλαδή να αυξήσουν το ανώτατο ύψος και τον συντελεστή δόμησης θα οδηγήσει στην κατασκευή πολύ ψηλών κτιρίων, γεγονός που θα δημιουργήσει δυσαρμονία με τα υπόλοιπα.
Για παράδειγμα σε περιοχές όπου σήμερα το επιτρεπτό ύψος είναι 14 μέτρα, με τη συνδυαστική εφαρμογή που έχει αποφασίσει το υπουργείο θα φτάσει τα 22 μέτρα, δηλαδή μία τριώροφη πολυκατοικία θα γίνει πενταώροφη.
Η συντριπτική πλειοψηφία των αιρετών, κυρίως εκείνων που οι δήμοι τους είναι τουριστικοί δηλώνουν πλήρως αντίθετοι, επειδή γνωρίζουν ότι οι ιδιοκτήτες των όσων ελεύθερων οικοπέδων έχουν απομείνει, σπεύδουν να επωφεληθούν από τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ και να ανεγείρουν μεγαλύτερα κτίσματα σε ύψος και επιφάνεια.
Και μπορεί η αρχή να έγινε από τον δήμο και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής Αλίμου στην Αττική, που προσέφυγαν κατά οικοδομικής άδειας, ωστόσο σήμερα φαίνεται ότι συγκροτείται «κίνημα» αιρετών ενάντια στον ΝΟΚ και ήδη, σύμφωνα με στοιχεία της ΚΕΔΕ, πολλοί είναι οι δήμοι που λαμβάνουν αποφάσεις αναστολής έκδοσης νέων αδειών, καθώς ανησυχούν για την αλλοίωση του χαρακτήρα της περιοχής τους από τα ψηλά και ογκώδη κτίρια που επιτρέπει υπό προϋποθέσεις ο ΝΟΚ.
Όταν άρχισαν όλα
Κατά τους αιρετούς η έντονη κινητικότητα στη έκδοση οικοδομικών αδειών οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί ιδιοκτήτες φοβούμενοι ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ, όπου παραπέμφθηκε η υπόθεση, θα κρίνει τελεσίδικα αντισυνταγματική τη διάταξη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, φροντίζουν να θεμελιώσουν αυτό το δικαίωμα πριν αναιρεθεί.
Υπενθυμίζεται ότι η προσφυγή του δήμου Αλίμου αφορά οικοδομική άδεια που φαίνεται ότι αξιοποιούσε συνδυαστικά διάφορα από τα bonus ύψους και συντελεστή δόμησης που δίνει ο ΝΟΚ, οδηγώντας τελικά στην κατασκευή μίας 8ώροφης οικοδομής με ύψος 25,9 μέτρα (έναντι 17 μ. που ισχύει στην περιοχή) και 969 τ.μ. (έναντι 820 τ.μ., βάσει του συντελεστή που ισχύει στην περιοχή).
Δήμαρχοι και παράγοντες της αυτοδιοίκησης μιλώντας στη «ΜτΚ» ανέφεραν ότι ενώ η απόφαση της 6ης Μαρτίου 2024 (293/2024), του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας αποδομεί πλήρως σχεδόν όλα τα επιχειρήματα του υπουργείου Περιβάλλοντος υπέρ των bonus του οικοδομικού κανονισμού κρίνοντας τo αντισυνταγματικό αλλά και αντίθετο στην κοινοτική νομοθεσία, συνεχίζεται η κινητικότητα ιδιοκτητών, αλλά και εργολάβων που θέλουν στην ουσία να χτίσουν μεγαλύτερα κτίρια, συμβάλλοντας στην υπερδόμηση περιοχών που δεν την έχουν ανάγκη.
Στη Θεσσαλονίκη
Σε δήμους της Θεσσαλονίκης το πρόβλημα δεν φαίνεται οξυμένο, καθώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αιτήσεις για έκδοση οικοδομικών αδειών, με τις οποίες ζητείται επιπλέον ύψος και συντελεστής δόμησης με βάση το ΝΟΚ, αντίθετα υπάρχουν αιτήσεις χωρίς να αφορούν τις ευεργετικές διατάξεις του Κανονισμού και αυτές προχωρούν κανονικά.
«Στον δήμο Θεσσαλονίκης δεν υπάρχει ανοικοδόμηση, ωστόσο στα όποια λίγα ελεύθερα οικόπεδα που υπάρχουν είναι πολύ πιθανό οι ιδιοκτήτες τους να κάνουν χρήση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού με τα bonus, αν αυτό εντέλει δεν κριθεί οριστικά αντισυνταγματικό από την Ολομέλεια του ΣτΕ» τονίζει στη «ΜτΚ» η αντιδήμαρχος Αστικής Ανάπτυξης και Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης Δήμητρα Αγκαθίδου.
Η ίδια δηλώνει αντίθετη στην οριζόντια εφαρμογή τους, λέγοντας πως δεν είναι τόσο επωφελής. «Η οριζόντια εφαρμογή των bonus στη δόμηση θα οδηγήσει στο να ξεφυτρώνουν νέα υψηλότερα κτίρια σαν τα μανιτάρια, και οι κατασκευαστές θα επικαλούνται τα πράσινα δώματα και τις ταράτσες, οι προδιαγραφές των οποίων όμως αλλά και η κατάσταση στην οποία θα πρέπει να παραμείνουν, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αμφίβολο αν ελέγχονται» ανάφερε η κ. Αγκαθίδου. Και αυτό γιατί, όπως ανέφερε, συνηθίζεται η δυσερμηνεία ενός νόμου ή ενός κανονισμού.
Ως αρχιτέκτονας πάντως υποστηρίζει ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ και τα bonus που προβλέπονται θα μπορούσαν να είναι ένα σωστό εργαλείο δόμησης, κυρίως για περιοχές που οι κατά τόπους δήμοι κρίνουν ότι είναι υποβαθμισμένες και το πράσινο δεν επαρκεί. «Άρα εκεί μπορείς να δώσεις επιπλέον ύψος σε κτίρια, αλλά σε κάθε περίπτωση η χρήση των μπόνους εκτιμώ ότι θα πρέπει να γίνει με όρους κοινωνικής ισότητας και όχι οριζόντια» υπογράμμισε η αντιδήμαρχος και πρόσθεσε ότι ο ΝΟΚ έχει ζητήματα και οι δήμοι με τα Πολεοδομικά τους Γραφεία πρέπει να τα δουν, γιατί τον οριζόντιο χαρακτήρα, μπορεί, όπως είπε, να τον εκμεταλλευτεί ο καθένας και αυτό να λειτουργήσει σε βάρος άλλων κτισμάτων.
Πάντως αρνητικά εμφανίζονται και υπηρεσιακά στελέχη Γραφείων Πολεοδομίας δήμων, υποστηρίζοντας ότι το πρόσχημα του ενεργειακά αναβαθμισμένου κτιρίου για να… μεγαλώσει δεν λύνει το πρόβλημα, αντίθετα δημιουργεί περισσότερα. Όπως να αυξηθεί η αξία των ακινήτων, οι τιμές των οποίων έχουν ήδη εκτοξευθεί, να αρχίσει η κατεδάφιση των όποιων μονοκατοικιών υπάρχουν ακόμη, επειδή ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να χτίσει κάτι μεγαλύτερο και υψηλότερο και πολλά άλλα.
Σε Πυλαία και Πανόραμα
Στον δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη είναι μεγάλος ο αριθμός των αιτήσεων έκδοσης οικοδομικών αδειών που κατατίθενται στο Γραφείο Πολεοδομίας, καθώς οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων φαίνεται ότι σπεύδουν να αξιοποιήσουν τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ. Όπως τόνισε στη «ΜτΚ» ο αντιδήμαρχος Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Δόμησης και Βιώσιμης Οικιστικής Ανάπτυξης Νικόλαος Μπουλομύτης, υπάρχει ενδιαφέρον και ο δήμος δεν «παγώνει» τις διαδικασίες, καθώς σε μία περιοχή με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά σημειώνεται ανοικοδόμηση.
«Εμείς λαμβάνουμε υπόψη το σχετικό άρθρο 10 και δεν παρεμποδίζουμε την πορεία ων αιτήσεων για την έκδοση οικοδομικής άδειας. Εννοείται πως είμαστε ενήμεροι για την εξέλιξη με την πρώτη απόφαση του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματικές διατάξεις αναφορικά με τα bonus στη δόμηση, ωστόσο αυτό δεν ισχύει για όλες τις περιοχές δήμων της χώρας και η προσφυγή στο ΣτΕ αφορούσε τον δήμο Αλίμου. Ο περιορισμός λοιπόν δεν αφορά όλους, οπότε στον δήμο μας η διαδικασίες προχωρούν κανονικά, έως ότου ληφθεί η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ» σημείωσε ο αντιδήμαρχος.
Ο ίδιος πάντως αναφέρθηκε και στην υπόθεση της προσφυγής κατοίκων του οικισμού Κωνσταντινουπολιτών στην ΔΕ Πυλαίας κατά οικοδομικών αδειών. «Κατατέθηκαν προσφυγές από μερίδα κατοίκων που υποστηρίζουν ότι θίγονται τα δικά τους κτίσματα (κατοικίες κ.ά.) ωστόσο για αυτό θα αποφανθεί η Δικαιοσύνη» υπογράμμισε ο κ. Μπουλομύτης.
Αναφορικά πάντως με την ανοικοδόμηση και σε ποια περιοχή υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον ο αντιδήμαρχος είπε πως αναμφίβολα είναι η περιοχή της Πυλαίας και του Πανοράματος.
Στην Καλαμαριά
Στον δήμο Καλαμαριάς η νέα διοίκηση δεν βρέθηκε ακόμη αντιμέτωπη με ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες που κατέθεσαν αιτήσεις που αφορούν τα bonus στη δόμηση, ωστόσο η δημοτική αρχή δεν αποκλείει αυτό να γίνει στο μέλλον, εκτός αν το ΣτΕ κρίνει εντέλει αντισυνταγματικές τις διατάξεις. «Έχουμε όμως οικοδομές στην περιοχή της Καλαμαριάς που έκαναν χρήση των ευεργετικών διατάξεων του ΝΟΚ» επισημαίνει η αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών και Δόμησης Ελπίδα Καλπίδου.
Ωστόσο εξηγεί ότι το πιο σημαντικό στην όλη υπόθεση που εγείρει αντιδράσεις είναι ότι όλες οι ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ χρησιμοποιούνται σωρευτικά και αυτό, όπως λέει, δεν πρέπει να γίνεται.
«Ο νέος Κανονισμός θα μπορούσε να ισχύει σε πολλά κτίρια, αλλά δεν γίνεται στην εφαρμογή του να λειτουργεί σε βάρος του μέγιστου επιτρεπτού ύψους. Με λίγα λόγια δεν είναι αυτονόητη η ορθή χρήση των ευεργετικών διατάξεων, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι κτίσματα υπερβαίνουν το μέγιστο ύψος» τόνισε η κ. Καλπίδου.
Αναφέρει μάλιστα ότι γι’ αυτούς τους λόγους τα κατά τόπους Γραφεία Πολεοδομίας θα πρέπει να ζητούν περισσότερες διευκρινίσεις στην εξέταση της αίτησης για έκδοση οικοδομικής άδειας. Για παράδειγμα είπε «σε συγκεκριμένη περιοχή της Καλαμαριάς πριν από κάποια χρόνια χτίστηκαν εξαώροφες πολυκατοικίες και στη συνέχεια περιμετρικά τους ανεγέρθηκαν οκταώροφες, εικόνα που δείχνει σαφώς την ανισότητα».
Όσον αφορά τα δώματα και τις πράσινες ταράτσες που μπορεί να δημιουργηθούν στα νέα κτίρια, με βάση όσα προβλέπει ο ΝΟΚ, η αντιδήμαρχος εξηγεί ότι αυτό δεν μπορεί να τηρηθεί στην πραγματικότητα, καθώς, όπως είπε, στο βάθος των 40 εκ. που γίνονται οι φυτεύσεις η βλάστηση είναι τόσο χαμηλή που δεν κερδίζει κάτι το περιβάλλον, ούτε μπορεί να αλλάξει το κλίμα. «Ως εκ τούτου νομίζω πως οι διατάξεις δεν πρέπει να λειτουργούν σωρευτικά και εκτός των άλλων με τον νέο ΝΟΚ δεν προσμετρώνται τα κλιμακοστάσια των οικοδομών που σε μέτρα είναι σχεδόν ένας όροφος» σχολίασε η κ. Καλπίδου. Δεν παρέλειψε πάντως να αναφέρει ότι μετά το πέρας της κατασκευής ενός κτίσματος και εφόσον κλείσει η άδεια, ουδείς μπαίνει στη διαδικασία να ελέγξει τι γίνεται στη συνέχεια. «Στην Καλαμαριά μετά την ολοκλήρωση της αδειοδότησης παρατηρήθηκαν αυθαιρεσίες σε οικοδομές και άλλα κτίσματα σε ποσοστό 90%» σχολίασε χαρακτηριστικά.
Σε Κορδελιό-Εύοσμο
Στον δήμο Κορδελιού-Ευόσμου, μία περιοχή με υψηλή ανοικοδόμηση τα τελευταία χρόνια, στις αρμόδιες υπηρεσίες δεν έφτασαν αιτήσεις έκδοσης αδειών που να αφορούν στα bonus που προσφέρει ο νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Ως εκ τούτου δεν υπάρχει «πάγωμά» τους από το Γραφείο Πολεοδομίας στις δύο Δημοτικές Ενότητες. Σε αντίθεση με πολλούς δημάρχους που φοβούνται υπερδόμηση, λόγω των διατάξεων του ΝΟΚ, ο δήμαρχος Λευτέρης Αλεξανδρίδης υποστηρίζει ότι οι αντιδράσεις είναι υπερβολικές και πως το μπόνους στα κτίρια δεν σημαίνει, όπως λέει, «χτίζω μεγαθήρια».
Εξηγώντας στη «ΜτΚ» το σκεπτικό του αναφέρει ότι δεν είναι τόσο μεγάλο το ύψος, όπως φοβούνται πολλοί, γιατί, όπως σημειώνει, το να δώσεις ένα 3% έως και 8% δεν σημαίνει ότι υπερβαίνεις το επιτρεπτό ύψος. «Δεν μιλάμε δηλαδή για διπλασιασμό του ύψους από τα 500 μ. σε 1.000 μ. Εξάλλου είναι προτιμότερο σε κάποιες περιοχές να έχουμε λίγο υψηλότερα κτίρια, αλλά βιοκλιματικά με πράσινες ταράτσες και δώματα, παρά χαμηλότερα όπου δεν εφαρμόζονται περιβαλλοντικές μέθοδοι» είπε ο δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου.
Επίσης, ανέφερε ότι ο περιορισμός στη δόμηση καθιστά αμέσως τη γη πιο ακριβή και αυτό είναι ήδη πρόβλημα σε πολλούς δήμους. «Θεωρώ ότι οι διατάξεις του ΝΟΚ δεν θα διπλασιάσουν απαραίτητα τη δόμηση, ούτε δημιουργούν υπερδόμηση, αλλά δημιουργούν δείκτες για να γίνουν οι κατοικίες στην πόλη πιο φιλικές προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους» υπογράμμισε και εκτίμησε ότι υπάρχει ανάγκη από τέτοιες παρεμβάσεις που θα συμβάλουν στην αλλαγή του μικροκλίματος και της μείωσης της θερμοκρασίας.
Και ο πόλεμος άρχισε…
Και ενώ επικρατεί αναβρασμός σε πολλούς δήμους με τις οικοδομικές άδειες, λόγω του ΝΟΚ, αλλά και της αναμονής της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ, το υπουργείο Περιβάλλοντος έριξε και άλλο λάδι στη φωτιά, επιμένοντας ότι οι δήμοι δεν έχουν δικαίωμα παρέμβασης ούτε αρμοδιότητες σχετικά με την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Το ΥΠΕΝ σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 19 Μαρτίου, δίνει διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων περί κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), αφήνοντας όμως αιχμές σε βάρος των δήμων. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «εργάζεται απρόσκοπτα για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της χώρας αναφορικά με την προσαρμογή των κτιρίων στις σύγχρονες απαιτήσεις, την εξοικονόμηση ενέργειας, την περιβαλλοντική προστασία, τη βελτίωση του δημόσιου χώρου και την ενίσχυση της κλιματικής ουδετερότητας και δεν έχει στις άμεσες προθέσεις του, πριν από την έκδοση της σχετικής απόφασης, ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας».
Όμως η παράγραφος που προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση δημάρχων και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) είναι αυτή όπου το ΥΠΕΝ, απευθυνόμενο στους πολίτες, υπογραμμίζει πως «οποιαδήποτε άλλη απόφαση, προερχόμενη, για παράδειγμα, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν έχει καμία θεσμική ισχύ. Οι αιρετοί εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών οφείλουν να είναι χρήσιμοι αρωγοί της πολιτείας όπως και των συμφερόντων των συμπολιτών τους. Οφείλουν να μην κινδυνολογούν και να μην προβαίνουν σε αυθαίρετες αποφάσεις που πλήττουν εντέλει το αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας».
Και εκείνοι σήκωσαν το… γάντι
Στη διευκρινιστική ανακοίνωση του ΥΠΕΝ απάντησε σε έντονο ύφος η ΚΕΔΕ, κατηγορώντας το υπουργείο για αλαζονεία.
Ειδικότερα, τονίζει πως το «αλαζονικά και απερίσκεπτα το υπουργείο Περιβάλλοντος προτρέπει έμμεσα τους πολίτες να εκδώσουν οικοδομικές άδειες, με βάση τα κίνητρα του ΝΟΚ, αγνοώντας την απόφαση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ που τις καθιστά αντισυνταγματικές δημιουργώντας τον κίνδυνο, αν υιοθετηθούν οι θέσεις τους να προκληθούν στο άμεσο μέλλον και μέχρι την τελική απόφαση της Ολομέλειάς του, αμέτρητες δικαστικές διενέξεις μεταξύ όμορων ιδιοκτητών».
Και είναι προφανές και αναπόφευκτο, σημειώνει η ΚΕΔΕ, ότι κάθε άδεια η οποία τυχόν εκδίδεται με βάση τις επίμαχες διατάξεις, θα προσβάλλεται με βάση το σκεπτικό των αποφάσεων του Ε’ Τμήματος ΣτΕ από τους γείτονες, οι οποίοι θίγονται από τα bonus του ΝΟΚ.
«Αντιθέτως, η Τοπική Αυτοδιοίκηση παραλαμβάνει τα ηνία και προτίθεται να προστατεύσει τους πολίτες αποτελεσματικά, χωρίς να αναστείλει συλλήβδην την οικοδομική δραστηριότητα, με σκοπό να αποτρέψει περιβαλλοντικά ‘τετελεσμένα’, προς όφελος της νομιμότητας και της ασφάλειας δικαίου».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 21.04.2024
ΣΧΟΛΙΑ