Ύφεση παρουσιάζουν τον τελευταίο μήνα οι μεταναστευτικές ροές από την Λιβύη προς την Κρήτη, γεγονός που δείχνει ότι η κοινή διακήρυξη που υπεγράφη στις 17 Μαρτίου μεταξύ Ελλάδας- Αιγύπτου, φαίνεται να «λειτουργεί». Τη διαπίστωση έκανε, μιλώντας σε ημερίδα της ΑΡΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη με θέμα τα ασυνόδευτα παιδιά, ο κ Άλκης Σουλιώτης, συνεργάτης της Γενικής Γραμματείας Ευάλωτων Πολιτών και Θεσμικής Προστασίας ο οποίος συνδράμει τη Γραμματεία στο συντονισμό του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης (ΕΜΕΑ).

Σύμφωνα με τον κ.Σουλιώτη, από αρχές του έτους ο ΕΜΕΑ, λαμβάνει ενημέρωση για μεγάλο αριθμό ασυνόδευτων ανηλίκων που προέρχονται από διασώσεις που πραγματοποιούνται κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης. «Οι ανήλικοι, κατά πλειοψηφία αγόρια μεταξύ 15-17 ετών, αιγυπτιακής καταγωγής, μεταφέρονται με τη συνοδεία της Ελληνικής Αστυνομίας προς την ενδοχώρα, συγκεκριμένα προς το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Μαλακάσας με σκοπό να χαρτογραφηθούν και ακολούθως να στεγαστούν σε δομές επείγουσας φιλοξενίας ανηλίκων υπό το συντονισμό του ΕΜΕΑ» ανέφερε ο κ.Σουλιώτης προσθέτοντας ότι μέσα σε 2 μήνες, προσήλθαν στη δομή 250 ανήλικοι από την Αίγυπτο, αριθμός που έχει όμως πέσει κατακόρυφα μετά την υπογραφή της συμφωνίας.

Μιλώντας γενικότερα για τη δράση του ΕΜΕΑ, εξήγησε ότι τον Φεβρουάριο του 2020 καταγράφηκαν στην Ελλάδα 5.424 ασυνόδευτα παιδιά. Λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας θέσεων σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας, πολλά απ΄αυτά βρέθηκαν άστεγα ή σε επισφαλείς συνθήκες, ενώ πολλά κατέληξαν σε προστατευτική φύλαξη για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, μέχρι να υπάρξει διαθέσιμη θέση σε κατάλληλη δομή.

«Το 2020, περισσότερα από 1000 παιδιά εκτιμάται ότι περιφέρονταν στους δρόμους, ιδίως στις αστικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, άστεγα, χωρίς να έχουν εντοπιστεί, χωρίς καμία πρόσβαση σε ασφαλές πλαίσιο. Ως απάντηση στις αυξημένες ανάγκες υποδοχής ασυνόδευτων παιδιών, ιδρύθηκε το 2020 η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων (ΕΓΠΑΑ) στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ορίζοντάς την ως την αρμόδια αρχή για την προστασία των ασυνόδευτων και χωρισμένων παιδιών στην Ελλάδα, ενώ θεσπίστηκε και νέα νομοθεσία με την οποία καταργήθηκε η προστατευτική φύλαξη των ασυνόδευτων παιδιών. Τον Ιανουάριο του 2021, η ΕΓΠΑΑ και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα ξεκίνησαν τη διαδικασία ίδρυσης του ΕΜΕΑ» .

Σύμφωνα με τον κ.Σουλιώτη, με βάση την υπάρχουσα εμπειρία και λόγω της αυξημένης ανάγκης για παροχή υπηρεσιών σε υπηκόους τρίτων χωρών με ευάλωτα χαρακτηριστικά που είναι άστεγοι, ο ΕΜΕΑ θα επεκτείνει τις αρμοδιότητές του πέραν των ασυνόδευτων παιδιών, προσφέροντας επίσης υποστήριξη σε ευάλωτα άτομα που είναι άστεγοι ή βρίσκονται σε κίνδυνο.

Σημειώνεται ότι η ΑΡΣΙΣ που διοργάνωσε την ημερίδα, είναι επιχειρησιακός εταίρος στη Βόρεια Ελλάδα του ΕΜΕΑ και υλοποιεί ένα εξειδικευμένο έργο με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένειά τους παιδιών, τα οποία ζουν σε επισφαλείς συνθήκες.

Από το 2021, όταν άρχισε να λειτουργεί ο ΕΜΕΑ, μέχρι τις 15 Απριλίου 2024, η ΑΡΣΙΣ υποστήριξε 1.492 εντοπισμένους για πρώτη φορά ασυνόδευτους ανήλικους με καταγωγή από τρίτες χώρες και 3.133 διαχωρισμένους ή ασυνόδευτους ανήλικους από την Ουκρανία.

Από το 2022 έως τις 15 Απριλίου 2024 συνόδευσε 1.195 ασυνόδευτους ανήλικους σε δομές στέγασης, κατά κύριο λόγο σε Δομές Επείγουσας Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Από το 2023 υλοποιεί στη Θεσσαλονίκη το έργο της «Επιχειρησιακής συνδρομής στο Έργο του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης» (ΕΜΕΑ) που χρηματοδοτείται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants).