Τρεις φαινολογικοί κήποι θα διαμορφωθούν στη Θεσσαλονίκη μέσα στον επόμενο μήνα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «LIFE CliVUT» που συμμετέχει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια δράση που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, καθώς δεν έχει στηθεί ξανά ποτέ μια παρόμοια δομή για την επιστήμη της φαινολογίας. Εκτός της Ελλάδας, στο πρόγραμμα «Κλιματική αξία των αστικών δέντρων», συμμετέχουν ακόμα τρεις πόλεις στην Ιταλία και την Πορτογαλία. Ως εθνικός εταίρος της Ελλάδας έχει οριστεί το Εργαστήριο Δασοκομίας του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ.

Οι χώροι που έχουν επιλεχθεί για τη δημιουργία των κήπων είναι γύρο από το αστικό συγκρότημα στη Θεσσαλονίκη και διαφέρουν μεταξύ τους, ώστε να έχουν δείγματα από διαφορετικά περιβάλλοντα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ο πρώτος χώρος, που παρουσιάστηκε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου, είναι το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία. Συγκεκριμένα, παραχωρήθηκε από το εργοστάσιο έκταση 2,5 στρεμάτων ώστε να φυτευτούν τα φυτά και να γίνουν οι φαινολογικοί κήποι. «Η εταιρία ΤΙΤΑΝ, παραχωρώντας την έκταση για τη δημιουργία του πρώτου από τους τρεις φαινολογικούς κήπους που θα δημιουργηθούν, πολλαπλασιάζει με τη συμμετοχή της την επίδραση της δράσης, συνδέοντας τη φαινολογική παρατήρηση με άλλα προγράμματα τα οποία υλοποιεί» δήλωσε η Θέκλα Τσιτσώνη, καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος της Σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. Από την πλευρά του ο διευθυντής του εργοστασίου Κώστας Νικολάου, τόνισε την δράση της εταιρείας πάντα με βάση την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. «Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ως μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την παγκόσμια κοινότητα, έχουμε ως εταιρεία θέσει σε εφαρμογή μία στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης που επενδύει σε καινοτόμες τεχνολογίες και συνέργειες με χειροπιαστό αποτύπωμα. Το πρόγραμμα που ανακοινώνεται σήμερα καταδεικνύει την εστίασή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη και αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή μας σε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους μας και για τις κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που σε αυτή την προσπάθεια συμπράττουμε με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και περήφανοι που μία καινοτόμος δράση ξεκινά από την Ευκαρπία, όπου βρίσκεται η καρδιά της δραστηριότητάς μας στη Θεσσαλονίκη εδώ και 60 χρόνια. Φιλοξενώντας το πρώτο φαινολογικό κήπο της Ελλάδας στις εγκαταστάσεις μας θέλουμε να μεταφέρουμε το μήνυμα της ανάγκης όλοι να συνεισφέρουμε στην προσπάθεια της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και στην προστασία του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας έτσι σε μια συνολική αλλαγή νοοτροπίας των πολιτών» σημείωσε ο κ. Νικολάου.

Η φύτευση θα ολοκληρωθεί εντός του Μαρτίου, ενώ η εξέλιξη της ανάπτυξης των φυτών θα παρακολουθείται μέχρι τη λήξη του προγράμματος το 2023 από φοιτητές που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Παράλληλα, σχεδιάζονται εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές και δασκάλους σχολείων της περιοχής της Ευκαρπίας και του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης.

Εκτός από το ΤΙΤΑΝ, ακόμα ένας φαινολογικός κήπος θα διαμορφωθεί στις εγκαταστάσεις της σχολής Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στον Φοίνικα και σε έναν ακόμα χώρο στα ανατολικά, που ακόμα εξετάζεται».

Τι είναι οι φαινολογικοί κήποι

Οι φαινολογικοί κήποι υπάρχουν σε χώρες του εξωτερικού από τον 19^ο αιώνα και μέσω αυτών παρακολουθούν τις αλλαγές σε φυτά που επηρεάζουν ολόκληρες τροφικές αλυσίδες. Μέσα από τα αποτελέσματα και τις αναλύσεις στα φυτά των συγκεκριμένων κήπων, αποτυπώνεται και η επίδραση της κλιματικής αλλαγής. «Τα πρώτα αποτελέσματα για την αυξητική περίοδο των φυτών θα μπορούμε να τα έχουμε σε 10 χρόνια. Κάθε κήπος θα συγκριθεί με τον ανάλογο στις χώρες του εξωτερικού» ανέφερε ο δασολόγος Νικόλας Γουάναρης.

Συνολικά για το πρόγραμμα θα φυτευτούν 10.000 δέντρα και θάμνοι, ενώ θα αντικατασταθούν 8.000 υφιστάμενα από είδη υψηλότερης κλιματικής αξίας. Συγκεκριμένα, στους κήπους θα φυτευτούν:

Δέντρα

Acer campestre – Πεδινό Σφενδάμι

Alnus glutinosa – Σκλήθρο

Cercis siliquastrum – Κουτσουπιά

Populus canescens – Υβρίδιο Λεύκης

Prunus avium – Κερασιά

Fraxinus angustifolia – Φράξος

Quercus ilex – Αριά

Quercus pubescens – Χνοώδης Δρυς

Sorbus domestica – Σορβιά

Tilia cordata – Φλαμουριά

Θάμνοι

Berberis vulgaris – Βερβερίδα

Cornus sanguinea – Κρανιά

Coryllus avellana – Φουντουκιά

Euonymus europaeus – Ταφλάνι

Ligustrum vulgare – Λιγούστρο

Phyllirea latifolia – Φιλλύκι

Punica granatum – Ροδιά

Salix caprea – Ιτιά

Sambucus nigra – Κουφοξυλιά

Spartium junceum – Σπάρτο

Οι στόχοι του προγράμματος

Το πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει στην αξιοποίηση της ακαδημαϊκής τεχνογνωσίας για την καλύτερη αξιολόγηση της σημασίας του αστικού πρασίνου στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και τη δυναμική δέσμευσης του CO2. Επίσης θα παράσχει στους πολίτες την ευκαιρία να συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της αλλαγής του κλίματος, εκπαιδεύοντάς τους κατάλληλα, ενώ θα δοκιμαστούν καλές πρακτικές και θα αναπτυχθούν νέες μέθοδοι εκπαίδευσης, προκειμένου τα παιδιά και οι έφηβοι να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την προστασία του πλανήτη από την επίδραση της κλιματικής αλλαγής μέσα από βιωματικές δραστηριότητες.

Με τη δημιουργία των κήπων αναμένεται η μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε 168.000 τόνους/έτος, η αύξηση της αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στα δέντρα της τάξης των 42.000 τόνων, η αύξηση της απορρόφησης μικροσωματιδίων ρύπων (PM10) κατά 8 τόνους, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 2.000 MWh/έτος, ως αποτέλεσμα της σκίασης των δέντρων που θα φυτευτούν, η αύξηση έως 10% των δεικτών βιοποικιλότητας και η μείωση των θερμοκρασιών, στους νέους αστικούς χώρους πρασίνου που θα δημιουργηθούν κατά 4-5 °C.