Κένα στη διαδικασία των εμβολιασμών με ευθύνη του ΕΟΔΥ, που έχει την αρμοδιότητα της εκτέλεσης του επιχειρησιακού σχεδίου «Ελευθερία», παραλείψεις υπευθύνων, εμβολιασμοί «υμετέρων» και κομματικών στελεχών, παράτυποι εμβολιασμοί πολιτών που... είδαν φως και μπήκαν και... εμβολιάστηκαν, κομματικές διευθετήσεις και εξυπηρετήσεις; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα τα οποία καλούνται να απαντήσουν οι αρμόδιες διωκτικές αρχές και εάν διαπιστώσουν κάποια παρανομία να κινήσουν όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την απόδοση ευθυνών σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς εκτός λίστας που πραγματοποιήθηκαν στις 25 και 26 Ιανουαρίου, στα ιδρύματα «Άγιος Παντελεήμονας» και «Άγιος Δημήτριος» του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας, αντίστοιχα. 

Η αποκάλυψη πως στο συγκεκριμένο εμβολιαστικό κέντρο, πραγματοποιήθηκαν εμβολιασμοί σε άτομα που βρίσκονταν εκτός λίστας, μεταξύ αυτών η πρώην πρόεδρος του Κέντρου, η πρώην αντιδήμαρχος Παιδείας του δήμου Θεσσαλονίκης και κομματικό στέλεχος της ΝΔ Δήμητρα Ακριτίδου και συγγενικά πρόσωπα του πρώην προέδρου του δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, Δρόσου Τσαβλή, ένας εξωτερικός συνεργάτης κ.ά. έφερε «καρατομήσεις» των δύο τελευταίων και πολιτική αντιπαράθεση σε κεντρικό επίπεδο, με την υπόθεση και την σχετική λίστα... εμβολιασθέντων να βρίσκονται στο μικροσκόπιο.

«Σας υπενθυμίζουμε το ραντεβού για εμβολιασμό κατά COVID-19: Στις 15/02/21, ώρα 9:00 στο εμβολιαστικό κέντρο ΕΟΔΥ» αναφέρει το sms που έλαβε στο κινητό του τηλέφωνο άτομο που εμβολιάστηκε στον «Άγιο Παντελεήμονα» στις 25 Ιανουαρίου και ήταν εκτός αρχικής λίστας ατόμων (εργαζομένων και ωφελούμενων του ιδρύματος) που αρχικώς είχε σταλεί στον ΕΟΔΥ από την διοίκηση του κέντρου. Το μήνυμα υπενθύμιζε το ραντεβού για την δεύτερη δόση του εμβολίου της Pfizer που πραγματοποιήθηκε στο ίδιο μέρος, από κινητή μονάδα του ΕΟΔΥ. Μόνο που τα 24 αυτά πρόσωπα για την δεύτερη δόση του εμβολιασμού τους έσπευσαν στα δυο κέντρα πρωινές ώρες και όχι μεσημεριανές, όπως έγινε στην πρώτη δόση, κάτι που κίνησε τις υποψίες των εργαζομένων και των γονέων παιδιών που φιλοξενούνται στον «Άγιο Δημήτριο», προκειμένου να αρχίσουν να «σκαλίζουν» το θέμα και να δημοσιοποιούν καταγγελίες με αποτέλεσμα την παρέμβαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης.

Εκτός λίστας για να μην... πεταχτούν

Όπως αναφέρει στη «ΜτΚ» άτομο που εμβολιάστηκε σε ένα από τα δύο ιδρύματα βρέθηκε εκεί καθώς συνόδευε συγγενικό του πρόσωπο, υπάλληλο του κέντρου, αργά το μεσημέρι και εμβολιάστηκε καθώς υπήρχαν αδιάθετες δόσεις εμβολίων λόγω μη προσέλευσης των προκαθορισμένων ραντεβού ή άρνησης εργαζομένων να εμβολιαστούν. Οι δόσεις «μας εξήγησαν ότι θα καταστρέφονταν γιατί αυτό ορίζει η νομοθεσία και δεν υπήρχε συμπληρωματική λίστα», περιγράφει χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε (MEGA) η πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας, Βασιλική Νάκου: «Εμείς κάναμε τη διαδικασία που αφορά στις λίστες από τα τέλη Δεκεμβρίου και δώσαμε όλους εκείνους που επιθυμούν να εμβολιαστούν. Περιθαλπόμενους και εργαζόμενους. Το κέντρο φιλοξενεί περίπου 700 ανθρώπους. Κάναμε όλο το συντονισμό, η διαδικασία ολοκληρώθηκε τέλος Δεκεμβρίου. Η διαδικασία του εμβολιασμού ανήκει στο υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΔΥ. Στην περίπτωση που συζητάμε, όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία και ο ΕΟΔΥ διαπίστωσε ότι υπήρχαν αδιάθετα εμβόλια, παρότρυνε τους γιατρούς να δουν αν υπάρχουν κάποιοι άλλοι που επιθυμούν να κάνουν τα εμβόλια», είπε η κ. Νάκου.

Δύο «καρατομήσεις»

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» στην πρώτη φάση των εμβολιασμών στα δύο ιδρύματα περίσσεψαν συνολικά πενήντα αδιάθετες δόσεις εμβολίων. Από αυτές 17 προέκυψαν μόνο σε ένα από τα δύο ιδρύματα, επειδή οι εργαζόμενοι δεν προσήλθαν στο ραντεβού τους. Σύμφωνα με τις εξηγήσεις που δόθηκαν από τους κ.κ. Νάκου, Τσαβλή και Ακριτίδου, λίγη ώρα πριν λήξουν τα εμβόλια οι υπάλληλοι του ΕΟΔΥ ανέφεραν ότι εάν δεν χρησιμοποιηθούν οι δόσεις εγκαίρως τότε θα πεταχτούν. Έτσι, η κόρη της κ. Ακριτίδου που εργάζεται ως γιατρός στον «Άγιο Παντελεήμονα» κάλεσε την μητέρα της και ο Δρόσος Τσαβλής, που επίσης εργάζεται ως γιατρός στο ίδιο ίδρυμα ισχυρίστηκε πως κάλεσε συγγενικά του πρόσωπα να εμβολιαστούν προκειμένου να μην πεταχτούν τα εμβόλια. Όπως τόνισε στις δηλώσεις του «το κινητό κλιμάκιο του ΕΟΔΥ μας ενημέρωσε για την ολοκλήρωση της διαδικασίας των εμβολιασμών αργά το μεσημέρι γύρω στις 4 αφού είχαν εμβολιαστεί όλοι οι εγγεγραμμένοι στη λίστα. 

Μας ενημέρωσαν επίσης ότι υπήρχαν 17 αδιάθετα εμβόλια από τη λίστα των εργαζομένων» τόνισε ο πρώην πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης. Ισχυρίστηκε επίσης πως, βάσει της εγκυκλίου έλαβε την απάντηση από τους υπαλλήλους του ΕΟΔΥ ότι δεν υπάρχει συμπληρωματική λίστα γιατί δεν προβλέπεται για τις κινητές μονάδες του ΕΟΔΥ. «Σε κατάσταση πανικού τέθηκε το θέμα της διάθεσης αυτών των εμβολίων στο χρονικό διάστημα της μιας ώρας που απέμεινε από τη λήξη της παραμονής του κλιμάκιου εκεί. Η απόφαση ήταν ή θα χρησιμοποιηθούν τα εμβόλια ή θα πεταχτούν. Στην ιατρική πράξη αντιμετωπίζουμε συνεχώς διλήμματα και το κριτήριο είναι πάντα στο όφελος του συνανθρώπου μας» τόνισε. Ο ίδιος σημείωσε πως δεν εμβολιάστηκε και δεν τίθεται θέμα ηθικής καθώς ενήργησε ως γιατρός για να μην πεταχτεί καμία δόση και όχι ως πολιτικός.

Τι προβλέπεται από την εγκύκλιο;

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ περιπτώσεις όπου οι εμβολιασμοί γίνονται σε οργανωμένα εμβολιαστικά κέντρα (νοσοκομεία, κέντρα υγείας κ.λπ.) υπάρχει έτοιμος εφεδρικός κατάλογος υποψηφίων προς εμβολιασμό (σώματα ασφαλείας, ευπαθείς ομάδες κ.ο.κ.) από τον οποίο καλούνται πολίτες προκειμένου να κάνουν τα αδιάθετα εμβόλια. Στις περιπτώσεις, όμως, των κινητών μονάδων του ΕΟΔΥ, τέτοιος εφεδρικός κατάλογος δεν υπάρχει. Όπως ορίζει το άρθρο 52 της εγκυκλίου που εξέδωσε η Εθνική Αρχή Εμβολιασμών «οποιοδήποτε εναπομείναν εμβόλιο σε ανοιχτά φιαλίδια πολλαπλών δόσεων απορρίπτεται με τον συνιστώμενο τρόπο. Προκειμένου να μην απορριφθούν δόσεις να υπάρχει η δυνατότητα διάθεσής τους σε άτομα που επιθυμούν να εμβολιαστούν ανεξάρτητα από τη σειρά προτεραιότητας». Για να μην πεταχτούν λοιπόν τα εμβόλια χορηγήθηκαν, σε άτομα που δεν περιλαμβάνονταν στην λίστα που είχε σταλεί από την διοίκηση του κέντρου στον ΕΟΔΥ. Παρά το γεγονός ότι εμβολιάστηκαν 24 άτομα εκτός σειράς, (μεταξύ αυτών και εργαζόμενοι που δεν είχαν δηλωθεί αρχικώς αλλά και συνοδοί), τελικά πετάχτηκαν περίπου 20 δόσεις κατά το διήμερο των πρώτων εμβολιασμών σε «Άγιο Παντελεήμονα» και «Άγιο Δημήτριο».

Ακολούθησαν καταγγελίες και δημοσιεύματα για εμβολιασμούς εκτός σειράς και την παρέμβαση του Εισαγγελέα. Συγκεκριμένα ο διευθύνων την Εισαγγελία έδωσε εντολή να διενεργηθεί προκαταρκτική έρευνα από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ για να διακριβωθεί, εάν στοιχειοθετείται το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές οι φερόμενοι ως εμπλεκόμενοι στην υπόθεση δεν έχουν κληθεί να δώσουν εξηγήσεις.

Από την πλευρά της, η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δόμνα Μιχαηλίδου παρείχε κάλυψη στην διοίκηση του Κέντρου και τα δύο «γαλάζια» στελέχη. «Βάσει της εγκυκλίου και των οδηγιών του ΕΟΔΥ, αναζητήθηκαν άνθρωποι που θα έπρεπε και θα μπορούσαν μέσα σε μιάμιση ώρα να βρεθούν στο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας και από όσους βρέθηκαν οι μισοί ήταν εργαζόμενοι στο Κέντρο και οι άλλοι μισοί είχαν σχέση με ανθρώπους του κέντρου και κυρίως με τον γιατρό εδώ και χρόνια του Κέντρου, ο οποίος είναι και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης. Ο γιατρός ενημέρωσε ανθρώπους που γνωρίζει από το περιβάλλον του και θα μπορούσαν να μετακινηθούν άμεσα στο Κέντρο και έτσι έγιναν τα εμβόλια σε αυτούς τους ανθρώπους» ανέφερε μεταξύ άλλων η κ. Μιχαηλίδου.

Στο θέμα των εμβολιασμών εκτός σειράς στη Θεσσαλονίκη, αναφέρθηκε από το βήμα της Βουλής ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ν. Χαρδαλιάς. «Είμαστε αμείλικτοι (...). Για όσους πιστεύουν ότι στην πλάτη των ανθρώπων που πραγματικά έχουν ανάγκη το εμβόλιο, θα παίζουν τα δικά τους παιχνίδια, (δεν θα κάνουμε) ούτε βήμα πίσω» τόνισε ο κ. Χαρδαλιάς.

«Τώρα και πολύ συγκεκριμένα για τις μεμονωμένες περιπτώσεις που κάποιος παρακάμπτει τη λίστα που εμβολιάζουμε, τη λίστα προτεραιοποίησης. Έχουμε πει από την πρώτη στιγμή, ότι η διαφάνεια αποτελεί τον βασικό πυλώνα της όλης επιχείρησης, του όλου εγχειρήματος. Και σε αυτό δεν γίνεται καμία διαπραγμάτευση, καμία έκπτωση» σχολίασε από την πλευρά του, κατά την τακτική ενημέρωση του υπουργείου Υγείας προ ημερών ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους. «Διερευνούμε όλες τις περιπτώσεις, είτε είναι οι περιπτώσεις που φτάνουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είτε περιπτώσεις από δικές μας πληροφορίες, εφαρμόζουμε την προβλεπόμενη διαδικασία και όπου υπάρχει παράβαση εμφανίζουμε τις προβλεπόμενες κυρώσεις.Έχουμε ενεργοποιήσει την Εθνική Αρχή Διαφάνειας σε πάρα πολλές περιπτώσεις» τόνισε ο κ. Θεμιστοκλέους.

Οι έλεχγοι της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας

Μιλώντας στη «ΜτΚ» ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελος Μπίνης υποστηρίζει ότι η Αρχή πραγματοποιεί εβδομαδιαίως ελέγχους σε ό,τι αφορά τη διαδικασία των εμβολιασμών σε οριζόντιο επίπεδο, που αφορά τόσο τα ίδια τα εμβόλια και τα ψυγεία όπου φυλάσσονται αλλά τη σειρά εμβολιασμών. Ξεκαθαρίζει ότι οι έλεγχοι γίνονται είτε σε τακτική βάση είτε εκτάκτως, εάν υπάρχουν καταγγελίες για παρατυπίες στην επιχείρηση «Ελευθερία». «Κάθε βδομάδα επισκεπτόμαστε νοσοκομεία και κέντρα υγείας. Λαμβάνουμε ονόματα εμβολιασθέντων δειγματοληπτικά και τα ταυτοποιούμε. Αν δηλαδή ο κ. Χ. είναι όντως υγειονομικός. Επίσης ελέγχουμε τις συνθήκες συντήρησης και τους λόγους καταστροφής εμβολίων, όταν αυτά καταστρέφονται» σχολιάζει ο κ. Μπίνης.

Αναφορικά με τις καταγγελίες που έχουν γίνει στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας για παρατυπίες στη διαδικασία εμβολιασμών, αυτές μέχρι σήμερα είναι περίπου 10. «Είχαμε καταγγελία για έναν άνθρωπο που εμβολιάστηκε. Από τον έλεγχο διαπιστώσαμε ότι ήταν συνεργάτης ενός γηροκομείου και εμβολιάστηκε επειδή εισέρχεται στη δομή» λέει ο κ. Μπίνης. «Από τότε που ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί οι καταγγελίες που έχουμε είναι περίπου δέκα» λέει.

Εάν κάποιος πολίτης διαπιστώσει παρατυπία είτε στη σειρά των εμβολιασμών, είτε στη διαδικασία μπορεί να προχωρήσει σε καταγγελία στην Αρχή είτε ανώνυμα συμπληρώνοντας την σχετική φόρμα της ιστοσελίδας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (aead.gr), είτε τηλεφωνικά επίσης στα τηλέφωνα της Αρχής, είτε δια του τύπου, εάν δηλαδή υπάρξουν δημοσιεύματα για παρατυπίες, τότε η Αρχή παρεμβαίνει αμέσως. «Είναι όλες οι λίστες των ατόμων προς εμβολιασμό σωστές; Φέρουν όλα τα άτομα που βρίσκονται σε κάποια λίστα τις ιδιότητες που πρέπει; Καταχωρούνται σωστά τα στοιχεία; Αυτά είναι ορισμένα από εκείνα που διερευνούμε όταν μας γίνει μια καταγγελία, ή όταν κάνουμε δειγματοληπτικούς ελέγχους» τονίζει ο κ. Μπίνης.

Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με πληροφορίες έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί σε 70 νοσοκομεία της χώρας και 16 ιδιωτικές κλινικές. Η Αρχή αφού κάνει τους ελέγχους της, προχωρά στη σύνταξη εκθέσεων που κοινοποιεί στους εμπλεκόμενους με τη διαδικασία των εμβολιασμών φορείς. «Αυτό που ανακύπτει από τους ελέγχους μας είναι ορισμένες «γκρίζες» ζώνες. Για παράδειγμα τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων δομών που δεν είναι γιατροί, εμβολιάζονται; Αυτό το ερώτημα κληθήκαμε να το απαντήσουμε. Προφανώς εμβολιάζονται από τη στιγμή που εισέρχονται στη δομή. Το δεύτερο μεγάλο ερώτημα είναι τι κάνουμε με τις δόσεις που περισσεύουν επειδή κάποιος αρρώστησε, κάποιος αρνήθηκε, κάποιος ακύρωσε το ραντεβού. Τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Αυτό πρέπει να γίνει πιο σφιχτό και τυποποιημένο» αναφέρει ο κ. Μπίνης.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παρατυπία τότε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας εάν ο εμπλεκόμενος είναι δημόσιος λειτουργός, τότε κινείται πειθαρχική και ποινική διαδικασία, ενώ εάν πρόκειται για ιδιώτη (π.χ. ο πρόεδρος ενός δ.σ. που δεν είναι δημόσιος υπάλληλος) τότε ξεκινά η ποινική διερεύνηση της υπόθεσης. Σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς εκτός σειράς στα ιδρύματα «Άγιος Παντελεήμονας» και «Άγιος Δημήτριος» του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, στην οποία φέρεται να εμπλέκονται πολιτικά στελέχη του δήμου Θεσσαλονίκης ο κ. Μπίνης αναφέρει ότι την υπόθεση χειρίζεται απευθείας ο Εισαγγελέας. «Εμείς θα το ψάχναμε και θα το στέλναμε. Αλλά η διαδικασία κινήθηκε γρήγορα» σχολιάζει ο κ. Μπίνης.

Αξιολογώντας τη διαδικασία εμβολιασμού ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας κρίνει πως «πάει πολύ καλά». «Και τα ραντεβού, και οι ακυρώσεις και οι καταχωρήσεις των στοιχείων δείχνουν ότι η διαδικασία εξελίσσεται ομαλά και η εικόνα είναι καλή. Οι καταγγελίες είναι συγκεκριμένες εάν συνυπολογίσει κανείς το μέγεθος της επιχείρησης «Ελευθερία» λέει. «Όλες οι διαδικασίες έχουν ζητήματα, που τα εντοπίζεις, τα αναφέρεις και δίνονται λύσεις. Μέσα από τις εκθέσεις μας εμείς βλέπουμε μία ευκαιρία για βελτίωση της διαδικασίας, περισσότερη διαφάνεια και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Αυτός είναι ο σκοπός του ελέγχου. Όχι μόνο να δούμε ποιον θα στείλουμε στον Εισαγγελέα αλλά για να βελτιωθεί η διαδικασία» υποστηρίζει ο κ. Μπίνης.

«Να καλούσαν τα παιδιά μας» λένε οι γονείς

Σε ανακοίνωσή του το Σωματείο Γονέων και Κηδεμόνων των ΑμεΑ του Ιδρύματος «Άγιος Δημήτριος» -«Αρωγοί του Ιδρύματος» κάνει λόγο για επιχείρηση παραπλάνησης του κοινού. «Η προσπάθειά σας των τελευταίων ημερών για παραπλάνηση της κοινής γνώμης πέφτει στο κενό. Αντίθετα, η προσπάθειά σας αυτή αποδεικνύει ότι όχι μόνο υπήρχε χρόνος, αλλά η λίστα με τους παράτυπους εμβολιασμούς είχε συνταχθεί πολύ πριν την έναρξη των εμβολιασμών» αναφέρεται στην ανακοίνωση που υπογράφει η πρόεδρος του Σωματείου, Ολυμπία Κόρδα. «Θα μπορούσαν να καλέσουν παιδιά, κι όταν λέμε παιδιά εννούμε άτομα 18-61 ετών προκειμένου να τα εμβολιάσουν, αφού υπήρχαν αδιάθετα εμβόλια» σχολιάζει μιλώντας στη «ΜτΚ» η κ. Κόρδα.