Η στοά χρονολογείται από το 1906, είναι δηλαδή μεταγενέστερη της εκκλησίας του Αγίου Μηνά. Βρίσκεται μεταξύ της ομώνυμης οδού και της Βασιλέως Ηρακλείου με πρόσοψη και επί της Ίωνος Δραγούμη. Είναι έργο του διάσημου αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη και τα περισσότερα από τα επιμέρους ακίνητα των τριών αυτοτελών κτιρίων του κτιριακού συγκροτήματος έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα.

Έπειτα από χρόνια εγκατάλειψης, το κτιριακό συγκρότημα, που ανήκε στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων και μετέπειτα πέρασε στην εταιρεία «Κτιριακές Υποδομές ΑΕ», αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. «Το ακίνητο φέρει εκτεταμένες φθορές, οι οποίες δημιουργούν επικινδυνότητα σε πολλές περιπτώσεις» αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Υποδομών. Παλιοί καταστηματάρχες που στεγάζονταν εκεί αναφέρουν ότι υπάρχει πρόβλημα με την απορροή των υδάτων και όταν βρέχει τα υπόγεια πλημμυρίζουν και επίσης μαζεύεται νερό στις ταράτσες, κάτι που έχει προκαλέσει εκτεταμένες φθορές στη στέγη.

Σύμφωνα με παλαιότερα δημοσιεύματα, το 2006 και το 2008 έγιναν τεχνικές εκθέσεις από ειδικούς, από τις οποίες προέκυπτε ότι τα κτίρια της στοάς του Αγίου Μηνά κρίθηκαν ιδιαιτέρως επικίνδυνα και ζητούνταν η άμεση εκκένωσή τους. Ωστόσο, επίσημη στατική μελέτη δεν έχει γίνει -τουλάχιστον πρόσφατα.

Επενδυτές φαντάσματα;

Ήδη από το 2005 σταμάτησαν να ανανεώνονται τα μισθώματα και το 2009 η διοίκηση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων έδωσε έναν μήνα προθεσμία σε όσους διατηρούσαν καταστήματα στην αγορά, για να τα εγκαταλείψουν, προκειμένου το δημόσιο να προχωρήσει στην ανάπλαση και αξιοποίηση του κτιρίου. Στη συνέχεια ακολούθησαν αγωγές έξωσης. Όπως είχαν πει τότε στους ενοικιαστές, υπήρχε προοπτική μακροχρόνιας μίσθωσης σε ιδιώτη που θα αναλάμβανε και την αποκατάσταση του κτιρίου. Μάλιστα, η ΚΤΥΠ είχε αναφέρει στη «ΜτΚ» (5/1/2020) ότι το 2016 υπήρχαν δύο αιτήματα για αγορά του κτιρίου, αλλά «λόγω του καθεστώτος ύπαρξης παλαιών μισθώσεων, που δεν είχαν εκκαθαριστεί, και προτάσεων περί συνολικής αξιοποίησης του ακινήτου, δεν αποφασίστηκε νέα μίσθωση». Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών, από τα αρχεία της Διεύθυνσης Ακίνητης Περιουσίας της ΚΤΥΠ Α.Ε. δεν προκύπτει κάποιο σχετικό στοιχείο ή αίτημα.

Φέσια 700.000 ευρώ

Κάποιοι από όσους παρέμειναν στην αγορά του Αγίου Μηνά και πλήρωναν κανονικά το ενοίκιο έφυγαν στα χρόνια της κρίσης, γιατί βρήκαν χαμηλότερα μισθώματα και σε πολύ καλύτερες συνθήκες από τα κτίρια στην Αγίου Μηνά, που έχρηζαν άμεσης συντήρησης. Υπήρχαν όμως και πολλοί που έπαψαν να πληρώνουν και φεύγοντας άφησαν μεγάλα «φέσια». Συνολικά, οι οφειλές των μισθωτών, για τις οποίες η ΚΤΥΠ Α.Ε. έχει ασκήσει αγωγές, ανέρχονται στο ποσό περίπου των 700.000 ευρώ, ενώ οι εξωδικαστικοί συμβιβασμοί για τα οφειλόμενα μισθώματα ανέρχονται στο ποσό περίπου των 100.000 ευρώ.

Εδώ και μερικά χρόνια αντικαταστάθηκαν οι κλειδαριές στα κενά καταστήματα, καθώς είχαν αναφερθεί περιπτώσεις αυθαίρετης χρήσης από αγνώστους. Σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη έξι επιχειρήσεις που στεγάζονται εκεί, εκ των οποίων οι τρεις παρουσιάζουν οφειλές, σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Υποδομών, και «έχουν ξεκινήσει όλες οι διαδικασίες, ώστε να ελευθερωθούν όλα τα μισθώματα» και «η ΚΤΥΠ ΑΕ να προχωρήσει κανονικά και συνολικά στην πλήρη αποκατάσταση των κτιρίων του συγκροτήματος».

Δεν ξέρουν ούτε καν πόσα τ.μ. είναι

Για να προχωρήσει οποιουδήποτε είδους αξιοποίηση θα έπρεπε το δημόσιο να ξέρει τι έχει στην κατοχή του, καθώς με την πάροδο του χρόνου έγιναν συνενώσεις ή διαιρέσεις χώρων ή και κατασκευαστικές προσθήκες.

Σε απολογισμό της ΚΤΥΠ για το 2014 αναφέρεται ότι το εμβαδόν της στοάς του Αγίου Μηνά είναι 3.896,65 τ.μ. και αποτελείται από 23 ισόγεια καταστήματα. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία που αναζήτησε η «Θ» από το υπουργείο Υποδομών προκύπτει ότι το εμβαδόν του συγκροτήματος είναι 4.570 τ.μ. με 57 επιμέρους ακίνητα. Τα παράδοξα δεν σταματούν εδώ.

Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Υποδομών, από τα τρία κτίρια του συγκροτήματος η «Κτιριακές Υποδομές ΑΕ» διαθέτει αποτύπωση μόνο για το κτίριο Ι. Για την πλήρη αποτύπωση των ΙΙ, ΙΙΙ κτιρίων, η ΚΤΥΠ Α.Ε. προκήρυξε τον Ιούλιο του 2019 νέο διαγωνισμό, όμως επτά μήνες μετά ο διαγωνισμός αυτός βρίσκεται ακόμη στη φάση έγκρισης του πρακτικού αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών. Η διαδικασία αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Φεβρουαρίου, ώστε να επιλεγεί ο ανάδοχος που θα κάνει την αρχιτεκτονική αποτύπωση.

Ωστόσο, το 2014 ο τότε Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων είχε ολοκληρώσει την πλήρη αποτύπωση του κτιριακού συγκροτήματος και είχε προχωρήσει σε ανασύσταση του φακέλου στην πολεοδομία, γιατί είχαν χαθεί τα αρχιτεκτονικά σχέδια. Επομένως, πρόκειται για τη δεύτερη μέσα σε λίγα χρόνια αποτύπωση των κτιρίων της στοάς.

Ολιστική αξιοποίηση

«Αφού ολοκληρωθεί το έργο της αποτύπωσης, η ΚΤΥΠ ΑΕ προτίθεται να προχωρήσει άμεσα σε διαγωνισμό για την αναστύλωση των κτιρίων και προς τούτο ενεργεί με στόχο τη λήξη όλων των μισθώσεων, που αποτελούν μέχρι σήμερα τροχοπέδη για την ολιστική αξιοποίηση του ακινήτου» αναφέρουν πηγές από το υπουργείο Υποδομών. Ποιος θα κάνει την αξιοποίηση; Αρχικά είχε αποφασιστεί να παραχωρηθεί το ακίνητο από την ΚΤΥΠ στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, προκειμένου αυτό να προβεί στην αποκατάσταση και αναμόρφωσή του. Όμως ενώ αυτό είχε προαναγγελθεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει υπογραφεί ακόμη η σχετική σύμβαση παραχώρησης μεταξύ ΥΠΟΜΕ και ΚΤΥΠ Α.Ε., γιατί δεν είχαν ολοκληρωθεί όλες οι προαπαιτούμενες διαδικασίες. Η τωρινή πολιτική ηγεσία αποφάσισε να παραμείνει το συγκρότημα ακινήτων στην ΚΤΥΠ ΑΕ, έτσι ώστε να μελετηθούν και να αποκατασταθούν όλα τα επικίνδυνα στοιχεία που αφορούν τη στατικότητα του φορέα των κτιρίων για την πιο εύρυθμη λειτουργία του.

Σχέδια που παρέμειναν σχέδια

• Το 2013 ο τότε γενικός γραμματέας Δημοσίων Έργων Στράτος Σιμόπουλος έλεγε ότι «θα εκπονηθεί σχέδιο αξιοποίησης του χώρου με ευρωπαϊκά και ιδιωτικά κονδύλια» και συζητούσε με το δήμο Θεσσαλονίκης τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης για την ανάδειξη της στοάς του Αγίου Μηνά σε τουριστικό προορισμό, με τη στέγαση στους χώρους της παραδοσιακών επαγγελμάτων, που τείνουν υπό εξαφάνιση. Επί των ημερών του ολοκληρώθηκε η αρχιτεκτονική αποτύπωση και η ανασύσταση του φακέλου της στοάς στην πολεοδομία.
• Το 2018 ο τότε υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης ξεναγήθηκε στη στοά Αγίου Μηνά και συμφώνησε μαζί με το δήμαρχο να προχωρήσει μια μελέτη τόσο για την αναβάθμιση της στοάς αλλά και γενικότερα της περιοχής. Τότε είχε αρχίσει η διαδικασία μεταφοράς της αρμοδιότητας για τη στοά από την ΚΤΥΠ στο υπουργείο Υποδομών, διαδικασία που μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί.
• Το 2019 η τότε υποψήφια δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κατερίνα Νοτοπούλου είχε προτείνει να συνάψει ο δήμος προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Υποδομών, ώστε να δημιουργήσει στη στοά ένα καλλιτεχνικό hub, με στόχο τη στήριξη και προβολή νέων καλλιτεχνών και δημιουργών. Πρόσφατα, η κ. Νοτοπούλου επανέφερε την πρότασή της στο δημοτικό συμβούλιο.
• Από σχετικά ερωτήματα που έθεσε η «Θ» στον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Μάκη Κυριζίδη προέκυψε ότι η σημερινή διοίκηση του δήμου Θεσσαλονίκης δεν έχει κανένα σχεδιασμό διεκδίκησης της στοάς Αγίου Μηνά (ή σύμπραξης με το υπουργείο Υποδομών) για την αξιοποίηση του κτιριακού συγκροτήματος.
• Μέχρι στιγμής τα μόνα σχέδια που έχουν προχωρήσει στην περιοχή ήταν αυτά που χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Με δωρεά του Ιδρύματος πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες ανάπλασης και πεζοδρόμησης της οδού Αγίου Μηνά. Το έργο υλοποιήθηκε από το ΚΕΠΑ μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες και κόστισε περίπου 150.000 ευρώ.
  
  

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, Γ.Γ. ΥΠΟΔΟΜΩΝ

«Δεν θα ξεχάσουμε το θέμα στο συρτάρι»

«Εμάς δεν είναι στη λογική μας να ξεχνάμε τα θέματα στο συρτάρι ούτε όμως και να λέμε ωραία λόγια χωρίς αντίκρισμα» τονίζει στη «Θ» ο γενικός γραμματέας Υποδομών Γιώργος Καραγιάννης. «Το συγκρότημα του Αγίου Μηνά παραμένει στην ΚΤΥΠ μέχρι να μελετηθούν και να αποκατασταθούν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Στη συνέχεια, μπορεί να ολοκληρωθεί η διαδικασία παραχώρησής του στο υπουργείο για την αξιοποίησή του. Στο σχεδιασμό μας, πάντως, σίγουρα είναι να αναδείξουμε την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της στοάς και την ιστορική σημασία του ακινήτου».

Δημοσιεύτηκε στη "Θεσσαλονίκη" 20/2/2020