«Πνιγόμαστε. Έχουμε βρει την αιτία του κακού και δεν έχει γίνει τίποτα». Αυτό αναφέρουν μεταξύ άλλων κάτοικοι του δήμου Κορδελιού - Ευόσμου, οι οποίοι τις τελευταίες τρεις τουλάχιστον δεκαετίες είναι αναγκασμένοι να ζουν παρέα με την… έντονη δυσοσμία που υπάρχει στην περιοχή. Όπως καταγγέλλουν στη «ΜτΚ», τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται όξυνση του προβλήματος, κυρίως στα σπίτια που γειτνιάζουν με τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ, όπου σύμφωνα με έκθεση του ΑΠΘ παρατηρήθηκαν υψηλότερες συγκεντρώσεις μερκαπτανών «στη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και στη μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Σημειώνεται πως οι εν λόγω συγκεντρώσεις έχουν την πιο έντονη οσμή και γίνονται πιο άμεσα αντιληπτές στην όσφρηση και ευθύνονται για τη δυσοσμία που παρατηρείται στην περιοχή. Δήμος και περιφέρεια επιχειρούν να ασκήσουν πιέσεις με σκοπό να βρεθεί λύση, ενώ οι κάτοικοι ετοιμάζονται για νέες κινητοποιήσεις. Από την πλευρά της πάντως, η εταιρεία υποστηρίζει πως οι εργασίες προχωρούν κανονικά και θα ολοκληρωθούν εντός του 2021.

Οι κάτοικοι βρίσκονται στα «κάγκελα» και ισχυρίζονται πως από τον περασμένο Αύγουστο, οπότε και δημοσιοποιήθηκε η τελική έκθεση της μελέτης που πραγματοποίησε το ΑΠΘ σε συνεργασία και με χρηματοδότηση της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, «δεν έχουν δει να γίνονται εργασίες και πως το ζήτημα έχει ξεχαστεί». Το θέμα μάλιστα πρόσφατα συζητήθηκε στο περιφερειακό συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας με τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα να ζητά από τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη να επικοινωνήσει με τα ΕΛΠΕ και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που είναι οι δύο αρμόδιοι φορείς για την υλοποίηση των απαιτούμενων έργων με σκοπό να σταματήσει η εκπομπή των συγκεκριμένων ενώσεων, προκειμένου να ενημερωθεί επίσημα το σώμα για την πορεία των εργασιών. 

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», πριν από περίπου δέκα ημέρες ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Γιουτίκας έστειλε επιστολή στα ΕΛΠΕ και το υπουργείο, ζητώντας να οριστούν εκπρόσωποι, οι οποίοι θα ενημερώσουν το περιφερειακό συμβούλιο για την πορεία των εργασιών. «Σε προηγούμενη συνεδρίαση του συμβουλίου ο περιφερειάρχης ζήτησε να κληθούν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι. Υλοποιώντας λοιπόν την προτροπή του κ. Τζιτζικώστα, ενημέρωσα γραπτά τα ΕΛΠΕ και το υπουργείο, και τους ζήτησα να ορίσουν εκπροσώπους που θα μας ενημερώσουν. Ως περιφέρεια, εκπονήσαμε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα σε συνεργασία με το ΑΠΘ. Εντοπίσαμε την αιτία του προβλήματος και μάλιστα προτείναμε λύσεις για την αντιμετώπισή του. Αξίζει δε να τονιστεί πως οι υπεύθυνοι αποδέχτηκαν το συμπέρασμα» σχολιάζει στη «ΜτΚ» ο κ. Γιουτίκας. Σύμφωνα με τον ίδιο, αρμόδιοι για την υλοποίηση των εργασιών είναι τα Ελληνικά Πετρέλαια και το υπουργείο. Ο κ. Γιουτίκας μάλιστα αναφέρει πως για τα αποτελέσματα της έρευνας έχει ενημερωθεί τόσο η νέα ηγεσία του υπουργείου όσο και ο νέος διευθυντής του διυλιστηρίου.

Τι έδειξε η έρευνα

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος, οι συγκεντρώσεις που προκαλούν δυσοσμία παρατηρήθηκαν «στη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και στη μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων» των ΕΛΠΕ. Οι παραπάνω μονάδες, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Αύγουστο 2019, «φαίνεται να αποτελούν εν δυνάμει πηγές δυσοσμίας για την αστική περιοχή του Κορδελιού όταν επικρατούν ευνοϊκές για τη μεταφορά της μετεωρολογικές συνθήκες». Στην έκθεση υπογραμμίζεται επίσης ότι στις υπόλοιπες βιομηχανικές δραστηριότητες οι συγκεντρώσεις μερκαπτανών ήταν χαμηλότερες ή το πολύ στα ίδια επίπεδα με τις αντίστοιχες τιμές μέσα στο Κορδελιό».

Στα «κάγκελα» οι κάτοικοι

Από την πλευρά τους, οι κάτοικοι βρίσκονται σε αναμονή. Όπως υποστηρίζει η κάτοικος της περιοχής και περιφερειακή σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας Ανατολή Αγαθαγγελίδου, «είμαστε σε απόγνωση. Στο Κορδελιό η δυσοσμία δεν υποφέρεται. Η δυσοσμία γίνεται εντονότερη συγκεκριμένες μέρες και ώρες. Ορισμένοι δεν μπορούν να ανασάνουν. Υπάρχουν άνθρωποι που πούλησαν τα σπίτια τους και μετακόμισαν εξαιτίας της δυσοσμίας» υποστηρίζει η κ. Αγαθαγγελίδου. Την ύπαρξη έντονης δυσοσμίας τις τελευταίες ημέρες επιβεβαιώνει και ο Στέλιος Δημητριάδης από την κίνηση «Η αναπνοή είναι δικαίωμα». «Η μυρωδιά την τελευταία εβδομάδα ήταν ανυπόφορη» σχολιάζει και υποστηρίζει τόσο ο ίδιος όσο και οι υπόλοιποι κάτοικοι της περιοχής ζητούν να κλείσουν οι εγκαταστάσεις μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργασίες και να μη γίνονται αυτές παράλληλα. «Το πρόβλημα δεν έπαψε να υπάρχει. Δεν έχουν πάρει κανένα μέτρο και έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από το ενδιάμεσο πόρισμα. Το τελευταίο διάστημα η δυσοσμία συνεχίζεται με μεγαλύτερη έκταση» αναφέρει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Γονέων Κεντρικής Μακεδονίας, δημοτικός σύμβουλος, Θανάσης Κοκονά. «Δεν πρέπει να καλλιεργούνται αυταπάτες ότι θα λυθεί το ζήτημα. Η κατάσταση είναι ανυπόφορη νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ. Οι μαθητές διαμαρτύρονται. Έχει εξαντληθεί η υπομονή μας» τονίζει. Ο κ. Κοκονάς προαναγγέλλει μάλιστα νέες κινητοποιήσεις. «Τις επόμενες ημέρες θα απευθύνουμε ανοιχτό κάλεσμα σε κατοίκους και φορείς προκειμένου να οργανώσουμε μαζική πορεία διαμαρτυρίας» καταλήγει ο κ. Κοκονάς.

Καμία ενημέρωση για την πορεία των εργασιών δεν έχει επίσημα ούτε ο δήμαρχος του δήμου Κορδελιού - Ευόσμου Κλεάνθης Μανδαλιανός. Το θέμα μάλιστα, όπως σημειώνει ο ίδιος, συζητήθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, όπου αποφασίστηκε να συσταθεί μια διαπαραταξιακή επιτροπή, η οποία θα επισκεφτεί τη διοίκηση των ΕΛΠΕ. «Δεν έχουμε καμία ενημέρωση» σημειώνει ο κ. Μανδαλιανός.

Για την εκπόνηση της μελέτης, η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ. Το κόστος δε του ερευνητικού προγράμματος ξεπέρασε τα 80.000 ευρώ. Η διάρκεια του προγράμματος μέτρησης ρύπων ήταν 12 μήνες, ενώ πραγματοποιούνταν δύο δειγματοληψίες την εβδομάδα. Μάλιστα, μετά την ολοκλήρωση των προτεινόμενων από την περιφέρεια παρεμβάσεων, αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες να υπάρξουν νέες μετρήσεις. Στις προτάσεις της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την αντιμετώπιση του προβλήματος της δυσοσμίας περιλαμβάνονται η «τοποθέτηση κλειστών συστημάτων και η αξιοποίηση της κατάλληλης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας για την πλήρη δέσμευση, απαγωγή και καταστροφή των αερίων εκπομπών από τη μονάδα αφυδάτωσης της ελαιώδους λάσπης από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών, τον ελαιοδιαχωριστή και το βιολογικό καθαρισμάτων των ΕΛΠΕ».

«Είναι λογικό να υπάρχει δυσοσμία» σχολιάζει από την πλευρά της η καθηγήτρια Χημείας του ΑΠΘ Κωνσταντίνη Σαμαρά, η οποία επισημαίνει στη «ΜτΚ» πως δεν γνωρίζει εάν έχει γίνει κάποια εργασία από τη στιγμή που η ίδια παρέδωσε τον Αύγουστο το πόρισμα στην ΠΚΜ. Η ίδια σχολιάζει πως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θα πραγματοποιηθούν νέες μετρήσεις.

Πυρά από την αντιπολίτευση

«Θα πρέπει άμεσα όσοι σχετίζονται με το πρόβλημα να καθίσουν σε ένα τραπέζι, ώστε να μην παραμένει το πρόβλημα ένας δυσεπίλυτος γρίφος για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Μπορεί να έχουμε ήδη τα πρώτα στοιχεία, χρειάζεται περισσότερη έρευνα, περισσότερη σοβαρότητα, λιγότερη προχειρότητα. Θα πρέπει σε συνεργασία και με τις βιομηχανικές μονάδες της περιοχής να υπάρξει μία γενναία προσέγγιση επί της ουσίας και να μην υπάρχουν γκρίζα, κρυφά, σκοτεινά σημεία» τονίζει στη «ΜτΚ» ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης και επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στο περιφερειακό συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας Χρήστος Γιαννούλης.

ΕΛΠΕ: «Κανένας λόγος ανησυχίας»

Σε δήλωσή προς τη «ΜτΚ» η εταιρεία ΕΛΠΕ Α.Ε. αναφέρει πως το σύνολο των εργασιών θα ολοκληρωθεί εντός του 2021. «Προτεραιότητα ήταν και παραμένει η υλοποίηση μιας στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου, με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται, αλλά και η αξιοποίηση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών διεθνώς οι οποίες θα βελτιώσουν, περαιτέρω, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του. Οι Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις Θεσσαλονίκης των ΕΛΠΕ, λειτουργούν σύμφωνα με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους και την υφιστάμενη νομοθεσία. Όλα τα εγκεκριμένα έργα και οι ενέργειες για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της εγκατάστασης, έχουν ενταχθεί στο Επιχειρησιακό πλάνο της Εταιρίας και υλοποιούνται απρόσκοπτα. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Όμιλος ΕΛΠΕ βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές -το υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, τη περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το δήμο Κορδελιού - Ευόσμου» καταλήγουν τα ΕΛΠΕ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 23 Φεβρουαρίου 2020