Βιοκλιματικά σχολεία, φωτοβολταϊκά συστήματα, ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων, κολυμβητηρίων και σχολικών μονάδων, μείωση του φωτισμού σε πάρκα και πλατείες, είναι ορισμένες μόνο από τις δράσεις που άρχισαν να αναπτύσσουν Δήμοι σε όλη τη χώρα, πολλοί εξ αυτών και στη Θεσσαλονίκη σε μία προσπάθεια να μειώσουν το κόστος της ενέργειας που έχει ήδη «τινάξει» στον αέρα τα δημοτικά ταμεία.

O «κόκκινος συναγερμός» ήχησε δυνατά, λόγω της ενεργειακής κρίσης, με αποτέλεσμα οι Δήμοι ένας προς έναν να προετοιμάζονται για τον πιο δύσκολο χειμώνα, ωστόσο οι περισσότεροι έχουν επιφυλάξεις κυρίως για τη μείωση του οδοφωτισμού, καθώς θα απειληθεί η ασφάλεια των πολιτών, ενώ παράλληλα αναδιαμορφώνουν τους προϋπολογισμούς τους, αφού δεν είχαν υπολογίσει τις έξτρα δαπάνες που θα προέκυπταν αυτό το διάστημα.

Την ίδια ώρα οι Δήμοι βρίσκονται υπό νέα απειλή, καθώς ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, διεμήνυσε ότι έρχονται σοβαρές κυρώσεις σε όσους ΟΤΑ αποδειχθούν ενεργειακά σπάταλοι και δεν καταφέρουν να μειώσουν την κατανάλωση στην ενέργεια στο 10% που είναι και ο εθνικός στόχος για όλο το δημόσιο.

Η δήλωση του κ. Βορίδη προκάλεσε την μήνιν των δημάρχων, αφού ο υπουργός είπε χαρακτηριστικά πως «αν δεν το κάνουν δεν θα μπορούν να κάνουν προσλήψεις, δεν θα τους δίνω προσωπικό».

«Προφανώς μπορούμε να εξοικονομήσουμε πόρους από τον κλιματισμό και τον εορταστικό διακοσμητικό φωτισμό σε δημόσια κτίρια και αξιοθέατα, τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά στον φωτισμό, όπου μία μείωση 10% δημιουργεί ζητήματα ασφάλειας για τους πολίτες» ήταν το πρώτο σχόλιο του προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), Δημήτρη Παπαστεργίου, κατά την τελευταία συνάντηση του προεδρείου της ΚΕΔΕ με τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας Θεόδωρο Σκυλακάκη και τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα.

Ωστόσο, ο πρόεδρος έθεσε και μία ακόμη παράμετρο που αφορά στην ποινική και αστική ευθύνη των αιρετών σε περίπτωση που συμβεί κάποιο ατύχημα σε δρόμο με σβηστά φώτα. «Όλοι οι δήμαρχοι της χώρας θα συνδράμουν στην προσπάθεια εξοικονόμησης και θα παρέμβουν στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Όμως, θα πρέπει άμεσα οι δήμαρχοι να προστατευτούν θεσμικά από την ποινική και την αστική ευθύνη σε περίπτωση που συμβεί ένα ατύχημα σε κάποιο δρόμο επειδή είχαν σβήσει τα φώτα» υποστήριξε ο κ. Παπαστεργίου.

Λάμπες LED και ρεύμα από φωτοβολταϊκά

Σε πολλούς Δήμους της Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει η αλλαγή του οδοφωτισμού με λάμπες χαμηλής κατανάλωσης LED, ενώ σε πολλά σχολεία αρχίζουν να τοποθετούνται φωτοβολταϊκά συστήματα για εξοικονόμηση ενέργειας. Επίσης, σε πολλά δημοτικά κολυμβητήρια στη χώρα τοποθετούνται ειδικές κουβέρτες στις πισίνες για να διατηρείται η θερμοκρασία και να μην χρειάζεται να ανάβουν οι καυστήρες που ζεσταίνουν το νερό. Για παράδειγμα, ο δήμος Γλυφάδας έχει κατασκευάσει βιοκλιματικό σχολείο το οποίο λειτουργεί αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια, ενώ κλιματιστικά, υπολογιστές αλλά και οι λάμπες LED λειτουργούν με το φως του ηλίου μειώνοντας σημαντικά το κόστος λειτουργίας.

Με «λουκέτο» όμως απειλεί τα δημοτικά κολυμβητήρια η αύξηση στις τιμές της ενέργειας, καθώς το κόστος συντήρησης και λειτουργίας έχει διπλασιαστεί. Ειδικότερα, το κόστος για μία δημοτική πισίνα περί τα 25 μέτρα σε ένα μεσαίο Δήμο στοίχιζε μηνιαίως 10.000 ευρώ το 2021 και φέτος διπλασιάστηκε, φτάνοντας τα 20.000 ευρώ, που σημαίνει ότι το ετήσιο κόστος για το Δήμο θα ανέλθει στα 240.000.

Ως εκ τούτου οι περισσότεροι ΟΤΑ αναγκάζονται να υιοθετήσουν πιο οικολογικές και λιγότερο ενεργοβόρες πολιτικές, αξιοποιώντας χρήσιμα εργαλεία, όπως είναι: η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, η αντικατάσταση του φωτισμού με λαμπτήρες τύπου LED, και η μείωση του διακοσμητικού φωτισμού για κάποιες ώρες σε ορισμένα μνημεία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τεράστιου κόστους που καλούνται να καλύψουν οι ΟΤΑ είναι ο δήμος Θεσσαλονίκης, όπου φέτος το μηνιαίο κόστος έχει υπερδιπλασιαστεί και έχει εκτιναχθεί σε 800.000 ευρώ, από τα περίπου 390.000 που ήταν το 2021.

Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος προκήρυξε το καλοκαίρι διεθνή ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό, για την ενεργειακή αναβάθμιση - αυτοματοποίηση του συστήματος ηλεκτροφωτισμού κοινοχρήστων χώρων με εξοικονόμηση ενέργειας. Ο προϋπολογισμός δαπάνης ανέρχεται σε 19,5 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότηση θα πραγματοποιηθεί από ιδίους πόρους, προερχόμενους από τα ανταποδοτικά τέλη του Δήμου. Στη διακήρυξη αναφέρεται, μεταξύ άλλων για τον οδοφωτισμό του Δήμου, ότι οι βασικές υποδομές βρίσκονται στο προσδόκιμο ζωής τους και δεν καλύπτουν τις ανάγκες των πολιτών με βάση τα ισχύοντα πρότυπα και προδιαγραφές, ενώ η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης του Δήμου. Στόχος του κεντρικού δήμου πάντως είναι να συμμορφωθεί με τον εθνικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας.

Η αναβάθμιση του οδοφωτισμού του Δήμου, σε συνδυασμό με τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του συνολικού κόστους λειτουργίας, θα επιτευχθεί: με την εγκατάσταση 10.003 νέων φωτιστικών σύγχρονης τεχνολογίας τύπου LED σε επιλεγμένο τμήμα του δικτύου, τη λειτουργία συστήματος τηλε-ελέγχου - τηλεχειρισμού - ελέγχου ενέργειας σε επίπεδο κόμβου για 1.558 φωτιστικά και σε επίπεδο φωτιστικού για 8.445 φωτιστικά σώματα που θα εγκατασταθούν σε δρόμους.

Ανά επτά λάμπες η μία παραμένει σβηστή

Στο δήμο Νεάπολης-Συκεών, η δημοτική αρχή έχει επεξεργαστεί ένα διευρυμένο πλαίσιο δράσεων και προγραμμάτων για να «επιτεθεί» στην ενεργειακή κρίση.

Με στόχο την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων, από τη μία και τη δημιουργία υποδομών-επενδύσεων για την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων, ο Δήμος κινείται συντονισμένα και παράλληλα έτσι ώστε να θωρακιστεί έναντι οποιασδήποτε επερχόμενης απειλής λόγω της ενεργειακής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων:

* Προωθείται επένδυση 4,5 εκατ. στο περιβάλλον και την οικονομία με αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων φωτισμού σε δρόμους και πλατείες του δήμου Νεάπολης-Συκεών με σύγχρονα φωτιστικά LED.

* Υλοποιήθηκε η απόφαση για το σβήσιμο μίας λάμπας ανά επτά στο δημοτικό δίκτυο ηλεκτροφωτισμού.

* «Τρέχουν» οι διαδικασίες για τη σύσταση της πρώτης Διαδημοτικής, Ενεργειακής Κοινότητας με τον δήμο Σιθωνίας.

* Εγκαταστάθηκαν φωτοβολταϊκά συστήματα σε δημοτικά κτίρια και σχολεία.

* Προωθείται η Ενεργειακή αναβάθμιση του Δημοτικού Κολυμβητηρίου Συκεών.

«Η ενεργειακή κρίση, που ξετυλίγεται μπροστά μας, αναμένεται να προσλάβει τεράστιες διαστάσεις απειλώντας άμεσα τους δήμους ακόμη και με απρόβλεπτες διαστάσεις στα οικονομικά τους. Ο Δήμος μας, από τη μία επενδύει σε σύγχρονης τεχνολογίας προϊόντα και από την άλλη δημιουργεί πηγή ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών, συστήνοντας με τον δήμο Σιθωνίας την πρώτη στην Ελλάδα Ενεργειακή Διαδημοτική Κοινότητα με τη δημιουργία και λειτουργία φωτοβολταϊκού πάρκου», ανέφερε ο δήμαρχος Σίμος Δανιηλίδης.

Αναφορικά με την αντικατάσταση των συμβατικών φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων, ο Δήμος προγραμματίζει να τοποθετήσει φωτιστικά σώματα και λαμπτήρες τεχνολογίας LED και στις τέσσερις Δημοτικές Ενότητες (Συκιές, Νεάπολη, Πεύκα, Αγ. Παύλος), πρόκειται να μειώσει σε πολύ σημαντικό ποσοστό την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και το κόστος της.

Η μελέτη, που εκπονείται, προβλέπει την αλλαγή λαμπτήρων στα φωτιστικά σώματα σε δρόμους, πλατείες, πάρκα, παιδικές χαρές, κ.λπ. Συνολικά, σε ολόκληρο το Δήμο, υπάρχουν περίπου 11.000 φωτιστικά σώματα διαφόρων μεγεθών, σχημάτων και ισχύος. Ο Δήμος έχει ήδη αντικαταστήσει 2.500 φωτιστικά σώματα τα οποία λειτουργούν με λάμπες LED νέας τεχνολογίας. Η μελέτη που συντάσσεται προβλέπει την αντικατάσταση όλων των υπολοίπων 8.500 με νέα σύγχρονης τεχνολογίας φωτιστικά και λαμπτήρες LED. Σύμφωνα με τη μελέτη που έχει γίνει, ο Δήμος θα είναι σε θέση να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε ποσοστό 40-50%.

Φωτοβολταϊκά σε σχολεία της Καλαμαριάς

Στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε τρία σχολεία της περιοχής προχώρησε ο Δήμος, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας. Τα φωτοβολταϊκά που εγκαταστάθηκαν στα σχολεία εντάσσονται στα πλαίσια του έργου «Ενεργειακή αναβάθμιση 1ου Δημοτικού σχολείου στο Α και Β κτίριο, 23ου Δημοτικού και του 3ου Γυμνασίου - Λυκείου» προϋπολογισμού 1,1 εκατ. ευρώ, τα οποία είναι ενταγμένα και χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, συγκεκριμένα το επιχειρησιακό πρόγραμμα της Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020, στον άξονα «Υποστήριξη της μετάβασης προς μία οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς».

«Έχουμε κάνει κινήσεις αξιοποιούμε ήδη όλα τα προγράμματα που έχουμε στη διάθεση μας. Ο δήμος Καλαμαριάς έχει ήδη στο στόλο του υβριδικά και ηλεκτροκίνητα, κινήσεις που γίνονται στο πλαίσιο εξοικονόμησης της ενέργειας» τόνισε ο δήμαρχος Γιάννης Δαρδαμανέλης. Επιπλέον, όπως είπε, τα σχολεία του Δήμου καταναλώνουν 1 εκατ. κιλοβατώρες το χρόνο και από αυτά οι 100.000 κιλοβατώρες, δηλαδή το 10% εξοικονομούνται πλέον από τρία φωτοβολταϊκά που έχουν εγκατασταθεί σε τρία σχολεία. Τέτοιες κινήσεις, θα συνεχίσουμε να κάνουμε στο πλαίσιο της μείωσης της κατανάλωσής μας. Και θα έχουν και ένα οικονομικό αντίκτυπο στους δημότες μας» δήλωσε ο ίδιος.

Η ισχύς των φωτοβολταϊκών συστημάτων που εγκαταστάθηκαν στα σχολεία της Καλαμαριάς είναι 22KWp (3ο Γυμνάσιο - 10ο Γυμνάσιο ), 17KWp (1o Δημοτικό -νέο κτίριο), 11KWp (1o Δημοτικό -παλιό κτίριο) και 31KWp (23ο Δημοτικό - 7ο Γυμνάσιο). Παράγουν ήδη «πράσινο» ηλεκτρικό ρεύμα και πέρα από τη μείωση των δαπανών λειτουργίας των σχολείων, συμβάλουν δραστικά στη μείωση διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον.

«Σβήνουν» τα φώτα σε Κορδελιό και Εύοσμο

Μεγάλο προβληματισμό προκαλεί στο διοίκηση του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου το λειτουργικό κόστος των δημοτικών κτιρίων και σχολείων, λόγω της ενεργειακής κρίσης που ήδη «βυθίζει» το ταμείο του. Αυτή την περίοδο η δημοτική αρχή επεξεργάζεται σχέδιο το οποίο θα κοινοποιήσει σε όλο το προσωπικό του Δήμου, και θα προβλέπει σβήσιμο λαμπτήρων, κλιματιστικών μέσα στη μέρα, όταν δεν χρειάζεται, ενώ λόγω της μεγάλης έκτασης του Δήμου, θα αξιολογηθεί σε ποιους δρόμους, πάρκα και πλατείες και σε ποιες ώρες θα σβήνουν τα φώτα.

Επίσης οι Τεχνικές Υπηρεσίες θα αναθέσουν άμεσα μελέτη για την αντικατάσταση των υφιστάμενων λαμπτήρων με LED, ωστόσο αυτό δεν θα είναι εφικτό για φέτος.

«Πονοκέφαλο», ωστόσο, για το Δήμο αποτελεί το θέμα των σχολείων. Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών, Κωνσταντίνος Σωτηράκης, εξήγησε ότι αυτή τη στιγμή είναι αδύνατο να υπολογιστεί με ακρίβεια το κόστος που θα κληθεί να πληρώσει ο δήμος για θέρμανση το δύσκολο χειμώνα που έρχεται, καθώς όπως είπε, τα σχολεία είναι 117 και δεν είναι γνωστό πόσα θα λειτουργήσουν ολοήμερο με τα νέα δεδομένα. «Είναι δεδομένο ότι θα χρειαστούμε έξτρα επιχορήγηση γιατί τα σχολεία είναι πολύ περισσότερα από κάθε άλλο Δήμο στη Θεσσαλονίκη, πλην του κεντρικού, ωστόσο έχουμε αποφασίσει ότι δεν πρόκειται να κάνουμε… εκπτώσεις, καθώς προέχει η ασφάλεια των παιδιών και βέβαια η επαρκής θέρμανση των σχολικών μονάδων» τόνισε ο ίδιος.

Σχέδιο για εξοικονόμηση ενέργειας στη Θέρμη

Ο δήμος Θέρμης, είναι ο πρώτος στην Ελλάδα που συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία European City Facility του προγράμματος Horizon 2020 και ένας από τους 221 δήμους που κατέθεσαν προτάσεις για την επιχορήγησή τους με το ποσό των 60.00 ευρώ. Η Επιτροπή Αξιολόγησης της εν λόγω Πρωτοβουλίας ενέκρινε 69 από αυτές τις προτάσεις, ανάμεσά τους και της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Πληροφορικής του δήμου Θέρμης.

Το επενδυτικό σχέδιο για την «Ολοκληρωμένη ενεργειακή μετάβαση του δήμου Θέρμης προς την κλιματική ουδετερότητα» αποσκοπεί στην προώθηση οικονομικά αποδοτικών τεχνολογιών οι οποίες προωθούν την ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων και τη βιώσιμη κινητικότητα. Στόχος είναι να κινητοποιηθούν επενδύσεις για δημοτικά κτίρια και σχολεία, επιχειρήσεις και κατοικίες που κατασκευάστηκαν πριν από το 2000. Οι αναμενόμενες ωφέλειες από τη μελλοντική υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου αναμένεται να είναι η εξοικονόμηση ενέργειας 51,9 GWh/έτος και η αντίστοιχη μείωση CO2 κατά 19.124 tn/έτος.