Προοίμιο

H σύναψη γραπτών συμβάσεων εργασίας δεν είναι, κατά κανόνα, αναγκαία. Δεδομένες όμως είναι οι δεσμεύσεις που απορρέουν από τα γραπτά κείμενα. Κατά τούτο και το ρωμαϊκό: «... scripta manent» (:«... τα γραπτά μένουν»).

Προγενέστερη αρθρογραφία μας είχε ως αντικείμενο τη συγκριτική επισκόπηση της σύμβασης εργασίας σε σχέση με τη γνωστοποίηση των ουσιωδών όρων της, που απορρέει από το Π.Δ. 156/1994. Καταλήγαμε: «Η (έγγραφη) σύμβαση εργασίας εντούτοις, παρότι προαιρετική, είναι δυνατό να αποδειχθεί πολύτιμη. Αρκεί να έχει το κατάλληλο περιεχόμενο».

Σχετικά με τη δομή και το περιεχόμενο της σύμβασης

Η σύναψη (γραπτών) συμβάσεων εργασίας, μολονότι μη υποχρεωτική, αποδεικνύεται, εντούτοις, ιδιαίτερα σημαντική -αν όχι αναγκαία. Η δομή της σύμβασης εργασίας οφείλει να υπηρετεί, παράλληλα με το περιεχόμενό της, κοινούς σκοπούς και στόχους. Ενδεικτικές διατάξεις της:

Τα καθήκοντα: Η αυστηρή οριοθέτηση των καθηκόντων του εργαζόμενου συχνά αποδεικνύεται ανέφικτη. Είναι σημαντικό για τον εργοδότη να έχει επιφυλάξει στον εαυτό του το δικαίωμα να κινείται, απρόσκοπτα, εντός ενός προκαθορισμένου πλαισίου.

Τόπος παροχής υπηρεσιών: Οι επιχειρήσεις είναι δυνατό να έχουν τοπική ή υπερτοπική δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση, ως τόπος εργασίας του εργαζομένου μπορεί να συμφωνηθεί μια ολόκληρη γεωγραφική περιοχή.

Παροχή υπηρεσιών σε Όμιλο Επιχειρήσεων: Εταιρείες που συναπαρτίζουν Όμιλο δικαιούνται να απασχολούν εργαζόμενους «αδερφής» εταιρείας -υπό την προϋπόθεση των κατάλληλων συμβατικών ρυθμίσεων.

Διάρκεια της σύμβασης: Η εργασιακή σχέση είναι ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Η σύμβαση εργασίας οφείλει να ρυθμίζει, σε κάθε περίπτωση, ζητήματα αναφορικά με τη λύση της. Επίσης, θέματα σχετικά με την οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου.

Διάρκεια/ωράριο απασχόλησης: Το νόμιμο ωράριο εργασίας ενδείκνυται, κάποιες φορές, να μην προβλέπεται στη σύμβαση εργασίας. Εκτός κι αν μιλάμε για μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής εργασία.

Αποδοχές: Στη σύμβαση εργασίας, είναι δυνατό να συμφωνηθεί, πως το υπερβάλλον του συμφωνημένου μισθού (σε σχέση με το νόμιμο), θα καλύπτει αμοιβές από υπερεργασία, εργασία παρεχόμενη Σάββατο, Κυριακή ή αργίες καθώς και εργασία νυχτερινή.

Παροχές εξ ελευθεριότητας: Στη σύμβαση εργασίας είναι δυνατό να προβλέπεται πως ο εργοδότης δεν δεσμεύεται για τη διατήρησή τους.

Υποχρεώσεις Εργαζομένων: Στο πλαίσιο της εργασιακής σχέσης, ο εργαζόμενος αναλαμβάνει ένα σύνολο άλλων (εκτός της εργασίας) παρεπόμενων υποχρεώσεων. Είναι εύλογο (ενδεχομένως και επιβεβλημένο) να συμπεριλαμβάνονται στη σύμβαση εργασίας.

Προστασία Προσωπικών Δεδομένων–GDPR: Οι επιχειρήσεις οφείλουν να ενημερώνουν, σχετικά, τους εργαζόμενους τους παρέχοντας τους λεπτομερείς οδηγίες. Η απόδειξη της σχετικής ενημέρωσης και οδηγιών τους μπορεί να λάβει χώρα και μέσω των συμβάσεων εργασίας.

Εμπιστευτικότητα-Ευρεσιτεχνία: Μια σημαντική πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει κάθε επιχείρηση είναι να διασφαλίσει πως οι εμπιστευτικές της πληροφορίες θα διαφυλαχθούν ως τέτοιες. Αντίστοιχα και οι ευρεσιτεχνίες της. Σχετικές ρυθμίσεις ενδείκνυται να συμπεριλαμβάνει η σύμβαση εργασίας.

Εν κατακλείδι

Σωρεία σημαντικών επιχειρήσεων στη χώρα μας, με πολυάριθμους εργαζόμενους, στερούνται εγγράφων συμβάσεων εργασίας. Θεωρούν, πεπλανημένα, πως η προς εκείνους γνωστοποίηση των ουσιωδών όρων της εργασιακής σχέσης είναι αρκετή. Κι ακόμα χειρότερα: πως παρέχει επαρκείς εξασφαλίσεις.

Είναι όμως περισσότερο από προφανές, πως η γραπτή (και εκ προοιμίου) ρύθμιση σημαντικού αριθμού ενοτήτων που αφορούν τις σχέσεις εργασίας μπορεί να αποβεί πολύτιμη για την επιχείρηση.

Όχι απλώς χρήσιμη.

Κάποιες φορές μάλιστα απολύτως αναγκαία για την επιβίωση και ανάπτυξή της.

*Δημοσιεύθηκε στης "ΜτΚ" στις 16 Φεβρουαρίου 2020