Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν απηύθυνε έκκληση στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που συνέρχονται σήμερα στις Βρυξέλλες, για «ταχύτερη και ισχυρότερη» απάντηση στο κολοσσιαίο αμερικανικό πρόγραμμα επιδοτήσεων, το Inflation Reduction Act (IRA).

Οι 27 προσπαθούν να καταλήξουν σε κοινή απάντηση για να υποστηρίξουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία απέναντι στην ενεργειακή κρίση που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και την αμερικανική κούρσα επιδοτήσεων. Όμως το ωστικό κύμα που προκάλεσε το πρόσφατο σκάνδαλο διαφθοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την ανάμειξη του Κατάρ θα είναι επίσης παρόν στις συνομιλίες, καθώς η πρόεδρος Ρομπέρτα Μετσόλα δεσμεύεται ότι δεν θα υπάρξει «ατιμωρησία».

«Οφείλουμε να έχουμε μία απάντηση για την διατήρηση του ισότιμου ανταγωνισμού και την υπεράσπιση των μεγάλων σχεδίων, ειδικότερα των πράσινων τεχνολογιών και των τεχνολογιών του μέλλοντος για την Ευρώπη», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες.

«Πράγμα που προϋποθέτει μεγαλύτερη ταχύτητα, απλοποίηση των κανόνων και διατύπωση μίας μακροοικονομικής απάντησης και ενός επιπέδου βοήθειας, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, που θα μας επιτρέπει να δώσουμε μία απάντηση, να διατηρήσουμε μία ισοτιμία ως προς αυτό που κάνουν οι Αμερικανοί», είπε, προσθέτοντας ότι η απάντηση θα πρέπει να δοθεί στις αρχές του 2023.

Το αμερικανικό πρόγραμμα που υιοθετήθηκε φέτος το καλοκαίρι στην Ουάσινγκτον προβλέπει επενδύσεις ύψους 370 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πίσω από τον περιβαλλοντικό του στόχο, το πρόγραμμα έχει χαρακτήρα προστατευτισμού, προβλέποντας εξαιρετικού χαρακτήρα βοήθεια προς τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες, και πλήττοντας ενδεχομένως ακόμη περισσότερο την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα που ήδη υποφέρει από την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας.

Δύο εβδομάδες μετά το ταξίδι του Εμανουέλ Μακρόν στις ΗΠΑ, όπου ζήτησε υποχωρήσεις από τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης χθες ενώπιον των ευρωβουλευτών στο Στρασβούργο ότι «ο νόμος αυτός κινδυνεύει να προκαλέσει αθέμιτο ανταγωνισμό».

Πρότεινε την θέσπιση ευρωπαϊκού προγράμματος, χωρίς οι Βρυξέλλες να περιμένουν τις αμερικανικές υποχωρήσεις, οι οποίες αποτελούν αντικείμενο συζήτησης των διατλαντικών ομάδων εργασίας.

Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να ξανασκεφτούν την υποστήριξη προς τις δικές τους επιχειρήσεις σε μία δύσκολη συγκυρία. Η Μόσχα έχει μειώσει κατά 80% τις εξαγωγές του φυσικού αερίου με προορισμό την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αν η ευρωπαϊκή τροφοδοσία είναι διασφαλισμένη γι΄αυτόν τον χειμώνα, κυρίως χάρη στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το κόστος του έχει εκτοξευθεί σε βαθμό που απειλεί την επιβίωση ολόκληρων τομέων, όπως ο χημικός τομέας και η σιδηρουργία.

Οι 27 θέλουν να πείσουν την Ουάσινγκτον να διαφυλάξει την ευρωαμερικανική συμμαχία την ώρα που ο πόλεμος μαίνεται στα σύνορα της Ενωσης. «Δεν πρέπει να αφεθούμε στην διαίρεση στην διατλαντική μας σχέση. Αντίθετα, αντί να φιλονικούμε, θα πρέπει να συνεργασθούμε ακόμη στενότερα», δήλωσε χθες ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς.

Ομως οι Ευρωπαίοι πρέπει και οι ίδιοι να παραμείνουν ενωμένοι απέναντι στην οικονομική κρίση. Μετά την ιστορική πτώση του ΑΕΠ που προκάλεσε η πανδημία της Covid το 2020, η αύξηση των τιμών της ενέργειας θα ξαναβυθίσει την οικονομία της Ενωσης σε ύφεση αυτόν τον χειμώνα.

Η πρόεδρος της Κομισιόν πρότεινε βραχυπρόθεσμη χαλάρωση του ρυθμιστικού πλαισίου των επιδοτήσεων προς τις επιχειρήσεις ως κίνητρο για να συνεχίσουν να επενδύουν στην Ευρώπη και ενίσχυση του ευρωπαϊκού σχεδίου RePowerEU για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της απεξάρτησης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Πλήγμα προς την Δημοκρατία

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποστηρίζει την ανάγκη για ένα ευρωπαϊκό «ταμείο κυριαρχίας» για την ανάπτυξη κοινής βιομηχανικής πολιτικής και αύξηση των επενδύσεων στα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας σε ευρωπαϊκή κλίμακα: υδρογόνο, ημιαγωγοί, κβαντική πληροφορική, τεχνητή νοημοσύνη, κλπ.

Εκτός των οικονομικών φακέλων, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 θα κληθούν να επαναδιατυπώσουν την πολιτική και οικονομική τους υποστήριξη προς την Ουκρανία και να καταδικάσουν την πρόσφατη κλιμάκωση της Ρωσίας, που έχει ξεκινήσει να καταστρέφει μεθοδικά και συστηματικά τις υποδομές (κυρίως τις ενεργειακές) της Ουκρανίας.

Θα συζητήσουν επίσης την πρόσφατη υπόθεση διαφθοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην οποία εμπλέκεται το Κατάρ.

Προσερχόμενη στην σύνοδο κορυφής, η πρόεδρος Ρομπέρτα Μετσόλα δήλωσε ότι θα αναφερθεί στις κατηγορίες αυτές που συνιστούν «πλήγμα προς την Δημοκρατία». «Το μήνυμά μου θα είναι ότι δεν θα υπάρξει ατιμωρησία, τίποτε δεν θα κρυφτεί κάτω από το χαλί, δεν θα ισχύσει το "business as usual" », είπε.

Οι 27 θα συζητήσουν επίσης τα μέσα για την ενίσχυση της πίεσης επί της Μόσχας μετά τα διαδοχικά πακέτα κυρώσεων που έχουν ήδη επιβληθεί, ανάμεσά τους και η πρόσφατη επιβολή πλαφόν στις τιμές του ρωσικού πετρελαίου.