“Από πίτα που δεν τρως τι σε νοιάζει κι αν καεί”, ήταν το κλίμα στην ομήγυρη όπου συζητούσαμε τις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ των συνομιλητών και άνθρωποι που έχουν ψηφίσει το κόμμα, είτε παλαιότερα, στα “πέτρινα” χρόνια του Συνασπισμού, αλλά και στα ύστερα της διακυβέρνησης. Όμως, τώρα, απογοητευμένοι από την τροπή που πήραν τα πράγματα, δεν σκοπεύουν να συμμετάσχουν στη διαδικασία.

Εξήγησα ότι, ψηφίζεις δεν ψηφίζεις ΣΥΡΙΖΑ, συμμετέχεις δεν συμμετέχεις στις εσωκομματικές εκλογές, οι εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (ακόμη τουλάχιστον, με βάση τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς) θα πρέπει να μας ενδιαφέρουν όλους.

Ο λόγος είναι ότι το πρόσωπο το οποίο θα εκλεγεί αρχηγός την 1η Δεκεμβρίου, δεν θα καθορίσει μόνο το μέλλον του κόμματος, αλλά θα επηρεάσει τις εξελίξεις στον ευρύτερο χώρο της κεντροαριστεράς και, σε δεύτερο χρόνο, και τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις.

Το τοπίο, ως προς τις υποψηφιότητες, είναι πλέον ξεκάθαρο κι ας μην έχει ανακοινωθεί επισήμως ακόμη, η υποψηφιότητα του Στέφανου Κασσελάκη. Ο νικητής των περσινών εσωκομματικών εκλογών θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον Σωκράτη Φάμελλο και τον Παύλο Πολάκη.

Το πρώτο, μεγάλο στοίχημα για τον νέο ένοικο του εβδόμου ορόφου της Κουμουνδούρου είναι εάν θα καταφέρει να κρατήσει το κόμμα ενωμένο. Μετά όσα έχουν συμβεί και όσα έχουν ειπωθεί τους τελευταίους μήνες, με το τοξικό φορτίο να έχει ξεπεράσει το όριο συναγερμού, η διάσπαση θα πρέπει να θεωρείται μάλλον αναπόφευκτη. Εκείνο που μένει να φανεί είναι το εύρος της. Κι αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πρόσωπο το οποίο θα κερδίσει στις εσωκομματικές εκλογές.

Εάν νικητής είναι ξανά ο Κασσελάκης είναι βέβαιο πως από την επόμενη κιόλας μέρα θα επιχειρήσει ξεκαθάρισμα λογαριασμών με όσους τον έθεσαν έκπτωτο από το προεδρικό αξίωμα και συγχρόνως μια περαιτέρω μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα προσωποπαγές κόμμα, πλαισιωμένος από βουλευτές και στελέχη που τον στηρίζουν. Σε κάθε περίπτωση αυτό το κόμμα ΙΧ δεν θα έχει καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε πολύ περισσότερο με την (ανανεωτική) αριστερά.

Στοιχειώδεις εγγυήσεις ενότητας δεν παρέχει ούτε ο Πολάκης, ο οποίος είναι επικηρυγμένος από τους “κασσελίστας”, μετά το άδειασμα στον Κασσελάκη, αλλά πλακωμένος και με τους μισούς και περισσότερους από τους “87”.

Βεβαίως και με επικράτηση Φάμελλου θα υπάρξουν απώλειες, αλλά εκτιμάται πως θα είναι μικρότερες, για δύο λόγους: πρώτον, διότι ως πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας λειτούργησε ενωτικά και συνθετικά, προσπαθώντας να κρατήσει ισορροπίες σε ένα σπαρασώμενο κόμμα, κρατώντας αποστάσεις από τις τοξικές αντιπαραθέσεις και, δεύτερον, φαίνεται να έχει την υποστήριξη του ιστορικού ηγέτη του κόμματος Αλέξη Τσίπρα ο οποίος μπορεί να ασκήσει την επιρροή του αν χρειαστεί προκειμένου να αποφευχθεί η πλήρης διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το δεύτερο μεγάλο στοίχημα για το νέο αρχηγό, μετά την όποια διάσπαση και αποχώρηση στελεχών που αναμένεται να επέλθει, είναι να καταφέρει να σταθεροποιήσει το κόμμα και, ει δυνατόν, να αβγατίσει εν συνεχεία τις δυνάμεις του.

Μπορεί να το κάνει αυτό ο Κασσελάκης; Στον ένα χρόνο που βρέθηκε στο τιμόνι του ΣΥΡΙΖΑ απέδειξε ακριβώς το αντίθετο. Θα μπορούσε άραγε να τα καταφέρει ο Πολάκης; Η πτωτική πορεία του κόμματος μετά το 2019 απέδειξε ότι η υστερική αντιπολίτευση, με ισχυρές προσμίξεις τοξικότητας, διόλου δεν γοητεύουν τους ψηφοφόρους. Αντιθέτως, ο Φάμελλος, στον ένα χρόνο που εκπροσώπησε τον ΣΥΡΙΖΑ στο Κοινοβούλιο, προέταξε ένα διαφορετικό προφίλ, περισσότερο πολιτικό, ήπιο, αλλά και ουσιαστικό. Και είναι ίσως ο μόνος από τους τρεις που θα μπορούσε να επαναπατρίσει μέρος των στελεχών που αποχώρησαν και συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά.

Περαιτέρω, δε, αναλόγως και με τις εξελίξεις που θα υπάρξουν στο ΠΑΣΟΚ, εάν στο εγγύς μέλλον ανοίξει κάποια συζήτηση για πιθανές συνέργειες των δύο κομμάτων, από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, μόνον ο Φάμελλος μπορεί να υπηρετήσει ένα τέτοιο εγχείρημα. Από τους άλλους δύο, ο μεν Κασσελάκης δεν ενδιαφέρεται, ο δε Πολάκης, ακόμη και να ενδιαφερόταν, είναι αδύνατον να βρει συνομιλητές στη Χαριλάου Τρικούπη.