Σε κρίσιμη καμπή βρίσκει τον ΣΥΡΙΖΑ ο φετινός Ιούλιος καθώς κλείνει ένα χρόνο που έχασε τις εκλογές και μετατράπηκε από κυβερνητικό σε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Όπως σημειώνουν έμπειροι σχολιαστές, ένα κόμμα για να «συνέλθει» από μια ήττα χρειάζεται τουλάχιστον δύο χρόνια. Σε αυτή τη φάση φαίνεται πως βρίσκεται τους τελευταίους 12 μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η εξαγγελία της ανασυγκρότησης και της διεύρυνσης από τον Αλέξη Τσίπρα το ίδιο βράδυ της ήττας των εκλογών έθεσε από την πρώτη στιγμή σε εγρήγορση το σύνολο των πολιτικών τάσεων στο εσωτερικό του κόμματος. Η Προοδευτική Συμμαχία που ξεκίνησε από τις περσινές ευρωεκλογές έχει πλέον εδραιωθεί και προστέθηκε μάλιστα και στο επίσημο όνομα του κόμματος, ωστόσο ο σύντομος και σε πολλά σημεία επιδερμικός απολογισμός της πρώην κυβέρνησης και των πρώην υπουργών φαίνεται πως δημιουργεί αδιέξοδα για την στρατηγική της επόμενης ημέρας.

Έναν χρόνο μετά, και παρότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη προχωρά σε ψήφιση σημαντικών νομοσχεδίων για τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την πολιτική και ιδεολογική του διαφωνία, στην Κουμουνδούρου δεν έχουν βρει τα αντιπολιτευτικά τους πατήματα. Αυτό δεν το επιβεβαιώνουν μόνο οι δημοσκοπήσεις, αλλά και το γεγονός ότι οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ για την δημιουργία αντιπολιτευτικού κλίματος στην κοινωνία φαίνεται να μην επιτυγχάνει. Μπορεί οι ΣΥΡΙΖΑιοι να επικαλούνται το γεγονός ότι η πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στηρίζει την κυβέρνηση, ωστόσο με ακριβώς τις ίδιες μιντιακές συνθήκες εξελέγη κυβέρνηση το 2015.

Την ίδια ώρα οι αποκαλύψεις των ηχητικών Παππά – Μιωνή αλλά και η συνολική σκανδαλολογία ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν δώσει τη δυνατότητα στους βουλευτές και τα στελέχη της Κουμουνδούρου να συσπειρωθούν απέναντι στην κυβέρνηση, υπερασπιζόμενοι την διακυβέρνηση τους και το κόμμα τους.

Η έντονη δυσαρέσκεια για το πρόσωπο του Νίκου Παππά ακόμη και από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα φαίνεται πως έχει υποχωρήσει, ιδιαίτερα μετά την συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τους βουλευτές του «να μην αφήνουμε τίποτα να πέφτει κάτω, να υψώσουμε συλλογικά ισχυρό ανάχωμα στις επιθέσεις του παλιού πολιτικού συστήματος, που στόχο δεν έχουν τα στελέχη μας, αλλά μέσω των στελεχών, το ίδιο το κόμμα, την ίδια τη παράταξη», σημειώνοντας βέβαια πως «οφείλουμε να μετράμε μία και δύο φορές κάθε μας βήμα και να είμαστε όλοι προσεκτικοί».

Η ομιλία του Αλ. Τσίπρα έφερε συσπείρωση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις λειτούργησε ενισχυτικά προς την κατεύθυνση αυτή. Σε κάθε περίπτωση στην Κουμουνδούρου γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια εσωστρέφειας.

Αναδιάταξη των συσχετισμών

Η διεύρυνση και η μαζική εγγραφή νέων μελών μέσω του διαδικτύου και της πλατφόρμας i-Syriza άλλαξε ριζικά τον εσωκομματικό χάρτη των συσχετισμών του ΣΥΡΙΖΑ. Από την μια προσήλθαν στελέχη πρώτης και δεύτερης γραμμής που προέρχονται από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ, τα οποία επιζητούν πολιτικό ρόλο, και από την άλλη καταγράφεται ένα κύμα εγγραφών νέων μελών απλών πολιτών που στήριξαν και στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Τα στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας προσπαθούν να μπουν σε ρυθμούς ΣΥΡΙΖΑ, να μάθουν πως λειτουργεί το κόμμα και να δημιουργήσουν εσωτερικούς συμμάχους. Οι προεδρικοί που μαλώνουν μεταξύ τους για το ποιος επηρεάζει περισσότερο τις αποφάσεις του προέδρου καλούνται να παίξουν ρυθμιστικό ρόλο στη νέα κατάσταση, ενώ η αριστερή αντιπολίτευση των 53 προσπαθεί να θέσει κόκκινες γραμμές σε σχέση με τις διαδικασίες και τις επιδιώξεις της διεύρυνσης. Όλοι έχουν συμφωνήσει ότι η διεύρυνση πρέπει να γίνει, διαφωνούν όμως για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αλλά και για ποιους θα γίνει. Καθένας από τη θέση που βρίσκεται επιθυμεί να διατηρήσει τις δυνάμεις του, αν όχι να τις ενισχύσει στο εσωκομματικό παιχνίδι.

Ο άγνωστος Χ όμως, που θα κρίνει και το τελικό σκορ του Συνεδρίου που έπεται, δηλαδή την σύνθεση των νέων κομματικών οργάνων της Κεντρικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, είναι τα νέα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, που για πρώτη φορά θα ψηφίσουν και θα διαμορφώσουν το αποτέλεσμα του Συνεδρίου.

Κυρίαρχο πρόσωπο και την επόμενη μέρα θα είναι ο Αλέξης Τσίπρας, μιας και κανείς δεν τον έχει αμφισβητήσει στο εσωτερικό και ούτε πρόκειται. Ο πρώην πρωθυπουργός έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει στήριξη από την βάση του κόμματος του, προσπερνώντας τις ενστάσεις των συντρόφων του από τους 53+ και όχι μόνο. Εξάλλου το έχει πράξει και στο παρελθόν, χωρίς να λογαριάζει τις «παράπλευρες απώλειες».

Αλλαγή στελεχών

Στην κατεύθυνση της αλλαγής του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα ισχυρό κεντροαριστερό κόμμα ο Αλ. Τσίπρας επιθυμεί από την πρώτη στιγμή να αναδείξει μια νέα γενιά στελεχών που θα συμβολίζει την νέα αυτή περίοδο. Επιχείρησε να το κάνει και κατά την διακυβέρνηση του, ωστόσο τώρα έχει τη δυνατότητα να το πράξει ακόμα πιο δραστικά.

Πέρυσι το καλοκαίρι ανακοίνωσε τους τομεάρχες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, την σκιώδη κυβέρνηση όπως πολύ συχνά λέμε στα δημοσιογραφικά κλισέ. Τότε, λίγες εβδομάδες μετά την ήττα του από τη ΝΔ, επιθυμούσε απλά να μην δημιουργήσει εντάσεις και γκρίνιες, αλλά να ευχαριστήσει όλες τις τάσεις του κόμματος.

Πλέον όμως, ένα χρόνο μετά, το επίδικο είναι διαφορετικό. Η εκφορά του λόγου και της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να γυρίσει σελίδα και αυτό δεν μπορεί να γίνει με παλιά και κουρασμένα στελέχη.

Έτσι, στον ανασχηματισμό που πρόκειται να κάνει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στον δρόμο προς το Συνέδριο αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές σε πρόσωπα. Κυρίαρχο ρόλο φαίνεται ότι θα παίξουν τα στελέχη της νέας γενιάς, όπως η Έ. Αχτσιόγλου, Δ. Τζανακόπουλος, Κ. Νοτοπούλου, Γ. Ψυχογιός, Μ. Κάτσης, Κ. Ζαχαριάδης, Γ. Μπουρνούς κ.α..

Εξάλλου η αξιολόγηση των σημερινών τομεαρχών έχει γίνει ήδη από την Κουμουνδούρου αλλά και από τους πολίτες που παρακολουθούν τα πεπραγμένα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπάρχουν δραστήριοι τομεάρχες που ελέγχουν στενά την κυβέρνηση, εκδίδουν ανακοινώσεις και απαντούν όποτε χρειάζεται, αλλά υπάρχουν και τομεάρχες με ανεμική παρουσία και δραστηριότητα, που αφήνουν «κενά» στην αντιπολιτευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ. Δεδομένη φαίνεται πως είναι και η αλλαγή πόστου, αν όχι η υποβάθμιση του σε απλό βουλευτή, του σημερινού τομεάρχη Οικονομίας, Νίκου Παππά, μετά τη δημοσίευση του ηχητικού Μιωνή και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν στο εσωτερικό του κόμματος αλλά και στο εκλογικό του σώμα.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 12.07.2020.